Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 108: Luyện tập lập luận giải thích ( viết bài số 6 ở nhà )

NS: 21/3/09 
NG:24/3/09
 Tiết: 108
LUYỆN TẬP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH 
( Viết bài số 6 ở nhà )
A. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Củng cố thêm một lần những hiểu biết về cách làm bài văn lập luận giải thích; biết vận dụng những kiến thức đó để giải quyết đề văn giải thích một nhận định, một ý kiến về một vấn đề xã hội và văn học gần gũi, vừa sức với vốn sống và tầm hiểu biết của các em.
2. Kĩ năng: Tiếp tục rèn một số kĩ năng: tìm hiểu đầu bài, tìm ý, lập dàn ý, phát triển dàn ý thành đoạn và bài văn.
B. CHUẨN BỊ:
GV: Một số mở bài, kết bài cho đề trong SGK
HS: Chuẩn bị phần ở nhà
C. PHƯƠNG PHÁP:
- Phương pháp: phát vấn, quy nạp thực hành...
D. TIẾN TRÌNH GIỜ DẠY.
I. Ổn định tổ chức: KTSS: -7B....................................................................................
II. Kiểm tra bài cũ:
 ? Nêu các bước làm một bài văn lập luận giải thích
III. Giảng bài mới:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
G: KiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS
? X¸c ®Þnh kiÓu bµi?
? Yªu cÇu cña viÖc t×m hiÓu ®Ò bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch?
? §Ò bµi trªn yªu cÇu gi¶i thÝch vÊn ®Ò g× ?
? Lµm thÕ nµo ®Ó nhËn ra yªu cÇu ®ã?
? §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng yªu cÇu gi¶i thÝch ®· nªu trªn, bµi lµm cÇn cã nh÷ng ý g×?
? Sau khi t×m hiÓu ®Ò, t×m ý ta lµm g×?
? Nh÷ng yªu cÇu cña viÖc lËp dµn bµi cho bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch lµ g×?
? CÇn s¨p xÕp c¸c ý ®· t×m ®ù¬c ntn ®Ó sù gi¶i thÝch trë nªn hîp lÝ, chÆt chÏ vµ dÔ hiÓu ®èi víi ng­êi ®äc, ng­êi nghe?
? ý nghÜa cña c©u nãi trªn cã nghÜa lµ ntn?
? C¬ së ch©n lÝ cña c©u nãi nµy lµ g×?
? CÇn vËn dông ch©n lÝ ®­îc nªu trong c©u nãi ®ã ntn?
? Em h·y nh¾c l¹i yªu cÇu cña ®o¹n më bµi, TB, KB?
? Học sinh trình bày phần bài trước lớp
H: §äc l¹i ®Ò bµi ®· cho.
H: Gi¶i thÝch.
H: trùc tiÕp gi¶i thÝch mét c©u nãi, gi¸n tiÕp gi¶i thÝch vai trß cña s¸ch ®èi víi trÝ tuÖ con ng­êi.
H: Néi dung: gi¶i thÝch c©u nãi vµ vai trß cña s¸ch ®èi víi trÝ tuÖ con ng­êi.
H: C¨n cø vµo mÖnh lÖnh cña ®Ò, tõ ng÷ trong ®Ò.
H: T×m ý:
- Gi¶i thÝch nghÜa c©u nãi.
- C¬ së ch©n lÝ cña c©u.
- VËn dông ch©n lÝ ®­îc nªu trong c©u.
H: LËp dµn bµi.
H: S¸ch lµ ngän (nguån ) s¸ng bÊt diÖt,®­îc th¾p lªn tõ trÝ tuÖ cña con ng­êi.
H: s¸ch ghi l¹i nh÷ng hiÓu biÕt quý gi¸ nhÊt mµ con ng­êi th©u th¸i ®­îc trong s¶n xuÊt, chiÕn ®Êu, trong c¸c mèi quan hÖ XH " S¸ch lµ ngßn ®Ìn s¸ng cña trÝ tuÖ con ng­êi
- Nh÷ng hiÓu biÕt s¸ch ghi l¹i kh«ng chØ cã Ých cho mét thêi mµ cßn cã Ých cho mäi thêi...
H: Nghe, nhận xét
I. LuyÖn tËp:
§Ò bµi: Mét nhµ v¨n nãi: “S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diÖt cña trÝ tuÖ con ng­êi” . h·y gi¶i thÝch c©u nãi ®ã.
1. T×m hiÓu ®Ò, t×m ý:
- ThÓ lo¹i: Gi¶i thÝch
- Néi dung: gi¶i thÝch c©u nãi vµ vai trß cña s¸ch ®èi víi trÝ tuÖ con ng­êi.
- Ph¹m vi: Trong cuéc sèng.
* T×m ý:
- Gi¶i thÝch nghÜa c©u nãi.
- C¬ së ch©n lÝ cña c©u.
- VËn dông ch©n lÝ ®­îc nªu trong c©u.
2. LËp dµn bµi:
a. Më bµi:
- Giíi thiÖu ®iÒu cÇn gi¶i thÝch
- H­íng gi¶i thÝch.
b. Th©n bµi:
* Gi¶i thÝch ý nghÜa cña c©u nãi:
- S¸ch chøa ®ùng trÝ tuÖ cña con ng­êi.
- S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng..
- S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diÖt...
" NghÜa c¶ c©u nãi:
* Gi¶i thÝch c¬ së lÝ luËn cña c©u nãi:
* Gi¶i thÝch sù vËn dông ch©n lÝ ®­îc nªu trong c©u nãi.
3. ViÕt ®o¹n v¨n:
- HS viÕt ®o¹n më bµi vµ kÕt bµi.
4. §äc l¹i vµ söa ch÷a
IV. Củng cố:
G: Hướng dẫn, nhắc nhở các em xem lại kiến thức cách làm một bài văn lập luận giải thích để viết bài cho hiệu quả.
V. Hướng dẫn về nhà
§Ò bµi viÕt sè 6:
( Häc sinh viÕt ë nhµ)
1. §Ò bµi:
 Nh©n d©n ta th­êng khuyªn nhau:
“ Anh em nh­ ch©n víi tay
R¸ch lµnh ®ïm bäc, dë hay ®ì ®Çn”
? H·y gi¶i thÝch c©u ca dao ®ã?
2. Dµn bµi:
a) MB: 
- DÉn d¾t vµo vÊn ®Ò.
- Nªu vÊn ®Ò cÇn gi¶i thÝch.
b) Th©n bµi:
- Gi¶i thÝch ý nghÜa c©u ca dao:
+ Tay vµ ch©n: lµ 2 bé phËn cña mét c¬ thÓ con ng­êi, thiÕu mét trong 2 bé phËn ®ã con ng­êi sÏ bÞ tµn phÕ, gia ®×nh nh­ mét c¬ thÓ hoµn chØnh, trong ®ã anh, em nh­ ch©n vµ tay cña c¬ thÓ.
+ Gi¶i thÝch tõ: r¸ch, dë, hay..
- nh÷ng biÓu hiÖn cô thÓ cÇn cã ®Ó gi÷ ®­îc t×nh anh em:
c) KÕt bµi:
- NhÊn m¹nh, kh¼ng ®Þnh t×nh anh em.
- Trong t×nh h×nh x· héi hiÖn nay, vÊn ®Ò nµy cµng quan träng..
3. BiÓu ®iÓm:
a) ND: Bµi viÕt ®ñ ý, s©u s¾c, thuyÕt phôc, lËp luËn chÆt chÏ (8 ®iÓm)
b) H×nh thøc: §óng thÓ lo¹i, bè côc râ rµng, bµi viÕt s¹ch ®Ñp, diÔn ®¹t m¹ch l¹c (2 ®iÓm)
+ §iÓm 9 – 10: Bµi viÕt m¹ch l¹c râ rµng, bè côc ®Çy ®ñ, néi dung thuyÕt phôc ng­êi ®äc,lêi v¨n trong s¸ng l«i cuèn.
 	+ §iÓm 7 – 8: §¹t c¸c yªu cÇu trªn, song cã mét vµi lçi sai chÝnh t¶ hoÆc c©u.
 	+ §iÓm 5- 6: Bµi ®¹t yªu cÇu trªn, bè côc râ rµng c©n ®èi, diÔn ®¹t ®«i chç cßn lñng cñng, sai mét vµi lçi chÝnh t¶.
 + §iÓm 3- 4: Bµi viÕt diÔn ®¹t lñng cñng, bè côc kh«ng râ rµng, sai lçi chÝnh t¶ nhiÒu.
 	+ §iÓm 1- 2: Bµi viÕt l¹c ®Ò kh«ng ®¹t yªu cÇu c¬ b¶n.
E. RÚT KINH NGHIỆM:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................