Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 45: Cảnh khuya - rằm tháng giêng (nguyên tiêu)

Tiết 45
 Cảnh khuya 
Rằm tháng giêng (Nguyên tiêu)
 ( Hồ Chí Minh )
I. Mục tiêu.
 Học sinh cảm nhận được tình yêu thiên nhiên gắn liền với lòng yêu nớc và phong thái ung dung của Bác được biểu hiện trong 2 bài thơ.
 Nắm đợc nét đặc sắc về nghệ thuật trong mỗi bài.
 Rèn đọc, phân tích thơ Đường luật.
II. Hoạt động dạy - học.
 * Hoạt động 1: Khởi động.
1. ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra:
 Em đã được học bài thơ nào viết về Bác?
- Đêm nay Bác không ngủ- minh Huệ
?Qua bài thơ, em cảm nhận được gì về hình tượng Bác Hồ.
- Bác có tấm lòng yêu thương rộng lớn đối với bộ đội, nhân dân, tình yêu đất nước thiết tha.
3. Giới thiệu bài.
Như các em đã biết Chủ tịch Hồ Chí Minh vốn là một con người có tâm hồn nghệ sĩ, mặc dù người từng viết: “ Ngâm thơ ta vốn không ham ”. Hồi đầu kháng chiến chống Pháp, khi ở chiến khu Việt Bắc, dù bận trăm công nghìn việc, nhưng có khi giữa đôi phút nghỉ ngơi trong đêm khuya thanh vắng, nơi rừng sâu, núi thẳm, tình cờ bắt gặp một cảnh đẹp, vẳng nghe một tiếng hát, dõi theo một mảnh trăng xa, Người lại làm thơ. Hai bài thơ chúng ta sẽ tìm hiểu trong tiết học ngày hôm nay sẽ minh chứng cho điều đó.
 -các em mở sách giáo khoa trang 140
- Bài12 tiết 45 : Đọc – Hiểu văn bản
Cảnh khuya
Rằm tháng giêng( nguyên tiêu)
(Hồ Chí Minh)
 * Hoạt động 2: Kiến thức mới.
?Các em theo dõi phần chú thích SGK. Nêu vài nét hiểu biết của em về tác giả ? 
- Gv đưa hình ảnh và giới thiệu tác giả
 là lãnh tụ vĩ đại, nhà thơ lớn của dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới.người đã lãnh đạo nhân dân ta đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất tổ quốc và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
?Ngoài những thông tin trong SGK các em chú ý theo dõi một số thông tin khác.
? Hai bài thơ được Bác viết trong hoàn cảnh nào?
 Viết ở chiến khu Việt Bắc giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp( 1945-1954)
? Cho biết thời gian sáng tác cụ thể của từng bài?
? Em biết gì về hoàn cảnh lịch sử lúc bấy giờ.
- Đất nước ta đang bị thực dân Pháp xâm lược, Bác cùng với cơ quan trung ương phải chuyển về căn cứ Việt Bắc.
- Và đây là một số hình ảnh về nơi sống và làm việc của Bác.
GV. Chúng ta chuyển sang đọc, tìm hiểu chú thích, bố cục.
- Gv hướng dẫn hs đọc: chậm rãi, sâu lắng, nhịp thơ4/3. Tuy nhiên ở bài cảnh khuya c1 3/4 c4 2/5...
- GV đọc mẫu bài cảnh khuya- hs đọc lại.
? Trong bài thơ xuất hiện hình ảnh” cổ thụ” em hiểu cổ thụ nghĩa là gì.
- Cây to sống đã lâu năm
- hs đọc bài nguyên tiêu(âm,nghĩa, thơ)
Gv Nhận xét cách đọc
? Nguyên tiêu được hiểu như thế nào?
-Đêm rằm đầu tiên của một năm mới
? Hai bài thơ được viết theo thể thơ nào? 
Thể thơ TNTT
?Dựa vào kiến thức đã học em hãy nhắc lại thể thơ thất ngôn tứ tuyệt đường luật.
Hs:Một bài thơ gồm có 4 câu, mỗi câu 7 tiếng, gieo vần cuối câu 1,2,4 có khi chỉ câu 2,4; nhịp thơ 4/3; cấu trúc khai ,thừa, chuyển, hợp
GV: ở bài CK ngoài việc vận dụng những đặc điểm của thể thơ, HCM còn sáng tạo cho phù hợp với mạch cảm xúc .
? Hãy chỉ ra cách hiệp vần trong mỗi bài thơ?
MC: xa- hoa- nhà
 Viên- thiên – thuyền ố đều là vần bằng.
? Ngoài ra 2 bài thơ còn có điểm gì giống nhau về cấu trúc tác phẩm và phương thức biểu đạt
-Cấu trúc :2 phần
+ 2 câu đầu tả cảnh
+ 2 câu sau thể hiện tâm trạng
PTBĐ:Miêu tả kết hợp với biểu cảm.
? Trong 2 ptbđ trên pt nào là chính?- Biểu cảm
?Đối tượng biểu cảm ở đây là gì- cảnh chiến khu việt bắc
?Chủ thể biểu cảm- Bác
? Việc sử dụng kết hợp 2phương thức biểu đạt ở 2 bài thơ có tác dụng gì
-Thể hiện tình yêu thiên nhiên và lòng yêu nước của con người.
GV.Chúng ta sẽ lần lượt đi tìm hiểu 2 văn bản để thấy rõ điều đó.
đọc 2 câu thơ đầu
?2 câu thơ đầu tác giả tả cảnh gì? ở đâu
Tả cảnh đẹp của đêm trăng rừng ở việt Bắc .
? Quan sát ở dòng thơ đầu cho biết đối tượng nào được miêu tả ở đây?
 -tiếng suối 
? vậy tác giả miêu tả tiếng suối ntn?
 Tiếng suối trong như tiếng hát xa.
? Để làm nổi bật đối tượng miêu tả tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ gì? 
So sánh.
 Gv Đó là cách so sánh ngang bằng Bác đã ví âm thanh của tiếng suối chảy nghe trong trẻo như tiếng hát từ xa vọng lại. 
? Cách so sánh như vậy có tác dụng gì?
-Miêu tả chân thực âm thanh của tiếng suối và làm cho tiếng suối gần gũi với con người hơn và có sức sống trẻ trung.
? Em được biết những câu thơ nào cũng dùng phép so sánh để miêu tả tiếng suối?
- tả tiếng suối như tiếng đàn cầm( côn sơn)-tiếng hát trong như nước ngọc tuyền ( Thế Lữ)
? Cách so sánh của Hồ Chí Minh có gì khác với những cách so sánh này?
- Trong thơ HCM ss tiếng suối trong trẻo, gần gũi, ấm áp hơn .
? Vì sao Bác lại có được sự so sánh đặc biệt như vậy?
- Vì bác có tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên tha thiết.
-Gv bình: Trong lịch sử văn học dân tộc cũng đã từng có những câu thơ tả tiếng suối như “ Côn tai”- NT hay “ Tiếng hát trong như nước ngọc tuyền” Tiếng hát bên sông củaThế Lữ. Những câu thơ này đều hay nhưng tả tiếng suối chưa gần gũi, sống động như câu thơ của Bác. Bác đã so sánh tiếng suối với tiếng hát là lấy con ngưòi làm chủ , làm cho âm thanh của thiên nhiên cũng trở nên gần gũi thân mật với con người hơn.
Hs đọc dòng thơ thứ 2
 Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
? Trong dòng thơ này có những đtmt nào đc nhắc đến
Trăng, cổ thụ ,hoa
Gv: trăng,cổ thụ ,hoa là những thi liệu cổ vốn được các nhà thơ xưa thường sử dụng khi miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên.
? Từ “lồng” được nhắc lại mấy lần trong dòng thơ trên? 
- 2 lần ( việc nhắc đi nhắc lại một từ, một ngữ nào đó được gọi là phép điệp ngữ. Phần kiến thức này các em sẽ tìm hiểu ở t51)
? Việc sử dụng từ “lồng” có tác dụng gì?
-Tạo nên một bức tranh có nhiều tầng lớp, hoà quyện, quấn quýt với nhau .
? Dựa vào chú thích 2 SGK, em hiểu gì về câu thơ này?
Câu thơ này tả cảnh ánh trăng lồngnghìn bông hoa thêu dệt.
GV: Hình ảnh trong câu thơ này có vẻ đẹp của 1 bức tranh nhiều tầng lớp, đường nét, hình khối đa dạng. Có dáng hình vươn cao toả rộng của vòm cổ thụ, ở trên cao lấp loáng ánh trăng, có bóng lá, bóng cây, bóng trăng in vào khóm hoa , in lên mặt đất thành những hình như bông hoa thêu dệt. Bức tranh chỉ có 2 màu sáng tối, trắng đen mà tạo nên vẻ lung linh, chập chờn, lại ấm áp, hoà hợp quấn quýt bơỉ âm hưởng của 2 từ “lồng” ở 1 câu thơ tạo nên sự trùng điệp củâcnhr vật và màu sắc cổ điển.
? Trong thơ cổ điển cảnh thường tĩnh tại còn trong thơ Bác, cảnh vận động và có sức sống như có linh hồn
? Từ việc tìm hiểu 2 câu thơ đầu đã giúp em hình dung như thế nào về bức tranh cảnh khuya nơi núi rừng Việt Bắc?
? Bác đã cảm nhận vẻ đẹp này bằng những giác quan nào.
Thính giác và thị giác
? Từ đó cho ta thấy bác là người như thế nào.
Bác là người nhạy cảm ,hoà hợp với thiên nhiên 
? Trước cảnh đẹp ấy tâm trạng của Bác được thể hiện ntn chúng ta cùng tìm hiểu ở 2 câu thơ sau
Hs đọc 2 câu thơ.
2 câu thơ này miêu tả tâm trạng nào của Bác.
Trằn trọc , thao thức không ngủ
?Theo em vì sao Bác thao thức không ngủ được
- Vì Bác say mê ngắm cảnh.
? Có phép tu từ nào được sử dụng ở đây?
 So sánh 
?Bác đã ss cảnh khuya đẹp ntn?
- Cảnh đẹp như 1 bức tranh
GV: như các em đã thấy. chỉ với1 động từ vẽ. Bác đã dựng lên 1 bức tranh thiên nhiên sống động, có màu sắc âm thanh, có hình khối, đường nét. Bức tranh ấy đủ để đưa tâm hồn người chiến sĩ say sưa, thao thức không ngủ được.
? Để tái hiện được bức tranh đẹp như vậy, cho thấyBác là người như thế nào?
- Bác là người có tâm hồn thi sĩ, nhạy cảm trước vẻ đẹp của thiên nhiên
? Có phải Bác chưa ngủ vì cảnh thiên nhiên quá đẹp không hay còn vì một lí do nào khác?
-Bác chưa ngủ không chỉ vì cảnh đẹp mà Chưa ngủ vì phải lo nỗi nước nhà.
 ?Theo em hiểu đặt trong hoàn cảnh lúc bấy giờ nỗi nước nhà là thế nào.
-Đất nước ta còn nghèo, đang trong cảnh lầm than , Bác luôn canh cánh bên lòng lo cho nước cho dân, cho cách mạng
? nỗi lo việc nước thể hiện nét đẹp gì ở con người bác.
Tinh thần người chiến sĩ.
? Theo dõi 2 câu thơ cho biết những từ nào được lặp lại
? Vậy 2 từ chưa ngủ ở cuối câu thứ 3 được lặp lại ở đầu câu thứ 4 có tác dụng gì?
Mở ra 2 nét tâm trạng trong con người Bác
Gv.Đúng rồi đấy các em ạ!Hai từ chưa ngủ được lặp lại như một bản lề mở ra 2 phía của tâm trạng trong cùng một con người đó là niềm say mê cảnh đẹp thiên nhiên và nỗi lo việc nước. Hai nét tâm trạng ấy thống nhất trong con người Bác thể hiện sự hoà hợp giữa tâm hồn nhà thơ và người chiến sĩ trong vị lãnh tụ.
?Theo em 2 lí do bác chưa ngủ vì cảnh thiên nhiên đẹp và nỗi nước nhà thì lí do nào quan trọng hơn? vì sao.
Hs 1: Lí do thứ nhất là quan trọng vì cảnh quá đẹp nên bác không ngủ được.
HS2.Lí do thứ 2 là quan trọng hơn vì Bác đang ở cương vị một vị lãnh tụ cách mạng với trách nhiệm vô cùng to lớn, nặng nề là lo cho dân cho nước ,cho cách mạng.
GVQua 2 cách trả lời trên , bạn chọn lí do thứ 2 quan trọng là đúng bởi đặt trong hoàn cảnh lúc bấy giờ vì nghĩ đến vận mệnh của đất nước mà Bác thức tới canh khuya nên Người đã bắt gặp cảnh trăng rừng tuyệt đẹp. 
?Vậy qua tìm hiểu 2 câu thơ trên em thấy Bác là người ntn?
? Có ý kiến cho rằng: Bài thơ “Cảnh khuya” hội tụ 2 nét đẹp của thi phẩm xưa ,nay là trong thơ có nhạc và có hoạ. ý kiến của em?
- Em đồng ý vì đó là 1 bản nhạc có âm thanh của tiếng suối, tiếng hát, 1 bức hoạ được Bác vẽ lên bằng ngôn ngữ
? Tác giả đã làm rõ điều đó nhờ những phương tiện nghệ thuật nào?
- Phép so sánh, lặp từ
? Ngôn ngữ và hình ảnh trong bài thơ có gì đặc sắc?
- Ngôn ngữ bình dị, gợi cảm; sử dụng nhiều hình ảnh thiên nhiên đẹp có màu sắc cổ điển và mang đậm tính thời đại.
Gv: Đó chính là nghệ thuật đặc sắc của bài thơ
? Qua đó, bài thơ thể hiện nội dung gì?
+ Vẽ nên bức tranh cảnh khuya núi rừng Việt Bắc sống động, nên thơ.
+ Thể hiện tâm hồn yêu thiên nhiên và tấm lòng thiết tha với đất nước của Bác
GV: So với CK, RTG có điểm chung và riêng nào, chúng ta cùng đi tìm hiểu văn bản này
?Các em theo dõi và so sánh phần phiên âm và bản dịch thơ trong bài Rằm tháng giêng?
-Phiên âm viết viết bằng chữ hán theo thể thơ thất ngôn tứ tuỵệt còn bản dịch thơ viết theo thể thơ lục bát và có thêm những tính từ miêu tả như lồng lộng ( c1) và bát ngát cùng với động từ ngân “c4”. Một số từ không được dịch sát nghĩa( kim dạ, chính viên, xuân thuỷ, yên ba thâm xứ)
? Phần phiên âm trong bài thơ này gợi cho em nhớ tới những tứ thơ ,hình ảnh thơ nào trong thơ cổ TQ mà các em mới được học.
Em gặp hình ảnh” Nguyệt lạc ô đề sương mãn thiên” có hình ảnh của trăng, sương bầu trời trong bài thơ phong kiều dạ bạc của Trương Kế
 GV.Phần dịch nghĩa Hán việt ở bài học hôm trước thầy đã dặn các em tìm hiểu ở nhà. Tiết học này chúng ta chỉ tìm hiểu phần dịch thơ là chính vì đây là bản dịch sát nghĩa nhất.
 Trên cơ sở đó, chúng ta sẽ đi phân tích bài thơ.
HS đọc 2 câu thơ đầu
?2 câu thơ này tả cảnh gì?
 -Tả cảnh đêm trăng rằm tháng giêng
? Bao trùm toàn bộ khung cảnh ấy là hình ảnh nào xuất hiện.
 Trăng xuất hiện
?Đó là một đêm trăng ntn?.
-tròn ,sáng, trong trẻo
? ở câu thơ này xuất hiện từ lồng lộng theo em nó thuộc kiểu cấu từ nào?
Từ láy
? Việc sử dụng từ lồng lộng ở đây gợi ra một không gian như thế nào?
-Mênh mông, cao rộng.
? Em thấy vị trí cửa từ lồngl ộng, trăng soi ở câu thơ trên có gì khác biệt
Đảo trật tự vị trí ( trăng soi lồng lộng tác giả đảo lên thành lồng lọg trăng soi
? Việc đảo trật tự như thế có tác dụng gì.
Làm cho khung cảnh bầu trời cao rộng hơn
? Các em theo dõi tiếp ở câu thơ thứ 2 có những h/a nào xuất hiện.
Sông, nước, trời
? Trong câu thơ này từ nào được lặp lại và lặp lại mấy lần
Từ “ Xuân” lặp lại 2 lần
GV.Tuy nhiên trong nguyên văn chữ Hán từ xuân được lặp lại 3 lần( xuân giang,xuân thuỷ,xuân thiên có nghĩa là xuân trên sông, trên nước, xuân cả bầu trời). Sự lặp lại này có tác dụng gì?
-Nhấn mạnh sự diễn tả vẻ đẹp và sức sống mùa xuân đang tràn ngập cả trời đất
? Từ đó giúp em cảm nhận được gì về vẻ đẹp của đêm rằm tháng giêng trong 2 câu thơ
GV.Như vậy qua việc sử dụng từ láy lồng lộng và lặp từ xuân 2 câu thơ đầu đã vẽ ra một khung cảnh không gian cao rộng bát ngát, tràn đầy ánh sáng và sức sống của mùa xuân. nổi bật trên bầu trời ấy là vầng trăn tròn đầy toả sáng xuống khắp trời đất. 
HS đọc 2 câu thơ tiếp( Chiếu slide)
? Trên nền không gian tràn ngập sức xuân ấy hình ảnh nào được đặc biệt chú ý miêu tả ở đây?
H/a Con người 
?Hình ảnh con người ở đây đang ngắm trăng hay làm một công việc nào khác.
 Đang bàn việc quân
? Đặt trong đề tài thơ ca kháng chiến K/c của Bác em hiểu thế nào là bàn việc quân
-Bàn công việc kháng chiến chống pháp cứu nước
? Việc họp bàn này được diễn ra ở đâu? vào thời gian nào.
-Trên một chiếc thuyền nhỏ giữa trời nước bao la dưới ánh trăng rằm tháng riêng.
? Tại sao không phải là nơi khác mà lại ở giữa dòng sông mênh mông nước vào lúc đêm khuya.
Vì đó là công việc quan trọng và hết sức bí mật.
Đối chiếu với nguyên tác 2 chữ “yên ba” có nghĩa là khói sóng. Phần dịch thơ là giữa dòng mới thấy được nơi luận bàn việc quân nhưng nó đã bỏ mất cái mịt mù hư thực huyền bí thiêng liêng của cảnh khuya. Đây là một thi liệu cổ được Bcá vận dụng rất sáng tạo làm cho bài thơ mang phong vị đường thi nhưng 3 chữ đàm quân sự lại làm cho vần thơ mang màu sắc hiện đại và không khí lịch sử của thời đại.
?Vậy tình cảm nào của Bác được phản ánh trong chi tiết bàn việc quân. 
 Đọc câu thơ cuối: “ Khuya.thuyền” 
?Em hình dung ra 1 cảnh tượng ntn?
Trăng ngân đầy thuyền.
? Trăng ngân đầy thuyền đã nói lên điều gì
-là thứ âm thanh kéo dài và vang xa, là ánh trăng lan toả, lấp lánh trên dòng sông và con thuyền trong đêm rằm
? Câu thơ cho thấy hình ảnh con người khi bàn việc quân song trở về trong khung cảnh nào
-Đi trên thuyền chở đầy trăng 
? Em đọc được nét tâm trạng nào của Bác khi trở về.
Vui
? Vì sao bác lại có tâm trạng ấy.
-vì công việc k/c đã được bàn bạc song, lúc trở về trong một không gian tràn ngập ánh trăng.
? Qua hình ảnh đó đã thể hiện ý nguyện nào của tác giả.
 Vươn tới, lướt tới thành công trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc.( GV đó là niềm tin vào thắng lợi của cách mạng của kháng chiến.)
?GV. Các em ạ cảnh sông nước trong đêm trăng lại càng thơ mộng hơn đó là cảnh tượng lúc tan họp con thuyền chở ngươi k/c trở về giữa đêm khuya, con thuyền của vị thống soái trở thành con thuyền trăng của thi nhân nhẹ bơi trên sông nước , chở đầy ánh trăng vàng. Chỉ với một từ ngân đã cho ta thấy được sự kéo dài vang xa của âm thanh hay là ánh trăng lan toả trên dòng sông và lan toả đầy thuyền
? Trong h/c k/c bộn bề ấy bác vẫn giao hoà với thiên nhiên từ đó em thấy được nét đẹp nào trong con người Bác.
? Qua phân tích em có thể kết luân như thế nào về phong cách thơ của Bác.
Chất thép hài hoà chất nghệ sĩ trong tâm hồn Bác.
? Em hãy cho biết ngôn ngữ và hình ảnh trong bài thơ có gì đặc sắc?
Biện pháp lặp từ ngữ; ngôn từ giàu nhạc điệu, gợi cảm; 
nhiều hình ảnh thiên nhiên đẹp mang màu sắc cổ điển.
? Bài thơ thể hiện nội dung ntn?
-Tâm hồn rộng mở trước thiên nhiên, lòng yêu
 nước và phong thái ung dung, lạc quan của Bác.
Bức tranh trăng trên sông nước bát ngát, tràn đầy sắc xuân
? Hai bài thơ đều tả cảnh trăng, em hãy chỉ ra nét riêng,chung của mỗi bài.
Riêng:
- Cảnh khuya: Cảnh đêm trăng trong rừng .Bức tranh nhiều tầng lớp quấn quýt .
-Rằm tháng giêng:Cảnh trăng rằm trên sông không gian bát ngát tràn đầy sức xuân.
? từ đó cho thấy Bác là người như thế nào.
Yêu thiên nhiên, ung dung tự tại
? Không chỉ có nét riêng về tả cảnh mà 2 bài còn có nét riêng nào về tả tâm trạng.
Nỗi lo nước nhà và bàn việc quân. 
? cho thấy Bác là người ntn.
Lòng yêu nước thiết tha.
Gv chốt: như vậy qua 2 bài thơ ta thấy được những điểm chung về phong cách thơ của Bác là bút pháp cổ điển, hiện đại, tâm hồn thi sĩ và tinh thần người chiến sĩ.
Chúng ta chuyển sang phần III Tổng kết 
? Hai bài thơ đều có những đặc sắc nghệ thuật nào?
? Nêu nội dung của cả 2 bài thơ.
? Phần tổng kết này được thể hiện rõ phần ghi nhớ SGK/ 143
 1 em đọc ghi nhớ.
I. Tìm hiểu chung. 
1. Tác giả:
Hồ Chí Minh (1890-1969)
.
2.Văn bản 
- Hoàn cảnh sáng tác:
+ Cảnh khuya( 1947)
+Rằm tháng giêng ( 1948)
 - Đọc, chú thích, bố cục văn bản
II. Tìm hiểu văn bản.
1.Văn bản “Cảnh khuya”
-2 câu thơ đầu:
 + Cảnh đêm trăng núi rừng Việt Bắc : Cổ kính , lung linh, huyền ảo.
+Bác là người nhạy cảm ,hoà hợp với thiên nhiên
-2 Câu thơ sau:
+ Bác : yêu thiên nhiên, gắn bó với thiên nhiên ,là người yêu nước sâu sắc.
2.Văn bản “Rằm tháng giêng”.
 ( Nguyên tiêu)
Hai câu đầu
-2 Câu thơ đầu
+ Cảnh đêm trăng rằm tháng giêng: sáng sủa, trong trẻo, đầy sức sống.
-hình ảnh con ngưòi
Yêu nước , yêu cách mạng
Phong thái: ung dung, lạc quan
III. Tổng kết.
*Nghệ thuật :
-Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt.
-Sử dụng hiệu quả biện pháp điệp từ.
 -Ngôn từ bình dị, gợi cảm.
-Vẻ đẹp vừa cổ điển vừa hiện đại.
*Nội dung:
- Cảnh trăng ở chiến khu Việt Bắc huyền ảo, tràn đầy sức sống.
-Thể hiện tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu nước và phong thái ung dung, lạc quan.
*Ghi nhớ( SGK)
IV. Luyện tập
1.Bài tập 1
 2.Bài 2
Vừa rồi thầy và các em mới chỉ tìm hiểu 2 trong 5 bài thơ của Bác ở THCS, 3 bài sau “ Tức cảnh pácbó, đi đường, ngắm trăng các em sẽ được học ở lớp 8 và các em sẽ thấy được nhiều bài thơ khác nữa trong tập thơ nhật ký trong tù các em sẽ được thấy rõ hơn những đặc sắc nghệ thuật của thơ Bác.
Thiờn nhiờn núi chung và trăng núi riờng từ xưa đó cú duyờn nợ đối với cỏc thi nhõn. Bỏc Hồ cũng đó kế thừa mối duyờn nợ đú nhưng ở Người cú cỏi đặc sắc và độc đỏo đó là ở cảnh ngộ gắn bú (trong khỏng chiến, trong chốn lao tự), mức độ gắn bú (mỏu thịt, thuỷ chung) mà chưa thấy thi sĩ nào đạt đến cỏi độ ấy: Mối giao hoà, gắn bú mỏu thịt, lõu bền này, nhiều nhà thơ khi viết về Người đó núi đến thật cảm động: 
	 “Trờn bàn Bỏc chỳng con khụng thắp nến 
        Đó cú vầng trăng ụm ấp quanh Người 
        Bỏc yờu trăng như yờu một cuộc đời 
        Trong thơ Bỏc trăng với hoa là bạn.” 
 * Hoạt động 3: Củng cố.
 - Văn bản sử dụng phương thức b/đạt nào? (Miêu tả, b/c)
 - Hai văn bản giống, khác nhau ở điểm nào?
 + Giống: Hoàn cảnh, thể thơ, phương thức biểu đạt, nội dung.
 + Khác: Chữ viết, cảnh khác nhau.
 - Em còn biết bài thơ nào của Bác cũng mang vẻ đẹp như trên?
 ( Tin thắng trận, Ngắm trăng )
 * Hoạt động 4: hướng dẫn.
 - Học thuộc thơ. Nắm vững nội dung, nghệ thật của hai bài thơ.
 - Su tầm những bài thơ viết về trăng của Bác.