Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 16 - Tiết 61: Chuẩn mực sử dụng từ (Tiết 6)

 Tuần 16
 Tiết 61 : Chuẩn mực sử dụng từ .
 Tiết 62 : Ôn tập văn bản biểu cảm .
Tiết 63 : Mùa xuân của tôi .
 Tuaàn : 16 Tieát : 61
 NS 16/11/10 
 Dạy : 
 CHUẨN MỰC SỬ DỤNG TỪ 
I. Muïc tieâu :
 - Hiểu các yêu cầu của việc sử dụng từ đúng chuẩn mực .
 - Có ý thức dung từ đúng mực .
II Kiến thức chuẩn :
1 Kiến thức:
 - Các yêu cầu của việc sử dụng từ đúng chuẩn mực.
2 Kĩ năng:
 - Sử dụng từ đúng chuẩn mực.
 - Nhận biết được các từ được sử dụng vi phạm các chuẩn mực sử dụng từ.	
III Hướng dẫn thực hiện :
Hoaït ñoäng thaày
Hoaït ñoäng troø
Noäi dung 
HĐ 1 : Khởi động :
1 Ổn định : KT sỉ số .
2 Kiểm tra :
3 Bài mới : GV giới thiệu bài.
HÑ 2 .Hình thaønh kieán thöùc 
-Treo baûng phuï caùc VD, cho HD ñoïc.
- Caùc töø in ñaäm: duøi ñaàu, taäp teï, khoaûng khaéc sai aâm, sai chính taû ntn ? Caùc em söûa laïi cho ñuùng ?
-Nhöõng loãi treân sai do ñaâu ?
- Vaäy nguyeân nhaân naøo daãn ñeán sai aâm, sai chính taû?
LT báo cáo sĩ số .
HS lắng nghe và ghi tựa bài .
HS quan sát trả lời.
+ duøi ñaàu ® vuøi ñaàu.
+ taäp teï ® baäp beï.
+khoaûng khaéc ® khoaûnh khaéc
-do sai aâm vaø sai chính taû
Þ Phaùt aâm sai, nhieàu nguyeân nhaân khaùc : do aûnh höôûng tieáng ñòa phöông khoâng phaân bieät: n / l, x /s hoaëc hoûi- ngaõ.
-Nghe.
 Khi söû duïng töø caàn chuù yù:
- Sử dụng từ đúng âm , đúng chính tả.
* Ñöa ra nhöõng VD nhöõng töø HS thöôøng maéc phaûi:
+ “ Laøm trai leân ( neân) trai
 Phuù Xuaân cuõng traûi (traõi)”
+ Neân (leân) non môùi bieát
+ Caây che (tre), döõ (giöõ) gìn.
+ Trô (chô) vô, choân nhau (rau).
-Treo baûng phuï 2, HS ñoïc.
- Caùc töø: saùng suûa, cao caû, bieát duøng sai nghóa ntn ? Giaûi thích? Em haõy duøng töø khaùc ñeå söûa laïi cho ñuùng nghóa caâu dieãn ñaït ?
-Nhöõng töø treân sai do ñaâu ?
- Nguyeân nhaân naøo daãn ñeán duøng töø sai nghóa?
- Do ñoù, muoán duøng töø ñuùng nghóa ta caàn phaûi caên cöù vaøo yeáu toá naøo?
** Ñöa theâm VD yeâu caàu HS thay töø cho chính xaùc:
+ Aên uoáng phaûi chöøng möïc .
+ Nguyeãn Traõi bò tru di tam tộc cái chết của ông thật oanh liệt .
 Treo baûng phuï 3, cho HD ñoïc.
- Caùc töø in ñaäm: haøo quang, aên maëc, thaûm haïi, giaû taïo phoàn vinh duøng sai ngöõ phaùp ntn? Em haõy tìm caùch noùi phuø hôïp ñeå chöõa laïi. Giaûi thích ?
* Treo baûng phuï 4, cho HS ñoïc.
-Caùc töø in ñaäm: laõnh ñaïo, chuù hoå sai veà saéc thaùi bieåu caûm vaø khoâng phuø hôïp vôùi tình huoáng giao tieáp ntn ? Em haõy giaûi thích vaø tìm caùc töø thích hôïp ñeå thay theá caùc töø ñoù? 
? Khi sử dụng từ cần chú ý gì ?
* Ñöa VD cho HS söûa:
+ Sau khi Lieãu Thaêng hi sinh vieän binh cuûa giaëc nhö raén cuït ñaàu.
 Neâu yeâu caàu:
- Trong tröôøng hôïp naøo ta khoâng neân duøng töø ñòa phöông ? Vì sao? Cho VD.
** Tuy vaäy, trong taùc phaåm vaên hoïc cuõng coù luùc duøng 1soá töø ñòa phöông vì muïc ñích ngheä thuaät.
VD: Moâ, teâ raêng, röùa, baây chöø duøng ñuùng choã ñaäm ñaø yù vò. Quùa laïm duïng seõ thoâ keäch, vuïng veà.
- Taïi sao khoâng neân laïm duïng töø HV? Cho VD vaø giaûi thích?
- So saùnh 2 caëp caâu sau ( chuù yù töø in ñaäm) ta neân söû duïng töø naoø? Vì sao?
Ngoaøi saân, treû em ñang noâ ñuøa.
Ngoaøi saân, nhi ñoàng ñang noâ ñuøa.
Chốt : Vậy muốn sử dụng từ một cách chuẩn mực ta cần chú ý gì ?
HĐ 3 : Luyện tập : Thông qua hoạt động 2 tìm hiểu bài .
HĐ 4 : Củng cố - dặn dò :
 a) Cuûng coá :
- Hãy cho biết khi sử dụng từ thường mắc phải một số lỗi thường gặp nào ?
- Mỗi loại cho một ví dụ minh họa .
b) hướng dẫn tự học :
 - Về nhà xem lại phàn luyện tập , tìm hiểu các lỗi thường gặp phải khi sử dụng từ .
- Soạn bài “ Ôn tập văn bản biểu cảm ” đọc lại các văn bản biểu cảm đã tìm hiểu . Trả lời các câu hỏi theo yêu cầu của SGK .
-Quan saùt, ñoïc.
-Thaûo luaän, traû lôøi:
+ saùng suûa ® töôi ñeïp.
+ cao caû ® saâu saéc.
+ bieát ® coù.
( vì saùng suûa noùi veà khuoân maët, maøu saéc.
 Cao caû: Vieäc laøm, haønh ñoäng toát, moïi ngöôøi toân troïng)
-do duøng töø khoâng ñuùng nghóa .
Þ Khoâng naém vöõng khaùi nieäm cuûa töø ; Khoâng phaân bieät caùc töø ñoàng nghóa vaø gaàn nghóa.
Þ Caên cöù vaøo caâu cuï theå , vaøo ngöõ caûnh ñeå nhaän xeùt loãi vaø tìm töø ngöõ thích ñaùng ñeå söûa.
-Nghe vaø thay töø:
® ñieàu ñoä.
- Thảm khóc
-Quan saùt, ñoïc, thaûo luaän traû lôøi:
+ haøo quang ® haøo nhoaùng ( Danh töø khoâng theå duøng nhö tính töø ).
+ aên maëc ® söï aên maëc hoaëc ñoåi keát caáu caâu: 
 Chò aên maëc thaät giaûn dò.
( Vì aên maëc laø ñoäng töø khoâng theå
duøng nhö danh töø).
+ Thaûm haïi ® raát thaûm haïi ( boû vôùi nhieàu vì thaûm haïi laø tính töø khoâng theå duøng nhö danh töø)
+ Giaû taïo phoàn vinh ® phoàn vinh giaû taïo (vì giaû taïo laø tính töø, phoàn vinh laø danh töø maø tính töø laøm ñònh ngöõ phaûi ñöùng sau)
-Quan saùt, ñoïc, thaûo luaän, trình baøy:
+ laõnh ñaïo ® caàm ñaàu. (vì laõnh ñaïo coù saéc thaùi trang troïng duøng trong caâu treân laø sai nghóa khoâng phuø hôïp vôùi quaân giaëc ñi xaâm löôïc)
+ chuù hoå ® con hoå.( vì chuù hoå mang saéc thaùi ñaùng yeâu khoâng oån ñoái vôùi ngöõ caûnh naøy).
-Nghe vaø söûa:
® bò cheùm cheát.
Thaûo luaän, traû lôøi:
 Noùi chuyeän (giao tieáp) vôùi nhöõng ngöôøi ôû vuøng khaùc vì seõ gaây khoù hieåu thaäm chí khoâng theå hieåu ñöôïc. Ta phaûi thay baèng töø toaøn daân.
VD: Ngöôøi mieàn Trung (Quaõng Bình- Quaõng Ngaõi)
ñeán mieàn Nam hay vuøng khaùc söû duïng caâu: “Baày choa coù choä moâ moà” ( Boïn tao coù thaáy ñaâu naøo).
-Caù nhaân: Gaây khoù hieåu , thieáu töï nhieân, khoâng hôïp hoaøn caûnh giao tieáp.
-Caù nhaân: 
 Choïn töø Thuaàn Vieät ( treû em) vì töø HV thieáu töï nhieân khoâng hôïp hoaøn caûnh giao tieáp.
HS tổng hợp ý trả lời và ghi bài học .
- HS suy nghĩ trình bày theo yêu cầu của gv .
- HS chú ý lắng nghe ghi nhớ và về nhà thực hiện theo yêu cầu của gv .
- Söû duïng töø ñuùng nghóa
- Söû duïng töø ñuùng đặc điểm ngữ pháp của từ ngöõ phaùp cuûa töø.
- Söû duïng töø ñuùng saéc thaùi bieåu caûm, hôïp với tình huống giao tiếp .
- Khoâng laïm duïng töø ñòa phöông, töø Haùn Vieät.
OÂn taäp vaên baûn bieåu caûm
 Tuaàn :16
 Tieát : 62.
 NS: 16/11/10
 Dạy : 
I . Muïc tieâu :
 - Hệ thống hóa toàn bộ kiến thức , kĩ năng đã học ở phần đọc – hiểu các văn bản trữ tình trong học kì I
II Kiến thức chuẩn :
1 Kiến thức:
 - Văn tự sự , miêu tả và các yếu tố tự sự , miêu tả trong văn biểu cảm.
 - Cách lập ý và lập dàn bài cho một bài văn biểu cảm.
 - Cách diễn đạt trong một bài văn biểu cảm.
2 Kĩ năng:
 - Nhận biết , phân tích đặc điểm của văn biểu cảm.
 - Tạo lập văn bản biểu cảm.
III Hướng dẫn thực hiện :
Hoaït ñoäng thaày
Hoaït ñoäng troø
Noäi dung 
HĐ 1 : khởi động :
1. OÅn ñònh . Kieåm dieän, traät töï.
2. Baøi cuõ .
Kieåm tra vieäc chuaån bò baøi cuûa hoïc sinh.
3.Baøi môùi 
* Giôùi thieäu baøi: 
* Vöøa qua, caùc em ñaõ ñöôïc thöïc haønh 2 baøi TLV vieát veà vaên bieåu caûm. Vôùi tieát thöïc haønh naøy, caùc em ñaõ naém vöõng söï khaùc nhau cuõng nhö moái quan heä giöõa vaên bieåu caûm- töï söï- mieâu taû. Tieát hoïc hoâm nay, chuùng ta seõ heä thoáng hoaù laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc treân. Ñaëc bieät laø vaên bieåu caûm.
HÑ 2 : Hình thaønh kieán thöùc .
(?) Nhaéc laïi ngaén goïn theá naøo laø vaên bieåu caûm ?
(?) Muoán baøy toû thaùi ñoä, tình caûm vaø söï ñaùnh giaù cuûa mình, tröôùc heát caàn coù caùc yeáu toá gì? Taïi sao ?
* Choát: Caûm xuùc laø yeáu toá ñaàu tieân heát söùc quan troïng trong vaên bieåu caûm. Ñoù laø söï xuùc ñoäng cuûa con ngöôøi tröôùc veû ñeïp cuûa thieân nhieân vaø cuoäc soáng. Chính söï xuùc ñoäng aáy ñaõ laøm naûy sinh nhu caàu bieåu caûm cuûa con ngöôøi.
-Neâu caâu hoûi 1:
(?) Ñoïc laïi ñoaïn vaên: Hoa Haûi ñöôøng (trang 73) , Hoa hoïc troø (trang 87).
-Nhaéc laïi khaùi nieäm vaên mieâu taû:
+ Vaên mieâu taû: Taùi hieän ñoái töôïng nhaèm döïng laïi 1 chaân dung ñaày ñuû, chi tieát veà ñoái töôïng cho ngöôøi ta caûm nhaän ñöôïc noù.
(?) Vaäy, em haõy cho bieát vaên mieâu taû vaø bieåu caûm khaùc nhau ntn ?
-Neâu caâu hoûi 2:
(?) Ñoïc laïi baøi: Keïo maàm (trang 188)
Hoạt động thầy
LT báo cáo sĩ số .
HS trình bày bài soạn .
Nghe và ghi tựa bài .
-Bieåu caûm laø vaên baûn vieát ra nhaèm muïc ñích bieåu ñaït tình caûm , söï ñaùnh giaù cuûa con ngöôøi vôùi theá giôùi xung quanh .
 - Töï söï, mieâu taû Þ Hình thaønh vaø theå hieän caûm xuùc , thaùi ñoä, tình caûm cuûa ngöôøi vieát.
- Nghe .
-Ñoïc.
-Nghe
-Caù nhaân:
+ Vaên bieåu caûm: Möôïn nhöõng ñaëc ñieåm, phaåm chaát cuûa mieâu taû maø noùi leân suy nghó, caûm xuùc cuûa mình. Do ñaëc ñieåm naøy maø vaên bieåu caûm thöôøng söû duïng bieän phaùp tu töø : so saùnh, aån duï, nhaân hoaù.
-Ñoïc.
Hoạt động trò
OÂn laïi khaùi nieäm vaên bieåu caûm: ) 
1/ Vaên bieåu caûm: Boäc loä tình caûm, caûm xuùc cuûa ngöôøi vieát.
Hoạt động trò
-Nhaéc laïi khaùi nieäm vaên töï söï:
+ Töï söï: Keå laïi 1 caâu chuyeän coù ñaàu, coù ñuoâi, coù nguyeân nhaân, dieãn bieán, keát quaû.
(?) Haõy cho bieát bieåu caûm khaùc vaên töï söï ôû ñieåm naøo?
(?) Töï söï, mieâu taû trong bieåu caûm ñoùng vai troø gì ? Chuùng phuïc tuøng nhieäm vuï bieåu caûm ntn? 
(?) Baøi vaên bieåu caûm thöôøng söû duïng nhöõng bieän phaùp tu töø naøo ? Ngöôøi ta noùi: Ngoân ngöõ bieåu caûm gaén vôùi ngoân ngöõ thô. Em coù ñoàng yù khoâng? Vì sao?
-Cho HS ñoïc yeâu caàu caâu hoûi 4.
-Cheùp ñeà leân baûng.
(?) Em seõ thöïc hieän ñeà baøi qua nhöõng böôùc naøo? Ñeà yeâu caàu gì? Tìm yù vaø saép xeáp yù ntn?
-Treo baûng phuï yù tham khaûo.
HÑ3: Luyeän taäp .
- Hãy lập ý cho đè bài sau :
“ Cảm nghĩ mùa xuân ”
Đề bài yêu cầu gì ?
-Nghe.
-Caù nhaân:
+ Trong bieåu caûm: Töï söï chæ ñeå laøm neàn noùi leân caûm xuùc qua söï vieäc. Do ñoù trong bieåu caûm töï söï thöôøng nhôù laïi nhöõng vieäc trong quaù khöù, nhöõng vieäc gaây aán töôïng saâu ñaäm chöù khoâng ñi vaøo nguyeân nhaân, keát quaû.
Þ Töï söï, mieâu taû ñoùng vai troø giaù ñôõ laøm cho tình caûm, caûm xuùc ñöôïc boäc loä. Thieáu noù tình caûm mô hoà, khoâng cuï theå bôûi tình caûm
con ngöôøi naûy sinh töø söï vieäc , caûnh vaät cuï theå.
 -Caù nhaân.
+ Ngoân ngöõ vaên bieåu caûm gaàn vôùi ngoân ngöõ thô vì vaên bieåu caûm coøn goïi laø vaên tröõ tình bao goàm nhieàu theå loaïi: thô, ca dao.
-Ñoïc.
* Thaûo luaän, trình baøy.
- Nhaän xeùt, boå sung.
-Ñoïc vaø töï ghi nhaän.
HS ghi tựa bài .
3) Luyeän taäp :
Ñeà baøi: Caûm nghó muøa xuaân.
I. Tìm hieåu ñeà:
-Kieåu vaên baûn:Bieåu caûm.
 - Ñeà taøi: Muøa xuaân.
 - Yeâu caàu: Baøy toû thaùi ñoä, tình caûm ñoái vôùi muøa xuaân.
 Phaân bieät bieåu caûm vôùi töï söï, mieâu taû: ) 
Töï söï, mieâu taû ñoùng vai troø giaù ñôõ laøm cho tình caûm, caûm xuùc ñöôïc boäc loä.
(*Ñaëc tröng cuûa v ... g, sinh hoaït cuûa thaønh phoá, cö daân vaø phong caùch con ngöôøi Saøi Goøn.
-Ñoïc.
-Toùm taét.
-Caùnhaân:
- Nhaø vaên yeâu Saøi Goøn nhö ñoái vôùi ngöôøi yeâu: noàng nhieät, tha thieát.
- Caûm nhaän: 
+ Thôøi tieát vôùi nhöõng neùt rieâng (naéng sôùm, gioù loäng, caây möa nhieät ñôùi baát ngôø, mau döùt)
+ Söï thay ñoåi nhanh choùng vaø ñoät ngoät cuûa thôøi tieát.
+ Khoâng khí, nhòp soáng ña daïng cuûa thaønh phoá trong nhöõng thôøi khaéc khaùc nhau.
-Nghe.
I /Tìm hieåu chung:
 1)Taùc giaû : 
Minh Höông queâ Quaõng Nam (Ñaø Naüng) vaøo Nam 
soáng ôû Saøi Goøn treân 50 naêm.
 2) Theå loaïi: Tuyø buùt.
 3 Chủ đề :
 4 Bố cục :
II./Tìm hieåu vaên baûn: 
 1)Söï caûm nhaän veà thieân nhieân, khí haäu vaø tình caûm cuûa taùc giaû vôùi thaønh phoá Saøi Goøn.
 - Caûm nhaän tinh teá söï thay ñoåi nhanh choùng, ñoät ngoät cuûa thôøi tieát, nhòp soáng ña daïng cuûa Saøi Goøn ® Tình yeâu noàng nhieät tha thieát ñoái vôùi Saøi Goøn.
möa nhieät ñôùi aøo aït, söï oàn aøo ñoâng ñuùc trong
nhöõng giôø cao ñieåm vôùi taùc giaû trôû thaønh caùi ñaùng yeâu, ñaùng nhôù.
(?) Trong ñoaïn 1, taùc giaû ñaõ duøng nhöõng bieän phaùp ngoân ngöõ naøo ñeå bieåu hieän tình caûm cuûa mình ?
-Cho HS ñoïc ñoaïn 2.
(?) Toùm taét caùc yù chính ?
 (?) Qua söï trình baøy cuûa taùc giaû, em haõy cho bieát neùt noåi baät trong phong caùch cuûa ngöôøi Saøi Goøn laø gì ?
 (?) Thaùi ñoä tình caûm ñoái vôùi ngöôøi Saøi Goøn ñöôïc bieåu hieän ntn?
** Choát: Caû ñoaïn vaên theå hieän tình caûm saâu ñaäm vaø nieàm traân troïng cuûa taùc giaû daønh cho con ngöôøi Saøi Goøn. Tình caûm aáy ñöôïc duy trì vaø phaùt trieån trong loøng moãi ngöôøi daân thaønh phoá chuùng ta.
 (?) Döïa vaøo tìm hieåu treân, em haõy trình baøy nhöõng giaù trò noäi dung, ngheä thuaät cuûa baøi vaên ?
(?) Qua baøi vaên, em coù tình caûm, suy nghó gì khi laø ngöôøi daân thaønh phoá Saøi Goøn, thaønh phoá mang teân Baùc? 
Hoaït ñoäng 4 . Luyện tập :
(?) Toùm taét noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa vaên baûn ?
-Thaûo luaän, trình baøy:
+ Ñieäp ngöõ: “Toâi yeâu”
+ Ñieäp caáu truùc caâu
® Taïo hieäu quaû nhaán maïnh tình caûm cuûa mình vaø theå hieän söï phong phuù cuûa thieân nhieân, khí haäu Saøi Goøn.
-Ñoïc
-Toùm taét : Söï caûm nhaän vaø bình luaän cuûa taùc giaû veà phong caùch con ngöôøi Saøi Goøn.
-Caù nhaân: 
Côûi môû, boäc tröïc, chaân thaønh, töï nhieân deã gaàn maø yù nhò.
- Bieåu hieän qua vieäc trình baøy nhöõng hieåu bieát töôøng taän cuûa mình veà con ngöôøi Saøi Goøn vôùi nhöõng 50 naêm ñöôïc gaàn guõi hoï.
-Nghe.
HS suy nghĩ trình bày ý kiến .
HS khác nhận xét góp ý .
- HS suy nghĩ trả lời và ghi bài học theo sự hướng dẫn của gv .
- HS thực hiện theo yêu cầu của gv .
2) Phong caùch con ngöôøi Saøi Goøn: Côûi môû, boäc tröïc, chaân thaønh, töï nhieân.® Taïo söùc soáng môùi vaø neùt ñeïp cuûa thaønh phoá Saøi Goøn.
HĐ 5 : Củng cố - dặn dò :
a) Cuûng coá : 
(?) Taïi sao taùc giaû coù nhieàu tình caûm vôùi Saùi Goøn nhieàu nhö vaäy ?
(?) Haõy trình baøy tình caûm cuûa mình vôùi vuøng queâ maø mình gaén boù.
b) Hướng dẫn tự học :
-Hoïc baøi .
-Söu taàm nhöõng baøi vieát veà veû ñeïp vaø nhöõng ñaëc saéc cuûa queâ höông.
-Laøm tieáp phaàn luyeän taäp 2 (vieát ñoaïn)
-Soaïn baøi:Muøa xuaân cuûa toâi.
HS thực hiện theo yêu cầu của gv .
- HS nghe và ghi nhớ về nhà thực hiện theo yêu cầu của gv.
 Duyeät Cuûa Toå Tröôûng 
 Long thôùi, ngaøy thaùng 11 naêm 2010
 Dieäp Thò Thu Sa .
Muøa Xuaân Cuûa Toâi 
 Tuaàn :16	
 Tieát : 64.
 NS: 26/11/08
 - Vuõ Baèng -
A . Muïc tieâu caàn ñaït:
	Giuùp HS :
Caûm nhaän ñöôïc neùt ñaëc saéc rieâng cuûa caûnh saéc muøa xuaân ôû Haø Noäi vaø mieàn Baéc ñöôïc taùi hieän trong baøi tuyø buùt.
Thaáy ñöôïc tình queâ höông, ñaát nöôùc thieát tha, saâu ñaäm cuûa taùc giaû ñöôïc theå hieän qua ngoøi buùt taøi hoa, tinh teá, giaøu caûm xuùc vaø hình aûnh.
B. Chuaån bò:
* Thaày: - Vuõ Baèng- Thöông nhôù 12.
 - Tranh thuû ñoâ Haø Noäi, muøa xuaân.
- Chaân dung taùc giaû.
* Troø: Ñoïc vaên baûn, chuù thích vaø soaïn baøi
C. Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng:
 1. OÅn ñònh .
Kieåm dieän, traät töï.
2.. Baøi cuõ .
(?) Qua baøi tuyø buùt “ Saøi Goøn toâi yeâu”, em haõy trình baøy nhöõng caûm nhaän cuûa mình veà con ngöôøi vaø thaønh phoá Saøi Goøn ?
(?) Em haõy neâu leân nhöõng neùt ñaëc saéc cuûa thaønh phoá Saøi Goøn vaø qua ñoù trình baøy nhöõng tình caûm cuûa mình ñoái vôùi maûnh ñaát Saøi Goøn.
3. Baøi môùi .
 * Giôùi thieäu baøi: 
* ÔÛ tieát tröôùc, caùc em ñaõ ñöôïc tìm hieåu veà thaønh phoá Saøi Goøn vaø phong caùch cuûa con ngöôøi soáng ôû ñoù. Hoâm nay, chuùng ta laïi tieáp tuïc tìm hieåu veà thuû ñoâ Haø Noäi qua tuyø buùt Muøa xuaân cuûa toâi cuûa Vuõ Baèng ñeå thaáy roõ veû ñeïp rieâng bieät, baûn saéc vaên hoaù, tinh teá, ñoäc ñaùo cuûa 1 vuøng ñaát nöôùc vaø cuõng laø cuûa daân toäc Vieät Nam.
Hoaït ñoäng thaày
Hoaït ñoäng troø
Noäi dung 
HÑ 1: Ñoïc – Hieåu vaên baûn 
* Höôùng daãn ñoïc: Chaäm raõi, saâu laéng, meàm maïi, hôi buoàn se saét. Chuù yù gioïng phuø hôïp caùc caâu caûm.
*Ñoïc ñoaïn ñaàu, höôùng daãn HS ñoïc caùc ñoaïn coøn laïi.
(?) Giôùi thieäu ñoâi neùt veà taùc giaû, xuaùt xöù vaø hoaøn caûnh ra ñôøi cuûa baøi vaên.
(?) Neâu vaø giaûi thích caùc töø khoù hieåu trong baøi ?
Hoaït ñoäng 2 . Tìm hieåu chung .
(?) Baøi vaên vieát veà caûnh saéc vaø khoâng khí muøa xuaân ôû ñaâu. Em thöû hình dung hoaøn caûnh vaø taâm traïng cuûa taùc giaû khi vieát baøi vaên naøy ?
(?) Baøi vaên coù maáy ñoaïn ? Noäi dung chính cuûa moãi ñoaïn ? Söï lieân keát giöõa caùc ñoaïn ntn ?
(?) Döïa vaøo ñoaïn 2 cho bieát: Caûnh saéc muøa xuaân ôû Haø Noäi vaø mieàn Baéc ñaõ ñöôïc gôïi taû ntn ? Qua nhöõng chi tieát gì ?
-Nghe.
- Ñoïc.
Teân thaät Vuõ Ñaêng Baèng, laø 1 nhaø baùo, caây buùt vieát vaên coù sôû tröôøng truyeän ngaén, tuyø buùt, buùt kí.
- Hoïc sinh giaûi thích döïa vaøo chuù thích * SGK .
-Caù nhaân: Taùi hieän caûnh saéc thieân nhieân vaø khoâng khí muøa xuaân trong thaùng gieâng ôû Haø Noäi, qua noãi nieàm nhôù thöông da dieát cuûa 1 ngöôøi xa queâ.
- Boá cuïc: (3 ñoaïn)
1)“ meâ luyeán muøa xuaân”: Tình caûm cuûa con ngöôøi vôùi muøa xuaân laø 1 quy luaät taát yeáu, töï nhieân.
2)“ lieân quan”: Caûnh saéc vaø khoâng khí muøa xuaân ôû ñaát trôøi vaø loøng ngöôøi.
3)“ Coøn laïi”: Caûnh saéc rieâng cuûa ñaát trôøi muøa xuaân töø khoaûng sau ngaøy raèm thaùng gieâng ôû Mieàn Baéc 
® Caùc caâu, ñoaïn lieân keát töï nhieân.
+ Caûnh saéc thieân nhieân: Möa, gioù.
+ Khoâng khí muøa xuaân aám aùp, noàng naøn ñeán nhöõng sinh hoaït cuûa con ngöôøi töø nhöõng aâm thanh tieáng nhaïn, tieáng troán cheøo, caâu haùt hueâ tình, töø khung caûnh ñeán baøn thôø, ñeøn neán, höông traàm, khong khí gia ñình ñoaøn tuï traøn ngaäp yeâu thöông.
I/ Tìm hieåu chung:
 1)Taùc giaû : Teân thaät Vuõ Ñaêng Baèng, laø 1 nhaø baùo, caây buùt vieát vaên coù sôû tröôøng truyeän ngaén, tuyø buùt, buùt kí.
 2)Taùc phaåm:
Vò trí baøi vaên: Ñoaïn ñaàu baøi tuyø buùt “ Thaùng gieâng mô veà traêng non reùt ngoït” môû ñaàu cho noãi thöông nhôù suoát 12 thaùng.
(?) Muøa xuaân ñaõ ñem laïi vaø khôi daäy söùc soáng trong thieân nhieân vaø con ngöôøi ntn? Nhaän xeùt veà gioïng ñieäu vaø ngoân ngöõ trong ñoaïn vaên?
* Bình, choát: Taùc giaû khoâng döøng laïi mieâu taû caûnh vaät maø taäp trung theå hieän noåi baät söùc soáng cuûa muøa xuaân thieân nhieân vaø trong loøng ngöôøi baèng nhieàu hình aûnh gôïi caûm vaø so saùnh cuï theå: “ Nhöïa soáng trong ngöôøi caêng leân nhö maùu caêng leân”. Baèng gioïng ñieäu vöøa soâi noåi, vöøa tha thieát cuûa taùc giaû taïo neân söùc truyeàn caûm cho ñoaïn vaên.
* Cho HS ñoïc laïi ñoaïn 3.
(?) Khoâng khí vaø caûnh saéc thieân nhieân töø sau raèm thaùng gieâng coù neùt gì rieâng bieät? Nhaän xeùt veà caùch theå hieän cuûa taùc giaû trong ñoaïn vaên naøy?
Gôïi yù:
(?) Taùc giaû ñaõ choïn mieâu taû nhöõng hình aûnh thieân nhieân naøo ñeå theå hieän veû ñeïp rieâng cuûa caûnh saéc vaø khoâng khí muøa xuaân sau raèm thaùng gieâng?
(?) Bieän phaùp so saùnh ñaõ ñöôïc söû duïng coù hieäu quaû ntn trong mieâu taû?
- Muøa xuaân ñaõ ñem laïi vaø khôi daäy söùc soáng trong thieân nhieân vaø con ngöôøi theâm töôi treû , vui veû  gioïng ñieäu vui töôi .
-Nghe.
- Ñoïc .
-Caù nhaân:
- Thay ñoåi chuyeån bieán:
+ Ñaøo hôi phai coû, möa xuaân, neàn trôøi
- Hình aûnh, chi tieát tieâu bieåu, ñaëc saéc ® quan saùt, caûm nhaän tinh teá Þ Tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc saâu ñaäm, thaùi ñoä bieát traân troïng söï soáng vaø taän höôûng nhöõng veû ñeïp cuûa söï soáng.
- Taùc giaû phaùt hieän vaø mieâu taû söï thay ñoåi vaø chuyeån bieán cuûa maøu saéc vaø khoâng khí, baàu trôøi, maët ñaát, coû caây trong 1 khoaûng thôøi gian ngaén nguûi töø ñaàu thaùng qua raèm
II. Tìm hieåu vaên baûn: 
 1)Caûnh saéc vaø khoâng khí muøa xuaân ôû ñaát trôøi vaø loøng ngöôøi:
- Caûnh saéc thieân nhieân: Thôøi tieát, khí haäu ñaëc bieät cuûa muøa xuaân ® sinh hoaït cuûa con ngöôøi Þ Söùc soáng maïnh meõ 
Hình aûnh gôïi caûm, so saùnh cuï theå, gioïng ñieäu soâi noåi thieát tha.
(?) Em thaáy hình aûnh, chi tieát naøo hay, caâu vaên naøo laø ñaëc saéc trong doaïn vaên naøy ?
(?) Neâu caûm nhaän saâu saéc nhaát cuûa em veà caûnh muøa xuaân, tình caûm cuûa taùc giaû vaø ngoøi buùt taøi hoa tinh teá cuûa taùc giaû?
(?) Neâu giaù trò veà noäi dung, ngheä thuaät cuûa baøi vaên?
Hoaït ñoäng 3. Toång keát .
- Cho HS ñoïc to ghi nhôù.
(?) Taäp ñoïc dieãn caûm vaøi ñoaïn.
(?) Neâu caûm xuùc cuûa em veà muøa xuaân?
- Caù nhaân (döïa vaøo tìm hieåu treân )
Caûnh saéc thay ñoåi chuyeån bieán Chi tieát hình aûnh tieâu bieåu, ñaëc saéc theå hieän söï quan saùt vaø caûm nhaän tinh teá.
- Hoïc sinh ñoïc phaàn ghi nhôù 
 2)Caûnh saéc rieâng cuûa ñaát trôøi muøa xuaân töø khoaûng sau raèm thaùng gieâng:
 Caûnh saéc thay ñoåi chuyeån bieán ® Chi tieát hình aûnh tieâu bieåu, ñaëc saéc theå hieän söï quan saùt vaø caûm nhaän tinh teá.
III/ Toång keát :
Caûnh saéc muøa xuaân , khoâng khí muøa xuaân Haø Noäi vaø mieàn 
Baéc ñöôïc caûm nhaän , taøi hieän noãi nhôù thöông da dieát cuûa ngöôøi xa queâ . Baøi tuyø buùt ñaõ bieåu loä chaân thöïc vaø cuï theå tình yeâu queâ höông , ñaát nöôùc , thoâng qua ngoøi buùt taøi hoa cuûa taùc giaû .
 Cuûng coá :
(?) Baøi thô noùi veâ ñieàu gì ?
(?) Taïi sao taùc giaû laïi noùi veá ñieàu ñoù ?
 Daën doø 
-Hoïc baøi ghi , ghi nhôù
-Söu taàm vaø cheùp laïi 1 soá ñoaïn vaên, caâu thô hay veà muøa xuaân.
-Laøm hoaøn chænh laïi BT3 .
-Ñoïc baøi thô: Xuaân veà , Nguyeãn Bính .
-Soaïn baøi: Luyeän taäp söû duïng töø.
( Giaûi 2 BT SGK trang 179)
Duyeät Cuûa Toå Tröôûng 
Long thôùi, ngaøy 28 thaùng 11 naêm 2008 .
Dieäp Thò Thu Sa .