Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 1 - Tiết 2: Mẹ tôi ( Những tấm lòng cao cả)

Ngày soạn : 23/08/2009
Ngày giảng:
Tuần: 01 Tiết: 02
Mẹ tôi
 ( Những tấm lòng cao cả)
 Et-môn-đôc-tơ-A-mi-xi
A- Mục tiêu cần đạt :
- Cảm nhận và hiểu được những tình cảm thiêng liêng đẹp đẽ của cha mẹ đối với con cái.
- Con cái phải biết ơn, hiếu thảo với cha mẹ 
B - Chuẩn bị:
 C- Tổ chức các hoạt động dạy-học
*HĐ1- Khởi động
1- Tổ chức lớp 
- 7A : Có mặt.HS ; Vắng mặt..HS(.)
- 7B : Có mặt.HS ; Vắng mặt..HS(.)
2- Kiểm tra bài cũ:
+ Câu hỏi:
- Trong đêm trước ngày khai trườngcủa con người mẹ không ngủ được và có những suy nghĩ gì? Qua đó thể hiện điều gì?
- Đọc đoạn văn chuẩn bị ở nhà
+ Gợi ý:
+ Nhận xét:
3- Bài mới(Giới thiệu): Trong cuộc đời của mỗi chúng ta, người mẹ có vị trí và ý nghĩ hết sức lớn lao, thiêng liêng và cao cả. Nhưng không phải khi nào cũng ý thức được điều đó. Chỉ đến khi mắc những lỗi lầm mới nhận ra tất cả. Bài văn “ Mẹ tôi” sẽ cho ta một bài học như thế.
* HĐ2- Hướng dẫn đọc hiểu văn bản
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức
- GV đọc mẫu 
- Nêu yêu cầu đọc. Gọi HS đọc bài
( GV bổ sung thêm về tác giả, tác phẩm)
- Đọc chú thích
- Bố cục văn bản;
- Tại sao NDVB là bức thư người bố gửi cho con nhưng nhan đề lấy tên “Mẹ tôi ”đ nhân vật tôi là người kể lại nội dung bức thư đề cập đến chuyện xảy ra giữa bố – con hay
 mẹ –con? mục đích bức thư nhằm nói về bản thân bố hay mẹ của En ri cô? Bức thư nhấn mạnh đến vai trò cuả người nào trong gia đình?
- Vì sao bố En ri lại viết thư
Nghiã của cụm từ “ thiếu lễ độ” En ri cô kể lại tâm trạng của mình khi đọc thư bố như thấ nào? 
- Tại sao En ri cô lại có tâm trạng “xúc động” đến vậy ( Thái độ dạy bảo nghiêm khắc của bố và En ri cô nhận rõ tình yêu, sự hy sinh thiêng liêng cao cả của mẹ đ thấy lỗi lầm của mình) 
- Nhận xét gì về cách xưng hô của bố với con trong thư ? Thấy đựơc điều gì ?Có tác dụng như thế nào trong việc giáo dục con ?
- Tuy rất yêu thương con nhưng trước sai lầm của con, bố En ri đã có thái độ như thế nào?( buồn bã, tức giận) Tìm chi tiết?
- Cảnh cáo gay gắt sự hỗn láo của con
- Tìm những chi tiết trong bài nói về hình ảnh người mẹ? ( Cổ ngữ có câu: “ Mẫu tử tình thâm” Đứa con là hạt máu cắn đội của mẹ,
đ Tìm những câu thơ văn nói về tình cảm mẹ con? 
( GV đọc và bình đoạn văn về nỗi bất hạnhcủa co khi không còn mẹ)
- Qua bức thư người bố gửi cho con, người đọc thấy hiện lên hình ảnh người mẹ như thế nào?
( Qua đó khiến cho lời khuyên con càng thám thía, sâu xa) .
- Lý do En ri cô xúc động khi đọc thư
a, Bố gợi lại những kỷ niệmgiữa mẹ và En ri.
b, Vì thái độ kiện quyết và nghiệm khắc của bố.
c, Vì lời chân tình sâu sắc của bố 
d, Vì em thấy sợ bố 
e, Vì En ri xấu hổ, hiếu thảo, thành thật( a,b,c,d,e)
-Vì sao người bố không trực tiếp nói với En ri mà lại viết thư? Đọc phần ghi nhớ
( GV hướng dẫn HS làm bài tập) 
I- Tiếp xúc văn bản:	
1, Đọc, tóm tắt văn bản
2, Tìm hiểu chú thích:
* Et- môn đô đơ- At-mi-xi tên tuổi của ông đã trở thành bất tử qua tác phẩm “Những tấm lòng cao cả’’ 
- Chú thích: 7,8,9,10
3, Bố cục : 2 phần
P1: Từ đầu đến vô cùng: Vì sao bố phải viết thư
P2 Còn lại: Nội dung bức thư>
II- Phân tích văn bản
1, Phần 1: Lý do viết thư 
- Nhan đề ( Tác giả đặt đ phù hợp) 
Đây là trang nhật ký của En-ri-co-ghico
(kể lại việc mình phạm lỗi, kể lại thái độ của bố trước khi viết thư đghi lại bức thư của bố)
- Nội dung thư đề cập chuyện xảy ra giữa mẹ – con đ nhấn mạnh công lao, sự hy sinh, vai trò của người mẹ đ con trong gia đình
* Lý do viết thư
“ khi nói với mẹ tôi nhớ lời thiếu lễ độ ” đ Viết thư để cảnh cáo 
- Tâm trạng xúc động vô cùng.
2, Nội dung bức thư:
* Thái độ dạy bảo nghiêm khắc của bố
- Ông rát yêu con qua giọng thư trìu mến, nhiều lần nhắc tên con qua việc làm từ “ ạ! Này ! Rằng! ” 
Lời giáo huấn thâm sâu tâm hồn con làm em “xúc động vô cùng”
Trước sự sai trái của con
“ Như một nhát dao đâm vào tim- buồn đau đớn” Bố không thể nén được cơn tức giận đối với con Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư? Thà rằng không có con còn hơn. Con phải xin lỗi mẹ
đ Thái độ buồn bã tức giận, đau đớn cương quyết, nghiêm khắc, hiểu, yêu thương và tôn trọng vợ
* Hình ảnh của người mẹ:
“ Thức suốt đêm.cúi mình trông chừng, quằn quại nỗi sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con”
Sẵn sàng bỏ hết 1 năm HP để tránh cho con 1 giờ đau đớn”đi ăn xin để nuôi con, hy sinh tính mạng để cứu con chỉ cho con nỗi bất hạnh khi không có mẹ 
đ Hình tượng người mẹ cao cả, lớn lao về đức hy sinh và tình yêu thương mênh mông .
đ Khuyên bảo thấm thía Tình yêu thương cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cảđ gốc của đạo làm con
 “Thật đáng xấu hổ và nhục nhã”đ kẻ bất hiếu.
* Hình thức viết thư:
- Tình cảm sâu sắc và tế nhị nhiều khi không thể nói trực tiếp.
- Viết thư chỉ nói riêng cho con biết lỗi của mình đ giữ được sự kín đáo tế nhị, vừa cho thấy sự tôn trọng con.
ị Lời giáo huấn vô cùng xúc động thấm thía 
* Tổng kết – ghi nhớ ( SGK 12)
* HĐ3-Hướng dẫn luyện tập
Bài 1: ( Đoạn trích ở phần ghi nhớ )
Bài 2: Yêu cầu đó là chuyện gì ? Xảy ra vào thời gian nào? ở đâu? xảy ranhư thế nào? Bố mẹ buồn phiền ra sao? Suy nghĩ, tình cảm của em?
* HĐ4-Hoạt động nối tiếp
+ Củng cố kiến thức : Khái quát bài
+ HDVN:
- Học bài, hoàn thành nốt bài tập còn lại 
- Tìm hiểu bài “Từ ghép”