Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 67: Ôn tập tác phẩm trữ tình

 Ngày soạn: /12/2006
 Ngày giảng: /12/2006
 Tiết 67: ôn tập tác phẩm trữ tình
A/ Mục tiờu cần đạt: 
 Giỳp học sinh:
 - Bước đầu nắm được khái niệm trữ tình và một số đặc điểm nghệ thuật phổ biến của tác phẩm trữ tình, thơ trữ tình.
 - Củng cố những kiến thức cơ bản và duyệt lại một số kĩ năng đơn giản đã được cung cấp và rèn luyện.
B/ Chuẩn bị: 
 - Giáo viên: 
 - Học sinh: 
C/ Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: 
 * Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ 
 * Hoạt động 2: Giới thiệu bài 
 *Hoạt động 3: Bài mới (44 phút).
 Hoạt động của thầy
 Nội dung cần đạt
? Nêu tên tác giả của các tác phẩm sau.
? Hãy sắp xếp lại để tên tác phẩm khớp với nội dung tư tưởng, tình cảm được biểu hiện.
? Sắp xếp tên tác phẩm cho khớp với thể thơ.
? Em hiểu thế nào là thể thơ song thất lục bát, thất ngôn bát cú, thất ngôn tứ tuyệt.
? Gọi h.s đọc bài 4: sgk – tr181.
? Tìm các ý kiến không chính xác trong các ý kiến trên.
? Điền vào chỗ trống trong những câu sau.
- Gọi h.s đọc ghi nhớ 
A- Nội dung:
1- Tác giả - tác phẩm.
- Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Tĩnh dạ tứ) 
 – Lý Bạch.
- Phò Gía về kinh (Tụng gía hoàn Kinh Sư) 
 – Trần Quang Khải.
- Ngẫu nhiên viết .. – Hạ Tri Chương.
- Buổi chiều đứng - Trần Nhân Tông.
- Bài ca nhà  - Đỗ Phủ.
- Bạn đến chơi nhà - Nguyễn Khuyến.
- Rằm tháng giêng
- Cảnh khuya Hồ Chí Minh
- Tiếng gà trưa - Xuân Quỳnh
- Bài ca Côn Sơn - Nguyễn Trãi
2- Nội dung, tư tưởng tình cảm của các tác phẩm.
Tác phẩm
Nội dung, tư tưởng, tình cảm
Bài ca Côn Sơn
Nhân cách thanh cao và sự giao hoà tuyệt đối với thiên nhiên.
Cảnh khuya
Rằm tháng giêng
Tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung lạc quan.
- Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
Tình yêu quê hương sâu lắng trong khoảnh khắc đêm vắng
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
Tinh thần nhân đạo và lòng vị tha cao cả.
Qua Đèo Ngang
Nỗi nhớ thương quá khứ đi đôi với nỗi buồn cô đơn thầm lặng giữa núi đèo hoang sơ.
Sông núi nước Nam
ý thức độc lập tự chủ và quyết tâm tiêu diệt giặc.
Tiếng gà trưa
Tình cảm gia đình quê hưong qua những kỉ niệm đẹp của tuổi thơ.
Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
Tình cảm quê hương chân thành pha chút xót xa lúc mới trở về quê.
3- Thể thơ:
Tác phẩm
Thể thơ
Sau phút chia ly
Song thất lục bát
Qua Đèo Ngang
Thất ngôn bát cú
Côn Sơn Ca
Lục bát.
Tiếng gà trưa
Ngũ ngôn.
Cảm nghĩ trong đêm
Ngũ ngôn tứ tuyệt.
Sông núi nước Nam
Thất ngôn tứ tuyệt.
4- Một số ý kiến không chính xác:
a- Đã là thơ thì nhất thiết chỉ được dùng phương thức biểu cảm.
e- Thơ trữ tình chỉ được dùng lối nói trực tiếp để biểu hiện tình cảm, cảm xúc.
i- Thơ trữ tình phải có 1 cốt truyện hay và một hệ thống nhân vật đa dạng.
k- Thơ trữ tình phải có một hệ thống lập luận chặt chẽ.
5- Điền vào chỗ trống:
a- Khác với tác phẩm của các cá nhân, ca dao trữ tình (trứoc đây) là những bài thơ, câu thơ có tính chất  và 
b- Thể thơ được ca dao trữ tình sử dụng nhiều nhất là ...
c- Một số biện pháp nghệ thuật thường gặp trong ca dao trữ tình: .
*Ghi nhớ (sgk – tr182).
B- Luyện tập:
* Viết 1 đoạn văn ngắn (khoảng 10 câu) bộc lộ suy nghĩ của em về 1 tác phẩm văn học mà em đã học.
 * Hoạt động 4: Hướng dẫn học bài ở nhà (1 phút)
 - Về ôn bài theo nội dung trên.
 - Chuẩn bị bài: ôn tập Tiếng Việt. 
 + Từ phức, từ ghép, từ láy, đại từ , từ Hán Việt.