Giáo án Vật lí 7 tiết 08: Gương cầu lõm

Tuần:9
Tiết :8
GƯƠNG CẦU LÕM
Ngày soạn:5/10/08
Ngày dạy :8/10/08
Mục tiêu:
Kiến thức:
HS biết đặc điểm mặt phản xạ của gương cầu lõm
HS biết làm thí nghiệm xác định ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm 
HS biết làm thí nghiệm xác định đường đi của chùm tia sáng song song và phân kì khi chiếu tới gương cầu lõm 
Kĩ năng:
Làm thí nghiệm quan sát hiện tượng xảy ra trên gương cầu 
Giải thích các hiện tượng trong thực tế
Lấy ví dụ ứng dụng của gương cầu lõm
So sánh ảnh của vật qua gương cầu lồi và gương cầu lõm 
Thái độ :
Nghiêm túc tự lực trong học tập
Hứng thú tìm hiểu các dụng cụ quang học 
Chuẩn bị:
HS : xem bài định luật phản xạ ánh sáng
 Nghiên cứu nội dung bài trước
GV: thí nghiệm hình 8.1,8.2,8.4, cho mỗi nhóm và hình 8.3,8.5
Hoạt động dạy học:
Hoạt động học của HS 
Trợ giúp của GV
Hoạt động 1: ổn định lớp _ kiểm tra bài cũ
HS trả lời câu hỏi
HS chữa bài tập 
Các em khác chú ý theo dõi 
Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau:
HS 1: nêu tính chất ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi? So sánh với ảnh của vật tạo bởi gương phẳng? Lấy ví dụ vật có mặt phản xạ là mặt cầu?
HS 2: chữa bài 7.1,7.2 trong SBT
GV nhận xét và cho điểm 
Hoạt động 2: tổ chức tình huống học tập 
HS trả lời câu hỏi
HS chú ý 
Gương cầu lồi có mặt phản xạ ở đâu? Gương có mặt phản xạ là mặt trong của một phần hình chỏm cầu gọi là gương gì? khi nhìn vào gương ảnh của vật như thế nào so với khi nhìn vào gương cầu lồi? Để trả lời câu hỏi này ta nghiên cứu bài học hôm nay
Hoạt động 3: tìm hiểu ảnh tạo bởi gương cầu lõm
HS quan sát và trả lời câu hỏi
HS chú ý 
HS trả lời câu hỏi 
HS đọc thí nghiệm 
HS trả lời câu hỏi 
Nhóm nhận dụng cụ 
Tiến hành thí nghiệm trả lời C1
Nhóm trình bày kết quả 
HS trả lời câu hỏi 
Bố trí thí nghiệm như C2
Nhóm trình bày kết quả quan sát 
HS trả lời câu hỏi 
HS trả lời câu hỏi 
HS điền vào chỗ trống 
HS ghi vở 
HS trả lời câu hỏi 
HS trả lời câu hỏi 
Cho HS quan sát trên bàn cho biết vật nào có mặt phản xạ là mặt trong của phần hình cầu?
GV giới thiệu đặc điểm gương cầu lõm
Khi nhìn vào gương ảnh của vật như thế nào so gương cầu lồi
Cho HS đọc thí nghiệm
Cho biết thí nghiệm gồm những dụng cụ nào? Mục đích của thí nghiệm và cách tiến hành thí nghiệm như thế nào? 
GV chốt lại và giao dụng cụ cho các nhóm 
Yêu cầu các nhóm tiến hành thí nghiệm quan sát hiện tượng xảy ra trong gương và trả lời C1
GV cho các nhóm trình bày kết quả và thống nhất câu trả lời
Vậy ảnh của vật tạo bởi gương phẳng như thế nào so ảnh củavật tạo bởi gương cầu lõm
Cho HS bố trí và tiến hành thí nghiệm ở C2
GV theo dõi các nhóm bố trí thí nghiệm và hướng dẫn các nhóm gặp khó khăn
Cho các nhóm trình bày kết quả quan sát được
GV thống nhất câu trả lời các nhóm 
Có thể kiểm tra độ lớn ảnh của vật tạo bởi gương cầu lõm như gương phẳng không? 
Vậy ảnh của vật tạo bởi gương cầu lõm cótính chất gì? 
Yêu cầu HS điền vào chỗ trống
GV nhận xét và cho HS khác nhắc lại,HS ghi vở
Yêu cầu HS lấy ví dụ vật có mặt phản xạ tương tự như gương cầu lõm?
Khi chiếu tia sáng tới gương cầu lõm thì có hiện tượng gì trên gương?
Hoạt động 4: tìm hiểu sự phản xạ trên gương cầu lõm
HS trả lời câu hỏi 
HS đọc thí nghiệm
HS trả lời câu hỏi 
Nhóm nhận dụng cụ 
Làm thí nghiệm và quan sát hiện tượng 
HS chú ý 
Nhóm trình bày kết quả thí nghiệm 
HS trả lời câu hỏi 
HS điền vào kết luận 
HS ghi vở 
HS quan sát và trả lời câu hỏi 
HS chú ý 
HS trả lời câu hỏi 
HS đọc thí nghiệm 
Làm thí nghiệm 
HS chú ý 
HS trả lời câu hỏi 
HS điền vào chỗ kết luận 
HS ghi vở 
Khi chiếu chùm tia tới song song với gương cầu lỏm thì có hiện tượng gì ?
Cho HS đọc thí nghiệm hình 18.2
Cho biết thí nghiệm gồm dụng cụ nào, mục đích và cách bố trí thí nghiệm như thế nào?
GV thống nhất giao dụng cụ cho các nhóm 
Yêu cầu các nhóm làm thí nghiệm quan sát hiện tượng và trả lời c3
GV hướng dẫn HS cách tạo ra chùm tia sáng song song ở đèn pin, chú ý quan sát hiện tượng trên màn chắn 
Cho các nhóm trình bày kết quả thí nghiệm 
GV nhận xét câu trả lời 
Vậy khi chiếu chùm tia tới song song với gương cầu lõm thì thu được chùm tia phản xạ như thế nào trước gương ?
Cho HS điền vào chỗ trống kết luận 
GV nhận xét cho HS ghi vở 
Cho HS quan sát hình 8.3 GV giới thiệu cấu tạo của thiết bị dùng gương cầu lõm hứng ánh sáng mặt trời để nung nóng vật. Vậy dựa vào đâu người ta làm được thiết bị này?
GV nhận xét câu trả lời và chốt lại cho HS 
Chùm tia phân kì có đặc điểm gì? khi chiếu chùm tia phân kì vào gương cầu lõm thì có hiện tượng gì trước gương ?
Cho HS đọc thí nghiệm 
GV cho HS làm thí nghiệm như hình 8.4 
Hướng dẫn HS cách tạo ra chùm tia sáng phân kì bằng đèn pin
Làm thế nào để tạo ra chùm tia phản xạ song song 
Cho HS điền vào chỗ trống kết luận 
GV nhận xét và chốt lại cho HS ghi vở
Hoạt động 5: vận dụng
HS quan sát 
HS trả lời câu hỏi 
Nhóm nhận dụng cụ làm thí nghiệm trả lời các câu C
HS chú ý 
Nhóm trình bày kết quả 
HS chú ý 
Cho HS quan sát chiếc đèn pin
Khi mở pha đèn pin gương giống như gương nào? Vị trí bóngb đèn và gương được bố trí như thế nào?
GV giao cho các nhóm một đèn pin làm thí nghiệm và trả lời C6,C7
GV hướng dẫn các nhóm làm thí nghiệm để tạo ra chùm phản xạ như yêu cầu 
GV cho các nhóm trình bày kết quả 
GV nhận xét và chốt lại câu trả lời 
Vậy người ta ứng dụng gương cầu ở đâu ?
Hoạt động 6: củng cố
HS trả lời các câu hỏi 
Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi:
Aûnh của vật tạo bởi gương cầu lõm có gì giống với ảnh của vật tạo bởi gương cầu lồi?
Gương cầu lỏm được ứng dụng ở đâu? Tại sao ?
Hoạt động 7: dặn dò
HS ghi phần dặn dò của GV 
Học bài _ đọc có thể em hcưa biết 
Làm bài 7.1 đến 7.4 trong sbt
Chuẩn bị bài mới 
Phần ghi bảng
Aûnh tạo bởi gương cầu lõm:
Thí nghiệm: 
C1. 
C2.
Kết luận : 
Đặt một vật gần sát gương cầu lõm, nhìn vào gương thấy một ảnh ảo không hứng được trên màn chắn và lớn hơn vật 
Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm:
Đối với chùm tia tới song song :
Thí nghiệm : 
C3. 
Kết luận: Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm, ta thu được một chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm trước gương
 C4. Do mặt trời ở rất xa nên chùm sáng từ mặt trời tới gương coi như chùm tia tới song song cho chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm phía trước gương. Aùnh sáng mặt trời có nhiệt năng cho nên vật để chỗ ánh sáng hội tụ sẽ nóng lên 
Đối với chùm tia phân kì:
Thí nghiệm:
C5. 
Kết luận: Một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp, có thể cho một chùm tia phản xạ song song 
Vận dụng :
C6. Nhờ có gương cầu trong pha đèn pin nên khi xoay pha đèn đến vị trí thích hợp ta sẽ thu được một chùm sáng phản xạ song song ánh sáng sẽ truyền đi xa được không bị phân tán mà vẫn thấy rõ
C7. Ra xa gương