Bài giảng lớp 7 môn Đại số - Tiết 30: Hàm số

 TIẾT 30 	 HÀM SỐ 
I/MỤC TIÊU
Biết được khái niệm hàm số . Nhận biết được đại lượng này có phải là hàm số của đại lượng kia hay không trong những cách cho ( bằng bảng, công thức) cụ thể và đơn giản..
Tìm được giá trị tương ứng của hàm số khi biết giá trị của biến số
II/CHUẨN BỊ
Bảng phụ, bút
III/TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: Một số ví dụ về hàm số
Gv trình bày như Sgk . hs lấy thêm ví dụ trong thực tế
Hoạt động 2 :Khái niệm về hàm số
Qua các ví dụ trên, hãy cho biết đại lượng y được gọi là hàm hàm số của đại lượng thay đổi x khi nào?
Đưa khái niệm hàm số lên bảng
(sgk/93) và giải thích thỏa 3 đk
Giới thiệu phần chú ý (sgk)
Bài tập 24 tr 63 sgk
Bài tập :cho vd:xét hàm số y=f(x)=3x
Hãy tính f(1)? 
Tương tự tính y= g(x)=12/x
Hs: Nếu đlượng y phụ thuộc vào đại lượng x thay đổi sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x
Hs đọc phần chú ý.(sgk)
Hs: nhìn vào bảng ta thấy 3 đk của hàm số đều thỏa mãn, vậy y là một hàm số của x
Hoạt động 3: luyện tập
Bài tập;35tr47 sbt 
Bài tập 25 tr 64 sgk
a)
x
-3
-2
-1
1/3
1/2
2
y
-4
-6
-12
36
24
6
x và y quan hệ thế nào? Công thức liên hệ ?
Hs: y=f(x)=3x
f(1)=3.1=3
hs thực hiện
hs thực hiện
Hoạt động 4: Hướng dẫn về nhà:
Nắm vững khái niệm hàm số , vận dụng các điều kiện đểâ y là một hàm số của x. bài tập 26,27,28,29,30,trang 64 sgk.
Hs thực hiện
hs công thức : y=12/x
TIẾT 31 	LUYỆN TẬP
I/MỤC TIÊU:
Củng cố khái niệm hàm số. Rèn luyện khả năng nhận biết. Tìm được tương ứng của hàm số theo biến số và ngược lại
II/CHUẨN BỊ:
Thước, phấn màu
III/TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
Gv thế nào là hàm số? Cho ví dụ:
Tìm f(-1),f(0), f(1) của hàm số y = -2 x
HS lên bảng trả lời
Hoạt động 2:luyện tập
Bài 30 tr 64 sgk 
Để trả lời bài này, ta phải làm thế nào?
Bài 31 trang 65 sgk: Cho hàm số y=2/3x. điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau;
x
-0,5
4,5
9
y
-2
0
Biết x tính y nhơ thế nào?
Biết y tính x như thế nào?
Giới thiệu: sơ đồ ven
a.
b.
c.
.m
.n
.p
Giải thích: a tương ứng với m
Bài tập:sơ đồ a có biểu diễn được hàm số không?
1.
2.
3.
.-2
.-1
.0
 .5
Bài 40tr 48 sbt
Ta phải tính f(1); f(1/2);f(3) rồi đối chiếu với các giá trị cho ở đề bài
f(-1)=1-8(-1)=9 suy ra a đúng
f(1/2)=1-8.1/2=-3 suy ra b đúng
f(3) =1-8.3=-23 suy ra c sai
Thay giá trị của x vào công thức y=2/3x
Từ y=2/3x suy ra 3y=2x. suy ra x=3y/2
Kết quả
x
-0,5
-3
0
4,5
9
y
-1/3
-2
0
3
6
Hs: sơ đồ a không biểu diễn một hàm số 
 HĐ3: Hướng dẫn về nhà:
Bài tập: 36,37,38,43,tr48/49 sbt
TIẾT 32 	 MẶT PHẲNG TỌA ĐỘ
I/MỤC TIÊU:
Thấy được sự cần thiết phải dùng một cặp số để xác định vị trí của một điểm trên mặt phẳng.-Biết vẽ hệ trục tọa độ.- Biết xác định tọa độ của một điểm trên mặt phẳng- Biết xác định 1 điểm trên mp tọa độ khi biết tọa độ của nó- Thấy được mối liên hệ giữa toán học và thực tiến
II/CHUẨN BỊ:
Một chiếc vé xem phim, phấn màu.Thước thẳng có chia độ, compa,giấy kẻ ô vuông
III/TIẾN TRÌNH
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
HĐ1: Kiểm tra bài cũ
Bài tập 36 tr48 sbt
HĐ2: Đặt vấn đề
10 ví dụ; (sgk). Ví dụ 2:
Em hãy cho biết trên vé số ghế H1 cho ta biết điều gì?
Cặp gồm 1 chữ và một số như vậy xác định vị trí chỗ ngồi trong rạp của người có tấm vé này. Trng toán học : để xác định vị trí của một điểm trên mặt phẳng người ta dùng hai số .Đó là phần học tiếp theo
Hs thực hiện
Chữ H chỉ số thứ tự của dãy ghế(dãy h)
Số1 chỉ số thứ tự của ghế trong dãy (ghế số 1)
HĐ3:mặt phẳng tọa độ
Giới thiệu mp tọa độ(sgk)
HĐ4: tọa độ của một điểm trong mặt phẳng tọa độ
Yeu cầu hs vẽ hệ tục tọa độ Oxy 
Nhấn mạnh : (Khi kí hiệu tọa độ ;hoành độ luôn trước tung độ)
Bài tập 32 tr 67 sgk 
Luyện tập: bài tập: 33 tr 67 sgk 
Tương tự hs trả lời câu tiếp theo
Hs vẽ mp tọa độ vào vở.
kí hiệu : P( 1,5;3)
số 1,5 gọi là hoành độ của P. Số 3 gọi là tung độ của P
HĐ5: hướng dẫn về nhà
Học bài để nắm vững khái niệm và quy định của mptọa độ, tọa độ của 1 điểm
Bài tập: 34;35 tr 68 sgk,Và bài 45;46;486 tr49, 50 sbt
TIẾT 33	LUYỆN TẬP
I/MỤC TIÊU:
Hs kỹ năng thành thạo vẽ hệ trục hệ tọa độ, xác định vị trí của một điểm trong mp tọa độ khi biết tọa độ của nó, biết tìm tọa độ của 1 điểm cho trước.
II/CHUẨN BỊ:
Bảng phụ,bút dạ bảng.
III/TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
HĐ1: Kiểm tra bài cũ
Bài tập 35 tr 68 sgk
HĐ2: luyện tập
Lấy thêm vài điểm trên trục hoành, vài điểm trên trục tung, sau đó yêu cầ hs trả lời bài 34 tr 68 sgk
Bài tập 37 tr68 sgk
Bài 50 tr51
.Hoạt động nhóm
Vẽ một hệ trục tọa độ và đường phân giác của góc phần tư thứ I , III
Bài tập 52 tr52 sbt 
Bài 38 sgk/8
Hs thực hiện
Bài 34 tr38 sgk : hs trả lời
một điểm bất kì trên trục hoành có tung độ bằng 0
b) một điểm bất kỳ trên trục tung có hoành độ bằng 0
hs thực hiện
điểm A có tung độ bằng 2
một điểm M bất kì năm trên đường phân giác này có hoành độ và tung độ là bằng nhau
HĐ3: có thể em chưa biết
Yêu cầu hs tự đọc mục” có thể em chưa biết) trang 69 sgk
Hỏi: như vậy để chỉ một quân cờ đang ở vị trí nào ts phải dùng những kí hiệu nào?
Hỏi cảbàn cờ có bao nhiêu ô?
-HS: đáp số: D(4;-2) ; Q(6;2)
Hs thực hiện
để chỉ một quân cờ đang ở vị trí nào ta phải dùng hai kí hiệu :một chữ và một số 
cả bàn cờ có : 8.8=6(ô)
HĐ: Hướng dẫn về nhà
-Bài tập 47,48,49,50,trang 50;51 sbt
-Đọc trước bài đồ thị của hàm số y=ax (akhác 0)
TIẾT 34 	 ĐỒ THỊ HÀM SỐ 
I/MỤC TIÊU:
Khái niệm hàm số, đồ thị hàm số .Thấy được ý nghĩa đồ thị trong thực tế.
Biết cách vẽ đồ thị của hs y=ax.
II/CHUẨN BỊ:
Bảng phụ, phấn màu, thước.
III/TIẾN TRÌNH
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
HĐ 1 kiểm tra bài cũ
bài tập 37 tr68 sgk
HĐ2: đồ thị của hàm số là gì?
?1: giới thiệu ví dụ 1(trình bày cả cách vẽ và cu ïthể một số điểm)
Cần hs thấy rõ:
-đồ thị của hàm số có thể là một số điểm rời rạc như trong ?1
-đồ thị được cho bởi công thức thường là các đường (vôsố điểm), nên ta cần phải biết hình dạng đồ thị của mỗi hs cụ thể
Vd: đồ thị hs y= ax là một đường thẳng đi qua gốc tọa độ, đồ thị hs y=a/x là một đường cong gọi là hypẻbol,
Hs thực hiện
Hs thực hiện ?1
Khái niệm đồ thị của hàm số
HĐ3: đồ thị của hàm số y=ax
cho hs làm ?2
 Yêu cầu hs tự rút ra nhận xét
giới thiệu phần trong khung sgk
?3: 
Từ khẳng định trên, để vẽ được đồ thị của hs y=ax(a khác 0) ta cần biết mấy điểm của đồ thị? . 
?4: 
Nhận xét sgk
Ví dụ: vẽ đồ thị của hàm số y=-1,5x
Hãy nêu các bước làm
Yêu cều cả lớp làm vào vở
-Ta cần biết 2 điểm phân biệt của đồ thị
Cả lớp làm bài tập ?4
Hs: - Vẽ hệ trục tọa độ 0xy
-Xác định thêm 1 điểm thuộc đồ thị khác điểm 0.Chẳng hạn: A(2,-3)
Hs hoạt động nhóm
Hs thực hiện ?3 trên bảng
-Vẽ đường thẳng 0A, đường thẳng đó là đồ thị của hs : y=-1,5x
HĐ4: Luyện tập
Đồ thị của hàm số là gì?
Muốn vẽ đồ thị hs y=ax ta cần làm qua các bước nào?Bài tập 39 sgk
Quan sát đồ thị để trả lời bài tập 40 sgk
Một hs lên bảng vẽ đồ thị trên
Hs thực hiện
HĐ5: Hướng dẫn về nhà:
-Nắm vững các kết luận và cách vẽ đồ thị hs: y=ax. 
-Bài tập: 41;42;43; tr 72,73 sgk.
TIẾT 35	 LUYỆN TẬP
I/MỤC TIÊU:
Củng cố khái niệm đồ thị của hs, đồ thị của hs: y= ax(a khác 0).
Rèn kỹ năng về đồ thị của hs:y=ax(a khác 0).
Thấy được ứng dụng của đồ thị trong thức tiễn.
II/CHUẨN BỊ:
Thước thẳng,sgk sbt. 
 III/TIẾN TRÌNH
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
HĐ1: Kiểm tra bài cũ
-Đồ thị của hàm số y= f(x) là gì?
-Vẽ trên cùng một hệ trục tọa độ 0xy các đồ thị y=2x, y=4x. Hai đồ thị này này trong các góc phần tư nào?
HĐ2: luyện tập
Bài 41 tr72 sgk
Điểm M(x0,y0) thuộc đồ thị hàm số y=f(x) nếu y0=f(x0)
Xét điểm A(-1/3;1). Ta thay x=-1/3 vào y=-3x.tương tự như vậy hãy xét điểm B, C
Vẽ đồ thị hs trên để minh họa các kết luận trên
Bài tập 42 tr72 sgk
xác định hệ số a. Đọc tọa độ điểm a nêu cách tính hệ số a
đánh dấu điểm trên đồ thị có hoành độ =1/2
đánh dấu điểm trên đồ thị có tung độ bằng (-1)
bài 44 tr72 sgk 
bài 43 tr 72 sgk 
Hs thực hiện
Hs thực hiệnKết quả B không thuộc đồ thị hàm số y= -3x
C thuộc đồ thị hs =-3x
Hs thực hiện vẽ đồ thị hs:y=-3x
Hs;
a=1/2
B(1/2;1/4)
C(-2;-1)
Hs: hoạt động nhóm
Hs thực hiện
HĐ3: Hướng dẫn về nhà:
-Bài tập 45;47 tr 73;74 sgk
-Đọc thêm bài Đồ thị hàm số y= a/x.
TIẾT 36	 ÔN TẬP CHƯƠNG II
I/MỤC TIÊU:
Hệ thống hóa kiến thức của chương về hai đại lượng tỉ lệ thuận, nghịch(định nghĩa tính chất)
Rèn kỹ năng giải toán
Thấy rõ ý nghĩa thực tếcủa toán học vào đời sống
II/CHUẨN BỊ:
Thước thẳng, máy tính
III/TIẾN TRÌNH
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: ôn tập về đltlt, về đltln
Định nghĩa: SGK/
Chú ý: SGK 
Ví dụ :
Tính chất: SGK
Hs thực hiện
Hoạt động 2: giải bài toán về đại lượng tỉ lệ thuận, đại lượng tỉ lệ nghịch
Bài toán 1:2sgk(màn hình)
Tính hệ số tỉ lệ k? Điền vào chỗ trống.
Bài toán: chia số 156 thành 3 phần 
tỉ lệ thuận với 3;4;6
b) tỉ lệ nghịch với 3;4;6
Bài tập 48 tr76 sgk(màn hình)
Yêu cầu hs tóm tắt đề
Bài tập 49 sgk tr 76
Bài tập 50 sgktr77 (màn hình)
Yêu cầu hs: Nêu công thức tính V của bể?
V không đổi, vậy S và h là hai đại lượng quan hệ như thế nào?
Nếu cả chiều dài và chiều rộng đáy bể đều giảm đi 1 nửa thì S đáy thay đổi thế nào?
Hs: k=y/x=2/-1=-2
Hs: Hoàn thành bảng
a)Gọi 3 số lần lượt là: a;b;c
Aùp dụng dãy tỉ số bằng nhau
Kết quả tính được:a=36; b=48; c=72
b)gọi 3 số lần lượt lĩch,y,z .chia số 156 thành 3 phần tỉ lệ nghịch với 3;4;6 ta phải chia 156 thành 3 phần tỉ lệ thuận với 1/3;1/4;1/6
kết quả: x= 208/3; y=52; z=104/3
hs thực hiện
kết quả: a= 36 (độ)
b=60(độ)
c=84 (độ)
hs thực hiện
HĐ3: Hướng dẫn về nhà:
-Bài tập về nhà số:51;52;;53;54;55;tr 77 sgk
-Bài tập 63;65;tr 57 sbt.
TIẾT 36	 ÔN TẬP CHƯƠNG II
I/MỤC TIÊU
Hệ thống hóa ôn tập các kiến thức về hàm số, đồ thị của hàm số y=f(x), đồ thị hs y=ax (a khác 0)
Rèn kỹ năng xác định tọa độ của 1 điểm cho trước ,vẽ đồ thị hs y= ax, xác định điểm thuộc hay không thuộc
Thấy được mối quan hệ giữa hình học và đại số
II/CHUẨN BỊ :
Thước chia khỏang, phấn màu
III/TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
HĐ1: kiểm ra bài cũ
Khi nào đlượng y tỉ lệ thuận với đlượng x? bài tập 63 tr57 sgk
HĐ2: Ôn tập khái niệm hàm số và đồ thị của hàm số
Hàm số là gì?cho ví dụ
Đồ thị hs y=f(x) là gì?
Đồ thị hs y=ax(a khác 0) có dạng như thế nào?
Hs thực hiện
HĐ3: Luyện tập
Bài 51 tr 77 sgk
Bài 52 tr77 sgk
Bài 53 tr77 sgk 
Gọi thời gian đi của vận động viên là x(h): ĐK x0 
Lập công thức tính quãng đường y của chuyển động theo thời gian x
Quãng đường dài 140km, vậy thời gian đi của vận động viên là bao nhiêu/
Dùng đồ thị cho biết nếu x=2(h) thì y bằng bao nhiêukm?
Bài tập 54 sgk tr77 Yêu cầu hs nhắc lại cách vẽ đồ thị y=ax(akhác 0) 
3hs lên bảng htực hiện
Bài tập 69 tr 58 sbt
Bài tập 55tr77sgk
Muốn xét xem điểm A có thuộc đồ thị hàm số y=3x-1 hay không, ta làm thế nào?Tương tự hs thực hiện các điểm còn lại
Hs thực hiện:sgk
Ví dụ: y=5x; y=x-3 ; y=-2
Hs thực hiện
Hs đọc tọa độ các điểm
Hs thực hiện
Hs: y=35x
Y=140(km) suy ra x=4
Hs lên bảng vẽ đồ thị
y=-x; A(2;-2)
b) y=1/2x; B(2;1)
y=-1/2x; C(2;-1)
hs thực hiện trên bảng
hs: A(-1/3;0) ta thay x=-1/3 vào công thức 
y=3x-1=3(-1/3)-1=-2
-20suy ra điểm A không thuộc đồ thị hs: y=3x-1
HĐ4: Hướng dẫn về nhà
-Oân tập kiến thức trong các bảng tổng kết và các dạng bài tập trong chương. 
TIẾT 37 	 KIỂM TRA 1 TIẾT
TIẾT 38 	HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG MÁY TÍNH BỎ TÚI CASIO
I/MỤC TIÊU:
Oân tập các phép tính về số hữu tỉ , số thực
Tiếp tục rèn luyện kỹ năng thực hiện các phép tính về số hữu tỉ, sốthựcđể tính giá trị biểu thức Vận dụng tính chất đẳng thức,tỉ lệ thức,dãy tỉ số bằng nhau.Giáo dục tính hệ thống, chính xác cho hs
II/CHUẨN BỊ:
Đèn chiếu các phim trong, máy tính bỏ túi casio
III/TIẾN TRÌNH
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
HĐ1: On tập về số hữu tỉ, số thực .Tính giá trị của biểu thức
Số hữu tỉ là gì?.Số hữu tỉ có biểu diễn số thập phân như thế nào?
Số vô tỉ là gì?. Số thực là gì?
Trong tập R các số thực , em đã biết những phép toán nào?
Treo bảng ôn tập các phép toán lên bảng
Bài tập thực hiện các phép toán
Yêu cầu hs tính hợp lí nếu có thể
Yêu cầu hs hoạt động nhóm
Hs thực hiện
Hs thực hiện
Trong tập số thực ta đã biết các phép too¸ncongj, trừ,nhân ,chia, phép lũy thừa và căn bậc hai của một số không âm
HĐ2: Ôn tập tỉ lệ thức- Dãy tỉ số bằng
nhau.Tìm x
Tỉ lệ thức là gì? Nêu tính cơ bản
Viết dạng tổng quát của tính chất của dãy tỉ số bằng nhau
Tìm x trong tỉ lệ thức
Bài tậpLmàn hình).Yêu cều nêu cách tìm 1 số hạng trong tỉ lệ thức
Bài tập 78 sbt tr14
Bài tập 80 tr14 sbt
Bài 5 Tìm x biết (màn hình)
Bài tập 6: Tìm giá trị lớn nhất hoặc giá trị nhỏ nhất của biểu thức
A= 0,5 -/x-4/
Hs thực hiện
a/b=c/d
nếu a/b=c/d thì ad=bc
hs thựchiện
hs thực hiện
hs: Kết quả:a) x=-5
b)x=-3/2
c)x=2 hoặc x=-1
a) Giá trị lớn nhất của A=0,5 khi và chỉ khi x=4
b) giá trị nhỏ nhất của B=2/3 khi và chỉ khi x=5 
c) Giá trị nhỏ nhất của C=1 khi và chỉ khi x=2
HĐ3: Hướng dẫn về nhà:
-Oân lại các kiến thức và các dạng bài tập đã ôn về các phép tính trong tập Q,R, tỉ lệ thức, dãy tỉ số bằng nhau,giá trị tuyệt đối của một số 
-Bài tập 57; 6168;tr58 sbt
TIẾT 39 	 ÔN TẬP HỌC KỲ I
I/MỤC TIÊU
Oân tập tỉ lệ nghịch, thuận đồ thị hs y=ax(a khác 0)
Tiếp tục rèn luyện và giải bài tập
Hs thấy được ứng dụng toán học trong đời sống
II/CHUẨN BỊ
Máy tính , thước chia khỏang, phấn màu
III/TIẾN TRÌNH
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
HĐ1:ôn tập về đltlt, đltln
Khi nào hai đlượng y và x tỉ lệ thuận với nhau? Cho vd
 bảng ôn tập lên màn hình
Bài tập Chia số 310 thành 3 phần 
tỉ lệ thuận với 2;3;5 
 tỉ lệ nghịch với 2;3;5
Bài tập 3(đè bài lên màn hình)
Hỏi: Cùng một công việc là đào con mương, số người và thì gian là hai đại lượng quan hệ như thế nào?
Bài tập 4 (màn hình)
Hs trả lời câu hỏi
Hs quan sát bảng ôn tập và trả lời câu hỏi 
Hs thực hiện
Hs: Hai đại lượng tỉ lệ nghịch
Hs thực hiện
HĐ2: Ôn tập về đồ thị hàm số
Đồ thị hs y= ax(a khác 0) có dạng như thêa nào?
Bài tập:cho hs y=-2x
Biết A(3;y0) thuộc đồ thị ha y=-2x.Tính y0
Biết B(1;3) có thuộc đồ thị hs y=-2x hay không? Tại sao?
Vẽ đồ thị
Hs thực hiện
Hđộng nhóm
tính được y0=6
B không thuộc đồ thíh y=-2x
Vì y=-3 khác 3
Hs thực hiện
HĐ3: Hướng dẫn về nhà
-Oân lại các câu hỏi ở chương I và 2 sgk.Làm lại các bài tập.
-Chuẩn bị kiểm tra học kì 1,cần mang đủ dụng cụ.