Bài giảng môn học Lịch sử lớp 9 - Tuần 2 - Tiết 2: Bài 1: Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến giữa những năm 70 của thế kỉ XX

Tuần:2 Ngày soạn: 24-08-2010.
 Tiết:2 Ngày giảng:25-08-2010.
 Bài1. LIÊN XÔ VÀ CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1945 ĐẾN 
 GIỮA NHỮNG NĂM 70 CỦA THẾ KỈ XX (tt).
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC. 
1.Kiến thức.
-Hoàn cảnh và quá trình ra đời của các nước dân chủ nhân dân Đông Âu, hoàn thành thắng lợi cách mạng dân tộc dân chủ.
-Những thành tựu to lớn trong công cuộc xây dựng CNXH của các nước Đông Âu.
-Sự hình thành hệ thống XHCN trên thế giới.
2.Kỷ năng.
-Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ, phân tích, nhận định, đánh giá sự kiện lịch sử. 
3.Tư tưởng.
-HS nhận thức được hệ thống các nước XHCN luôn chống lại âm mưu xâm lược và phá hoại của CNĐQ.
-Hiện nay tình hình thế giới có nhiều thay đổi hệ thống XHCN bị khủng hoảng và tan rã nhưng đang tìm cách khắc phục đi lên, quan hệ giữa nước ta với Liên Xô và Đông Âu vẫn còn duy trì và phát triển.
I.CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH.
1.GV. 
- Bản đồ thế giới hoặc bản đồ Châu Âu, tư liệu lịch sử 9, các tư liệu tham khảo khác, tranh ảnh về các nước Đông Âu.
2.HS. 
- Học thuộc bài, chuẩn bị bài mới theo câu hỏi hướng dẫn.
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC.
1.Ổn định lớp. (1’)
- Kiểm tra sĩ số, vệ sinh, tác phong, ánh sáng phịng học.
2.Kiểm tra bài cũ. (5’)
a.Câu hỏi. 
 Câu1.Nêu thành tựu về kinh tế của Liên Xô trong giai đoạn (1945-1950)? 
Câu2.Để hồn thành những nhiệm vụ cách mạng dân chủ nhân dân, các nước Đơng Âu cần phải tiến hành những cơng việc gì?.
bĐáp án.
Câu1: - Năm 1950, sản lượng CN tăng 73%.
- Hơn 6000 nhà máy được khơi phục và xây dựng mới.
- Nơng nghiệp vượt mức trước chiến tranh.
Câu2: - Xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân.
- Tiến hành cải cách ruộng đất nhằm xĩa bỏ chế độ chiếm hữu ruộng đất của địa chủ và cải thiện đời sống cho nhân dân.
- Quốc hữu hĩa những xí nghiệp lớn của tư bản trong và ngồi nước.
-Ban hành các quyền tự do dân chủ, chế độ làm việc, nghỉ ngơi, lương bổng.
3.Giảng bài mới.
a.Giới thiệu bài mới. (2’)
 Tiết trước, chúng ta đã tìm hiểu những thành tựu to lớn của Liên Xô xây dựng CNXH. Hôm nay, chúng ta sẽ nghiên cứu sự ra đời của các nước Đông Âu và thành tựu xây dựng CNXH của các nước này.
b.Dạy và học bài mới. (37’)
TL
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CUẢ TRÒ
NỘI DUNG
18’
12’
HĐ1: Tìm hiểu hoàn cảnh ra đời và thành tựu xây dựmg CNXH của các nước Đông Âu.
-GV:Cho HS tiếp xúc phần1 SGK.
? Em hãy nhắc lại tình hình các nước Đông Âu trước và trong chiến tranh TG thứ hai ?
?Các nước Đông Âu ra đời trong hoàn cảnh nào. 
-Gọi HS xác định vị trí các nước Đông Âu.
-Dùng bản đồ giới thiệu về nước Đức. 
-Nước Đức bị chia làm 4 khu vực do 4 cường quốc chiếm đóng (Anh, Pháp, Mĩ, Liên xô), khu vực A, P, M chiếm là CHLB Đức (9/1949), khu vực Liên Xô kiểm soát là CHDC Đức (10/1949).
?Sau khi ra đời, các nước Đông Âu gặp những khó khăn nào? 
? Trước khó khăn đó, các nước Đông Âu đã làm gì
-GV:Chuyển ý.
- Yêu cầu học sinh đọc nội dung mục 2 SGK.
? Bước vào giai đoạn xây dựng CNXH các nước Đông Âu thực hiện những nhiệm vụ gì?
-GV:Liên hệ ở Việt Nam về vấn đề hợp tác xã nông nghiệp.
?Nêu những thành tựu trong xây dựng CNXH của các nước Đông Âu.
-GV:Minh hoạ thêm về thành tựu của các nước Đông Âu.
-GV:Chuyển ý.
HĐ3: Tìm hiểu quá trình hình thành hệ thống XHCN.
- Yêu cầu HS đọc nội dung bài học (mục III.)
? Hệ thống các nước XHCN ra đời trong hoàn cảnh nào.
?Hệ thống các nước XHCN được hình thành trên cơ sở nào
-GV: Trên cơ sở đó, mà có sự hợp tác về kinh tế và quân sự.
-GV:Cho HS thảo luận nhóm:
? Vì sao hội đồng tương kinh tế ra đời?
?Nêu những thành tựu của khối kinh tếù SEV.
-GV:Minh hoạ thêm về thành tựu của khối kinh tế SEV.
? Vì sao tổ chức hiệp ước Vác-Sa-Va ra đời .
? Tổ chức hiệp ước Vác-Sa-Va ra đời nhằm mục đích gì.
-GV:Sơ kết bài học theo SGV.
ª Chủ nghĩa xã hội đã trở thành một hệ thống.
-HS tiếp xúc phần 1 SGK.
-Trước CTTG thứ hai, hầu hết các nước Đông Âu đều bị lệ thuộc vào các nước tư bản PT, trong chiến tranh, họ bị bọn phát xít chiếm đóng và nô dịch tàn bạo.
- Hồng quân LX truy đuổi phát xít Đức về tận sào huyệt của nó là Béc-Lin, nhân dân Đông Âu phối hợp với hồng quân Liên Xô khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.
-Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản, hàng loạt các nước dân chủ được thành lập ở Đông Âu.
-Một HS xác định trên bản đồ vị trí các nước ĐôngÂu.
-Quan sát và nghe giới thiệu.
-Nền kinh tế chậm phát triển, sự chống phá của các thế lực trong và ngoài nước.
-Xây dựng bộ máy chính quyền, tiến hành cải cách ruộng đất, quốc hữu hoá những xí nghiệp lớn của tư bản nước ngoài và trong nước.
-Thực hiện các quyền tự do dân chủ và cải thiện đời sống nhân dân.
- Đọc nội dung mục 2 SGK.
-Xoá bỏ sự bóc lột của giai cấp TS.
-Đưa nông dân vào con đường làm ăn tập thể (Hợp tác xã).
-Tiến hành công nghiệp hoá.
-Xoá bỏ nghèo nàn lạc hậu.
-Xây dựng cơ sở vật chất cho CNXH.
-Đầu những năm 70 Đông Âu đã trở thành những nước công, nông nghiệp. 
-Bộ mặt KT-XH đã thay đổi căn bản và sâu sắc.
- Đọc nội dung mục III (SGK).
- Các nước Đông Âu cần có sự giúp đỡ cao, toàn diện của Liên Xô.
-Có sự phân công và chuyên môn hoá trong sản xuất công, nông nghiệp.
- Liên Xô và Đông Âu cùng chung mục tiêu là xây dựng CNXH.
-Cùng chung hệ tư tưởng của CN Mác-Lênin.
-Đều do Đảng Cộng Sản lãnh đạo.
-HS thảo luận và CBKQ:
-Nhằm đẩy mạnh sự hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau giữa các nước CNXH. Ngày 08-01-1949 khối SEV sa đời gồm Anbani, Balan, Bungari, Hungari, Rumani, Tiệp Khắc đến 1950 thêm CHDC Đức, 1962 Mông Cổ, 1972 Cuba, 1978 Việt Nam.
-Tốc độ tăng trưởng CN bình quân tăng 10% /năm.
-Thu nhập quốc dân tăng 5.7 lần.
-Do chính sách hiếu chiến, xâm lược của đế quốc Mĩ, nhất là sự ra đời của khối quân sự NaTo.
-Bảo vệ công cuộc xây dựng CNXH.
-Duy trì nền hoà bình, an ninh của Châu Âu và thế giới.
II. Đông Âu.
1.Sự ra đời của các nước dân chủ nhân dân Đông Âu:
-Phối hợp với Hồng quân Liên Xô , nhân dân Đông Âu khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền, hàng loạt các nước Đông Âu ra đời:
+Ba Lan (7/1944).
+Ru-ma-ni (8/1944).
+Hung-ga-ri(4/1945).
+Tiệpkhắc (5-1945).
+Nam tư (11-1945). 
+An-ba-mi(12-1945).
+Bung-ga ri(9.1946).
-Xây dựng bộ máy chính quyền, cải cách ruộng đất, quốc hữu hoá những xí nghiệp lớn của tư bản, thực hiện các quyền tự do dân chủ và cải thiện đời sống nhân dân.
ª Lịch sử các nước Đông Âu bước sang một trang mới.
2.Tiến hành xây dựng CNXH (Từ 1950 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX):
a.Nhiệm vụ:
-Xoá bỏ sự bóc lột của giai cấp tư sản.
-Đưa nông dân vào con đường làm ăn tập thể.
-Tiến hành CN hoá.
-Xây dựng cơ sở vật chất, kĩ thuật cho CNXH.
b.Thành tựu:
-Các nước Đông Âu trở thành những nước công, nông nghiệp.
-Bộ mặt KT-XH thay đổi.
III.Sự hình thành hệ thống xã hội XHCN.
1.Hoàn cảnh:
-Các nước Đông Âu cần sự giúp đỡ cao hơn, toàn diện của Liên Xô.
-Có sự phân công sản xuất theo chuyên ngành giữa các nước Đông Âu.
2.Cơ sở hình thành:
-Cùng chung mục tiêu là xây dựng CNXH.
-Nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác-Lê nin.
-Đều do Đảng Cộng Sản lãnh đạo.
3. Sự hình thành hệ thống xã hội chủ nghĩa
-Đặt nền tảng là sự thành lập Hội đồng tương trợ kinh tế giữa các nước XHCN (SEV) 08-01-1949. 
-Ngày 14/5/1955, tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va ra đời.
ª Chủ nghĩa xã hội đã trở thành một hệ thống.
4.Củng cố. HĐ3 (5’)
?.Dựa vào bản đồ hãy xác định vị trí các nước Đơng Âu.
? Quá trình đi lên xây dựng CNXH ở các nước Đơng Âu từ 1950 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX đạt được những thành tựu nào.
Bài tập:
Khoanh trịn vào chữ cái đầu câu mà em cho là đúng.
 Trong cơng cuộc xây dựng CNXH của các nước Đơng Âu, sự hợp tác với Liên xơ ngày càng được nâng cao và đa dạng. Theo em, cơ sở của sự hợp tác này là gì?
a.Sự đồn kết, tương trợ, giúp đỡ nhau cùng phát triển;
b.Cùng chung mục tiêu là xây dựng CNXH, dưới sự lãnh đạo của các đảng cộng sản và cùng chung hệ tư tưởng của chủ nghĩa Mác-Lê-nin;
c.Cùng trải qua chiến tranh và chịu nhiều tổn thất nặng nề;
d.Cùng chung mục tiêu xây dựng một xã hội dân chủ, cơng bằng ,văn minh;
e.Củng cố tiềm lực quốc phịng, nhằm duy trì hồ bình và an ninh nhân loại.
Đáp án:
? Thành tựu:Đầu những năm 70 của thế kỉ XX các nước Đơng Âu đều trở thành nước cơng, nơng nghiệp phát triển, cĩ nền văn hố giáo dục phát triển cao nhất châu Âu bấy giờ 
Bài tập:
- (a).
5.Dặn dị: (2’)
-Về nhà học bài cũ, làm các bài tập trong sách giáo khoa, sưu tầm thêm tranh ảnh về các nước Đông Âu.
-Đọc và soạn bài 2 theo gợi ý :
+Sự khủng hoảng về kinh tế-xã hội ở Liên Xô?
+Công cuộc cải tổ của Goóc ba chốp và hậu quả của nó? 
+Sự khủng hoảng và tan rã của chế độ CNXH ở Đông Âu? 
+Tìm hiểu nội dung lược đồ hình 4 SGK.
IV.RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: