Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 26 - Tiết 97: Ý nghĩa văn chương (Tiếp)

Ngµy so¹n : 21/02/2010
Ngµy gi¶ng7A:
 7B:
TuÇn: 26 - TiÕt: 97
ý nghÜa v¨n ch­¬ng
(Hoµi Thanh)
A-Mục tiêu bài học: 
-Hiểu được quan niệm của Hoài Thanh về nguồn gốc cốt yếu, nhiệm vụ và công dụng của văn chương trong lịch sử loài người.
-Hiểu được phần nào trong cách nghị luận văn chương của Hoài Thanh.
-Rèn kĩ năng phân tích văn nghị luận chứng minh.
B-Chuẩn bị: 
-Gv:Tranh ảnh của tác giả Hoài Thanh. 
-Hs:Bài soạn
C- Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y-häc
*H§1- Khëi ®éng
1- Tỉ chøc líp 
- 7A : Cã mỈt.HS ; V¾ng mỈt..HS(.)
- 7B : Cã mỈt.HS ; V¾ng mỈt..HS(.)
2- KiĨm tra bµi cị:
+ C©u hái: Trong văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ, luận đề được triển khai thành mấy luận điểm, đó là những luận điểm nào ? 
Gỵi ý: (2 luận điểm: Giản dị trong lối sống và giản dị trong nói, viết). 
+ NhËn xÐt: 7A
7B
3- Bµi míi( Giíi thiƯu): Chúng ta đã được học những áng văn chương như:Cổ.tích, ca dao, thơ, truyện,... Chúng ta đến với văn chương một cách hồn nhiên, theo sự rung động của tình cảm. Nhưng mấy ai đã suy ngẫm về ý nghĩa của văn chương đối với bản thân ta cũng như với mọi người. Vậy văn chương có ý nghĩa gì ? Đọc văn chương chúng ta thu lượm được những gì ? Muốn giải đáp những câu hỏi mang tính lí luận sâu rộng rất thú vị ấy, chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu bài ý nghĩa văn chương của Hoài Thanh-một nhà phê bình văn học có tiếng.
* H§2- H­íng dÉn ®äc hiĨu v¨n b¶n
*§äc v¨n b¶n, gi¶i nghÜa tõ.
- Giíi thiƯu vµi nÐt vỊ t¸c gi¶, xuÊt xø.
 (Hoµi Thanh, Hoµi Ch©n lµ t¸c gi¶ tËp phª b×nh nỉi tiÕng: Thi nh©n ViƯt Nam in 1942)
? VB nµy thuéc thĨ lo¹i g×?
? Bè cơc cđa v¨n b¶n? Néi dung tõng phÇn?
? V× sao v¨n b¶n kh«ng cã phÇn kÕt luËn?
§©y chØ lµ ®o¹n trÝch.
? T/g kĨ chuyƯn thi sÜ Ên §é ®Ĩ lµm g×? LuËn ®Ị ®­ỵc nªu lªn lµ g×?
? C¸ch nªu luËn ®Ị nh­ vËy cã t¸c dơng g×?
? Theo Hoµi Thanh nguån gèc cèt yÕu cđa v¨n ch­¬ng lµ g×? Quan niƯm nh­ vËy ®· ®ĩng ch­a?
*GV: Nãi cèt yÕu lµ nãi c¸i chÝnh, c¸i quan träng nhÊt chø ch­a ph¶i lµ nãi tÊt c¶.
? Theo Hoµi Thanh c«ng dơng cđa v¨n ch­¬ng lµ g×?
* §äc v¨n b¶n, t×m ý.
? Nh­ vËy, b»ng 4 c©u v¨n, Hoµi Thanh ®· giĩp ta hiĨu thªm nh÷ng ý nghÜa s©u s¾c nµo cđa v¨n ch­¬ng?
? Qua v¨n b¶n, em c¶m nhËn ®­ỵc ®iỊu g× vỊ th¸i ®é, t×nh c¶m cđa Hoµi Thanh víi v¨n ch­¬ng?
? NhËn xÐt vỊ c¸ch lËp luËn trong v¨n b¶n?
LÊy vÝ dơ minh ho¹?
? Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ néi dung vµ nghƯ thuËt?
* §äc ghi nhí sgk/63
I. TiÕp xĩc v¨n b¶n.
1.§äc, gi¶i thÝch tï khã: (sgk) 
2. T¸c gi¶, t¸c phÈm:(sgk 61)
3. ThĨ lo¹i : NghÞ luËn v¨n ch­¬ng.
4. Bè cơc: (2 phÇn)
- Tõ ®Çu ... “mu«n loµi”: Nguån gèc cèt yÕu cđa v¨n ch­¬ng.
- PhÇn cßn l¹i: C«ng dơng cđa v¨n ch­¬ng.
III. Ph©n tÝch.
1. Nguån gèc cèt yÕu cđa v¨n ch­¬ng.
- Lµ lßng th­¬ng ng­êi.
- Réng ra lµ th­¬ng c¶ mu«n vËt, mu«n loµi. 
-> §©y lµ quan niƯm ®ĩng ®¾n vµ s©u s¾c.
 C¸ch vµo ®Ị: bÊt ngê, tù nhiªn, hÊp dÉn vµ xĩc ®éng. LuËn ®Ị ®­ỵc dÉn d¾t vµ nªu theo lèi quy n¹p.
-> KÕt luËn: Nguån gèc cđa v¨n ch­¬ng ®Ịu lµ t×nh c¶m, lµ lßng vÞ tha. 
2. C«ng dơng cđa v¨n ch­¬ng.
- V¨n ch­¬ng sÏ lµ h×nh dung cđa sù sèng mu«n h×nh v¹n tr¹ng.
- V¨n ch­¬ng cßn s¸ng t¹o ra sù sèng.
- V¨n ch­¬ng giĩp cho ng­êi ®äc cã t×nh c¶m, cã lßng vÞ tha.
- V¨n ch­¬ng giĩp ta c¶m nhËn s©u s¾c c¶nh ®Đp thiªn nhiªn.
- V¨n ch­¬ng lµm ®Đp, lµm giµu cho cuéc sèng (C¸c thi, v¨n nh©n lµm giµu sang lÞch sư nh©n lo¹i).
-> V¨n ch­¬ng giĩp cho t×nh c¶m vµ gỵi lßng vÞ tha. Nã t¸c ®éng ®Õn con ng­êi 1 c¸ch tù nhiªn theo lèi ®ång c¶m, ®ång ®iƯu t©m hån lµm cho t×nh c¶m cđa ng­êi ®äc trë nªn phong phĩ, s©u s¾c, tèt ®Đp h¬n.
* C¶m nhËn vỊ Hoµi Thanh:
 - Am hiĨu vỊ v¨n ch­¬ng.
 - Cã quan ®iĨm râ rµng, x¸c ®¸ng vỊ v¨n ch­¬ng.
 - Tr©n träng, ®Ị cao v¨n ch­¬ng.
* C¸ch lËp luËn: Võa cã lÝ lÏ, võa cã c¶m xĩc vµ h×nh ¶nh:
 VD: §o¹n v¨n më ®Çu, hai ®o¹n v¨n cuèi.
III. Tỉng kÕt.
- C¸ch vµo ®Ị bÊt ngê mµ tù nhiªn, hÊp dÉn, xĩc ®éng.
- C¸ch lËp luËn võa cã lý lÏ võa cã c¶m xĩc, h×nh ¶nh.
- V¨n ch­¬ng cã gèc lµ t×nh c¶m nh©n ¸i vµ c«ng dơng ®Ỉc biƯt.
*H§3-H­íng dÉn luyƯn tËp
- T×m thªm c¸c dÉn chøng cơ thĨ:
VÝ dơ:
- Chĩng ta cã thĨ thÊy râ cuéc sèng cđa nh©n d©n ViƯt nam qua ca dao, tơc ng÷, ..., qua nh÷ng v¨n b¶n "V­ỵt th¸c."; "S«ng n­íc Cµ Mau."
- S¸ng t¹o ra sù sèng míi: "DÕ MÌn phiªu l­u kÝ."; "Lao xao", ...
- Båi d­ìng t×nh yªu thiªn nhiªn: "C«n S¬n ca"
-> Båi d­ìng t×nh yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc, yªu con ng­êi, yªu hoµ b×nh.
*H§4- Ho¹t ®éng nèi tiÕp
1- C©u hái vµ bµi tËp cđng cè kiÕn thøc.
	- §äc thªm (63). Th¶o luËn phÇn luyƯn tËp
2- HDVN
	- Tãm t¾t hƯ thèng luËn ®iĨm, luËn chøng.
	- T×m dÉn chøng th¬ v¨n ®· häc vµ ®· ®äc ®Ĩ CM vỊ c«ng dơng cđa v¨n ch­¬ng.
	- ChuÈn bÞ: ViÕt bµi sè 5.