Bài giảng môn học Đại số lớp 7 - Tiết 51: Khái niệm về biểu thức đại số

Ngày soạn 21/2/2009
 Chương IV : Biểu thức đại số 
 Tiết 51: khái niệm về biểu thức đại số 
I) Mục tiêu : 
Hiểu được khái niệm về biểu thức đại số 
Tự tìm được một số ví dụ về biểu thức đại số 
II) Chuẩn bị của giáo viên và học sinh :
GV: Giáo án , Bảng phụ ghi bài tập 3
HS : SGK
III) Tiến trình dạy học : 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Phần ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ 
( Kiểm tra vở tập 2 em)
Hoạt động 2:
Nhắc lại về biểu thức 
Biểu thức là gì ? Cho ví dụ ?
Ví dụ : 
Viết biểu thức số biểu thị chu vi của hình chữ nhật có chiều rộng bằng 5cm và chiều dài 8cm ?
Các em làm ?1
Hoạt động 3:
2) Khái niệm về biểu thức đại số
Xét bài toán: Viết biểu thức số biểu thị chu vi của hình chữ nhật có hai cạnh liên tiếp bằng 5(cm) và a (cm)
 Trong bài toán trên, người ta đã dùng chữ a để viết thay cho một số nào đó (hay còn nói: chữ a đại diện cho một số nào đó ). Bằng cách tương tự như đã làm ở ví dụ trên , ta có biểu thức biểu thị chu vi của hình chữ nhật nói trong bài toán này là : 2(5 + a)
 Khi a = 2 thì biểu thức tên biểu thị chu vi hình chữ nhật có hai cạnh bằng 5(cm) và 2(cm); còn khi a = 3,5 thì biểu thức tên biểu thị chu vi hình chữ nhật có hai cạnh bằng 5(cm) và 3,5(cm) 
Như vậy ta có thể dùng biểu thức trên để biểu thị chu vi của hình chữ nhật có một cạnh bằng 5(cm)
Các em làm ?2
Các em làm ?3
Muốn tìm quãng đường đi được của một chuyễn động đều ta phải làm sao ?
Hoạt động 4: Củng cố : 
Các em làm bài tập 1 / 26 ?
Các em làm bài tập 3 / 26 ?
( Đưa đề bài lên bảng phụ )
Hoạt động 5:
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc khái niệm
Bài tập về nhà : 2; 4; 5 trang
 26, 27 SGK
Các số được nối với nhau bởi các phép tính (cộng, trừ, nhân, chia, nâng lên lũy thừa) làm thành một biểu thức
Chẳng hạn : 5 + 3 - 2 ; 12: 6. 2 ;
153. 47 ; 4 . 32 - 5. 6 ; 13.(3 + 4) là những biểu thức.
Những biểu thức như trên còn được gọi là biểu thức số 
 Biểu thức số biểu thị chu vi của hình chữ nhật đó là : 2.(5 + 8)
?1 Biểu thức số biểu thị diện tích của hình chữ nhật có chiều rộng bằng 3 (cm) và chiều dài hơn hơn chiều rộng 2 (cm) là :
 3.(3 + 2)
?2 Gọi x là số đo chiều rộng của hình chữ nhật thì biểu thức biểu thị diện tích của hình chữ nhật có chiều dài hơn chiều rọng 2cm là:
 x(x + 2)
?3 Biểu thức đại số biểu thị 
a) Quãng đường đi được trong x(h) của một ôtô đi với vận tốc 30 km/h là : 30x
b) Tổng quãng đường đi được của một người , biết rằng người đó đi bộ trong x(h) với vận tốc 
5km/h và sau đó đi bằng ôtô trong y(h) với vận tốc 35km/h là:
 5x + 35y
Bài 1 / 26
Các biểu thức đại số biểu thị :
a) Tổng của x và y là : x + y
b) Tích của x và y là : x.y
c) Tích của tổng x và y với hiệu của x và y là: ( x + y ) ( x - y )
Bài 3 / 26
1) x - y a) Tích của x và y
2) 5y b) Tích của 5 và y
3) xy c) Tổng của10và x
4) 10 + x d) Tích của tổng   x và y với hiệu   của x và y
5) (x+y)(x-y) e) Hiệu của x và y
1) Nhắc lại về biểu thức
Các số được nối với nhau bởi các phép tính (cộng, trừ, nhân, chia, nâng lên lũy thừa) làm thành một biểu thức
Chẳng hạn : 5 + 3 - 2 ; 12: 6. 2 ;
153. 47 ; 4 . 32 - 5. 6 ; 13.(3 + 4) là những biểu thức.
Những biểu thức như trên còn được gọi là biểu thức số
2) Khái niệm về biểu thức đại số 
Trong toán học, vật lí,...ta thường gặp những biểu thức mà trong đó ngoài các số, các kí hiệu phép toán cộng, trừ, nhân, chia, nâng lên lũy thừa, còn có cả các chữ 
( đại diện cho các số ). Người ta gọi những biểu thức như vậy là biểu thức đại số 
Ví dụ :
Các biểu thức: 4x ; 2.(5 + a); 
3.(x + y) ; x2 ; xy ; ; 
là những biểu thức đại số 
Chú ý: (SGK/25)
Tuần : 24 Giá trị của một biểu thức đại số Ngày soạn : 
Tiết : 52	 Ngày giảng : 
I) Mục tiêu : 
Học sinh biết tính giá trị của một biểu thức đại số 
Học sinh biết cách trình bày lời giải của bài toán 
II) Chuẩn bị của giáo viên và học sinh :
GV: Giáo án , bảng phụ ghi đề bài tậ áp dụng 
HS :Bảng phụ , SGK
III) Tiến trình dạy học : 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Phần ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ 
Biểu thức đại số là gì ? 
 Cho ví dụ?
Ghi biểu thức đaị số tính khoảng đường đi được của một chuyển động đều với vận tốc 15km/h trong thời gian t giờ ?
Hoạt động 2: 
1)Giá trị của một biểu thức đại số 
Ví dụ 1: 
Cho biểu thức 2m + n. Hãy thay m = 8 và n = 0,2 vào biểu thức đó rồi thực hiện phép tính ?
Vậy 16,2 là giá trị của biểu thức 2m + n tại m = 8 và n = 0,2 hay còn nói : tại m = 8 và n = 0,2 thì giá trị của biểu thức 2m + n là 16,5
Ví dụ 2 : 
Tính giá trị của biểu thức 
3x2 - 5x + 1 tại x = -2 và tại x=
* Một em lên tính giá trị của biểu thức 3x2 - 5x + 1 tại x = -2
* Một em lên tính giá trị của biểu thức 3x2 - 5x + 1 tại x = 
Vậy để tính giá trị của một biểu thức đại số tại những giá trị cho trước của các biến ta phải làm sao ?
Gọi vài em nhắc lại kết luận này 
Hoạt động 3:
áp dụng :
Các em làm ?1
Tính giá trị của biểu thức 3x2- 9x
tại x = 1 và x = 
Các em làm ?2
Giá trị của biểu thức x2y tại 
x = -4 và y = 3 là ?
Hoạt động 4: Củng cố : 
Các em giải bài tập 7 trang 29
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà
Học thuộc cách tính giá trị của một biểu thức tại những giá trị cho trước của biến
 Nắm vững cách trình bày lời giải của bài toán 
 Làm các bài tập 6, 8, 9 trang 28, 29 SGK
Hướng dẫn bài 6: 
Tính giá trị tương ứng của các chữ , rồi ghi các chữ đó dưới các giá trị đã ghi sẵn (đúng với giá trị tương ứng vừa tìm ) 
Một biểu thức có chứa các chữ đại diện cho các số gọi là biểu thức đại số 
Ví dụ : 2 (x + y) ; x2 , 25t .....
* Biểu thức đaị số tính khoảng đường đi được của một chuyển động đều với vận tốc 15km/h trong thời gian t giờ là 15t (km)
 Ví dụ 1: 
Giải : Thay m = 8 và n = 0,2 vào biểu thức đã cho ta được :
 2.8 + 0,2 = 16 + 0,2 = 16,2
Ví dụ 2 :
Giải : 
* Thay x = -2 vào biểu thức trên ta có : 3 (-2)2 -5(-2) + 1 
 = 12 + 10 + 1 = 23
Vậy giá trị của biểu thức
3x2 - 5x + 1 tại x = -2 là 23
* Thay x = vào biểu thức trên ta có : 3.- 5. + 1
 = - + 1 = = 
Vậy giá trị của biểu thức
3x2 - 5x + 1 tại x = là 
Để tính giá trị của một biểu thức đại số tại những giá trị cho trước của các biến, ta thay các giá trị cho trước đó vào biểu thức rồi thực hiện các phép tính
Làm ?1:
Thay x = 1 vào biểu thức đã cho ta được : 3.12 - 9.1 = 3 - 9 = -6
Vậy giá trị của biểu thức 3x2- 9x
tại x = 1 là -6
Thay x = vào biểu thức đã cho ta có : 3. = 
 = 
 Vậy giá trị của biểu thức 3x2- 9x
tại x = là 
làm ?2
Giá trị của biểu thức x2y tại 
x = -4 và y = 3 là 
(-4)2.3 = 16.3 = 48 
Bài tập 7 trang 29
a) Thay m = -1 và n = 2 vào biểu thức đã cho ta có :
3.(-1) - 2.2 = -3 - 4 = -7
Vậy giá trị của biểu thức 3m - 2n tại m = -1 và n = 2 là -7
b) Thay m = -1 và n = 2 vào biểu thức đã cho ta có :
7.(-1) + 2.2 - 6 = -7 + 4 - 6 = -9
Vậy giá trị của biểu thức 
7m + 2n - 6 tại m = -1 và n = 2 
là -9
1) Giá trị của một biểu thức đại số
Ví dụ 1: (SGK)
Ví dụ 2 : (SGK)
Để tính giá trị của một biểu thức đại số tại những giá trị cho trước của các biến, ta thay các giá trị cho trước đó vào biểu thức rồi thực hiện các phép tính 
2) áp dụng :
Giải ?1:
Thay x = 1 vào biểu thức đã cho ta được : 3.12 - 9.1 = 3 - 9 = -6
Vậy giá trị của biểu thức 3x2- 9x
tại x = 1 là -6
Thay x = vào biểu thức đã cho ta có : 3. = 
 = 
 Vậy giá trị của biểu thức 3x2- 9x
tại x = là 
làm ?2
Giá trị của biểu thức x2y tại 
x = -4 và y = 3 là 
(-4)2.3 = 16.3 = 48
Tuần 25:	 Đơn thức Ngày soạn : 
Tiết 53 :	 Ngày giảng : 
I) Mục tiêu : 
Học sinh nhận biết một biểu thức nào đó là đơn thức 
Nhận biết được một đơn thức là đơn thức thu gọn, phân biệt được phần hệ số , phần biến của đơn thức 
Biết nhân hai đơn thức 
Biết cách viết một đơn thức thành đơn thức thu gọn 
II) Chuẩn bị của giáo viên và học sinh :
GV : Giáo án , bảng phụ
HS : SGK, bảng phụ nhóm
III) Tiến trình dạy học : 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Phần ghi bảng
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ 
HS 1:
Để tính giá trị của một biểu thức đại số tại các giá trị cho trước của biến ta phải làm sao ? 
áp dụng :
Tính giá trị của biểu thức 4m - n tại m = -và n = 7 ?
HS 2:
Biểu thức đại số là gì ?
Cho ví dụ ?
Hoạt động 2:
1) Đơn thức
Các em làm ?1
Các biểu thức đại số trong nhóm 2 là những ví dụ về đơn thức
 Vậy đơn thức là gì?
Các em làm ?2
Cho một số ví dụ về đơn thức ?
* Các biểu thức sau đây biểu thức nào là đơn thức :
(3 - 7)xy ; ; 
Hoạt động 3:
Đơn thức thu gọn
Xét đơn thức 10x6y3 các biến x, y có mặt mấy lần ? 
Ta nói đơn thức 10x6y3 là đơn thức thu gọn
10 là hệ số và x6y3 là phần biến của đơn thức đó
Các đơn thức :
 2x2yx ; 3xy7x3y đã gọn chưa ? vì sao? 
Trong đơn thức 2x5y3z 
Biến x có số mũ là ?
Biến y có số mũ là ?
Biến z có số mũ là ?
Tổng các số mũ của các biến là ?
Ta nói 9 là bậc của đơn thức đã cho
Đơn thức x2y3x có bậc là bao nhiêu?
Đơn thức 32x3y5z có bậc là bao nhiêu?
Hoạt động 4:
Nhân hai đơn thức :
Vì chữ đại diện cho số nên các phép toán thực hiện cho các số thì cũng thực hiện được trên các chữ . Vậy để nhân hai đơn thức ta nhân các hệ số với nhau và nhân các phần biến với nhau
Chú ý :
Mỗi đơn thức đều có thể viết thành một đơn thức thu gọn
Hãy viết đơn thức sau thành đơn thức thu gọn : 5x4y(-2)xy2(-3)x3
Các em làm ?3
Tính tích của x3 và -8xy2
Hoạt động 5: Củng cố : 
Các em làm bài tập 10 trang 32
Hoạt động 6: Hướng dẫn về nhà
Học thuộc các định nghĩa
Làm các lài tập 11, 12, 13, 14/32
Thay m = -và n = 7 vào biểu thức đã cho ta có : 
4. (-) - 7 = -2 -7 = -9
Vậy giá trị của biểu thức 4m - n tại m = - và n = 7 là -9
Nhóm 1:
Những biểu thức có chứa phép cộng, phép trừ :
3 - 2y ; 10x + y ; 5(x + y)
Nhóm 2:
Các biểu thức còn lại :
4xy2 ; x2y3x ; 2x2y3x ; 2x2y ; -2y
HS cho ví dụ về đơn thức
* Các biểu thức: (3 - 7)xy ; là các đơn thức
Biểu thức Không phải là đơn thức
Xét đơn thức 10x6y3 các biến x, y có mặt một lần dưới dạng một lũy thừa với số mũ nguyên dương
Các đơn thức :
 2x2yx ; 3xy7x3y chưa thu gọn vì đơn thức 2x2yx biến x xuất hiện hai lần; đơn thức 3xy7x3y có hai thừa số bằng số ,biến x xuất hiện hai lần, 
biến y xuất hiện hai lần 
Trong đơn thức 2x5y3z 
Biến x có số mũ là 5
Biến y có số mũ là 3
Biến z có số mũ là 1
Tổng các số mũ của các biến là 
3 + 5 + 1 = 9
Đơn thức x2y3x có bậc là 6
Đơn thức 32x3y5z có bậc là 9
5x4y(-2)xy2(-3)x3
= (x4y)(xy2)x3
= 30(x4xx3)(yy2) = 30x8y3
Giải ?3
Tích của x3 và -8xy2 là :
(x3 ). (-8xy2)
= .( -8 ) (x3 x)y2 = 2x4y2
Bài tập 10 trang 32
Bạn Bình cho ví dụ (5 - x) x2 là đơn thức là sai
1) Đơn thức
Đơn thức là biểu thức đại số chỉ gồm một số , hoặc một biến, hoặc một tích giữa các số và các biến 
Ví dụ : Các biểu thức 9; ; x; y; 
2x3y; -xy2z5 ; x3y2xz là n ...  nào là nghiệm của đa thức C(x) = 3x - 6
Tìm nghiệm của đa thức M(x) = 2x - 10
- - - - - - - - - - - - - Hết - - - - - - - - - - - - - -
Tuần : 31	 sử dụng máy tính bỏ túi 	Ngày giảng . . . . . . . 
Tiết : 66	Ngày soạn . . . . . . . . 
I) Mục tiêu : 
HS biết sử dụng máy tính bỏ túi Casio để tính giá trị của biểu thức, đổi vị trí của hai số trong một phép tính . Đổi số nhớ và thực hành các phép tính trong bài toán thống kê 
HS có kĩ năng sử dụng máy tính thành thạo
II) Chuẩn bị của giáo viên và học sinh : 
 GV : Máy tính bỏ túi Casio fx - 500A hoặc các máy tính có chức năng tương tự 
 HS : Máy tính bỏ túi Casio fx - 500A hoặc các máy tính có chức năng tương tự 
III) Tiến trình dạy học : 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
DT
SHIFT
DATA
SAC
SHIFT
.
MODE
Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ 
Giải bài toán sau :
Một vận động viên bắn súng với thành tích bắn được cho bởi bảng sau :
 Điểm số của mỗi lần bắn 10 9 8 7 6
 Số lần bắn 25 42 14 15 4
Dùng máy tính bỏ túi tính giá trị trung bình và cho biết ý nghĩa của nó ?
Các em thực hiện theo hướng dẫn ở tiết 48 
Hoạt động 2 : 
Thực hành phép tính với bài toán thống kê
Ngoài cách tính giá trị trung bình mà chúng ta vừa thực hiện, còn có cách tính sau nhờ một chương trình thống kê đã cài đặt sẵn trong máy
 Ta thực hiện bốn bước trên máy như sau :
Bước 1 :
Gọi chương trình thống kê : án 
( màn hình hiện chữ SD )
Bước 2 :
Xoá bài toán thống kê cũ (nếu có):
 ấn 
Bước 3 : Nhập số liệu (dùng phiếm hoặc 
Bước 4 : Đọc két quả tính 
Với bài toán trên ta làm như sau:
ấn 10 25 DT 9 42 DT 8 14 DT 7 15 DT 6 
 4 DT 
Như vậy ta đã nhập xong số liệu 
Tiếp theo để đọc kết quả giá trị trung bình em làm tiếp như sau :
ấn tiếp 
Em hãy đọc kết quả trên màn hình máy tính ?
XHoạt động 3 :
Sử dụng máy tính bỏ túi để giải một số bài tập của chương IV : Biểu thức đại số
Ví dụ : Tính giá trị của biểu thức :
x2y3 + xy tại x = 4 và y = 
Với yêu cầu trên của bài toán em làm như thế nào ? 
Hãy vận dụng các kiến thức đã học để thực hiện phép tính trên , trên máy tính Casio 
Ví dụ 2 :
 Mỗi số x = ; x = 3 có phải là một nghiệm của đa thức Q(x) = x2 – 4x + 3 không ?
Một học sinh lên bảng giải bài toán trên
Hướng dẫn về nhà :
Ôn lại bài học 
GV phô tô cho HS 10 câu hỏi ôn tập đại số 
 = 8,69
Kết quả = 8,69
HS : Em thay các giá trị cho trước đó vào biểu thức rồi thực hện các phép toán 
Cụ thể : x2y3 + xy = 42.+ 4.
 = 16. + 2 = 2 + 2 = 4
HS : ấn phím 
4 SHIFT xy 2 1 2 SHIFT xy 3 + 4 1
 2 =
Kết quả là 4
HS 1:
Thay x = vào đa thức Q(x) ta có :
Q(x) = - 4. + 3
ấn phím :
1 3 SHIFT xy 2 – 4 1 3 + 3
Kết quả : 1,78 0
Vậy x = không là nghiệm của đa thức
HS 2:
Thay x = 3 vào đa thức Q(x) 
Ta có : Q(x) = 33 – 4.3 + 3
ấn phím :
3 SHIFT xy 2 - 4 3 + 3 =
Kết quả: 0
Vậy x = 3 là một nghiệm của đa thức 
Tuần 32 :	ôn tập cuối năm ( Tiết 1 )	Ngày soạn : . . . . . . . . 
Tiết 67 :	Ngày giảng:. . . . . . . . 
I) Mục tiêu :
Ôn tập và hệ thống hoá các kiến thức cơ bản về số hữu tỉ, số thực, tỉ lệ thức, hàm số và đồ thị
Rèn kĩ năng thực hiện phép tính trong Q , giải bài toán chia tỉ lệ , bài tập về đồ thị hàm số y = ax
( với a = 0 )
II) Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 
 GV: giáo án , bảng phụ ghi câu hỏi , bài tập , một số bài giải , đồ thị, thước thẳng, compa, phấn màu
 HS : Ôn tập và làm vào vở 5 câu hỏi ôn tập ( từ câu 1 đến câu 5 ) 
 Làm các bài tập ôn tập cuối năm từ bài 1 đến bài 6 tr 88 SGK , thước thẳng, compa
III) Tiến trình dạy – học 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: 
Ôn tập về số hữu tỉ , số thực 
1) Thế nào là số hữu tỉ ?
Cho ví dụ 
Khi viết dưới dạng số thập phân, số hữu tỉ được viết như thế nào ?
Cho ví dụ : 
Thế nào là số vô tỉ ? Cho ví dụ ?
Số thực là gì ?
Nêu mối quan hệ giữa tập Q, tập I và tập R
2) Giá trị tuyệt đối của số x được xác định như thế nào ?
 Bài tập 2tr.89 SGK.
Với giá trị nào của x thì ta có:
+ x = 0
x = = 2x
Bổ sung câu c
c) 2 + = 5
Bài 1 (b,d) tr 88 SGK
Thực hiện các phép tính :
(-5).12: 
Các em nêu thứ tự thực hiện các phép tính trong từng biểu thức ?
Nhắc lại cách đổi số thập phân ra phân số ?
Ví dụ : 1,456 = = 
 4,5 = = 
Hai em lên bảng mỗi em giải một câu	
Hoạt động 2: Ôn tập về tỉ lệ thức – chia tỉ lệ
3) Tỉ lê thức là gì ?
Phát biểu tính chất cơ bản của tỉ lệ thức ?
Viết công thức thể hiện tính chất của dảy tỉ số bằng nhau.
Bài 3 tr 89 SGK
Từ tỉ lệ thức ( a c; b d )
Hãy rút ra tỉ lệ thức 
Gợi ý : dùng tính chất dãy tỉ số bằng nhau và phép hoán vị trong tỉ lệ thức 
Bài 4 : tr 89 SGK
( Đề bài đưa lên màn hình )
Hoạt động 3: Ôn tập về hàm số. Đồ thị của hàm số
4) Khi nào đại lượng y tỉ lệ thuận với đại lượng x ?
Chu ví dụ ?
Khi nào đại lượng y tỉ lệ nghịch với đại lượng x ?
Chu ví dụ ?
5) Đồ thị của hàm số y = ax (a0) có dạng như thế nào?
Các em giải bài tập 6 tr 63 SBT
Hướng dẫn về nhà : Làm tiếp 5 câu hỏi ôn tập
Làm bài tập 7 đến 13 tr 89, 90, 91 SGK
HS :
Số hữu tỉ là số viết được dưới dạng 
 với a, b Z, b 0
Ví dụ : , 
– Mỗi số hữu tỉ được biểu diễn bởi một số thập phân hữu hạn hoặc vô hạn tuần hoàn. Ngược lại mỗi số thập phân hữu hạn hoặc vô hạn tuần hoàn biểu diễn một số hữu tỉ
Ví dụ : ; 
– Số vô tỉ là số viết được dưới dạng số thập phân vô hạn không tuần hoàn 
Ví dụ : 
– Số hữu tỉ và số vô tỉ được gọi chung là số thực 
HS : Q I = R
Hai HS lên bảng làm bài
HS1 làm phần a, b
a) + x = 0 = -x x0
b) x + = 2x = 2x – x = x x 0
HS 2: Làm phần c
c) 2 + = 5
 = 5 – 2 = 3
* 3x – 1 0 hay x * 3x – 1 < 0 hay x <
 = 3 = 3
3x – 1 = 3 3x – 1 = -3
3x = 4 x = 3x = -2 x = 
HS 1:
b) 
= 
= = 
= 
c) (-5).12: 
= (- 60) : 
= (- 60) : + = 120 + = 121
HS : Tỉ lệ thức là đẳng thức của hai tỉ số .
Trong một tỉ lệ thức, tích hai ngọai tỉ bằng tích hai trung tỉ 
Nếu thì ad = bc 
(giả thiết các tỉ số đều có nghĩa)
3 / 89 Giải 
 = 
Từ tỉ lệ thức 
 hoán vị hai trung tỉ ta có 
4 / 89 Giải 
Gọi số tiền lãi của ba đơn vị được chia lần lược là a, b, c (triệu đồng)
 và a + b + c = 560
Ta có : 
= 
a = 2.40 = 80 (triệu đồng)
b = 5.40 = 200 (triệu đồng)
c = 7.40 = 280 (triệu đồng)
Tuần 33 : ôn tập cuối năm ( Tiết 2 )	 	Ngày soạn : . . . . . . . . 
Tiết 68 :	Ngày giảng:. . . . . . . . 
I) Mục tiêu 
Ôn tập và hệ thống hoá các kiến thức cơ bản về chương thống kê và biểu thức đị số 
Rèn kĩ năng nhận biết các khái niệm cơ bản của thống kê như đấu hiệu, tần số, số trung bình cộng và cách xác định chúng
Củng cố các khái niệm đơn thức, đơn thức đồng dạng , đa thức, nghiệm của đa thức. Rèn kĩ năng cộng trừ , nhân đơn thưc ; cộng trừ đa thức , tìm nghiệm của đa thức một biến 
II) Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 
 GV: giáo án , bảng phụ ghi câu hỏi , bài tập , một số bài giải, thước thẳng, phấn màu
 HS : Ôn tập và làm 5 câu hỏi ôn tập (từ câu 6 đến câu 10), làm bài tập ôn tập cuối năm từ bài 7 đến 
 bài 13 tr 89, 90, 91 SGK 
III) Tiến trình dạy – học 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: Ôn tập về thống kê
Để tiến hành điều tra về một vấn đề nào đó (ví dụ, đánh giá kết quả học tập của lớp) em phải làm những việc gì và trình bày kết quả thu được như thế nào ?
Trên thực tế, người ta thường dùng biểu đồ để làm gì ?
GV đưa bài tập 7 tr 89, 90 SGK lên màn hình , yêu cầu học sinh đọc biểu đồ đó 
Bài tập 8 tr 90 SGK (Đề bài đưa lên màn hình)
Câu hỏi :
Dấu hiệu ở đây là gì ? Hãy lập bảng “tần số”
Tìm mốt của dấu hiệu 
Tìm số trung bình cộng của dấu hiệu 
Hoạt động 2: Ôn tập về biểu thức đại số 
Bài 1: Trong các biểu thức đại số sau :
2xy2 ; 3x3 + x2y2 – 5y ; ; -2 ; 0 ; x
4x5 – 3x3 + 2 ; 3xy.2y ; ; 
Hãy cho biết :
a) Những biểu thức nào là đơn thức ?
 – Tìm những đơn thức đồng dạng ?
b) Những biểu thức nào là đa thức mà không phải là đơn thức 
Tìm bậc của đa thức ?
– Thế nào là đơn thức ?
– Thế nào là hai đơn thức đồng dạng ?
– Thế nào là đa thức ?
– Cách xác định bậc của đa thức ?
Bài 2: ( Đưa đề bài lên màn hình )
Cho các đa thức : 
A = x2 – 2x – y2 + 3y – 1
B = -2x2 + 3y2 – 5x + y + 3
Tính A + B
 Cho x = 2 ; y = -1
Hãy tính giá trị của biểu thức A + B
b)Tính A – B 
Tính giá trị của biểu thức A – B tại x = –2, y = 1
Bài tập 11 tr 91 SGK
Tìm x biết :
(2x – 3) – (x – 5) = (x + 2) – (x – 1)
2(x – 1) – 5(x + 2) = -10
Hai em lên bảng, mỗi em làm một câu
Hướng dẫn về nhà :
Ôn tập kĩ các câu hỏi lí thuyế, làm lại các dạnh bài tập 
Bài tập về nhà : 12, 13 tr 91 SGK
HS:
Để tiến hành điều tra về một vấn đề nào đó, đầu tiên em phải thu thập các số liệu thống kê, lập bảng số liệu ban đầu. Từ đó lập bảng “ tần số “, tính số trung bình cộng của dấu hiệu và rút ra nhận xét.
– Người ta dùng biểu đồ để cho hình ảnh cụ thể về giá trị của dấu hiệu và tần số 
HS:
a) Tỉ lệ trẻ em từ 6 tuổi đến 10 tuổi của vùng Tây Nguyên đi học Tiểu học là 92,29% 
Vùng đồng bằng sông Cửu Long đi học Tiểu học là 87,81%
b) Vùng có tỉ lệ trẻ em đi học Tiểu học cao nhất là đồng bằng sông Hồng (98,76%), thấp nhất là đồng bằng sông Cửu Long 
8 / 90 Giải 
HS 1 : Trả lời câu hỏi a
– Dấu hiệu là sản lượng của từng thửa ( tính theo 
tạ / ha )
– Lập bảng “tần số “ ( 2 cột sản lượng và tần số )
Sản lượng (x) Tần số (n) Các tích 
 31 (tạ/ha) 10 310
 34 (tạ/ha) 20 680
 35 (tạ/ha) 30 1050
 36 (tạ/ha) 15 540
 38 (tạ/ha) 10 380 4450:120
 40 (tạ/ha) 10 400 = 37 (tạ/ha)
 42 (tạ/ha) 5 210
 44 (tạ/ha) 20 880
 N = 120 4450
HS 2 : Trả lời câu b 
Mốt của dấu hiệu là 35 (tạ/ha)
a) Những biểu thức sau đây là đơn thức :
2xy2 ; ; -2 ; 0 ; x : 3xy.2y ; 
Những đơn thức đồng dạng :
* 2xy2 ; ; 3xy.2y
* -2 và 
b) Những biểu thức là đa thức mà không phải là đơn thức :
3x3 + x2y2 – 5y là đa thức bậc 4 , có nhiều biến
4x5 – 3x3 + 2 là đa thức bậc 5 , đa thức một biến
HS hoạt động theo nhóm
A + B = 
 (x2 – 2x – y2 + 3y – 1) + (-2x2 + 3y2 – 5x + y + 3)
= x2 – 2x – y2 + 3y – 1 – 2x2 + 3y2 – 5x + y + 3
= (x2 - 2x2)+(-2x - 5x)+(- y2 + 3y2)+(3y+y)+(-1 + 3)
= –x2 – 7x + 2y2 + 4y + 2
Tính giá trị của A + B tại x = 2 , y = –1
Thay x = 2 , y = –1 vào biểu thức A + B ta có :
 –22 – 7.2 + 2(–1)2 + 4(–1) + 2
= – 4 – 14 + 2 – 4 + 2 = –18
b) A – B = 
 (x2 – 2x – y2 + 3y – 1) – (–2x2 + 3y2 – 5x + y + 3)
= x2 – 2x – y2 + 3y – 1 + 2x2 – 3y2 + 5x – y – 3
= (x2 + 2x2)+(-2x + 5x)+(- y2 - 3y2)+(3y - y)+(-1 - 3)
= 3x2 + 3x – 4y2 + 2y – 4
Tính giá trị của A – B tại x = –2 , y = 1
Thay x = –2 , y = 1 vào biểu thức A – B ta có :
 3(-2)2 + 3(-2) – 4.12 + 2.1 – 4 
= 12 – 6 – 4 + 2 – 4 = 0
11 / 91 Giải
 (2x – 3) – (x – 5) = (x + 2) – (x – 1)
 2x – 3 – x + 5 = x + 2 – x + 1
 x = 3 – 5 + 3 
 x = 1
 2(x – 1) – 5(x + 2) = -10
 2x – 2 – 5x – 10 = - 10
 -3x = -10 + 10 + 2
 -3x = 2
 x =