Bài giảng môn học Lịch sử lớp 7 - Tiết 48 - Bài 23: Kinh tế - Văn hoá thế kỉ XVI - XVIII

Ngày soạn: 23 / 2 / 10
Ngày giảng: 7a: 26 / 2 / 10
 7b: 25 / 2 / 10
 Bài 23
Kinh tế-văn hoá thế kỉ XVI-XVIII.
Ttết 48
I. Kinh tế.
I.Mục tiêu: 
1.Kiến thức: Sự khác nhau của kinh tế nông nghiệp và kinh tế hàng hoá ở hai miền đất nước, nguyên nhân dẫn đến sự khác nhau đó.
Mặc dù chiến tranh phong kiến thường xuyên xảy ra và kéo dài, nhưng kinh tế có những bước tiến đáng kể đặc biệt là đàng trong.
Những nét lớn về mặt văn hoá của đất nước, những thành tựu văn học, nghệ thuật của cha ông ta đặc biệt là văn nghệ dân gian.
2.Kĩ năng: Nhận biết các địa danh trên bản đồ Việt Nam.
Nhận xét được trình độ phát triển của lịch sử dân tộc thế kỉ XVI-XVIII
3.Thái độ: Tôn trọng, có ý thức giữ gìn nhãng sáng tạo nghệ thuật cảu ông cha, thể hiện sức sống tinh thần của dân tôc.
II.Đồ dùng
1.Giáo viên: 
2.Học sinh: soạn bài
III.Phương pháp: Nêu vấn đề, đàm thoại, phân tích.
IV: Tổ chức dạy học:
Kiểm tra: (?) Hậu quả của hai cuộc chiến tranh Nam- Bắc triều và chiến tranh Trịnh- Nguyễn?
Khởi động:
Mục tiêu: Qua tình hình kinh tế nước ta ở thế kỉ XVI-XVIII hs có hứng thú cho bài mới
Thời gian: 3’
Đồ dùng:
Cách tiến hành. 
Cuộc chiến tranh phong kiến liên miên giữa hai thế lực Trịnh- Nguyễn đã gây bao đau thương, tổn hại cho đất nước, đặc biệt gây ra sự phân chia, cát cứ kéo dài, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển chung của đất nước, songnền kinh tế vẫn có những nét phát triển mới nhất là kinh tế đàng trong.
Để hiểu rõ hơn nền kinh tế đất nước trong giai đoạn lịch sử này.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung chính
Hoạt động 1. Tìm hiểu nền kinh tế nông nghiệp
Mục tiêu: hiểu được nền kinh tế nông nghiệp nước ta thế kỉ XVI-XVIII
Thời gian: 18’
Đồ dùng : 
Cách tiến hành:
Bước1.
H:Đọc sgk.
G:Sơ lược theo sgk.
? Thời Mạc Đăng Doanh KT ra sao?
G:Dùng bản đồ giúp học sinh xác định vị trí địa lí.
Bước 2
? ở Đàng ngoài, chúa Trịnh có quan tâm đế phát triển nông nghiệp không?
H: Không chăm lo, tổ chức đê điều
Ruộng đất công bị cường hào đem cầm bán
? Cường hào đem cầm bán ruộng đất công đã ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống nhân dân như thế nào?
H: Nhân dân không có ruộng đất cày cấy, đói khổ-> tha phương
Bước 3
? Em hãy kể tên một số vùng nhân dân gặp khó khăn
H: Sơn Nam Nam Định, Thái Bình, Ninh Bình, Phú Yên-> vùng đồng bằng bắc bộ, vùng Thanh Nghệ Tĩnh.
? ở Đàng Trong, chúa Nguyễn có quan tâm đến SX không? Nhằm mục đích gì?? (Vì sao kinh tế đàng trong phát triển hơn?)
H: Ra sức khai hoang vùng Thuận - Quảng để củng cố XD cát cứ
MĐ: XD KT giàu mạnh để chống đối lại họ Trịnh
? Chúa Nguyễn có biện pháp gì để khuyến khích khai hoang?
Cung cấp nông cụ, lương ăn, lập thành làng ấp
ở Thuận Hoá, chiêu tập dân lưu vong, tha tô thuế binh dịch 3 năm, khuyến khích họ trở về quê cũ làm ăn
Bước 4
? Kết quả của chính sách đó?
H: Số dân đinh tăng 126.857
Số ruộng đất tăng 265.507
? Chúa Nguyễn đã làm gì để mở rộng đất đai, XD cát cứ?
? Phủ Gia Định gồm có mấy dinh? thuộc những tỉnh nào ngày nay?
H:Xác định trên bản đồ.
GV:Phủ Gia Định 2 dinh.
-Dinh Trần biên- Đồng Nai, Bà rịa Vũng Tàu, Bình Dương- Bình Phước.
-Dinh Phiên Trấn tp. Hồ Chí Minh; Long An; Tây Ninh.
? Em hãy PT tính tích cực của chúa Nguyễn trong việc phát triển nông nghiệp.
H: Lợi dụng thành quả LĐ để chống lại họ Trịnh, song những biện pháp của chúa Nguyễn thi hành có TD thúc đẩy nông nghiệp Đàng Trong phát triển mạnh (nhất là vùng đồng bằng sông Cửu Long năng suất lúa rất cao)
? sự phát triển SX ảnh hưởng ntn đến XH?
H: Hình thành tầng lớp địa chủ lớn chiếm ruộng đất. Nhưng nhìn chung đời sống nhân dân vẫn ổn định
? Em hãy nhận xét sự khác nhau giữa KT nông nhiệp Đàng Trong và Đàng Ngoài?
H: Đàng Ngoài ngừng trệ, Đàng Trong còn phát triển
Hoạt động 2. Tìm hiểu sự phát triển của nghề thủ công và buôn bán
Mục tiêu: Hiểu được sự phát triển của nghề thủ công và buôn bán.
Thời gian: 12’
Đồ dùng : 
Cách tiến hành:
Bước 5
H:Đọc sgk.
? Em hãy kể tên những làng thủ công có tiếng ở nước ta thời xưa và hiện nay mà em biết.
H: Gốm Thổ Hà .
Bát Tràng .
- Dệt La Khê .
- Rèn sắt Nho Lâm .
- Đường mía Quảng Nam, nổi tiếng thế giới.
G:Kéo tơ, dệt lụa ở khắp nơi: “Gái thì giữ việc trong nhà
Khi vào kéo cửi, khi ra thêu thùa”
H: Quan sát H51.
Bước 6
? Em có nhận xét gì về sản phẩm gốm Bát Tràng?
H: Sản phẩm đẹp hài hoà cân đối, gốm men trắng ngà được người nước ngoài ưa chuộng.
? Nghề thủ công phát triển kéo theo sự phát triển của nghề nào?
?Hoạt động thương nghiệp diễn ra như thế nào?
? Em có nhận xét gì các phố phường thời bấy giờ?
H: Đẹp, rộng, lát gạch, xếp theo hàng buôn bán
GV minh hoạ thêm:
- Thăng Long có 36 phố phường.
“Rủ nhau đi khắp phố phường
Ba mươi sáu phố dành dành chẳng sai
Hàng buồm, hàng quạt, hàng gai
Hàng điều, hàng giò, hàng bè, hàng khay”.
? Quê em có chợ, phố nào?
H: Tự kể.
? Chúa Trịnh, chúa Nguyễn có thái độ ntn trong việc buôn bán với người nước ngoài?
H: Ban đầu tạo ĐK cho thương nhân châu á, châu Âu vào buôn bán, mở cửa hàng để nhờ họ mua vũ khí
Về sau: hạn chế ngoại thương
Bước 7
? Tại sao Hội An trở thành phố cảng lớn nhất Đàng Trong?
H: Đây là trung tâm buôn bán, trao đổi hàng hoá
G:Cho H quan sát H52 sgk.
-Nơi đông dân phát triển hàng thủ công.
-Tàu bè ra vào thuận lợi, chính quyền khuyến khích buôn bán, trung tâm trao đổi hàng hoá.
“...Nhất Kinh Kì, nhì phố Hiến”.
? Vì sao đến giai đoạn sau, chính quyền Trịnh - Nguyễn chủ trương hạn chế ngoại thương?
H: Sợ người phương Tây có ý đồ xâm chiếm nước ta
1.Nông nghiệp.
*Đàng Ngoài.
-Thời Mạc Đăng Doang kinh tế phát triển nhân dân no đủ.
-Thời Lê-Trịnh, kinh tế đàng Ngoài sút kém, ruộng đất bị cầm bán, nhân dân đói khổ-> phiêu tán.
*Đàng trong:
Khuyến khích khai hoang
2. Sự phát triển của nghề thủ công và buôn bán.
Thủ công nghiệp: 
Nhiều làng thủ công nổi tiếng (dệt, gốm, rèn sắt, chiếu,đúc đồng, khắc bản in)
Thương nghiệp: 
+Trao đổi buôn bán diễn ra tấp nập, xuất hiện nhiều chợ, phố xá, các đô thị
+Hạn chế ngoại thương
 Tổng kết hướng dẫn học bài
 GV: Củng cố kiến thức toàn bài.
(?) Tại sao trong thế kỉ XVII ở nước ta xuất hiện thê một số thành thị?
	- Nơi tập trung trao đổi, buôn bán hàng hoá, dân khắp nơi đổ về 
	- Làm đáp án trả lời các câu hỏi trong SGK
	- CBB: Đọc trước mục II SGK: Văn hoá.