Bài giảng lớp 7 môn Đại số - Tiết 23 - Tuần 12 - Bài 1: Đại lượng tỉ lệ thuận

	TIẾT : 23	
CHƯƠNG II : HÀM SỐ VÀ ĐỒ THỊ
TUẦN : 12	§1. ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN	
A/ MỤC TIÊU : 
_ HS BIẾT ĐƯỢC CÔNG THỨC BIỂU DIỄN MỐI LIÊN HỆ GIỮA HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN
_ NHẬN BIẾT ĐƯỢC HAI ĐẠI LƯỢNG CÓ TỈ LỆ THUẬN HAY KHÔNG.
_ HIỂU ĐƯỢC TÍNH CHẤT CỦA HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN, BIẾT TÌM HỆ SỐ TỈ LỆ 
B/ CHUẨN BỊ :
GV : PHẤN MÀU, BẢNG PHỤ. 
HS : KIẾN THỨC VỀ HAI ĐẠI LƯỢNG ĐÃ HỌC Ở LỚP DƯỚI. 
C/ CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
HOẠT ĐỘNG GV
HOẠT ĐỘNG HS
GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1 : GIỚI THIỆU (5 PHÚT )
GV: HỎI Ở TIỂU HỌC TA ĐÃ HỌC HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN, EM NÀO NHẮC LẠI THẾ NÀO LÀ HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN.
GV: NÊU THÊM MỘT SỐ VÍ DỤ VỀ ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN NHƯ SGK.
HOẠT ĐỘNG 2 : ( 13 PHÚT ) 
I/ ĐỊNH NGHĨA :
GV: CHO HS LÊN BẢNG THỰC HIỆN ?1 
GV: Ở CÂU B/ GV CÓ THỂ NÊU CỤ THỂ TÍNH KHỐI LƯỢNG M CỦA THANH SẮT THEO THỂ TÍCH V VÀ KHỐI LƯỢNG RIÊNG D ( BIẾT DSẮT = 7800 KG/M3 ) 
GV: CÓ NHẬN XÉT GÌ VỀ SỰ TĂNG GIẢM CỦA HAI ĐẠI LƯỢNG CỦA TỪNG CÂU A/ VÀ B/
GV: VẬY HAI ĐẠI LƯỢNG TƯƠNG ỨNG TRÊN GỌI LÀ HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN.
GV: EM HÃY NHẬN XÉT CÁC CÔNG THỨC TRÊN CÓ ĐIỂM NÀO GIỐNG NHAU ?
VẬY THEO EM KHI NÀO THÌ HAI ĐẠI LƯỢNG LÀ TỈ LỆ THUẬN VỚI NHAU ?
GV: CHO HS LÀM ?2 , YÊU CẦU HỌC SINH VIẾT CÔNG THỨC BIỂU DIỄN Y TỈ LỆ THUẬN VỚI X THEO HỆ SỐ TỈ LỆ K = .
GV: GIỚI THIỆU CHÚ Ý 
GV: YÊU CẦU HS NHẬN XÉT VỀ HỆ SỐ TỈ LỆ : Y TỈ LỆ THUẬN VỚI X THEO HỆ SỐ TỈ LỆ K ( K ¹ 0 ) THÌ X TỈ LỆ THUẬN VỚI Y THEO HỆ SỐ TỈ LỆ NÀO
GV: NÊU PHẦN CHÚ Ý , HS ĐỌC VÀ GHI VÀO VỞ.
GV: CHO HS NHÌN HÌNH VẼ ĐỂ THỰC HIỆN ?3. 
HOẠT ĐỘNG 3 : ( 15 PHÚT)
II/ TÍNH CHẤT :
 GV: TREO BẢNG PHỤ CÓ GHI SẴN ?4 VÀ GỌI MỘT HS LÊN BẢNG THỰC HIỆN, CÁC HS KHÁC LÀM TẠI CHỖ. 
GV: GIẢI THÍCH THÊM VỀ SỰ TƯƠNG ỨNG CỦA X1, X2, X3 VÀ Y1, Y2, Y3NHƯ SGK VÀ KẾT LUẬN TÍNH CHẤT . 
GV: LẤY ?4 LÀM VÍ DỤ MINH HỌA CHO TÍNH CHẤT 2 : 
HOẠT ĐỘNG 3 : ( 5 PHÚT )
CỦNG CỐ
BT 1 TRANG 53( SGK )
GV: CHO HS THỰC HIỆN TƯƠNG TỰ ?4
HS: NHẮC HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN ĐÃ HỌC Ở LỚP DƯỚI VÀ CHO VÍ DỤ.
HS:
A/ S = 15. T
B/ M= D.V ( D LÀ HẰNG SỐ ) 
HS: M = 7800.V
HS: ĐẠI LƯỢNG NÀY TĂNG ( HAY GIẢM ) THÌ ĐẠI LƯỢNG KIA CŨNG TĂNG ( HAY GIẢM ) THEO.
HS: ĐẠI LƯỢNG NÀY BẰNG ĐẠI LƯỢNG KIA NHÂN VỚI MỘT HẰNG SỐ KHÁC 0.
HS: NẾU ĐẠI LƯỢNG Y LIÊN HỆ VỚI ĐẠI LƯỢNG X THEO CÔNG THỨC : Y=KX ( VỚI K LÀ HẰNG SỐ KHÁC 0 ) THÌ TA NÓI Y TỈ LỆ THUẬN VỚI X THEO HỆ SỐ TỈ LỆ K.
HS: Y = .X (Y TỈ LỆ THUẬN VỚI X)
Þ X = .Y
VẬY X TỈ LỆ THUẬN VỚI Y THEO HỆ SỐ TỈ LỆ A = 
HS: Y TỈ LỆ THUẬN VỚI HỆ SỐ TỈ LỆ K :
Y = K.X Þ X = .Y
 VẬY X TỈ THUẬN VỚI Y THEO HỆ SỐ TỈ LỆ LÀ 
HS:
CỘT
A
B
C
D
CHIỀU CAO (MM)
10
8
50
30
KLƯỢNG (TẤN)
10
8
50
30
HS:
A/ VÌ Y VÀ X LÀ HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN NÊN Y1= K. X1 HAY 6 = K. 3
Þ K = 2 VẬY HỆ SỐ TỈ LỆ LÀ 2
B/ Y2 = K.X2 = 2. 4 = 8
 Y3 = K. X3 = 2. 5 = 10
 Y4 = K. X4 = 2. 6 = 12.
C/ = 2 ( CHÍNH LÀ HỆ SỐ TỈ LỆ )
HS: 
A/ VÌ X VÀ Y TỈ LỆ THUẬN, NÊN TA CÓ : 
Y = K.X THAY X = 6; Y = 4 TA ĐƯỢC :
4 = K.6 Þ K = 
B/ Y = .X
C/ VỚI X = 9 Þ Y = . 9 = 6
 VỚI X = 15 Þ Y = . 15 = 10
I/ ĐỊNH NGHĨA :
 NẾU ĐẠI LƯỢNG Y LIÊN HỆ VỚI ĐẠI LƯỢNG X THEO CÔNG THỨC : Y=KX ( VỚI K LÀ HẰNG SỐ KHÁC 0 ) THÌ TA NÓI Y TỈ LỆ THUẬN VỚI X THEO HỆ SỐ TỈ LỆ K.
CHÚ Ý: KHI ĐẠI LƯỢNG Y TỈ LỆ THUẬN VỚI ĐẠI LƯỢNG X THÌ X CŨNG TỈ LỆ THUẬN VỚI Y TA NÓI HAI ĐẠI LƯỢNG ĐÓ TỈ LỆ THUẬN VỚI NHAU. NẾU Y TỈ LỆ THUẬN VỚI X THEO HỆ SỐ TỈ LỆ K ( KHÁC 0 ) THÌ X TỈ LỆ THUẬN VỚI Y THEO HỆ SỐ TỈ LỆ LÀ 
HOẠT ĐỘNG 5 : DẶN DÒ – RÚT KINH NGHIỆM ( 3 PHÚT )
* DẶN DÒ : 
_ HỌC THUỘC ĐỊNH NGHĨA VÀ TÍNH CHẤT CỦA HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN.
_ BÀI TẬP NHÀ BÀI 3, 4 TRANG 54 SGK
_ XEM TRƯỚC BÀI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN.
* RÚT KINH NGHIỆM 
	 TIẾT : 24	
TUẦN : 12	§2 MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN	
A/ MỤC TIÊU : 
 _ HS BIẾT THỰC HIỆN MỘT SỐ BÀI TOÁN CƠ BẢN VỀ ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN VÀ CHIA THEO, TỈ LỆ. 
B/ CHUẨN BỊ :
GV : BẢNG PHỤ, PHẤN MÀU, COMPA. 
 HS : KIẾN THỨC VỀ HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN.
C/ CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
HOẠT ĐỘNG GV
HOẠT ĐỘNG HS
GHI BẢNG
HOẠT ĐỘNG 1 : KTBC (7 PHÚT )
 GV : NÊU ĐỊNH NGHĨA HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN.
BT : CHO BIẾT X TỈ LỆ THUẬN VỚI Y THEO HỆ SỐ TỈ LỆ 0,8 VÀ Y TỈ THUẬN VỚI Z THEO HỆ SỐ TỈ LỆ 5. HÃY CHỨNG TỎ RẰNG X TỈ LỆ THUẬN VỚI Z VÀ TÌM HỆ SỐ TỈ LỆ. 
HOẠT ĐỘNG 2 : ( 17 PHÚT )
I/ BÀI TOÁN 1 :
 GV: YÊU CẦU HS ĐỌC ĐỀ BÀI VÀ HỎI : ĐỀ BÀI CHO BIẾT ĐIỀU GÌ ? YÊU CẦU TA TÌM GÌ ? 
GV: KHỐI LƯỢNG VÀ THỂ TÍCH CỦA HAI THANH KIM LOẠI ĐỒNG CHẤT NHƯ THẾ NÀO ?
GV: NẾU GỌI KHỐI LƯỢNG CỦA HAI THANH CHÌ LẦN LƯỢT LÀ M1 ( G) VÀ M2 (G ) THÌ TA CÓ TỈ LỆ THỨC NÀO ? VÀ M1 VÀ M2 CÒN CÓ QUAN HỆ GÌ ?
GV: HÃY ÁP DỤNG TÍNH CHẤT CỦA DÃY TỈ SỐ BẰNG NHAU ĐỂ GIẢI ?
GV: 
TƯƠNG TỰ CHO HS THỰC HIỆN ?1 CHO HS LÀM TẠI CHỖ ÍT PHÚT RỒI GỌI MỘT EM LÊN BẢNG TRÌNH BÀY LỜI GIẢI.
GV: CHÚ Ý HS NHƯ SGK TRANG 55 ĐỂ HS ÁP DỤNG THỰC HIỆN ?2
HOẠT ĐỘNG 3 : ( 8 PHÚT)
II/ BÀI TOÁN 2 :
GV: YÊU CẦU HS ĐỌC ĐỀ BÀI VÀ HỎI : NẾU GỌI SỐ ĐO BA GÓC CỦA TAM GIÁC LẦN LƯỢT LÀ A, B, C THÌ TA CÓ ĐƯỢC ĐIỀU GÌ ?
GV: THEO ĐỊNH LÝ TỔNG BA GÓC CỦA MỘT TAM GIÁC TA CÓ ĐIỀU GÌ ?
GV: ÁP DỤNG TÍNH CHẤT CỦA DÃY TỈ SỐ BẰNG NHAU ĐỂ GIẢI.
HOẠT ĐỘNG 3 : ( 10 PHÚT )
CỦNG CỐ
 BT 5 TRANG 55( SGK )
GV: YÊU CẦU HS SO SÁNH CÁC TỈ SỐ CỦA HAI GIÁ TRỊ TƯƠNG ỨNG VÀ TRẢ LỜI. 
BT 6 TRANG 55( SGK )
GV: GỌI HS ĐỌC ĐỀ BÀI VÀ HỎI : CHIỀU DÀI CỦA DÂY VÀ KHỐI LƯỢNG CÓ PHẢI LÀ HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN KHÔNG ? SAU ĐÓ ÁP DỤNG CÔNG THỨC LIÊN HỆ GIỮA HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN ĐỂ GIẢI CÂU A/ 
HS : NÊU ĐỊNH NGHĨA
BT ;
X TỈ LỆ THUẬN VỚI Y THEO HỆ SỐ TỈ LỆ 0,8 Þ X =0,8. Y (1)
Y TỈ THUẬN VỚI Z THEO HỆ SỐ TỈ LỆ 5
Þ Y = 5.Z (2)
TỪ (1) VÀ (2) SUY RA :
X = 0,8 . 5 Z = 4Z Þ X TỈ LỆ THUẬN VỚI Z THEO HỆ SỐ TỈ LỆ 4
HS:
ĐỀ BÀI CHO TA BIẾT HAI THANH CHÌ CÓ THỂ TÍCH 12 CM3 VÀ 17 CM3, THANH THỨ HAI NẶNG HƠN THANH THỨ NHẤT 56,5 GAM.
 TÌM KHỐI LƯỢNG MỖI THANH.
HS: KHỐI LƯỢNG VÀ THỂ TÍCH CỦA HAI THANH KIM LOẠI ĐỒNG CHẤT LÀ HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN.
HS:
TA CÓ : 
VÀ M2 – M1 = 56,5 GAM
HS: 
=
HS:
GỌI KHỐI LƯỢNG HAI THANH ĐỒNG TƯƠNG ỨNG LÀ M1 ( G) VÀ M2 (G )
DO KHỐI LƯỢNG VÀ THỂ TÍCH CỦA HAI THANH KIM LOẠI ĐỒNG CHẤT LÀ HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN TA CÓ : 
ÁP DỤNG TÍNH CHẤT CỦA DÃY TỈ SỐ BẰNG NHAU TA CÓ :
=
VẬY : 
TRẢ LỜI : KHỐI LƯỢNG HAI THANH CHÌ CẦN TÌM LÀ 89 G VÀ 133,5 G.
NẾU GỌI SỐ ĐO BA GÓC CỦA TAM GIÁC LẦN LƯỢT LÀ A, B, C THÌ TA CÓ :
HS: 
 Þ A = 300.1 = 300
 Þ B = 300. 2 = 600
 Þ C = 300. 3 = 900
VẬY SỐ ĐO BA GÓC CỦA TAM GIÁC ABC LẦN LƯỢT LÀ 300 ; 600 ; 900
HS:
A/ X VÀ Y TỈ LỆ THUẬN VÌ :
B/ X VÀ Y KHÔNG TỈ LỆ THUẬN VÌ :
HS: A/ Y = 25. X
B/ VÌ Y = 25. X 
NÊN KHI DÂY NẶNG 4,5 KG = 4500 G THÌ
X = 4500 : 25 = 180 
VẬY ĐỘ DÀI CUỘN DÂY LÀ 180 MÉT.
I/ BÀI TOÁN 1 : SGK TRANG 54
GIẢI :
GỌI KHỐI LƯỢNG HAI THANH CHÌ TƯƠNG ỨNG LÀ M1 ( G) VÀ M2 (G )
DO KHỐI LƯỢNG VÀ THỂ TÍCH CỦA HAI THANH KIM LOẠI ĐỒNG CHẤT LÀ HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN TA CÓ : 
ÁP DỤNG TÍNH CHẤT CỦA DÃY TỈ SỐ BẰNG NHAU TA CÓ :
=
VẬY : 
TRẢ LỜI : KHỐI LƯỢNG HAI THANH CHÌ CẦN TÌM LÀ 135,6 G VÀ 192,1 G. 
II/ BÀI TOÁN 2 : SGK TRANG 55
GIẢI :
GỌI SỐ ĐO BA GÓC CỦA TAM GIÁC LẦN LƯỢT LÀ A, B, C THÌ TA CÓ :
 VÀ 
ÁP DỤNG TÍNH CHẤT CỦA DÃY TỈ SỐ BẰNG NHAU TA CÓ :
 Þ A = 300.1 = 300
 Þ B = 300. 2 = 600
 Þ C = 300. 3 = 900
VẬY SỐ ĐO BA GÓC CỦA TAM GIÁC ABC LẦN LƯỢT LÀ 300 ; 600 ; 900
HOẠT ĐỘNG 4 : DẶN DÒ – RÚT KINH NGHIỆM ( 3 PHÚT )
* DẶN DÒ : 
_ XEM LẠI CÁC BÀI TOÁN ĐÃ GIẢI, XEM LẠI ĐỊNH NGHĨA VÀ TÍNH CHẤT HAI ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN.
_ BÀI TẬP NHÀ 7; 8; 9 TRANG 56 SGK . 
_ TIẾT SAU MANG MÁY TÍNH BỎ TUIÙ.
*RÚT KINH NGHIỆM :