Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 73 - Văn bản: Tục ngữ về thiên nhên và lao động sản xuất (Tiết 2)

Ngµy so¹n : 
Ngµy gi¶ng : 
 TiÕt 73 - V¨n b¶n
Tôc ng÷ vÒ thiªn nhªn 
Vµ lao ®éng s¶n xuÊt
I - MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Nắm được khái niệm tục ngữ.
- Thấy được giá trị nội dung, đặc điểm hình thức tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.
- Biết tích lũy thêm kiến thức về thiên nhiên và lao động sản xuất qua các câu tục ngữ.
II - TRỌNG TÂM KIẾN THỨC
1. Kiến thức
- Khái niệm tục ngữ.
- Nội dugn tư tưởng, ý nghĩa triết lý và hình thức nghệ thuật của những câu tục ngữ trong bài học.
2. Kĩ năng
- Đọc - hiểu, phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.
- Vận dụng được ở mức độ nhất định một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất vào đời sống.
* KÜ n¨ng sèng: - Tù nhËn thøc ®­îc nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm vÒ thiªn nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt, con ng­êi, x· héi.
- Ra quyÕt ®Þnh: vËn dông c¸c bµi häc kinh nghiÖm ®óng lóc, ®óng chç.
3. Th¸i ®é : HS thªm yªu thiªn nhiªn vµ lao ®éng.
III. ChuÈn bÞ
- GV : SGK, SGV, bµi so¹n, b¶ng phô vµ tµi liÖu tham kh¶o
- HS : So¹n bµi vµ n/c bµi.
IV. Ph­¬ng ph¸p
- Ph©n tÝch t×nh huèng trong c¸c c©u tôc ng÷ ®Ó rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm vÒ thiªn nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt, con ng­êi, x· héi.
- §éng n·o: suy nghÜ rót ra nh÷ng bµi häc thiÕt thùc vÒ kinh nghiÖm thiªn nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt, con ng­êi, x· héi.
V. TiÕn tr×nh giê d¹y
1- æn ®Þnh tæ chøc (1’)
2- KiÓm tra bµi cò(3’): KiÓm tra vë bµi tËp cña häc sinh
3- Bµi míi
* Giíi thiÖu bµi: Tôc ng÷ lµ mét thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian. Nã ®­îc vÝ lµ kho b¸u cña linh nghiÖm vµ trÝ tuÖ d©n gian. Lµ “tói kh«n d©n gian v« tËn”. Tôc ng÷ mang tÝnh trÝ tuÖ, triÕt lý nh­ng b¾t rÔ tõ cuéc sèng sinh ®éng, phong phó nªn kh« khan mµ nh­ “c©y ®êi xanh t­¬i”.VËy nh÷ng kinh nghiÖm mµ tôc ng÷ ®óc rót ®­îc ®ã lµ kinh nghiÖm g×? Cã ý nghÜa g×?...
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc
* Ho¹t ®éng 1:(3’)
?) Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ tôc ng÷? 
– 2 HS
?) C¸ch hiÓu ý nghÜa cña tôc ng÷?
- 2 c¸ch NghÜa ®en
 NghÜa bãng
I. Kh¸i niÖm tôc ng÷
1. H×nh thøc: Lµ nh÷ng c©u nãi ng¾n gän, cã kÕt cÊu bÒn v÷ng, cã h×nh ¶nh, nhÞp ®iÖu
2. Néi dung: Nh÷ng kinh nghiÖm vÒ tù nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt con ng­êi, x· héi (nghÜa ®en, nghÜa bãng) 
* Ho¹t ®éng 2:(5’)
- Gäi 2 HS ®äc -> GV ®äc l¹i toµn bµi
- GV cïng HS t×m hiÓu nh÷ng tõ khã
?) Nh÷ng c©u nµo nãi vÒ thiªn nhiªn? Nh÷ng c©u nµo diÔn t¶ lao ®éng s¶n xuÊt?
+ Thiªn nhiªn: C©u 1 -> C©u 4
+ Lao ®éng s¶n xuÊt: C©u 5 -> C©u 8
?) T¹i sao nh÷ng c©u tôc ng÷ trªn l¹i gép trong mét VB.
- C¸c hiÖn t­îng tù nhiªn (m­a, n¾ng, b·o, lôt) cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt (trång trät, ch¨n nu«i)
II. §äc - HiÓu v¨n b¶n.
1. §äc, t×m hiÓu chó thÝch
2. KÕt cÊu, bè côc
* Ho¹t ®éng 3 :(18’)
?) §äc l¹i c©u 1 vµ ph©n tÝch néi dung, nghÖ thuËt cña c©u tôc ng÷
- PhÐp ®èi: §ªm – ngµy
 Th¸ng 5 – Th¸ng 10
 N»m – c­êi
 S¸ng – tèi
- Nãi qu¸ Ch­a n»m ®· s¸ng
 Ch­a c­êi ®· tèi
=> NhÊn m¹nh ®Æc ®iÓm cña ®ªm th¸ng 5 vµ ngµy th¸ng 10
* GV: Tr­íc ®©y nh©n d©n ta ch­a cã m¸y mãc ®o thêi tiÕt nh­ng b»ng kinh nghiÖm, trùc gi¸c vµ vèn sèng hä ®· nãi mét c¸ch hån nhiªn, hãm hØnh nh÷ng nhËn xÐt ®óng vÒ ®é dµi cña ®ªm th¸ng 5 vµ ngµy th¸ng 10 (®ªm mïa hÌ, ngµy mïa ®«ng)
?) C©u tôc ng÷ muèn khuyªn ®iÒu g×?
- Sö dông thêi gian cho hîp lÝ víi c«ng viÖc vµ gi÷ g×n søc kháe
* §äc c©u 2
?) Em hiÓu “mau sao th× n¾ng” nghÜa lµ g×?
- §ªm nhiÒu sao th× h«m sau n¾ng
?) C©u tôc ng÷ sö dông nghÖ thuËt g×? T¸c dông?
- VÇn l­ng : n¾ng – v¾ng
- §èi gi÷a hai vÕ
=> NhÊn m¹nh sù kh¸c biÖt vÒ sao -> sù kh¸c biÖt vÒ n¾ng, m­a
?) Kinh nghiÖm ®­îc ®óc kÕt tõ hiÖn t­îng nµy lµ g×? Nh¾c nhë con ng­êi ®iÒu g×?
- Tr«ng sao ®o¸n thêi tiÕt m­a n¾ng -> n¾m ®­îc thêi tiÕt ®Ó chñ ®éng s¾p xÕp c«ng viÖc
* GV: Do tôc ng÷ dùa trªn kinh nghiÖm nªn kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®óng v× cã h«m Ýt sao nh­ng trêi kh«ng m­a. §Êy lµ kinh nghiÖm dù b¸o thêi tiÕt mïa hÌ cßn mïa ®«ng “nhiÒu sao th× m­a, th­a sao th× n¾ng”
?) C©u 3 cã ý nghÜa g×? Em hiÓu “R¸ng mì gµ” nh­ thÕ nµo?
- R¸ng mì gµ: R¸ng vµng phÝa ch©n trêi: S¾p cã b·o
?) Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ b·o?
- Giã, m­a to, ngËp lôt
- Nhµ cöa, c©y cèi ®æ
=> Khuyªn d©n chñ ®éng gi÷ g×n nhµ cöa, hoa mµu
* GV: X­a kia nhµ ë cña ng­êi n«ng d©n chñ yÕu b»ng tranh, r¹...ngµy nay ë vïng s©u, vïng xa ph­¬ng tiÖn th«ng tin cßn h¹n chÕ -> C©u tôc ng÷ cßn cã t¸c dông
* §äc c©u 4
?) Kinh nghiÖm nµo ®­îc rót ra tõ hiÖn t­îng “kiÕn bß th¸ng 7”
- ThÊy kiÕn ra nhiÒu vµo th¸ng 7(©m lÞch) th× sÏ cã lôt
?) Qua c©u tôc ng÷ gióp em hiÓu g× vÒ t©m tr¹ng cña ng­êi n«ng d©n?
- Lo l¾ng nhiÒu bÒ, ®Æc biÖt lµ thêi tiÕt
?) Bµi häc rót ra lµ g×?
- §Ò phßng lò lôt sau th¸ng 7 ©m lÞch
* GV: N¹n lò lôt th­êng xuyªn x¶y ra ë n­íc ta v× vËy nh©n d©n ph¶i cã ý thøc dù ®o¸n lò lôt tõ nhiÒu hiÖn t­îng tù nhiªn nh­:
“ Giã bÊc hiu hiu, sÕu kªu th× rÐt
“Th¸ng 7 heo may, chuån chuån bay th× b·o”
*GV chuyÓn ý: 4 c©u tiÕp theo nªu lªn nh÷ng nhËn xÐt kinh nghiÖm vÒ ®Êt ®ai, ngµnh nghÒ trång trät kÜ thuËt lµm ruéng cña bµ con n«ng d©n
?) C©u 5 sö dông nghÖ thuËt g×? Kinh nghiÖm nµo ®­îc ®óc kÕt tõ c©u tôc ng÷ nµy? NhËn xÐt g× vÒ tõ ng÷? T¸c dông?
- §èi vÕ: TÊc ®Êt – tÊc vµng -> §Êt quý h¬n vµng
?) C©u tôc ng÷ khuyªn chóng ta ®iÒu g×?
- Khuyªn chóng ta ph¶i b¶o vÖ vµ gi÷ g×n ®Êt ®ai
?) ChuyÓn c©u tôc ng÷ nµy sang TV?
- Thø 1 nu«i c¸
- Thø nh× lµm v­ên
- Thø 3 lµm ruéng
?) Tôc ng÷ muèn x¸c ®Þnh tÇm quan träng hay lîi Ých cña 3 nghÒ trªn?
- Lîi Ých
?) Bµi häc rót ra lµ g×?
- Ph¶i khai th¸c tèt ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®Ó t¹o cña c¶i vËt chÊt
* Liªn hÖ thùc tÕ
?) Em hiÓu c©u tôc ng÷ thø 7 nh­ thÕ nµo? Cã g× ®Æc biÖt trong c¸ch diÔn ®¹t?
- S¾p xÕp vai trß c¸c yÕu tè trong nghÒ trång lóa liÖt kª -> Tæng kÕt, kh¼ng ®Þnh 4 bµi häc lín vÒ lµm ruéng cho n¨ng suÊt cao
- C©u tôc ng÷ cßn cã ý nghÜa s©u s¾c khuyªn ng­êi n«ng d©n muèn mïa mµng béi thu cÇn ph¶i ®¶m b¶o 4 yÕu tè trªn
?) Em hiÓu “th×” vµ “thôc” ë c©u 8 nh­ thÕ nµo?
- Th×: thêi vô
- Thôc: ®Êt canh t¸c
?) Kinh nghiÖm ®­îc ®óc kÕt lµ g×?
- Trång trät ph¶i ®¶m b¶o 2 yÕu tè nh­ng thêi vô ®Æt lªn hµng ®Çu
?) C©u tôc ng÷ nµy cã g× ®Æc biÖt? T¸c dông?
- Gän vµ ®èi xøng -> nhÊn m¹nh 2 yÕu tè th×, vô...
?) C©u tôc ng÷ nµy ®i vµo thùc tÕ n«ng nghiÖp n­íc ta nh­ thÕ nµo?
- CÇn gieo cÊy ®óng thêi vô, c¶i t¹o ®Êt ®ai sau khi canh t¸c...
3. Ph©n tÝch v¨n b¶n
a. Nh÷ng kinh nghiÖm tõ thiªn nhiªn
* C©u 1
- Víi c¸ch nãi qu¸ vµ phÐp ®èi c©u tôc ng÷ kh¼ng ®Þnh ®ªm th¸ng 5, ngµy th¸ng 10 rÊt ng¾n ®Ó khuyªn nhñ con ng­êi sö dông thêi gian cho hîp lý vµ b¶o vÖ søc kháe cña m×nh
* C©u 2
- C©u tôc ng÷ dïng phÐp ®ãi ®Ó ®óc kÕt kinh nghiÖm dù b¸o thêi tiÕt n¾ng, m­a ®Ó s¾p xÕp c«ng viÖc
* C©u 3
- C©u tôc ng÷ lµ kinh nghiÖm vÒ dù b¸o thêi tiÕt, khuyªn ng­êi d©n gi÷ g×n nhµ cöa vµ hoa mµu
* C©u 4
- B»ng sù quan s¸t tØ mØ thÊy kiÕn bß ra vµo th¸ng 7 th× th¸ng 8 sÏ lôt => CÇn chñ ®éng ®Ó phßng chèng
2. Nh÷ng kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt
* C©u 5
- B»ng h×nh ¶nh so s¸nh, c©u tôc ng÷ ®Ò cao gi¸ trÞ cña ®Êt vµ khuyªn chóng ta ph¶i biÕt b¶o vÖ, gi÷ g×n ®Êt
* C©u 6
- C©u tôc ng÷ khuyªn nhñ, muèn lµm giµu cÇn ph¶i ph¸t triÓn thñy s¶n
* C©u 7
- Víi phÐp liÖt kª, c©u tôc ng÷ kh¼ng ®Þnh 4 bµi häc lín vÒ lµm ruéng cho n¨ng suÊt cao.
* C©u 8
- C©u tôc ng÷ kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng cña 2 yÕu tè: thêi vô vµ søc lao ®éng cña con ng­êi t¹o nªn n¨ng suÊt béi thu
*Ho¹t ®éng 4: (5’)
?) C¸c c©u tôc ng÷ cã c¸ch diÔn ®¹t ®éc ®¸o nh­ thÕ nµo?
- Ng¾n gän, th­êng cã 2 vÕ ®èi xøng...
?) Néi dung, nghÖ thuËt cña bµi
-> GV chèt -> Ghi nhí, gäi 1 HS ®äc
IV. Tæng kÕt
* Ghi nhí: sgk
* Ho¹t ®éng 5:(5’)
V. LuyÖn tËp
* T×m mét sè c©u tôc ng÷ cã néi dung t­¬ng tù qua ®ã ®¸nh gi¸ nh÷ng kh¶ n¨ng næi bËt cña ng­êi d©n lao ®éng
- Am hiÓu s©u s©u nghÒ n«ng
- S½n sµng truyÒn b¸ kinh nghiÖm
1) Víi c¸ch nãi qu¸, phÐp ®èi, c¸c c©u tôc ng÷ ®óc kÕt nh÷ng kinh nghiÖm vÒ dù b¸o thêi tiÕt ®Ó khuyªn nhñ con ng­êi sö dông thêi gian cho hîp lý ®Ó b¶o vÖ søc kháe vµ ®êi sèng vËt chÊt, s¾p xÕp c«ng viÖc cho hîp lý
2) B»ng nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh, liÖt kª ng¾n gän, c¸c c©u tôc ng÷ khuyªn con ng­êi ph¶i yªu quý, b¶o vÖ ®Êt ®ai, biÕt tÝnh to¸n trong lao ®éng s¶n xuÊt ®Ó ®¹t ®­îc n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt.
4. Cñng cè (3’) - C©u hái SGK
5. H­íng dÉn vÒ nhµ: (2’)
- Häc thuéc lßng vµ ph©n tÝch 8 c©u tôc ng÷
- ChuÈn bÞ: Ch­¬ng tr×nh ®Þa ph­¬ng
*. Rót kinh nghiÖm
...............
............... Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 6,7,8,9 ®Çy ®ñ chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng tÝch hîp ®Çy ®ñ kü n¨ng sèng chuÈn n¨m häc 2012-2013 
Liªn hÖ ®t 0168.921.86.68
...............
Ngµy so¹n : 
Ngµy gi¶ng : 
TiÕt 74
Ch­¬ng tr×nh ®Þa ph­¬ng
V¨n & tËp lµm v¨n
I - MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Nắm được yêu cầu và cách thức sưu tầm ca dao, tục ngữ địa phương.
- Hiểu thêm về giá trị nội dung, đặc điểm hình thức của tục ngữ, ca dao địa phương.
II - TRỌNG TÂM KIẾN THỨC
1. Kiến thức
- Yêu cầu của việc sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.
- Cách thức sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.
2. Kĩ năng
- Biết cách sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.
- Biết cách tìm hiểu tục ngữ, ca dao địa phương ở một mức độ nhất định.
* KÜ n¨ng sèng: - Tù nhËn thøc ®­îc ý nghÜa cña c¸c c©u tôc ng÷ vµ cã ý thøc s­u tÇm ca dao, tôc ng÷
3. Th¸i ®é : T¨ng thªm t×nh c¶m, sù hiÓu biÕt vÒ quª m×nh
III.ChuÈn bÞ
- T­ liÖu vÒ tôc ng÷, ca dao cã ë ®Þa ph­¬ng.
IV. Ph­¬ng ph¸p
- Ph¸t vÊn c©u hái, gi¶ng b×nh
V. TiÕn tr×nh giê d¹y
I- æn ®Þnh tæ chøc (1’)
II- KiÓm tra bµi cò (4’) KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh 
III- Bµi míi
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc
 Ho¹t ®éng 1(15’)
?) ThÕ nµo lµ tôc ng÷?
?) Nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ ca dao, d©n ca?
?) §iÓm chung gi÷a tôc ng÷, ca dao, d©n ca?
- Lµ mét thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian
I. Tôc ng÷, ca dao, d©n ca
1. Tôc ng÷: Lµ nh÷ng c©u nãi d©n gian ng¾n gän, æn ®Þnh, cã nhÞp ®iÖu, h×nh ¶nh thÓ hiÖn nh÷ng kinh nghiÖm cña nh©n d©n vÒ mäi mÆt vµ ®­îc vËn dông vµo ®êi sèng, suy nghÜ, lêi nãi hµng ngµy
2. Ca dao: Lµ lêi th¬ cña d©n ca, lµ mét thÓ th¬ d©n gian
3. D©n ca: Lµ nh÷ng s¸ng t¸c kÕt hîp lêi vµ nh¹c (nh÷ng c©u h¸t d©n gian)
Ho¹t ®éng 2 (23’)
?) Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ côm tõ “L­u hµnh ë ®Þa ph­¬ng”?
- Ca dao, tôc ng÷ cã mÆt ®­îc sö dông ë ®Þa ph­¬ng chø kh«ng ph¶i lµ nãi vÒ ®Þa ph­¬ng
- GV nªu yªu cÇu vÒ néi dung, c¸ch s­u tÇm, thêi gian
II. Yªu cÇu s­u tÇm
1. Giíi h¹n
- §«ng TriÒu – Qu¶ng Ninh
- 20 c©u
2. Nguån s­u tÇm
- Hái cha, mÑ, ng­êi giµ, nhµ v¨n
- T×m trong s¸ch b¸o ®Þa ph­¬ng
3. Néi dung
- Nãi vÒ s¶n vËt, di tÝch, th¾ng c¶nh danh nh©n, sù tÝch, tõ ng÷ ®Þa ph­¬ng
4. C¸ch s­u tÇm
- ChÐp vµo vë hoÆc sæ tay v¨n häc
- Ph©n lo¹i: tôc ng÷, ca dao, d©n ca
- S¾p xÕp theo ch÷ c¸i a, b, c
5. Thêi gian s­u tÇm; 2 tuÇn -> 1 th¸ng
4. Cñng cè: 
5. H­íng dÉn vÒ nhµ(2’)
- ChuÈn bÞ: T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn
*. Rót kinh nghiÖm
................
Ngµy so¹n : 
Ngµy gi¶ng : 
TiÕt 75, 76 – TËp lµm v¨n
T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn
I - MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Hiểu nhu cầu nghị luận trong đời sống và đặc điểm chung của văn bản nghị luận.
- Bước đầu biết cách vận dụng những kiến thức về văn nghị luận vào đọc - hiểu văn bản.
II - TRỌNG TÂM KIẾN THỨC
1. Kiến thức
- Khái niệm văn bản nghị luận.
- Nhu cầu nghị luận trong đời sống.
- Những đặc điểm chung của văn bản nghị luận.
2. Kĩ năng
Nhận biết văn bản nghị luận khi đọc sách, chuẩn bị để tiếp tục tìm hiểu sâu, kĩ hơn về kiểu văn bản quan trọng này.
* KÜ n¨ng sèng: - Suy nghÜ, phª ph¸n, s¸ng t¹o: ph©n tÝch, b×nh luËn vµ ®­a ra ý kiÕn c¸ nh©n vÒ ®Æc ®iÓm, bè côc, ph­¬ng ph¸p lµm bµi v¨n nghÞ luËn.
- Ra quyÕt ®Þnh: lùa chän c¸ch lËp luËn, lÊy dÉn chøngkhi t¹o lËp vµ giao tiÕp hiÖu qu¶ b»ng v¨n nghÞ luËn.
3. Th¸i ®é: Häc tËp nghiªm tóc.
III.ChuÈn bÞ
- GV : Mét sè v¨n b¶n nghÞ luËn, SGK, SGV, bµi so¹n.
- HS : N/c bµi tr­íc.
IV. Ph­¬ng ph¸p
- Ph¸t vÊn c©u hái, th¶o luËn, gi¶ng
- Ph©n tÝch c¸c t×nh huèng giao tiÕp ®Ó hiÓu vai trß vµ c¸ch t¹o lËp v¨n b¶n nghÞ luËn ®¹t hiÖu qu¶ giao tiÕp.
- Th¶o luËn, trao ®æi ®Ó x¸c ®Þnh ®Æc ®iÓm, c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn.
- Thùc hµnh viÕt tÝch cùc: t¹o lËp bµi v¨n nghÞ luËn, nhËn xÐt vÒ c¸ch viÕt bµi v¨n nghÞ luËn ®¶m b¶o tÝnh chuÈn x¸c, hÊp dÉn.
V. TiÕn tr×nh giê d¹y
1- æn ®Þnh tæ chøc (1’)
2- KiÓm tra bµi cò (5’)
?) ThÕ nµo lµ v¨n b¶n biÓu c¶m?
3- Bµi míi
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc
* Ho¹t ®éng 1:(15’)
?) Trong cuéc sèng em cã th­êng gÆp c¸c vÊn ®Ò nh­ kiÓu c©u hái:
- V× sao em ®i häc?
- V× sao con ng­êi cÇn cã b¹n bÌ?
- V× sao em thÝch ®äc s¸ch?
- ThÕ nµo lµ sèng ®Ñp? NÕp sèng v¨n minh lµ g×?
+ Gäi 3 HS ph¸t biÓu
+ GV: §ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh trong cuéc sèng khiÕn ta ph¶i bËn t©m vµ cÇn gi¶i quyÕt.
?) Khi gÆp nh÷ng c©u hái ®ã, em cã thÓ tr¶ lêi b»ng c¸c kiÓu v¨n b¶n ®· häc nh­ miªu t¶, biÓu c¶m hay kh«ng? V× sao?
- Kh«ng. V× KÓ: mang tÝnh chÊt cô thÓ...h×nh ¶nh
 Miªu t¶: Dùng ch©n dung nh©n vËt
 BiÓu c¶m: Béc lé c¶m xóc, t×nh c¶m...
?) VËy lµm thÕ nµo ®Ó tr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái nh­ trªn? Ta xÐt mét vÝ dô cô thÓ “ThÕ nµo lµ sèng ®Ñp”
- 2 HS tr¶ lêi -> GV chèt
* Tr­íc hÕt cÇn tr¶ lêi c¸c c©u hái
? Sèng lµ g×? §Ñp lµ g×?
? Sèng ®Ñp lµ sèng nh­ thÕ nµo? Môc ®Ých sèng ra sao?
? Sèng ®Ñp kh¸c víi sèng kh«ng ®Ñp nh­ thÕ nµo?
=> Dïng lÝ lÏ, dÉn chøng x¸c thùc, lËp luËn chÝnh x¸c th× ng­êi ®äc, ng­êi nghe míi hiÓu râ vÊn ®Ò, ®ång t×nh...
?) §Ó tr¶ lêi nh÷ng c©u hái nh­ thÕ, hµng ngµy trªn b¸o chÝ, ®µi ph¸t thanh truyÒn h×nh em th­êng gÆp nh÷ng lo¹i v¨n b¶n nµo? H·y kÓ tªn mét vµi kiÓu v¨n b¶n mµ em biÕt?
- ý kiÕn trong c¸c cuéc häp, trong c¸c bµi x· luËn, b×nh luËn...
I. Nhu cÇu nghÞ luËn vµ v¨n b¶n nghÞ luËn.
1. Nhu cÇu nghÞ luËn
= > trong cuéc sèng th­êng gÆp nhiÒu vÊn ®Ò nªn sö dông v¨n NL ®Ó gi¶i quyÕt.
* Ho¹t ®éng 2:(24’)
- GV yªu cÇu HS theo dâi v¨n b¶n “Chèng n¹n thÊt häc”
?) B¸c Hå viÕt bµi nµy nh»m môc ®Ých g×?
- GiÕt giÆc dèt (lµ mét trong 3 lo¹i giÆc sau CM T8: giÆc ®ãi, giÆc dèt vµ giÆc ngo¹i x©m)
?) §Ó thÓ hiÖn môc ®Ých Êy bµi viÕt nªu ra ý kiÕn g×? Nh÷ng ý kiÕn ®ã ®­îc diÔn ®¹t thµnh nh÷ng luËn ®iÓm nµo? T×m c¸c c©u v¨n thÓ hiÖn?
- N¹n thÊt häc do chÝnh s¸ch ngu d©n cña thùc d©n Ph¸p ®em l¹i
- Ng­êi ®äc thùc hiÖn: Toµn d©n ViÖt Nam
- LuËn ®iÓm (nãi c¸i g×?)
+ N©ng cao d©n trÝ
+ Ng­êi VN ph¶i hiÓu quyÒn lîi vµ bæn phËn cña m×nh, ph¶i cã tri thøc ®Ó x©y dùng n­íc nhµ
V× mong quan ®iÓm cña t¸c gi¶: kh¼ng ®Þnh mét ý kiÕn, mét t­ t­ëng
?) §Ó ý kiÕn cã søc thuyÕt phôc, bµi viÕt ®· nªu lªn nh÷ng lÝ lÏ nµo? H·y liÖt kª?
?) V× sao d©n ta ai còng ph¶i biÕt ®äc, biÕt viÕt? Chèng n¹n mï ch÷ cã thùc hiÖn ®­îc kh«ng? B»ng c¸ch nµo?
- T×nh tr¹ng thÊt häc, l¹c hËu tr­íc CM T8
- §iÒu kiÖn cã ®Ó ng­êi d©n x©y dùng ®Êt n­íc
- Lµm Ng­êi biÕt ch÷ d¹y ng­êi ch­a biÕt ch÷
 Chång d¹y vî, anh d¹y em
 Chñ d¹y ng­êi lµm
 Ng­êi phô n÷ còng cÇn ph¶i häc
?) C©u v¨n nµo thÓ hiÖn dÉn chøng?
- 95% chÝnh s¸ch ngu d©n cña thùc d©n Ph¸p
?) Theo em ngoµi luËn ®iÓm râ rµng v¨n nghÞ luËn cÇn ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu nµo n÷a?
- LÝ lÏ, dÉn chøng thuyÕt phôc
=> §©y chÝnh lµ néi dung ghi nhí 2
?) T¸c gi¶ cã thÓ thùc hiÖn môc ®Ých cña m×nh b»ng v¨n kÓ chuyÖn, miªu t¶, biÓu c¶m ®­îc kh«ng? T¹i sao?
- Kh«ng. V× nh÷ng kiÓu v¨n b¶n trªn kh«ng thÓ kªu gäi mäi ng­êi chèng n¹n thÊt häc mét c¸ch ®Çy ®ñ chÆt chÏ, râ rµng...
?) Nh÷ng t­ t­ëng quan ®iÓm mµ bµi v¨n cã gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®Æt ra trong cuéc sèng kh«ng?
- Cã -> v¨n b¶n míi cã ý nghÜa
- Yªu cÇu HS ®äc l¹i ghi nhí. GV chèt kiÕn thøc võa häc
2. V¨n b¶n nghÞ luËn
- §­a ra nh÷ng luËn ®iÓm kh¼ng ®Þnh mét ý kiÕn hoÆc mét quan ®iÓm
- VÊn ®Ò trong v¨n nghÞ luËn ®­a ra ph¶i ®Ò cËp tíi cuéc sèng, x· héi
3. Ghi nhí: sgk(9)
TiÕt 76
* Ho¹t ®éng 1 : (20’)
- Gäi 2 HS ®äc v¨n b¶n
?) §©y cã ph¶i lµ v¨n b¶n nghÞ luËn kh«ng? T¹i sao?
- Lµ v¨n b¶n nghÞ luËn v×
+ §©y lµ vÊn ®Ò x· héi thuéc lèi sèng ®¹o ®øc
+ T¸c gi¶ sö dông lÝ lÏ vµ dÉn chøng ®Ó tr×nh bµy vµ b¶o vÖ quan ®iÓm cña m×nh
?) Trong v¨n b¶n t¸c gi¶ ®· ®Ò xuÊt ý kiÕn g×? C©u v¨n nµo thÓ hiÖn? T×m lÝ lÏ vµ dÉn chøng
+ 2 ý kiÕn Ph©n biÖt thãi quen tèt vµ xÊu
 T¹o thãi quen tèt, kh¾c phôc thãi quen 
	 xÊu trong cuéc sèng hµng ngµy
+ LÝ lÏ Cã thãi quen tèt vµ thãi quen xÊu
 Thãi quen ®· thµnh tÖ n¹n
 T¹o thãi quen tèt lµ rÊt khã
 NhiÔm thãi quen xÊu lµ dÔ
+ DÉn chøng Thãi quen tèt: lu«n d¹y sím...®äc s¸ch
 Thãi quen xÊu:....
?) Môc ®Ých cña t¸c gi¶ lµ g×?
?) Bµi v¨n gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cã trong thùc tÕ kh«ng? V× sao?
- Thùc tÕ n­íc ta: ®« thÞ, thµnh phè, thÞ trÊn ®ang diÔn ra nhiÒu thãi quen xÊu...
?) Nh©n d©n ta ®· lµm g× ®Ó söa thãi quen xÊu? ë tr­êng, líp em lµm g×?
- Nh©n d©n: x©y dùng nÕp sèng v¨n minh, lÞch sù
- Tr­êng, líp: Nãi lêi hay, lµm viÖc tèt
 Cö chØ v¨n minh, lÞch sù 
- Yªu cÇu HS x¸c ®Þnh bè côc
II. LuyÖn tËp
Bµi 1(9): CÇn t¹o ra thãi quen tèt trong x· héi
a) §©y lµ v¨n b¶n nghÞ luËn v×:
b)
* C¸c ý kiÕn
- Ph©n biÖt thãi quen tèt vµ xÊu
- T¹o thãi quen tèt vµ kh¾c phôc thãi quen xÊu
* LÝ lÏ
c) Môc ®Ých
- Nh¾c nhë mäi ng­êi
+ Bá thãi xÊu
+ H×nh thµnh thãi quen tèt
Bµi 2(10)
Gåm 3 phÇn
P1: 2 c©u ®Çu
P2: 3 c©u cuèi
P3: Cßn l¹i
* Ho¹t ®éng 2: (20’)
- Gäi 1 HS ®äc v¨n b¶n
- Yªu cÇu th¶o luËn nhãm (Mçi bµn mét nhãm)
- Lµ v¨n b¶n nghÞ luËn v×
+ KÓ chuyÖn ®Ó nghÞ luËn
Bµi 4: Hai biÓn hå
- Lµ v¨n b¶n nghÞ luËn: Bµn vÒ c¸ch sèng
+ KÓ vÒ 2 c¸i biÓn hå: BiÓn chÕt vµ BiÓn Galilª
=> Bµy tá vÒ 2 c¸ch sèng Thu m×nh, kh«ng chia sÎ, 
 kh«ng hßa nhËp -> chÕt dÇn
 Lµ VBNL bµn vÒ cuéc sèng SÎ chia, hßa nhËp trµn ngËp niÒm vui
4. Cñng cè:(3’)
? V¨n nghÞ luËn cã vai trß nh­ thÕ nµo trong cuéc sèng?
? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn?
5. H­íng dÉn vÒ nhµ:(2’)
- Häc bµi, s­u tÇm thªm c¸c v¨n b¶n nghÞ luËn ®Ó häc
- So¹n: Tôc ng÷ vÒ con ng­êi vµ x· héi
*. Rót kinh nghiÖm
...............
...............