Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 20 - Tiết 73: Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất (Tiết 5)

TUẦN 20	TIẾT 73 	NS: 28/12/2011
TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT
I-MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 
	- Nắm được khái niệm tục ngữ.
	- Thấy được giá trị nội dung, đặc điểm hình thức của tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.
	- Biết tích lũy thêm kiến thức về thiên nhiên và lao động sản xuất qua các câu tục ngữ.
II-TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 
 1. Kiến thức:
	- Khái niệm tục ngữ.
	- Nội dung tư tưởng, ý nghĩa triết lý và hình thức nghệ thuật của các câu tục ngữ trong bài học.
 2. Kĩ năng:
	- Đọc - hiểu, phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất. 
	- Vận dụng được ở mức độ nhất định một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.
III-HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG 
1. Ổn định lớp: 1’
2. Kiểm tra bài cũ: 4’
- Gv kiểm tra tập bài soạn của hs.
3. Bài mới:
*Giới thiệu bài: 1’
Hoạt động 1: 8’
- Gv ñoïc maãu roài höôùng daãn hs ñoïc.
? Em hieåu theá naøo laø tuïc ngöõ? Tuïc ngöõ coù ñaëc ñieåm gì veà caáu taïo, noäi dung? 
? Tuïc ngöõ vaø ca dao khaùc nhau ôû ñieåm cô baûn naøo? 
 Hs đọc
- Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định ... thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân.
- Đây là một thể loại văn học dân gian.
Hs so saùnh ñeå thaáy ñöôïc söï khaùc nhau caû veà hình thöùc vaø noäi dung. 
A. Tìm hiểu chung:
I. Tục ngữ là gì?
- Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định ... 
- Đây là một thể loại văn học dân gian.
Gv yêu cầu hs đọc chú thích.
Hs đọc.
II. Chú thích:
(sgk)
Ho¹t ®éng 2: 25’
b. Đọc - hiểu văn bản :
I. Nội dung:
HS ñoïc laïi caâu TN1. 
? Haõy cho bieát nghóa ñen cuûa caâu tuïc ngöõ 1? 
? Nhaân daân coù ñöôïc kinh nghieäm treân laø döïa vaøo cô sôû khoa hoïc naøo ? 
(Traùi ñaát töï quay theo moät truïc nghieâng vaø di chuyeån treân moät quyõ ñaïo coù hình e-lip quanh maët trôøi) 
? Theo em nhöõng tröôøng hôïp naøo coù theå aùp duïng kinh nghieäm neâu treân ? 
(Duøng cho ngöôøi ñi xa, tính toaùn ñoä ñöôøng, saép xeáp coâng vieäc trong ngaøy...) 
? Haõy phaân tích nhöõng ñaëc ñieåm ngheä thuaät trong caâu tuïc ngöõ soá 1?
 - HS ñoïc laïi caâu 2 
? Caâu naøy coù maáy veá? Nhaän xeùt nghóa cuûa moãi veá vaø nghóa cuûa caû caâu? 
(- Ñeâm sao daøy baùo hieäu hoâm sau trôøi naéng 
- Ñeâm khoâng sao baùo hieäu hoâm sau trôøi seõ möa)
? Kinh nghieäm ñöôïc ñuùc keát töø hieän töôïng naøy laø gì? 
? Caáu taïo hai veá ñoái xöùng trong caâu tuïc ngöõ naøy coù taùc duïng gì ? 
(Nhaán maïnh söï khaùc bieät veà sao à söï khaùc bieät veà möa, naéng) 
- HS ñoïc caâu 3. 
? Nhaän xeùt noäi dung cuûa moãi veá? (Chaân trôøi xuaát hieän saéc maøu môõ gaø thì phaûi coi giöõ nhaø cöûa) 
? Kinh nghieäm ñöôïc ñuùc ruùt töø hieän töôïng “raùng môû gaø” laø gì ? 
(Raùng vaøng xuaát hieän phía chaân trôøi aáy laø ñieåm saép coù baõo) 
- HS đọc caâu 4. 
? Em hieåu gì veà noäi dung, hình thöùc ngheä thuaät cuûa caâu tuïc ngöõ 4? 
(vaàn löng, 2 veá caân xöùng veà aâm ñieäu à kieán ra nhieàu vaøo thaùng 7 aâm lòch seõ coøn luït nöõa) 
? Kinh nghieäm naøo ñöôïc ruùt ra töø hieän töôïng “kieán boø thaùng 7” naøy? 
(Thaáy kieán ra nhieàu vaøo thaùng 7 thì thaùng 8 seõ coøn luït nöõa) 
- HS ñoïc caâu 5 
? Em hieåu nghóa ñen cuûa caâu TN “Taác ñaát taác vaøng” laø gì ? Noùi nhö vaäy coù quaù khoâng ? 
(Taác vaøng: neáu bieát khai thaùc ñaát coù theå laøm ra cuûa caûi coù giaù trò nhö vaøng)
? Kinh nghieäm naøo ñöôïc ñuùc keát töø caâu tuïc ngöõ naøy? 
(Ñaát quyù hôn vaøng) 
? Cô sôû thöïc tieãn cuûa caâu tuïc ngöõ naøy laø gì? Thöôøng aùp duïng khi naøo? (Khi caàn ñeà cao giaù trò cuûa ñaát, pheâ phaùn vieäc laõng phí ñaát) 
? Caâu tuïc ngöõ giuùp con ngöôøi ñieàu gì ? 
(YÙ thöùc quyù troïng, giöõ gìn ñaát ñai)
- HS ñoïc caâu 6
? Haõy ñoïc caâu TN vaø dòch nghóa töøng töø Haùn trong caâu tuïc ngöõ ra tieáng Vieät sau ñoù ñaùnh giaù caùch dòch toaøn caâu tuïc ngöõ cuûa vaên baûn? 
(Thöù nhaát nuoâi caù, thöù nhì laøm vöôøn, thöù ba laøm ruoäng)
? Vaäy kinh nghieäm lao ñoäng saûn xuaát ñöôïc ruùt ra ôû ñaây laø gì ? 
(Nuoâi caù laõi nhaát roài môùi ñeán laøm vöôøn vaø troàng luùa) 
? Trong thöïc teá baøi hoïc naøy ñöôïc aùp duïng ntn? 
(Ngheà nuoâi toâm caù ngaøy caøng phaùt trieån, thu lôïi nhuaän lôùn) 
- HS ñoïc caâu 7 
? Kinh nghieäm gì ñöôïc tuyeân truyeàn phoå bieán trong caâu TN naøy? 
(Taàm quan troïng cuûa 4 yeáu toá: nöôùc, phaân, lao ñoäng, gioáng)
? Theo em: kinh nghieäm naøy coù ñöôïc aùp duïng roäng raõi vaø hoaøn toaøn ñuùng khoâng ? 
(Ñuùng: Nhaø nöôùc chuù troïng tôùi thuûy lôïi, saûn xuaát, phaân boùn, taïo gioáng luùa môùi) 
- HS ñoïc caâu 8 
?Döïa vaøo phaàn chuù thích, em haõy dieãn xuoâi caâu tuïc ngöõ naøy? 
(Nhaát ñuùng laø thôøi vuï, nhì laø ñaát phaûi caøy böøa kó, nhuyeãn) 
? Em coù nhaän xeùt gì veà hình thöùc cuûa caâu TN naøy? Taùc duïng ? 
(Ñaëc bieät: Ruùt goïn vaø ñoái xöùng)
à Taùc duïng: Nhaán maïnh 2 yeáu toá: thì vaø thuïc.
- Thaùng 5 ñeâm ngaén
- Thaùng 10 ngaøy daøi 
à Hieän töôïng thôøi gian: thaùng 5 ñeâm ngaén, ngaøy daøi, thaùng 10 ngaøy ngaén ñeâm daøi
Þ Chuû ñoäng thôøi gian muøa haï, muøa ñoâng
- Loái noùi quaù 
- Ngaén goïn, coù 2 ve,l aäp luaän chaët cheõ 
- Pheùp ñoái veà hình thöùc, noäi dung: Ngaøy – ñeâm; Saùng – toái. 
- Vaàn löng: naêm – naèm; möôøi – cöôøi.
- Ñoái veá, ñoái yù 
- Gieo vaàn löng (naéng-vaéng)
à Troâng sao ñoaùn thôøi tieát Þ Chuû ñoäng saûn xuaát, ñi laïi. 
- Vaàn löng (gaø – nhaø) 
- Nhìn raùng maây maøu môõ gaø à saép coù baõo Þ Lôøi nhaéc nhôû 
- Quan saùt tæ mæ, nhaän xeùt chính xaùc.
- Vaãn phaûi ñeà phoøng luõ luït sau thaùng 7 aâm lòch.
à Ñôn vò ñem ra so saùnh raát nhoû à khaúng ñònh giaù trò cuûa ñaát ñai. 
Þ Pheâ phaùn vieäc laõng phí ñaát 
à Ñoái ngöõ: thöù töï veà nguoàn lôïi kinh teá cuûa caùc ngaønh, nuoâi caù, laøm vöôøn, troàng luùa. 
à Thöù töï, taàm quan troïng cuûa nöôùc, phaân boù, söï caàn maãn vaø gioáng maù. 
à Ñieàu kieän thôøi vuï quyeát ñònh hôn yeáu toá caøy böøa, laøm ñaát. 
1.Kinh nghieäm töø thieân nhieân :
a. Caâu 1: 
“Ñeâm thaùng năm chưa nằm đã saùng
 Ngaøy thaùng mười chưa cười toái” 
->Kinh nghieäm nhaän bieát veà thôøi gian. 
b. Caâu 2
“Mau sao thì naéng, vaéng sao thì möa” 
à Troâng sao ñoaùn thôøi tieát Þ Chuû ñoäng saûn xuaát, ñi laïi.
c. Caâu 3
“Raùng môõ gaø,coù nhaø thì giöõ” 
-> Nhìn raùng maây maøu môõ gaø à saép coù baõo Þ Lôøi nhaéc nhôû 
d. Caâu 4
- “Thaùng bảy kieán boø chæ lo lại luït”.
-> Vaãn phaûi ñeà phoøng luõ luït sau thaùng 7 aâm lòch.
2. Kinh nghieäm töø lao ñoäng saûn xuaát 
a. caâu 5 
“Taác ñaát, taác vaøng” 
Þ Pheâ phaùn vieäc laõng phí ñaát 
b. caâu 6 
“Nhaát canh trì, nhò canh vieãn, tam canh ñieàn” 
->Nuoâi caù laõi nhaát roài môùi ñeán laøm vöôøn vaø troàng luùa. 
c. Caâu 7 
“Nhaát nöôùc, nhì phaân, tam caàn, töù gioáng”.
à Thöù töï, taàm quan troïng cuûa nöôùc, phaân boù, söï caàn maãn vaø gioáng maù. 
d. Caâu 8 
“Nhaát thì, nhì thuïc”
à Ñieàu kieän thôøi vuï quyeát ñònh hôn yeáu toá caøy böøa, laøm ñaát. 
? Hãy nêu những nét nghệ thuật chung của các câu tục ngữ?
- Sử dụng cách diễn đạt ngắn gọn, cô đúc.
- Sử dụng kết cấu diễn đạt theo kiểu đối xứng, nhân quả, hiện tượng và ứng xử cần thiết.
- Tạo vần, nhịp cho câu văn dễ nhớ, dễ vận dụng.
II. Nghệ thuật:
- Sử dụng cách diễn đạt ngắn gọn, cô đúc.
- Sử dụng kết cấu diễn đạt theo kiểu đối xứng, nhân quả, hiện tượng và ứng xử cần thiết.
- Tạo vần, nhịp cho câu văn dễ nhớ, dễ vận dụng.
? Hãy nêu ý nghĩa chung của các câu tục ngữ?
III. Ý nghĩa văn bản:
Không ít câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất là những bài học quý giá của nhân dân ta.
*Yêu cầu hs đọc thêm ghi nhớ.
- KNS: Vận dụng các bài học kinh nghiệm đúng lúc, đúng chỗ.
*Đọc thêm ghi nhớ (sgk)
Ho¹t ®éng 3: 2’
Moät soá caâu TN tieâu bieåu:
+ Naéng toát döa, möa toát luùa.
+ Gioù heo may, chuoàn chuoàn bay thì baõo.
+ Vaøng maây thì gioù, ñoû maây thì möa.
+ Muøa heø ñang naéng, coû gaø traéng thì möa.
+ Kieán ñem tha tröùng leân cao
Theá naøo cuõng coù möa raøo raát to. 
C. Hướng dẫn tự học:
- Học thuộc lòng tất cả các câu tục ngữ trong bài học.
- Tập sử dụng một vài câu tục ngữ trong bài học vào những tình huống giao tiếp khác nhau, viết thành những đoạn đối thoại ngắn.
- Sưu tầm một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất có liên quan đến môi trường (Gv liên hệ GD môi trường).
4. Củng cố: 2’
- Tục ngữ là gì? Giải thích nghĩa của một câu tục ngữ?
5. Dặn dò: 2’
- Học bài, thực hiện theo “HDTH”.
- Chuẩn bị “Chương trình địa phương (Phần Văn và Tập làm văn)”: Đọc trước các yêu cầu trong sgk.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
TUẦN 20	TIẾT 74	NS: 28/12/2011
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG
(Phần Văn và Tập làm văn)
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
- Nắm được yêu cầu và cách thức sưu tầm ca dao, tục ngữ địa phương.
- Hiểu thêm về giá trị nội dung, đặc điểm hình thức của tục ngữ, ca dao địa phương.
II-TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 
 1. Kiến thức:
	- Yêu cầu của việc sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.
	- Cách thức sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.
 2. Kĩ năng:
	- Biết cách sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.
	- Biết cách tìm hiểu tục ngữ, ca dao địa phương ở một mức độ nhất định.
III. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN :
1. Ổn định: 1’
2.Kiểm tra bài cũ: 5’
- Đọc lại và nêu nội dung, nghệ thuật của các câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.
3. Tiến hành:
* Hoạt động 1: 10’
- Gv nêu yêu cầu về nội dung thực hiện: söu taàm khoaûng 20 caâu tuïc ngöõ, ca dao, daân ca löu haønh ôû ñòa phöông, mang teân ñòa phöông, noùi veà saûn vaät, di tích, danh lam thaéng caûnh, danh nhaân, töø ngöõ ñòa phöông.
- Hs lắng nghe.
* Hoạt động 2: 20’
- Gv yêu cầu hs thảo luận: 
+ Em sẽ làm như thế nào để sưu tầm?
	+ Sau khi sưu tầm, em sắp xếp như thế nào?
- Hs thảo luận 5’
- Hs trình bày.
- Hs nhận xét.
- Gv nhận xét và đưa ra gọi ý:	
+ Tìm hoûi ngöôøi ñòa phöông, saùch, baùo, internet...
+ Hoûi cha meï, ngöôøi lôùn vaø caùc thö vieän ñòa phöông, trường ...
+ Sắp xếp ca dao riêng, tục ngữ riêng theo trật tự ABC của chữ cái đầu câu.
* Hoạt động 3: 5’
- Gv lưu ý (liên hệ GD môi trường): Sưu tầm tục ngữ liên quan đến môi trường.
- Gv nêu thời hạn sưu tầm: đến tuần 35 trình bày kết quả sưy tầm.
4-CỦNG CỐ: 	2’
- Hãy nhắc lại nội dung, hình thức, thòi gian sưu tầm tục ngữ, ca dao?
5- DẶN DÒ : 	2’
- Sưu tầm đúng theo hướng dẫn.
- Soạn bài “Tìm hiểu chung về văn nghị luận”: Nhu caàu nghò luaän, theá naøo laø vaên nghò luaän. Ñoïc baøi “Choáng naïn thaát hoïc” – nghieân cöùu vaø traû lôøi caâu hoûi ôû sgk.
-----------------------------------------------------------------------------------------------
TUẦN 20	TIẾT 75, 76	NS: 28/12/2011
TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN NGHỊ LUẬN
I-MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 
	- Hiểu nhu cầu nghị luận trong đời sống và đặc điểm chung của văn bản nghị luận.
	- Bước đầu biết vận dụng những kiến thức về văn nghị luận vào đọc - hiểu văn bản. 
II-TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG: 
 1. Kiến thức:
	- Khái niệm văn bản nghị luận.
	- Nhu cầu nghị luận trong đời sống.
	- Những đặc điểm chung của văn bản nghị luận.
 2. Kĩ năng:
	Nhận biết văn bản nghị luận khi đọc sách báo, chuẩn bị để tiếp tục tìm hiểu sâu, kĩ hơn về kiểu văn bản quan trọng này.
III-HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG 
Tiết 1
1. Ổn định lớp: 1’
2. Kiểm tra bài cũ: 5’
- Gv kiểm tra tập bài soạn của hs.
3. Bài mới:
*Giới thiệu bài: 1’
Hoạt động 1: 38’
A. Tìm hiểu chung:
? Trong ñôøi soáng caùc con coù thöôøng gaëp caùc vaán ñeà vaø caùc caâu hoûi kieåu nhö vaäy khoâng? 
? Haõy neâu theâm caùc caâu hoûi veà caùc vaán ñeà töông töï ? 
? Gaëp caùc vaán ñeà vaø caâu hoûi neâu treân em seõ traû lôøi baèng caùch naøo trong caùc caùch sau: 
Keå chuyeän
Mieâu taû 
Bieåu caûm 
Nghò luaän 
? Trong ñôøi soáng, treân baùo chí, treân ñaøi phaùt thanh truyeàn hình em thöôøng gaëp vaên baûn nghò luaän luaän döôùi nhöõng daïng naøo? 
? Haõy keå teân caùc loaïi vaên baûn nghò luaän maø em bieát ? 
? Vaäy em hieåu gì veà nhu caàu nghò luaän cuûa con ngöôøi ? 
GV: Trong ñôøi soáng ta thöôøng gaëp vaên nghò luaän döôùi daïng caùc yù kieán à phaûi duøng lyù leõ, daãn chöùng ñeå giuùp con ngöôøi baøn baïc, trao ñoåi nhöõng vaán ñeà coù tính chaát phaân tích, giaûi thích hay nhaän ñònh. 
? Baùc Hoà vieát vaên baûn naøy nhaèm muïc ñích gì? 
? Cuï theå, Baùc keâu goïi nhaân daân laøm gì ? 
? Baùc Hoà phaùt bieåu yù kieán cuûa mình döôùi hình thöùc luaän ñieåm naøo? Gaïch döôùi nhöõng caâu vaên theå hieän yù kieán ñoù? 
GV höôùng daãn luaän ñieåm laø yù kieán, tö töôûng, quan ñieåm cuûa baøi vaên
(Laø yù chính cuûa baøi vaên) 
? Ñeå yù kieán coù tính thuyeát phuïc baøi vaên ñaõ neâu leân nhöõng lyù leõ vaø daãn chöùng naøo? Haõy lieät keâ caùc lyù leõ aáy? 
à GV ghi baûng 
? Vaäy em hieåu gì veà vaên nghò luaän? Noù coù ñaëc ñieåm gì ? 
? Theo em muïc ñích cuûa vaên nghò luaän laø gì ? 
? Coù theå thöïc hieän muïc ñích treân baèng mieâu taû, keå chuyeän, bieåu caûm ñöôïc khoâng? Vì sao? 
- GV: vaên keå chuyeän, mieâu taû, bieåu caûm, khoâng coù ñöôïc nhöõng laäp luaän saéc beùn, thuyeát phuïc ñeå giaûi quyeát vaán ñeà trong thöïc teá ñôøi soáng nhö vaên nghò luaän. 
Hs đọc các câu hỏi phần a)
- Coù 
- Muoán soáng cho ñeïp ta phaûi laøm gì ? 
- Choïn ñaùp aùn: D , duøng lyù leõ ñeå phaân tích, baøn baïc, ñaùnh giaù vaø giaûi quyeát vaán ñeà maø caâu hoûi neâu ra. 
- Vì sao huùt thuoác laù laø coù haïi? 
- Xaõ luaän, bình luaän, yù kieán trong cuoäc hoïp..
- Baûn Tuyeân ngoân Ñoäc laäp: 2/9/1945 cuûa Baùc Hoà.
- Lôøi keâu goïi toaøn quoác khaùng chieán: 23/9/1946 cuûa Baùc. 
HS ñoïc vaên “Choáng naïn thaát hoïc” 
- Keâu goïi, thuyeát phuïc nhaân daân baèng moïi caùch phaûi choáng naïn thaát hoïc ñeå xaây döïng nöôùc nhaø giuùp cho ñaát nöôùc tieán boä. 
- Bieát ñoïc, bieát vieát, truyeàn baù chöõ quoác ngöõ.
- 2 luaän ñieåm. 
HS tìm caùc yù kieán 
- Nghò luaän: baøn, ñaùnh giaù roõ 1 vaán ñeà.
- Vaên nghò luaän: laø moät theå vaên duøng lyù leõ ñeå phaân tích, giaûi quyeát vaán ñeà 
- Nhaèm xaùc laäp cho ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe moät tö töôûng, quan ñieåm naøo ñoù. 
- Khoâng vì: theå loaïi nghò luaän ñaõ vaän duïng nhöõng lyù leõ, daãn chöùng ñeå minh hoaï, höôùng tôùi giaûi quyeát vaán ñeà coù thaät trong ñôøi soáng. 
I. Nhu cầu nghị luận:
VD1: Theá naøo laø soáng ñeïp 
à Vaán ñeà caàn giaûi quyeát: baøn baïc ñeå tìm ra haønh ñoäng ñuùng ñaén, taïo neân loái soáng ñeïp 
à Duøng lyù leõ, daãn chöùng: giuùp moïi ngöôøi hieåu roõ veà loái soáng ñeïp 
VD2: Vì sao huùt thuoác laø laø coù haïi ? 
à Vaán ñeà caàn giaûi quyeát: thuyeát phuïc moïi ngöôøi khoâng neân huùt thuoác laù hoaëc haïn cheá huùt thuoác laø. 
à Duøng lyù leõ, daãn chöùng ñeå minh hoaï, thuyeát phuïc ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe hieåu veà taùc haïi cuûa thuoác laù.
2. Theá naøo laø vaên nghò luaän? 
VD: Vaên baûn 
Choáng naïn thaát hoïc 
 ¯
 (luaän ñeà) 
- Luaän ñieåm: 
+ “Moät trong nhöõng coâng vieäc phaûi thöïc hieän caáp toác trong luùc naøy laø naâng cao daân trí”.
+ “Moïi ngöôøi Vieät Nam phaûi hieåu bieát quyeàn lôïi, boån phaän cuûa mình... bieát ñoïc, bieát vieát chöõ quoác ngöõ”.
- Lyù leõ: 
+ Tình traïng thaát hoïc, laïc haäu tröôùc Caùch maïng thaùng 8
+ Nhöõng ñieàu kieän ñeå ngöôøi daân tham gia xaây döïng nöôùc nhaø. 
+Nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc hoïc chöõ quoác ngöõ.
- Daãn chöùng: 95% daân soá Vieät Nam thaát hoïc nghóa laø haàu heát ngöôøi Vieät Nam muø chöõ 
à Lyù leõ, daãn chöùng thuyeát phuïc 
Þ Tö töôûng, quan ñieåm: baèng moïi caùch phaûi choáng laïi naïn thaát hoïc ñeå xaây döïng nöôùc nhaø, giuùp ñaát nöôùc phaùt trieån, tieán boä.
* Yêu cầu hs đọc “Ghi nhớ” SGK
Hs đọc
Tiết 2
Ho¹t ®éng 2: 39’
- Bt1: GV goïi HS ñoïc vaên baûn “Caàn tìm ra thoùi quen toát trong ñôøi soáng xaõ hoäi” vaø traû lôøi caùc caâu hoûi SGK? 
? Ñaây coù phaûi laø vaên baûn nghò luaän khoâng ? Vì sao? 
? Vaán ñeà caàn giaûi quyeát trong vaên baûn naøy laø vaán ñeà gì? 
? Yù kieán ñeà xuaát cuûa taùc giaû trong vaên baûn naøy laø gì? 
? Nhöõng caâu naøo theå hieän yù kieán ñoù? 
? Ñeå thuyeát phuïc ngöôøi ñoïc, taùc giaû ñaõ ñöa ra nhöõng lyù leõ nao? Daãn chöùng naøo ñeå minh hoïa ? 
? Em coù nhaän xeùt gì veà caùc lyù leõ, daãn chöùng maø taùc giaû ñöa ra ? 
? Vaán ñeà baøi vaên nghò luaän naøy neâu leân coù nhaèm truùng 1 vaán ñeà coù trong thöïc teá hay khoâng ? 
(HS thaûo luaän) 
? Em coù taùn thaønh vôùi yù kieán cuûa baøi vieát naøy khoâng? Vì sao? 
GV choát laïi: Moät xaõ hoäi khoâng theå toàn taïi nhöõng thoùi quen xaáu. 
KNS: Nghị luận biết phê phán cái xấu, chọn dẫn chứng phù hợp.
B. Luyện tập:
1. Bt1 
Vaên baûn “Caàn taïo ra thoùi quen toát trong ñôøi soáng xaõ hoäi”. 
a. Ñaây laø vaên baûn nghò luaän vì: 
- Nhan ñeà neâu 1 yù kieán, 1 luaän ñieåm 
- Taùc giaû xaùc laäp cho ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe moät quan ñieåm: caàn taïo ra moät thoùi quen toát trong ñôøi soáng xaõ hoäi.
à Vaán ñeà caàn giaûi quyeát: xoùa boû thoùi quen xaáu, hình thaønh thoùi quen toát trong ñôøi soáng xaõ hoäi. 
b. YÙ kieán ñeà xuaát cuûa taùc giaû 
Choánglaïi thoùi quen xaáu à taïo ra thoùi quen toát trong ñôøi soáng xaõ hoäi. 
- Lyù leõ: 
+ Coù thoùi quen toát, xaáu 
+ Coù ngöôøi bieát... söûa 
+ Taïo ñöôïc thoùi quen toát laø raát khoù. .. 
- Daãn chöùng: 
+ Thoùi quen toát: daäy sôùm, ñuùng heïn, giöõ lôøi höùa, ñoïc saùch... 
+ Thoùi quen xaáu: huùt thuoác laù, caùu giaän, maát traät töï, maát veä sinh.
c. Ñaây laø vaán ñeà ta thöôøng thaáy trong thöïc teá ñôøi soáng xaõ hoäi. 
HS boäc loä quan ñieåm cuûa mình. 
- Bt 2: Tìm hiểu bố cục bài văn trên.
Bt 2: Bố cục 3 phần, liên kết hợp lý. MB: đoạn 1, TB: các đoạn giữa, KB: đoạn cuối.
- Bt 3: Sưu tầm hai đoạn văn nghị luận và chép vào vở bài tập.
Bt 3: Hs về nhà làm.
- Bt 4: GV Yeâu caàu HS theo doõi VD2 “Hai bieån hoà” 
? Vaên baûn naøy laø vaên baûn töï söï hay nghò luaän? Vì sao? 
? Vaên baûn naøy coù maáy ñoaïn? Moãi ñoaïn trình baøy theo phöông thöùc naøo? 
- Vaên baûn: “Hai bieån hoà " : Laø vaên baûn keå chuyeän ñeå nghò luaän. Hai caùi hoà lôùn coù yù nghóa töôïng tröng, töø ñoù maø nghó ñeán hai caùch soáng cuûa con ngöôøi. 
- Phaàn ñaàu à muoâng thuù, con ngöôøi chuû yeáu laø töï söï (keå veà 2 bieån hoà lôùn ôû palextin) 
- Phaàn sau: Coøn laïi vieát mang tính chaát, nghò luaän 
(Duøng lyù leõ, daãn chöùng ñeå neâu moät chaân lyù cuûa cuoäc soáng: con ngöôøi phaûi bieát soáng chan hoøa vôùi moïi ngöøôi) 
Ho¹t ®éng 3: 2’
C. Hướng dẫn tự học:
Phân biệt văn nghị luận và văn tự sự ở những văn bản cụ thể.
4. Củng cố: 2’
- Văn nghị luận được viết ra nhằm mục đích gì?
- Trong đời sống, ta thường gặp văn nghị luận dưới dạng nào?
5. Dặn dò: 2’
- Học bài, xem lại các bt, làm bt 3.
- Soạn bài “Tục ngữ về con người và xã hội”: Học thuộc lòng và giải thích nghĩa các câu tục ngữ