Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Bài 20 - Tiết 89: Luyện tập về phương pháp lập luận trong văn nghị luận

Ngày soạn: 12/1/11
Ngày giảng: 7a: 14/2/11
 7c: 18/2/11
Ngữ văn - Bài 20
Tiết 89
LUYỆN TẬP VỀ PHƯƠNG PHÁP LẬP LUẬN TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
I.Mục tiêu: 
1.Kiến thức: Khắc sõu kiến thức về khỏi niệm trong văn nghị luận
2.Kĩ năng: Rốn kĩ năng lập luận luận điểm, luận cứ và lập luận
3.Thái độ: có thái độ đúng đắn với thể loại văn nghị luận. Cú ý thức học bài.
II. Cỏc kĩ năng sống cơ bản được giỏo dục trong bài.
1. Suy nghĩ
2. Ra quyết định
3. Giao tiếp
III.Chuẩn bị:
1.Giáo viên: Bảng phụ, sgk, sgv, Chuẩn kiến thức kĩ năng, 
Giỏo viờn: đề
2.Học sinh: chuẩn bị bài ở nhà
IV.Phương pháp: Đàm thoại, Quy nạp
V.Các bước lên lớp:
1.ổn định: (1’)
 7a:
 7c:
2.Kiểm tra: (2’)
? Mối quan hệ giữa bố cục và phương phỏp lập luận của bài văn nghị luận?
- Bố cục: 3 phần
+ Mở bài: Nờu vấn đề ( luận điểm xuất phỏt, tổng quỏt)
+ Thõn bài: Trỡnh bày nọi dung chủ yếu ( nhiều đoạn, mỗi đoạn cú một luận điểm phụ)
+ Kết bài: Kết luận
- Để xỏc lập luận điểm trong từng phần mối quan hệ giữa cỏc phần sử dụng phương phỏp lập luận nhõn quả, suy luận tương đồng
3.Tiến trình tổ chức các hoạt động.
Khởi động (1’)
Tiết trước cỏc em đó được học về phương phỏp lập luận trong bài nghị luận.Để củng cố kiến thức tiết trước, chỳng ta cựng luyện tập
Hoạt động của thầy và trò
TG
Nội dung chính
Hoạt động 1: Tỡm hiểu Lập luận trong đời sống
Mục tiờu: Hs hiểu được Lập luận trong đời sống
Học sinh đọc bài tập
? Trong cỏc cõu trờn, bộ phận nào là luận cứ, bộ phận nào là kết luận?
H: Luận cứ ở bờn trỏi dấu phẩy, kết luận ở bờn phải dấu phẩy
? Nhận xột mối quan hệ của luận cứ đối với kết luận là như thế nào?
H: Quan hệ nguyờn nhõn - kết quả
? Nhận xột về vị trớ của luận cứ và kết luận?
H: Cú thể thay đổi được vị trớ giữa luận cứ và kết luận
? Hóy bổ sung luận cứ cho cỏc kết luận sau đõy?
a) Em rất yờu trường em.Vỡ nơi đõy từng gắn bú với em từ thuở ấu thơ
b) Núi dối rất cú hại. Vỡ sẽ chẳng cũn ai tin mỡnh nữa
c) Đau đầu quỏ, nghỉ một lỏt nghe nhạc thụi
d) Ở nhà, trẻ em cần biết nghe lời cha mẹ
e) Những ngày nghỉ em rất thớch đi tham quan
? Viết tiếp kết luận cho cỏc luận cứ sau nhằm thể hiện tư tưởng, quan điểm của người núi?
a) Ngồi mói ở nhà chỏn lắm, đến thư viện đọc sỏch đi
b) Ngày mai đó thi rồi mà bài vở cũn nhiều quỏ, đầu úc cứ rối mự lờn
c) Nhiều bạn núi năng thật khú nghe, ai cũng khú chịu
d) Cỏc bạn phải gương mẫu chứ
e) Cậu này chẳng ngú ngàng gỡ đến việc học hành
? Qua cỏc bài tập trờn, em hóy cho biết lập luận trong đời sống thường xuất hiện dưới hỡnh thức nào?
Hoạt động 2: Tỡm hiểu Lập luận trong văn nghị luận
Mục tiờu: Hs hiểu được Lập luận trong văn nghị luận
Học sinh đọc, xỏc định yờu cầu
? Đọc cỏc luận điểm, so sỏnh cỏc kết luận ở mục I2 với cỏc luận điểm ở mục II?
( Học sinh thảo luận nhúm 3 phỳt.Bỏo cỏo)
GV kết luận
Giống: đều là những kết luận
Khỏc: 
- Ở mục I2 lời núi trong giao tiếp hàng ngày mang tớnh cỏ nhõn và cú ý nghĩa hàm ẩn
- Ở mục II, luận điểm trong văn nghị luận thường mang tớnh khỏi quỏt và cú ý nghĩa tường minh
? Tỏc dụng của luận điểm trong văn nghị luận?
- Là cơ sở triển khai luận cứ
- Là kết luận của lập luận
? Hóy lập luận cho luận điểm “ Sỏch là người bạn lớn”
? Vỡ sao sỏch là người bạn lớn của con người?
Sỏch là người bạn lớn của con người cú thực tế khụng?
Sỏch là người bạn lớn của con người, sỏch cú tỏc dụng gỡ?
? Qua đõy hóy cho biết đặc điểm của lập luận trong văn nghị luận?
? Rỳt thành luận điểm và lập luận cho luận điểm ở truyện ngụ ngụn “Ếch ngồi đỏy giếng”?
- Luận điểm: Cỏi giỏ phải trả cho những kẻ dốt nỏt, kiờu ngạo
- Luận cứ: Ếch sống lõu trong giếng, bờn cạnh những con vật nhỏ bộ
Cỏc loài này sợ tiếng kờu của ếch. Ếch thấy mỡnh oai phong như một vị chỳa tể
Trời mưa to đưa ếch ra ngoài
Theo thúi quen cũ, ếch đi nghờnh ngang
Bị con trõu giẫm bẹp
- Lập luận: theo trỡnh tự thời gian
20’
18’
I. Lập luận trong đời sống
1.Bài tập 1,2,3
- Biểu hiện trong mỗi mối quan hệ giữa luận cứ và luận điểm ( khỏi niệm) thường nằm trong một cấu trỳc cõu nhất định
- Mỗi luận cứ cú thể đưa đến nhiều luận điểm và ngược lại
II. Lập luận trong văn nghị luận
Bài tập
- Về hỡnh thức: Thường diễn đạt dưới hỡnh thức một tập hợp cõu
- Về nội dung: đũi hỏi cú tớnh lý luận, chặt chẽ và tường minh
- Luận điểm được rỳt ra một cỏch thõm trầm, sõu sắc, thỳ vị
4. Củng cố Hướng dẫn học bài: (5’)
- Xem lại bài tập, học lý thuyết, làm bài tập 3
- Chuẩn bị bài: Tỡm hiểu chung về phộp lập luận chứng minh.