Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 56: Luyện nói: Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học

LUYEÄN NOÙI: PHAÙT BIEÅU CAÛM NGHÓ
VEÀ TAÙC PHAÅM VAÊN HOÏC
Tieát : 56. 
Ngaøy daïy : 16/11/2011	 
I. MUÏC TIEÂU
 1. Kieán thöùc:
 - Giá trị nội và nghệ thuật của một số tác phẩm văn học.
 - Những yêu cầu khi trình bày văn nói biểu cảm về một tác phẩm văn học. 
 2. Kó naêng:
 - Tìm ý, lập dàn ý bài văn biểu cảm về một tác phẩm văn học.
 - Biết cách bộc lộ tình cảm về một tác phẩm văn học trước tập thể.
 - Diễn đạt mạch lạc, rõ ràng những tình cảm của bản thân về một tác phẩm văn học bằng ngôn ngữ nói.
 3. Thaùi ñoä: 
 - Giaùo duïc kĩ năng sống: Giáo dục hoïc sinh có tính mạnh dạn, loøng töï tin vaø sự sieâng naêng.
II.CHUAÅN BÒ
 Giaùo vieân : Ñeà baøi, daøn baøi tham khaûo.
 Hoïc sinh : Vôû baøi taäp, SGK, bài nói
III. PHÖÔNG PHAÙP
 Reøn luyeän theo maãu, thuyeát trình, hợp tác nhoùm, caù nhaân.
IV.TIEÁN TRÌNH
 1. OÅn ñònh lôùp : Naém só soá hoïc sinh.
 2. Kieåm tra baøi cuõ :
 Kieåm tra söï chuaån bò baøi laøm ôû nhaø (Soaïn daøn yù theo ñeà baøi ñaõ cho ôû tieát 55 ).
 3. Baøi môùi : 
 Giôùi thieäu baøi: 
 Nói là hình thức giao tiếp tự nhiên của con người. Ngoài việc rèn luyện năng lực viết, các em cần phải bồi dưỡng năng lực nói vì nói là phương tiện giao tiếp hữu hiệu nhất, đạt kết quaû cao nhất. Khi nắm vững được kĩ năng nói, việc giao tiếp trong cuộc sống sẽ có nhiều thuận lợi. Tiết học hôm nay chúng ta sẽ “luyện noùi caûm nghó veà taùc phaåm vaên hoïc”
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh
Noäi dung baøi hoïc
 Hoaït ñoäng 1 : Củng cố kiến thức.
¬ Nêu vai trò của yếu tố biểu cảm trong bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học?
Ø Yếu tố biểu cảm đóng vai trò chủ yếu trong bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học, là những cảm xúc, tưởng tượng, liên tưởng, suy ngẫm của người viết về nội dung và hình thức của tác phẩm đó.
¬ Có mấy cách biểu lộ tình cảm, cảm xúc? Kể ra.
Ø Có 2 cách biểu lộ tình cảm, cảm xúc. Cách biểu lộ tình cảm trực tiếp và cách biểu lộ tình cảm gián tiếp.
¬ Nêu trình tự các bước làm bài văn biểu cảm?
Ø Tìm hiểu đề 
 Lập dàn ý.
 Viết thành văn.
 Đọc kiểm tra sửa chữa.
¬ Bố cục bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học gồm mấy phần? Nêu ý từng phần?
Ø Bố cục gồm 3 phần
 - Mở bài: Giới thiệu tác phẩm và hoàn cảnh tiếp xúc với tác phẩm.
 - Thân bài: Những cảm xúc, suy nghĩ do tác phẩm gợi lên.
 - Kết bài: Ấn tượng chung về tác phẩm. 
Hoaït ñoäng 2 : Giaùo vieân ghi ñeà leân baûng , höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu ñeà.
¬ Đề bài yêu cầu người viết làm gì?
Ø Trình bày cảm nghĩ về một trong hai bài thơ của Hồ Chí Minh: Cảnh khuya, Rằm tháng giêng.
 Học sinh đọc dàn ý chung SGK/ 154
 Hợp tác nhóm 6 phút lập dàn ý chi tiết.
 - Nhóm 1, 2: Cảnh khuya
 - Nhóm 3, 4: Rằm tháng giêng.
 Đại diện nhóm trình bày.
 Cả lớp nhận xét.
 Giáo viện nhận xét – trình bày dàn ý minh hoạ.
 Học sinh đọc dàn ý
 Cảm nghĩ về bài thơ Rằm tháng giêng của Hồ Chí Minh
 a. Mở bài: Giới thiệu bài thơ “ Rằm tháng giêng” và cảm nghĩ chung của em.
 b. Thân bài:
- Nêu cảm nghĩ của em 
- Cảm nhận tưởng tượng về hình tượng 
( phong cảnh , tâm hồn của nhà thơ trong bài thơ “ Rằm tháng giêng” ) – vận dụng
 + Hình ảnh vầng trăng tròn, đầy. ( câu 1 )
 + Không gian tràn ngập sắc xuân. ( câu 2 )
 + Bác Hồ đang bàn việc quân ở giữa dòng sông ( câu 3 )
 + Phong thái ung dung lạc quan của Bác Hồ 
( câu 4 )
 c. Kết bài: Tình cảm của em đối với bài thơ.
Hoaït ñoäng 3 : Höôùng daãn hoïc sinh luyeän noùi.
 Giaùo vieân neâu yeâu caàu vaø phaân nhoùm ñeå hoïc sinh phaùt bieåu.
 * Người nói: 
 - Chọn vị trí nói ao cho có thể nhìn được người nghe.
 - Hình thöùc : noùi to, roõ, maïch laïc, thay ñoåi ngöõ ñieäu khi caàn.
 - Tö theá töï nhieân, töï tin, bieát quan saùt lôùp khi noùi .
 - Chú ý lựa chọn ngôn ngữ nói mạch lạc, tự nhiên, sử dụng được cách biểu cảm trực tiếp và gián tiếp để trình bày theo dàn ý.
 - Biết nói âm lượng đủ nghe, ngữ điệu nói hấp dẫn, phù hợp với việc phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm văn học.
 * Người nghe:
 - Nghe, nhận xét được phần trình bày bài văn nói cả nội dung và hình thức.
 Chia tổ nhóm để HS nói trước tổ nhóm, các bạn nhận xét bổ sung. ( 10 phút )
 Nhoùm 1, 2: Cảnh khuya
 Nhoùm 3, 4: Rằm tháng giêng.
 GV nêu mẫu chung của bài nói.
 1. Mở đầu:
 Kính thưa thầy (cô) và các bạn!
 2. Nội dung cụ thể của câu bài thơ.
 3. Kết thúc: 
 Em xin được ngừng lời ở đây. Cảm ơn cô và các bạn đã chú ý lắng nghe!
 Đại diện các nhóm (4 nhóm) thöïc haønh bài noùi của nhóm mà giaùo vieân đã qui định ở tiết trước.
 Các HS khác lắng nghe, sau đó nhận xét bổ sung sửa chữa những sai sót.
 GV nhận xét, tổng kết, ghi điểm	
 Giaùo vieân neâu theâm caûm nhaän chung veà hai baøi thô Caûnh khuya vaø Raèm thaùng gieâng:
 + Veõ neân nhöõng böùc tranh thieân nhieân soáùng ñoäng veà caûnh ñeâm traêng ôû chieán khu Vieät Baéc.
 + Boäc loä tình yeâu thieân nhieân, tình yeâu nöôùc vaø taâm hoàn laïc quan cuûa Baùc.
 + Lôøi thô haøm suùc, hình aûnh thô ñeïp, gôïi caûm.
 => Laø nhöõng aùng thô hay cuûa thô ca thôøi kyø khaùng chieán choáng Phaùp.
I. Chuẩn bị ở nhà:
 1. Đề bài: 
 Phát biểu cảm nghĩ một trong bài thơ của Hồ Chí Minh: Cảnh Khuya, Rằm tháng giêng.
 2. Lập dàn ý:
 Cảm nghĩ về bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí Minh
 a. Môû baøi: Giôùi thieäu baøi thô “ Caûnh khuya” vaø caûm nghó chung cuûa em.
 b. Thaân baøi: 	
 - Neâu caûm nghó cuûa em.
 - Caûm nhaän töôûng töôïng veà hình töôïng ( phong caûnh, taâm hoàn cuûa baøi thô “Caûnh khuya”) – Vaän duïng.
 + Söï so saùnh môùi meû, haáp daãn
(caâu 1)
 + Nhöõng hình aûnh quaán quyùt sinh ñoäng ( caâu 2)
 + Söï haøi hoaø giöõa caûnh vaø ngöôøi.
( caâu 3 )
 + Töø taâm hoàn cao caû cuûa Baùc Hoà ( caâu 4 )
 c. Keát baøi: Tình caûm cuûa em ñoái vôùi baøi thô.
II. Thực hành trên lớp: Luyện nói
 4. Cuûng coá vaø luyeän taäp :
 - Giáo viên rút kinh nghiệm cho học sinh nội dung, cách thức nói, tác phong nói trước tập thể.
 - Nêu cảm nhận của em khi được trình bày trước lớp.
 Cảm thấy vui vẻ, thoải mái, tự tin khi nói trước tập thể.
 5. Höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc ôû nhaø :
 -Veà nhaø tập nói văn biểu cảm về một tác phẩm văn học đã học, ở nhà với nhóm bạn và tập nói một mình trước gương.
 - Chuaån bò baøi môùi : Traû baøi Taäp laøm vaên soá 3
 Một thứ quà của lúa non: cốm
 + Đọc kĩ văn bản, chú thích
 + Caùch giôùi thieäu veà coám
 + Quy trình, cách thức laøm coám 
 + Ca ngôïi nhöõng giaù trò ñaëc bieät cuûa coám 
 + Baøn veà caùch thöôûng thöùc coám
V. RUÙT KINH NGHIEÄM:
 Noäi dung 	
Phöông phaùp 	
Toå chöùc