Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 20 - Tuần 8 - Tiết 33: Phần tiếng việt: Chữa lỗi về quan hệ từ

Ngày soạn: 16/10/2010 Ngày dạy: 21/10/2010
Tuần 8
Tiết 33: PHẦN TIẾNG VIỆT
CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TỪ
Mục tiêu cần đạt:
Kiến thức:
Một số lỗi thường gặp khi dùng quan hệ từ và cách sửa lỗi.
Kỹ năng:
Sử dụng quan hệ từ phù hợp với ngữ cảnh.
Phát hiện và chữa được một số lỗi thông thường về quan hệ từ.
Thái độ:
Học sinh có ý thức dùng quan hệ từ thích hợp trong mọi hoàn cảnh.
Phương pháp dạy học: sử dụng các phương pháp chính sau
Vấn đáp
Thực hành
Chuẩn bị:
GV: giáo án, sgk..
HS: soạn bai theo yêu cầu của giáo viên.
Tiến trình lên lớp:
 Ổn định:
 Kiểm tra bài cũ:
-Thế nào là quan hệ từ?
-Sử dụng quan hệ từ cần chú ý điều gì?
3. Bài mới: Giới thiệu: Ở tiết 27 chúng ta đã học bài Quan hệ từ và cách sử dụng chúng. Để hiểu rõ hơn về cách dùng cũng như tìm và sửa lỗi các quan hệ từ. Hôm nay, chúng ta sẽ đi vào phần bài mới.
TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠTĐỘNG
NỘI DUNG GHI BẢNG
*Hoạt động 1: Gợi dẫn hs tìm chổ thiếu quan hệ từ và tìm quan hệ từ thích hợp để chữa lại câu cho đúng:
-Ñoïc 2 ví duï 1 trong sgk
? Trong caùc caâu treân coù maáy veá? Noäi dung caùc veá naøy dieãn ñaït nhö theá naøo? Vì sao?
? Hai caâu thieáu quan heä töø ôû choã naøo? Haõy chöõa laïi ñuùng?
*Hoạt động 2: Duøng quan heä töø khoâng thích hôïp veà nghóa:
-Ñoïc 2 ví du 2.
? Caâu 1 dieãn ñaït maáy söï vieäc? Caùc söï vieäc mang haøm yù nhö theá naøo? Quan heä töø “vaø” coù theå duøng ñöôïc khoâng?
Caâu 1: hai boä phaän cuûa caâu dieãn ñaït 2 söï vieäc coù haøm yù töông phaûn ž neân duøng töø “ nhöng” thay cho töø “vaø”.
? Caâu 2 ngöôøi vieát muoán giaûi thích lyù do gì? Ñeå dieãn ñaït nghóa lí do ta duøng quan heä töø naøo cho phuø hôïp?
? Taïi sao noùi chim saâu coù ích cho noâng daân ž neân duøng töø “vì” thay “ ñeå”
*Hoạt động 3: Thừa quan hệ từ
- Ví duï 3 /sgk.
? Vì sao caùc caâu thieáu chuû ngöõ? Haõy chöõa laïi cho ñuùng cuù phaùp cuûa caâu?
Vì quan heä töø “qua”, “veà” ñaõ bieán chuû ngöõ cuûa caâu thaønh moät thaønh phaàn khaùc (traïng ngöõ) ž caàn boû quan heä töø ñoù.
*Hoạt động 4: Duøng quan heä töø maø taùc duïng lieân keát.
Ví duï 4 /sgk.
?Caùc caâu trong ví duï 4 sai ôû choã naøo? Haõy chöõa ñuùng ? à Duøng quan heä töø maø khoâng coù taùc duïng lieân keát ( boä phaän keøm theo quan heä töø ñoù khoâng lieân keát vôùi moät boä phaän khaùc)
*Nam khoâng nhöõng gioûi veà moân Toaùn, khoâng nhöõng gioûi veà moân Vaên maø baïn coøn gioûi veà nhieàu moân khaùc nöõa.
*Noù thích taâm söï vôùi meï, khoâng thích taâm söï vôùi chò.
? Trong vieäc söû duïng quan heä töø caàn traùnh caùc loãi naøo?
- HS ñoïc phaàn ghi nhôù /sgk / 107.
*Hoạt động 6: luyện tập
-Gv höôùng daãn Hs laøm baøi taäp 1,2,3,4 /sgk
Bài tập 1: Thêm quan hệ từ 
 Bài tập 2: Thay quan hệ từ
Bài tập 3: 
Bài tập 4: Chọn câu đúng, dùng sai
I.Các lỗi thường gặp về quan hệ từ.
1. Thiếu quan hệ từ
 - Ñöøng neân nhìn hình thöùc maø (ñeå) ñaùnh giaù keû khaùc.
 - Caâu tuïc ngöõ naøy chæ ñuùng ñoái vôùi xaõ hoäi xöa, coøn ñoái vôùi xaõ hoäi ngaøy nay..
2. Duøng quan heä töø khoâng thích hôïp veà nghóa:
Duøng quan heä töø “ nhöng” thay cho töø “vaø”.
3.Thöøa quan heä töø.
a Boû quan heä töø “ qua” ,“ veà”. 
b. Boû quan heä töø “vöøa “
4.Duøng quan heä từ và taùc duïng lieân keát.
*Nam khoâng nhöõng gioûi veà moân Toaùn, khoâng nhöõng gioûi veà moân Vaên maø baïn coøn gioûi veà nhieàu moân khaùc nöõa.
*Noù thích taâm söï vôùi meï, khoâng thích taâm söï vôùi chò.
* Ghi nhớ /sgk /107
II.Luyện tập
Bài tập 1: Thêm quan hệ từ
-Nó chăm chú nghe kể chuyện từ đầu đến cuối.
-Con xin báo một tin vui để (cho) cha mẹ mừng
Bài tập 2: Thay quan hệ từ
-Thay “với” bằng “như”
-Thay “tuy” bằng “dù”
-Thay “bằng” bằng “về”
Bài tập 3
- Bỏ quan hệ từ “đối với”
- Bỏ quan hệ từ “với”
Bài tập 4: Chọn câu đúng, dùng sai
a. Đ b. S c. S d. Đ e. Đ g. S h. Đ i. S
 4/Cuûng coá: - Ta neân traùnh caùc loãi gì veà quan heä töø?
 5/Dặn dò: - Naém noäi dung baøi hoïc
 - Laøm baøi taäp 5/ SGK
 - Chuaån bò baøi “ Xa ngaém thaùc nuùi Lö “,”Phong Kiều dạ bạc”
 + Tìm hieåu veà taùc giaû Lyù Baïch?
 + Ñoïc baøi thô phaàn: phieân aâm, dòch nghóa, dich thô.
 + Caûnh Thaùc Nuùi Lö,cảnh Phong Kiều ñöôïc mieâu taû ntn?
Rút kinh nghiệm
Ngày soạn: 16/10/2010 Ngày dạy: 22/10/2010
Tuần 9
Tiết 34: PHẦN VĂN
Văn bản: hướng dẫn đọc thêm XA NGẮM THÁC NÚI LƯ,
 PHONG KIỀU DẠ BẠC.
Mục tiêu cần đạt:
Kiến thức:
Sơ giản về tác giả Lí Bạch.
Vẻ đẹp độc đáo, hùng vĩ, tráng lệ của thác núi Lư qua cảm nhận đầy hứng khởi của thiên tài Lí Bạch, qua đó phần nào hiểu được tâm hồn phóng khoáng, lãng mạn của nhà thơ.
Đặc điểm nghệ thuật độc đáo trong bài thơ.
Kỹ năng:
Đọc – hiểu văn bản thơ Đường qua bản dịch tiếng Việt
Sử dụng phần dịch nghĩa trong việc phân tích tác phẩm và phần nào biết tích lũy vốn từ Hán- Việt.
Thái độ;
Giúp học sinh cảm nhận được vẻ đẹp của nhiên nhiên.
Lòng yêu mến thiên nhiên cũng như tâm hồn của nhà thơ.
II. Phương pháp: sử dụng các phương pháp chính sau
- Phân tích 
- Giảng bình
- Gợi tìm
III. Chuẩn bị
GV: sgk, đọc thêm về tư liệu Lí Bạch.
HS: chuẩn bị bài theo yêu cầu của giáo viên.
IV Tiến trình lên lớp:
 1. Ổn định
 2. Kiểm tra bài cũ:
- Đọc thuộc lòng bài thơ Bạn đến chơi nhà và nêu ý nghĩa của bài thơ
- Kiểm tra vở soạn của hs.
3 Bài mới:
Giới thiệu: Lí Bạch- nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc đời Đường. Thơ ông viết nhiều về chiến tranh, thiên nhiên, tình yêu và tình bạn. Thiên nhiên trong thơ Lí Bạch luôn hiện lên với vẻ đẹp hùng vĩ, lãng mạn Vọng Lư sơn bộc bố là một trong những bài tiêu biểu viết về đề tài thiên nhiên của nhà thơ.
TIẾN TRÌNH TỔ CHÚC CÁC HOẠT ĐỘNG
NỘI DUNG GHI BẢNG
*Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả- tác phẩm.
+ HS đọc phần chú thích/111/sgk. Giới thiệu vài nét về tác giả?
Lí Bạch (701-762) là nhà thơ nổi tiếng đời Đường, được mệnh danh là “thi tiên”. Thơ ông biểu lộ tâm hồn tự do, phóng khoáng. Hình ảnh thơ thường mang tính chất tươi sáng, kì vĩ, ngôn ngữ tự nhiên mà điêu luyện.
- Tìm hieåu theå thô , chuù yù soá caâu , soá chöõ , caùch gieo vaàn
- Cuûng coá kieán thöùc veà theå thô TNTT ( soá caâu , soá chöõ , caùch gieo vaàn ) 
- G. höôùng daãn ñoïc : gioïng nheï nhaøng , dieãn caûm baûn phieân aâm vaø dòch thô . H ñoïc
 * Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu vaên baûn
? Em haõy xaùc ñònh vò trí ñöùng ngaém thaùc nöôùc cuûa taùc giaû? Vò trí ñoù coù lôïi nhö theá naøo trong vieäc phaùt hieän nhöõng ñaëc ñieåm cuûa thaùc nöôùc ?
- Ñoïc laïi caùch giaûi thích nghóa cuûa töø “voïng” ôû ñaàu ñeà vaø chöõ “dao” ôû caâu 3 ñeå khaúng ñònh ñaây laø caûnh vaät ñöôïc ngaém nhìn töø xa .Ñieåm nhìn khoâng cho pheùp khaéc hoïa caûnh vaät moät caùch chi tieát , tæ mæ nhöng coù lôïi theá laøm noåi baät saéc thaùi huøng vó cuûa thaùc nöôùc nuùi Lö à caùch choïn ñieåm nhìn toái öu 
Tìm hieåu yù nghóa cuûa caâu thô ñaàu .
?Caâu thô thöù nhaát mieâu taû gì vaø taû nhö theá naøo ?
-Maët trôøi chieáu xuoáng nuùi Höông Loâ sinh ra laøn khoùi tía à Phaùc ra ñöôïc caùi phong neàn cuûa böùc tranh toaøn caûnh tröôùc khi mieâu taû veû ñeïp cuûa baûn thaân thaùc nöôùc : laøn khoùi tía ñang toaû leân töø ngoïn nuùi Höông Loâ . Laøn khoùi tía ñöôïc sinh ra töø söï giao duyeân giöõa maët trôøi vaø ngoïn à Nhôø ñoù , khoâng gian trôû neân thi vò vaø höõu tình .
? Tröôùc Lí baïch treân 300 naêm , trong “Lö sôn kí” , nhaø sö Tueä Vieãn ñaõ töøng taû “Khí bao truøm treân ñænh Höông Loâ mòt muø nhö höông khoùi” . Vaäy caùi môùi maø Lí Baïch ñem tôùi cho veû ñeïp cuûa Höông Loâ laø ôû ñieåm naøo ?
- Caâu vaên cuûa Tueä Vieãn khoâng coù aùnh saùng maët trôøi , chæ coù moät pheùp so saùnh thoâng thöôøng .
- Caùi môùi maø Lí Baïch ñaõ ñem tôùi cho veû ñeïp cuûa Höông Loâ laø mieâu taû noù döôùi nhöõng tia naéng cuûa maët trôøi . Vaø laøn hôi nöôùc , phaûn quang aùnh saùng maët trôøi ñaõ chuyeån thaønh moät maøu tím vöøa röïc rôõ vöøa kì aûo . Söï thöïc laø hôi khoùi ñaõ coù töø tröôùc, noùi ñuùng hôn laø toàn taïi thöôøng xuyeân , song döôùi ngoøi buùt cuûa Lí Baïch , vôùi ñoäng töø “sinh” , döôøng nhö khi aùnh saùng maët trôøi xuaát hieän thì moïi vaät môùi sinh soâi, naûy nôû , trôû neân soáng ñoäng .
- G. coù theå so saùnh giöõa baûn dòch thô vaø dòch nghóa . Quan heä giöõa 2 veá trong caâu thöù nhaát laø quan heä nhaân – quaû , chuû theå xuyeân suoát laø maët trôøi . Dòch veá sau thaønh cuïm C-V “khoùi tía bay” ( chuû theå khoùi tía ) à moái quan heä nhaân – quaû treân ñaõ bò xoùa boû , khoâng khí huyeàn aûo ñaõ bò xua tan .
? Töø ñoù ,ta coù theå neâu leân vai troø cuûa caâu thöù nhaát so vôùi toaøn baøi thô laø gì? à taïo phoâng neàn laøm cho töøng veû ñeïp cuûa thaùc nöôùc ñöôïc mieâu taû trong 3 caâu sau vöøa nhö coù cô sôû hôïp lí , vöøa theâm lung linh , huyeàn aûo .
Phaân tích nhöõng veû ñeïp khaùc nhau cuûa thaùc nöôùc ôû 3 caâu sau .
? ÔÙ caâu thô thöù 2 , veû ñeïp cuûa thaùc nöôùc ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo ?
- Caâu 2 ñaõ ñieåm roõ yù cuûa ñeà , laïi veõ ra ñöôïc aán töôïng ban ñaàu cuûa nhaø thô ñoái vôùi thaùc nöôùc . Vì ôû xa ngaém neân döôùi maét nhaø thô , thaùc nöôùc voán tuoân traøo ñoå aàm aàm xuoáng nuùi ñaõ bieán thaønh moät daûi luïa traéng ruû xuoáng yeân aéng vaø baát ñoäng ñöôïc treo leân giöõa khoaûng vaùch nuùi vaø doøng soâng . Chöõ “quaûi” (treo ) ñaõ bieán caùi ñoäng thaønh caùi tónh , bieåu hieän moät caùch heát söùc saùt hôïp caûm nhaän nhìn töø xa veà doøng thaùc . Ñænh nuùi khoùi tía mòt muø , chaân nuùi doøng soâng tuoân chaûy , khoaûng caùch giöõa laø thaùc nöôùc treo cao nhö daûi luïa . Quaû laø moät böùc danh hoaï traùng leä .
? Ñoái chieáu baûn nguyeân taùc vaø dòch thô , cho bieát baûn dòch ñaõ ñaùnh maát ñieàu gì ? à Maát nhaõn töï “quaûi” à aán töôïng do hình aûnh doøng thaùc gôïi ra trôû neân môø nhaït vaø aûo giaùc veà giaûi Ngaân Haø ôû caâu cuoái cuõng trôû neân thieáu cô sôû .
? Ñoïc caâu 3 . Caùc ñoäng töø “phi , löu” vaø “tröïc haù” coù yù nghóa gì trong vieäc mieâu taû doøng thaùc ?
- Caûnh vaät töø tónh chuyeån sang ñoäng . Hai töø “phi löu” mieâu taû toác ñoä maïnh meõ cuûa doøng nöôùc töø ñoä cao 3 nghìn thöôùc xuoáng ( chaûy nhö bay ) . “Tröïc haù” giuùp hình dung theá nuùi cao vaø ñöùng à Tröïc tieáp taû thaùc song laïi giuùp ngöôøi ñoïc hình dung ñöôïc ñaëc ñieåm cuûa daõy nuùi Lö Sôn vaø ñænh Höông Loâ .
à Thaùc nuùi Lö ñeïp veû ñeïp traùng leä , kì vó.
? Ñoïc caâu 4 : Em hieåu gì veà daûi Ngaân Haø ? Caûnh thaùc nöôùc ñöôïc mieâu taû qua caùch noùi nhö theá naøo ?( Taùc giaû söû duïng bieän phaùp tu töø g ... óa laø “cheát voâ ích” ( mang saéc thaùi khinh bæ ) . “Hi sinh” laø “cheát vì nghóa vuï , lí töôûng cao caû” ( mang saéc thaùi kính troïng )
? Coù maáy maáy loaïi töø ñoàng nghóa ? Phaân bieät .
* Hoaït ñoäng 3 : Tìm hieåu vieäc söû duïng töø ñoàng nghóa .
? Coù theå thay theá vò trí 2 töø “traùi” vaø “quaû”û trong 2 caâu khoâng ? Vì sao? à Coù .
? Thöû thay theá vò trí 2 töø boû maïng vaø hi sinh trong 2 caâu vaø ruùt ra nhaän xeùt.
 à Khoâng theå thay vì saéc thaùi bieåu caûm khaùc nhau .
Traû lôøi caâu hoûi 2 muïc III trang 115 . à “Chia tay” vaø “chia li” ñeàu coù nghóa laø “rôøi nhau , moãi ngöôøi ñi moät nôi” nhöng ñoaïn trích laáy tieâu ñeà “Sau phuùt chia li” thì hay hôn “Sau phuùt chia tay” vì töø chia li vöøa mang saéc thaùi coå xöa vöøa dieãn taû ñöôïc caùi caûnh ngoä bi saàu cuûa ngöôøi phuï nöõ .
èKeát luaän : khoâng phaûi bao giôø caùc töø ñoàng nghóa cuõng coù theå thay theá cho nhau à caàn caân nhaéc, löïa choïn .
* Hoaït ñoäng 4 : luyeän tập
I. Theá naøo laø töø ñoàng nghóa? 
1. Ví duï. 
- Roïi = chieáu 
- Troâng 
+ Nhìn ñeå nhaän bieát: nhìn , ngoù , doøm , lieác .
+ Coi soùc, giöõ gìn cho yeân oån: troâng coi , chaêm soùc , coi soùc 
+ Mong: mong , hi voïng , troâng mong . 
à Töø ñoàng nghóa.
2. Ghi nhôù.SGK / 114
3.Baøi taäp 1. SGK / 115
gan daï=duõng caûm ; nhaø thô=thi só;moå xeû = phaãu thuaät ; cuûa caûi = taøi saûn ; nöôùc ngoaøi = ngoaïi quoác ; choù bieån = haûi caåu ; ñoøi hoûi = yeâu caàu ; naêm hoïc = nieân khoaù ; loaøi ngöôøi = nhaân loaïi ; thay maët = ñaïi dieän .
II. Caùc loaïi töø ñoàng nghóa 
1. Ví duï: 
-Töø “ quaû” vaø töø “traùi”
à Nghóa hoaøn toaøn gioáng nhau
 à Töø ñoàng nghóa hoaøn toaøn
Töø “boû maïng” vaø “hi sinh”
à Gioáng : caû 2 ñeàu coù nghóa laø cheát .
 Khaùc : veà saéc thaùi yù nghóa . “Boû maïng” coù nghóa laø “cheát voâ ích” ( mang saéc thaùi khinh bæ ) . “Hi sinh” laø “cheát vì nghóa vuï , lí töôûng cao caû” ( mang saéc thaùi kính troïng )
àTöø ñoàng nghóa khoâng hoaøn toaøn
2. Ghi nhôù.SGK / 114
III.Söû duïng töø ñoàng nghóa 
1.Ví duï.
- Töø “traùi” vaø “quaû”ûcoù theå thay theá cho nhau.
Töø “boû maïng” vaø “hi sinh” khoâng theå thay theá cho nhau vì saéc thaùi bieåu caûm khaùc nhau
2.Ghi nhôù: SGK/ 115.
II. Luyeän taäp :
 * Baøi 2 /115 : Tìm töø coù goác AÁn –AÂu ñoàng nghóa :
maùy thu thanh = ra-ñi-oâ; sinh toá = vi-ta-min ; xe hôi = oâtoâ ; döông caàm= pi-a-noâ .
* Baøi 3 /115 : Tìm töø ñòa phöông ñoàng nghóa .
heo = lôïn , traùi = quaû ; na = maõng caàu ; kính = göông 
* Baøi 4 / 115 : Tìm töø ñoàng nghóa thay theá caùc töø in ñaäm :
ñöa ( taän tay ) = trao ; ñöa ( khaùch ) = tieãn ; keâu = than ; noùi = traùch ; ñi = cheát .
* Baøi 5 / 116 :
+ aên : saéc thaùi bình thöôøng ; xôi : saéc thaùi lòch söï , xaõ giao ; cheùn : saéc thaùi thaân maät , thoâng tuïc .
+ cho : ngöôøi trao vaät coù ngoâi thöù cao hôn ngöôøi nhaän ; taëng : ngöôøi trao vaät khoâng phaân bieät ngoâi thöù vôùi ngöôøi nhaän ; bieáu : ngöôøi trao vaät coù ngoâi thöù thaáp hôn hoaëc ngang baèng ngöôøi nhaän vaø coù thaùi ñoä kính troïng ñoái vôùi ngöôøi nhaän .
+ yeáu ñuoái : söï thieáu haún söùc maïnh veà theå chaát hoaëc tinh thaàn ; yeáu ôùt : yeáu ñeán möùc söùc löïc hoaëc taùc duïng coi nhö khoâng ñaùng keå . Yeáu ôùt khoâng noùi veà traïng thaùi tinh thaàn .
+ xinh : chæ ngöôøi coøn treû , hình daùng nhoû nhaén , öa nhìn ; ñeïp : coù yù nghóa chung hôn , möùc ñoä cao hôn xinh .
+ tu : uoáng nhieàu , lieàn moät maïch baèng caùch ngaäm tröïc tieáp vaøo mieäng chai hay voøi aám ; nhaáp: uoáng töøng chuùt moät baèng caùch chæ hôùp ôû ñaàu moâi , thöôøng laø ñeå cho bieát vò ; noác : uoáng nhieàu vaø heát ngaymoät luùc moät caùch thoâ tuïc .
* Baøi taäp 6 / 116 : Choïn töø thích hôïp ñieàn vaøo choã troáng :
a. - höôûng thaønh quaû -  laäp nhieàu thaønh tích 
b. - .ngoan coá choáng cöï  - ngoan cöôøng giöõ vöõng khí tieát .
c. - lao ñoäng laø nghóa vuï  -  giao nhieäm vuï .
d. -  luoân giöõ gìn quaàn aùo - .baûo veä Toå quoác laø söù meänh 
* Baøi taäp 7 / 116 : 
a. Caâu 1 ñieàn ñöôïc caû 2 töø .	- caâu 2 ñieàn töø ñoái xöû .
b. Caâu 1 ñieàn ñöôïc caû 2 töø .	- caâu 2 ñieàn töø to lôùn .
* Baøi taäp 8 / 117 : Löu yù H söû duïng ñuùng saéc thaùi yù nghóa .
* Baøi 9/ 117 : 
- Höôûng laïc à haøm nghóa xaáu à thay baèng höôûng thuï .
- Bao che à haøm nghóa xaáu à thay baèng che chôû .
- Giaûng daïy à hoaït ñoäng leân lôùp cuûa thaày , coâ à thay baèng daïy .
- Trình baøy à noùi ñieàu gì ñoù cho ngöôøi khaùc hieåu à thay baèng tröng baøy 
4. Cuûng coá:-Thế nào là từ đồng nghĩa, có những loại từ đồng nghĩa nào?
 -Sử dụng từ đồng nghĩa như thế nào?
 5. Dặn doø: * Hoïc vaø hoaøn thaønh caùc baøi taäp 
 * Chuaån bò baøi môùi :“Caùch laäp yù cuûa baøi vaên bieåu caûm” . 
- Chuù yù ñoaïn vaên 1 ( noùi veà caây tre ) ñoaïn 3 ( noùi veà coâ giaùo ) vaø ñoaïn 4 ( noùi veà ngöôøi meï ) 
 - Traû lôøi caâu hoûi ôû trang 118-119 – 120 –121 .
 RÚT KINH NGHIỆM:
Ngày soạn : 22/10/2010 Ngày dạy: 26/10/2010
 Tuần 10: 
 Tiết 36: PHẦN TẬP LÀM VĂN
CAÙCH LAÄP YÙ CUÛA BAØI VAÊN BIEÅU CAÛM .
I/MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 
 1.Kiến thức: 
 - Ý và cách lập ý trong bài văn biểu cảm.
 - Những cách lặp ý thường gặp trong một bài văn biểu cảm.
 2. Kỹ năng:
 - Biết vận dụng các cách lập ý hợp lý đối với các đề văn cụ thể.
 3. Thái độ:
 - Giúp Học sinh nhận ra cách viết của mỗi bài văn.
 II/PHƯƠNG PHÁP: qui nạp,thực hành
III/ CHUẨN BỊ : -Gv:giáo án , SGK,
 - HS: soạn bài theo yêu cầu của Gv
IV/ TIÊN TRÌNH LÊN LỚP: 
1. Ổn định:
2.Kiểm tra bài cũ: kiểm tra vở soạn của học sinh.
3.Bài mới::
Tiến trình tổ chức các hoạt động
Phần ghi bảng
* Hoaït ñoäng 1 : Nhöõng caùch laäp yù thöôøng gaëp cuûa baøi vaên bieåu caûm
H ñoïc ñoaïn vaên veà caây tre. 
? Caây tre ñaõ gaén boù vôùi ñôøi soáng cuûa ngöôøi Vieät Nam bôûi nhöõng coâng duïng cuûa noù nhö theá naøo ? à Tre xanh laø boùng maùt , tre mang khuùc nhaïc taâm tình , töôi nhöõng coång chaøo thaéng lôïi , ñu tre bay boång , saùo dieàu tre cao vuùt ( coù theå keå theâm nhöõng coâng duïng khaùc )
? Ñeå theå hieän söï gaén boù “coøn maõi” cuûa caây tre , ñoaïn vaên ñaõ nhaéc ñeán nhöõng gì ôû töông lai ? à Nöùa tre chia buøi seû ngoït cuûa nhöõng ngaùy mai töôi haùt , coøn maõi vôùi chuùng ta vui haïnh phuùc hoaø bình .
 ? Vieát veà tre , ngöôøi vieát ñaõ coù nhöõng lieân töôûng , töôûng töôïng nhö theá naøo ? à Lieân töôûng ñeán con ngöôøi Vieät Nam nhuõn nhaën , ngay thaúng , thuyû chung , can ñaûm . Nhöõng ñöùc tính cuûa ngöôøi hieàn 
? Döïa vaøo nhöõng ñaëc ñieåm naøo cuûa tre maø ngöôøi vieát lieân töôûng nhö theá ?
- Tre deûo dai , coù theå uoán cong à nhuõn nhaën .
- Ñoát tre moïc thaúng à ngay thaúng , khoâng chòu khuaát .
- Tre gaén boù vôùi con ngöôøi à thuyû chung .
- Tre cuøng con ngöôøi ra maët traâän à can ñaûm .
è Keát luaän : gôïi nhaéc quan heä vôùi söï vaät , lieân heä vôùi töông lai laø caùch baøy toû tình caûm ñoái vôùi söï vaät .
Cho H ñoïc ñoaïn vaên veà con gaø ñaát.
? Taùc giaû ñaõ say meâ con gaø ñaõ nhö theá naøo? 
? Vieäc hoài töôûng laïi quaù khöù ñaõ gôïi caûm xuùc gì cho taùc giaû? 
Cho H ñoïc ñoaïn vaên veà coâ giaùo 
? Ñoaïn vaên ñaõ gôïi nhöõng kæ nieäm gì veà coâ giaùo ?
- Coâ giöõa ñaøn em nhoû ; tieáng coâ giaûng baøi ; coâ meät nhoïc vaø ñau ñôùn nhöng luoân theo doõi lôùp hoïc ; coâ thaát voïng khi moät em caàm sai buùt , lo laéng cho hoïc sinh khi coù thanh tra ; sung söôùng khi hoïc sinh ñaït keát quaû xuaát saéc à Do coù nhieàu kæ nieäm neân hoïc sinh khoâng bao giôø queân coâ .
? Ñeå theå hieän tình caûm ñoái vôùi coâ giaùo , ñoaïn vaên ñaõ laøm nhö theá naøo ? ( Em coù nhaän xeùt gì veà caùch duøng töø cuûa ñoaïn vaên? ) à Duøng nhieàu töø ngöõ bieåu caûm .
? Xuaát phaùt töø tình caûm thaân yeâu ñoái vôùi coâ giaùo , taùc giaû ñaõ töôûng töôïng nhöõng gì ? à Sau naøy khi em ñaõ lôùn , vaãn seõ nhôù ñeán coâ , seõ tìm gaëp coâ giöõa moät ñaùm hoïc troø nhoû ;seõ töôûng chöøng nhö nghe tieáng noùi cuûa coâ , seõ nhôù laïi 2 naêm ngoài trong lôùp hoïc cuûa coâ 
? Vieäc nhôù laïi kæ nieäm , töôûng töôïng tình huoáng mai sau coù taùc duïng gì ?
- Giuùp ngöôøi vieát baøy toû tình caûm ñoái vôùi coâ .
è Keát luaän : Gôïi laïi kæ nieäm , töôûng töôïng tình huoáng mai sau laø moät caùch baøy toû tình caûm vaø ñaùnh giaù ñoái vôùi moät con ngöôøi .
Tìm hieåu ñoaïn vaên veà ngöôøi meï .
? Ñoaïn vaên ñaõ nhaéc ñeán nhöõng hình aûnh gì veà u toâi ?Hình boùng vaø neùt maët u ñaõ ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo ? à Gôïi taû boùng daùng u vaø khuoân maët u . Cho H tìm nhöõng daãn chöùng cuï theå .
? Qua vieäc mieâu taû boùng daùng vaø khuoân maët u , em thaáy söï quan saùt coù taùc duïng bieåu hieän tình caûm nhö theá naøo ? à Theå hieän tình thöông yeâu, söï hoái haän vì mình ñaõ thôø ô , voâ tình vôùi meï .
è Keát luaän : Khaéc hoaï hình aûnh con ngöôøi vaø neâu nhaän xeùt laø caùch baøy toû tình caûm cuûa mình ñoái vôùi ngöôøi ñoù.
è Töø caùc hoaït ñoäng treân , cho H quy veà nhöõng ñieåm caàn ghi nhôù .
* Hoaït ñoäng 4 : Luyeän taäp . 
Taäp laäp yù baøi vaên bieåu caûm – Ñeà c. / 121 .
Böôùc 1 : Tìm hieåu ñeà .
Böôùc 2 : Tìm yù cho baøi vaên .
Böôùc 3 : Laäp daøn baøi :
a. Môû baøi : Giôùi thieäu chung về người thân và quan hệ thân tình giữa mình và người đó.
b. Thaân baøi : Tình cảm đối với người thân:
- Hồi tưởng những kỉ niệm,ấn tượng của mình với người đó trong quá khứ.
- Sự gắn bó giữa mình với người đó trong niềm vui,nỗi buồn của cuộc sống.
- Nghĩ về hiện tại , tương lai của người đó và bày tỏ sự quan tâm ,mong muốn.
c. Keát baøi : Caûm xuùc chung về người thân đó
I.Nhöõng caùch laäp yù thöôøng gaëp cuûa baøi vaên bieåu caûm 
1. Lieân heä hieän taïi vôùi töông lai
- Gôïi nhaéc quan heä vôùi söï vaät, lieân heä vôùi töông lai laø caùch ñeå baøy toû tình caûm ñoái vôùi söï vaät.
2.Hoài töôûng quaù khöù vaø suy nghó veà hieän taïi .
- Gôïi nhaéc quan heä vôùi söï vaät, lieân heä vôùi töông lai laø caùch baøy toû tình caûm ñoái vôùi söï vaät
3.Töôûng töôïng tình huoáng , höùa heïn , mong muoán .
- Gôïi laïi kæ nieäm, töôûng töôïng tình huoáng laø moät caùch baøy toû tình caûm vaø ñaùnh giaù ñoái vôùi moät con ngöôøi.
4.Quan saùt , suy ngaãm .
- Khaéc hoïa hình aûnh con ngöôøi vaø neâu nhaän xeùt caùch baøy toû tình caûm ñoái vôùi ngöôøi ñoù.
* Ghi nhôù SGK / 121
 II.Luyeän taäp :
Taäp laäp yù baøi vaên bieåu caûm–Ñeà c/ 121
4. Cuûng coá: Nêu những cách lập ý thường gặp của bài văn biểu cảm?
5. Dặn dò: 
* Hoïc baøi : Caùc caùch laäp yù trong baøi vaên bieåu caûm . 
* Chuaån bò baøi môùi :
+ Soaïn baøi: Caûm nghó trong ñeâm thanh tónh . 
+ Traû lôøi caùc caâu hoûi 1 ,2 , 3 / 124 .
 RÚT KINH NGHIỆM:
..