Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 34 - Tiết 129: Ôn tập tập làm văn

 TUẦN 34 Ngày soạn: 21- 04- 2012 
 TIẾT 129 Ngày dạy: 22,23- 04- 2012 
 Tiếng Việt :ÔN TẬP TẬP LÀM VĂN(TT)
 I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 - Khái quát, hệ thống hóa kiến thức đã học về văn biểu cảm và văn nghị luận.
 II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ:
1. Kiến thức: 
 - Hệ thống kiến thức về văn biểu cảm.- Hệ thống kiến thức về văn nghị luận .
2. Kĩ năng: 
 - Khái quát, hệ thống các văn bản biểu cảm và nghị luận đã học.
- Làm bài văn biểu cảm và văn nghị luận.
3. Thái độ: - Học bài, soạn bài theo yêu cầu của GV.
 III. PHƯƠNG PHÁP:- Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.
 IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định : 
2. Kiểm tra bài cũ : - Kiểm tra việc chuẩn bị bài của hs 
3. Bài mới : GV giới thiệu bài 
 - Chúng ta đã học văn biểu cảm và văn nghị luận, hôm nay chúng ta sẽ ôn lại các thể loại văn này để các em nắm kĩ hơn về cách làm bài.
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
NỘI DUNG BÀI DẠY
? Em hãy nhắc lại thế nào là văn nghị luận?
- Hs: Trả lời theo sgk?
? Hãy ghi lại tên các văn bản nghị luận đã được học và đọc trong chương trình Ngữ Văn 7?
- HS: Thảo luận trình bày bảng.
- GV: Chốt ghi bảng
2. Văn nghị luận :
Tên vb nghị luận
Các dạng nghị luận
Các yếu tố cơ bản
1. Tinh thần yêu nước của nhân dân ta
2. Sự giàu đẹp của TV 
3. Đức tình giản dị của BH 
4. Ý nghĩa văn chương 
A. Nghị luận nói : ý kiến trao đổi , tranh luận , phát biểu trong các cuộc họp , hội thảo , sơ kết , tổng kết , ý kiến trao đổi , phỏng vấn , chương trình thời sự , thể thao 
B. Nghị luận viết 
- Các bài xã luận , bình luận , đọc sách , phê bình văn học , nghiên cứu văn học ,các luận văn , luận án .
- Luận đề , luận điểm , luận cứ , luận chứng , lí lẽ , dẫn chứng , lập luận 
- Trong đó lập luận là yếu tố chủ yếu 
* Luận điểm là : Những bộ phân , những khía cạnh , bình diện của luận đề . Một luận đề có thể có nhiều luận điểm nhưng cũng có thể chỉ có 1 luận điểm. Khi ấy, luận đề và luận điệm trùng khít với nhau 
 Trong a,b,c,d
+ Câu a, d là luận điểm 
+ Câu b chỉ là câu cảm thán 
+ Câu chưa đầy đủ, chưa rõ ý 
* Trong văn chứng minh rất cần dẫn chứng, nhưng còn cần lí lẽ, còn phải biết lập luận 
- Dẫn chứng trong bài băn chứng minh phải tiêu biểu , chọn lọc , chính xác phù hợp với luận điểm , luận đề , đồng thời cần được làm rõ , được phân tích bằng lí lẽ , lập luận chứ không phải chỉ nêu , thống kê dẫn chứng hàng loạt 
- Lí lẽ ,lập luận không chỉ là chất keo kết nối các dẫn chứng mà còn làm sáng tỏ và nổi bật dẫn chứng , và đó mới là chủ yếu 
- Bởi vậy đưa dẫn chứng trong bài ca dao chưa đủ để chứng minh TV ta giàu đạp , mà người viết còn phải đưa thêm những dẫn chứng khác . Phân tích cụ thể bài ca dao trên để thấy rõ trong TV đã thể hiện sự giàu đẹp ntn
- Yêu cầu lí lẽ và lập luận : phải phù hợp với dẫn chứng , góp phần làm rõ bản chất của dẫn chứng 
- Lí lẽ và lập luận phải chặt chẽ , mạch lạc , lô gíc 
- Với 2 đề văn trên , chỗ giồng nhau là : Chung 1 luận đề , cùng phải sử dụng lí lẽ , dẫn chứng và lập luận 
- Khác nhau 
 Giải thích 
 Chứng minh
- Thể loại ( kiểu vb)
- Vấn đề ( giả thiết là) chưa rõ
- Lí lẽ là chủ yếu 
- Là rõ bản chất vấn đề là ntn
- Thể loại ( kiểu vb)
- Vấn đề ( giả thiết là ) đã rõ
- Dẫn chứng là chủ yếu 
- Chứng tỏ sự đúng đắn của vấn đề ntn
*HOẠT ĐỘNG2: Hướng dẫn luyện tập
- GV: Cho hs đọc đề trong SGK để tham khảo
-HS: Đọc đề tham khảo
II. LUYỆN TẬP :
V. CỦNG CỐ, DẶN DÒ, HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :
- Hãy nêu đặc điểm của văn biểu cảm ? 
 - Chứng minh và giải thích giống và khác nhau ntn?
 - Học thuộc các kiến thức đã ôn tập 
Về nhà làm các đề sau :
 + Chứng minh sự đúng đắn của câu tục ngữ “ Có công mài sắt có ngày nên kim”
+ Giải thích câu ca dao: 
 Chẳng xinh cũng thể hoa nhài 
 Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An 
IV. RÚT KINH NGHIỆM
.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
********************************************************
 TUẦN 34 Ngày soạn: 21- 04- 2012 
 TIẾT 130 Ngày dạy: 22,23- 04- 2012 
Tiếng Việt :ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
 I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
 - Hệ thống hóa kiến thức về các phép biến đổi câu.
 - Hệ thống hóa kiến thức về các phép tu từ cú pháp.
 II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ:
1. Kiến thức: - Các phép biến đổi câu, các phép tu từ cú pháp.
2. Kĩ năng: - Lập sơ đồ hệ thống hóa kiến thức về các phép biến đổi câu và các phép tu từ cú pháp.
3. Thái độ: - Yêu mến tiếng việt
 III. PHƯƠNG PHÁP:
 - Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.
 IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định : 
2. Kiểm tra bài cũ :
3. Bài mới : 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
NỘI DUNG BÀI DẠY
* HOẠT ĐỘNG 1: Ôn lại lí thuyết Các phép biến đổi câu .Các phép tu từ cú pháp : 
? Hãy nêu những phép biến đổi câu ? 
HS: + Thêm, một số thành phần câu 
 + Chuyển đổi kiểu câu
? Trong dạng dút gọn câu chúng ta có những loại câu nào ? 
- HS: Rút gọn câu và câu đặc biệt 
? Thế nào là rút gọn câu ? Cho vd 
? Trong vd thành phần nào được rút gọn ? tại sao ?
HS: Thành phần CN vì câu nói là của chung mọi người 
? Khi rút gọn câu cần đảm bảo điều gì ? 
? Thế nào là câu đặc biệt ? Cho vd 
 ? Câu đặc biệt thường được dùng trong những tình huống nào ? Cho vd 
- HS: Nêu thời gian nơi chốn 
 VD : Buổi sáng . Đêm hè . Chiều đông 
- Liệt kê sự vật hiện tượng 
 VD : Cháy. Tiếng thét. Chạy rầm rập. Mưa , Gío. 
- Bộc lộ cảm xúc : Trời ôi! Aí chà chà !
- Gọi đáp :VD Sơn ơi ! Đợi với 
* GV chốt: Câu đặc biệt cũng là dạng rút gọn câu, nhưng thường khó hoặc không thể khôi phục thành phần bị lược bỏ . Đây chính là điểm khác biệt giữa câu đặc biệt và câu rút gọn 
* Chúng ta vừa ôn tập 2 dạng rút gọn câu . Bây giờ chúng ta tiếp tục ôn tập về 2 dạng mở rộng câu 
? Em hãy cho biết dạng mở rộng câu thứ nhất là gì ? 
 - HS: Thêm trạng ngữ cho câu 
? Trạng là gì ? Cho vd 
? Dạng thứ hai là dùng cụm chủ vị làm thành phần câu . Vậy thế nào là dụng cụm C-V làm thành phần câu ? Ch vd 
? Các thành phần nào của câu có thể được mở rộng bằng cụm C-V ? Cho vd
* GV chốt: Nhờ việc mỏ rộng câu bằng cách dụng cụm C-V làm thành phần câu , ta có thể gộp 2 câu độc lập thành 1 câu có cụm C-V làm thành phần Chuyển đổi kiểu câu có những cách chuyển đối nào ? 
? Thế nào là câu chủ động , câu bị động ? cho vd 
? Chuyển đổi như vậy có tác dụng gì ?
 HS : Tránh lặp 1 kiểu câu hoặc để đảm bảo mạnh văn nhất quán 
? Có mấy kiểu câu bị động ? Cho vd 
HS: Có từ bị và được 
 Không có từ bị và được 
? Chúng ta đã học những phép tu từ nào ? 
HS: Điệp ngữ và liệt kê 
? Liệt kê là gì ? Cho vd 
? Có mấy kiểu liệt kê ? cho vd 
- HS: Liệt kê theo từng cặp và liệt kê không theo từng cặp 
VD : Tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải/ tinh thần và lực lượng ; tính mạng và của cải 
- Liệt kê tăng tiến và liệt kê không tăng tiến 
VD : Tre , nứa , mai , vầu .
- GV chốt : Liệt kê là một phép tu từ cú pháp . Vì vậy, khi sử dụng cần phải chú ý tới giá trị biểu cảm của nó 
*HOẠT ĐỘNG2: Hướng dẫn luyện tập
GV hướng dẫn cho hs viết , sau đó đọc trước lớp GV cùng học sính nhận xét 
1. Bài tập 1: 
? Bài tập 1 yêu cầu điều gì ? 
- HS: Thảo luận trình bày bảng.
- GV: Chốt ghi bảng
I. TÌM HIỂU CHUNG:
* Lí thuyết
3. Các phép biến đổi câu : 
a. Rút gọn câu: Khi nói viết, ta có thể lược bỏ một số thành phần của câu tạo thành câu rút gọn bớt thành phần câu
- VD : Thương người như thể thương thân 
+ Rút gọn câu cần chú ý : 
- Câu vẫn đủ ý và không bị cộc lốc, khiếm nhã 
- Trong đối thoại, hội thoại thường hay rút gọn câu nhưng cần chú ý quan hệ vai giữa người nói và người nghe , người hỏi và người trả lời.
b. Câu đặc biệt : Câu đặc biệt khôngcấu tạo theo mô hình chủ ngữ – vị ngữ 
- VD : Một đêm trăng . Tiếng reo
* Tác dụng :
+ Nêu thời gian nơi chốn 
 VD: Buổi sáng. Đêm hè. Chiều đông 
+ Liệt kê sự vật hiện tượng 
 VD: Cháy. Tiếng thét. Chạy rầm rập. Mưa, Gío 
+ Bộc lộ cảm xúc :
VD Trời ôi! Aí chà chà !
+ Gọi đáp :
 VD Sơn ơi ! Đợi với.
c. Thêm trạng ngữ cho câu : 
+ Trạng ngữ chỉ nơi chốn , địa điểm 
 VD : Trên dàn hoa lí , Dưới bầu trời trong xanh 
+ Trạng ngữ chỉ thời gian 
 VD : Đêm qua, trời mưa to. Sáng nay, trời đẹp 
+ Chỉ nguyên nhân 
 VD : Vì trời mưa ta, sông suối đầy nước
+ Chỉ mục đích 
 VD: Để mẹ vui lòng , Lan cố gắng học giỏi 
+ Chỉ phương tiện 
 VD : Bằng thuyền gỗ, họ vẫn ra khơi 
+ Chỉ cách thức :
 VD : Với quyết tâm cao, học lên đường
* Cấu tạo : 
- Trạng ngữ có thể 1 thực từ ( dang , động từ , tính)nhưng thường là 1 cụm từ ( cụm danh từ , cụm động từ , cụm tính từ) 
- Trước các từ hoặc cụm từ làm trạng ngữ thường là các quan hệ từ 
VD : Trên giàn hoa..
 Hồi đêm
d. Dùng cụm chủ vị làm thành phần câu : Là dùng nhữngkết cấu có hình thức giống câu , gọi là cụm C-V làm thành phần câu 
VD : Chiếc cặp sách tôi mới mua rất đẹp
* Các thành phần dùng để mở rộng câu : 
+ Chủ ngữ : Mẹ về khiến cả nhà vui + Vị ngữ : Chiếc x e máy này phanh hỏng rồi 
+ Bổ ngữ : Tôi cứ tưởng ghê gớm lắm 
+ Định ngữ : Người tôi gặp là một nhà thơ
e. Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động :
+ Câu chủ động là câu có chủ ngữ chỉ chủ thể của hoạt động 
 VD: Hùng vương quyết định truyền ngôi cho Lang Liêu 
+ Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ đối tượng của hành động
- VD : Lang Liêu được HV truyền ngôi
* Tác dụng: Tránh lặp 1 kiểu câu hoặc để đảm bảo mạnh văn nhất quán 
4. Các phép tu từ cú pháp : 
a, Liệt kê : Liệt kê là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả được đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay của tư tưởng , tình cảm 
- VD : Những quả dưa hấu bổ phanh đỏ lòm lòm , những xâu lạp xườn lủng lẳng dưới mái hiên các hiệu cơm; cái rốn của chú khách trưng ra giữa trời
* Các kiêu liệt kê :
- Liệt kê theo từng cặp và liệt kê không theo từng cặp 
 VD :Tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải/ tinh thần và lực lượng ; tính mạng và của cải 
- Liệt kê tăng tiến và liệt kê không tăng tiến 
 VD : Tre , nứa , mai , vầu .
II. LUYỆN TẬP :
1. Bài tập 1: Viết một đoạn văn ( chủ đề về mùa hè) trong đó sử dụng ít nhất 4 loại dấu đã học 
V. CỦNG CỐ, DẶN DÒ,HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :
- Nhận xét tiết luyện tập 
- Học thuộc kiến thức vừa luyện tập 
- Soạn bài “ CTRĐP”
IV. RÚT KINH NGHIỆM
..................................................................................................................................................................................................................................................................................... ... 
 Iahdreh ngày 21 tháng 4 năm 2004
BÁO CÁO 
KẾT QUẢ CÁC MẶT HOẠT ĐÔNG CỦA LỚP 7C TUẦN 33
	Kính gửi : Cô giáo chủ nhiệm lớp 7c.
	Thay mặt lớp 7c em xin báo cáo tình hình các mặt hoạt động của lớp tuần 33 như sau:
1 VỀ HỌC TẬP:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. VỀ LAO ĐỘNG:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. VỀ NỀ NẾP: 
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
4. VỀ LAO ĐỘNG:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
5. VỀ CÁC KHOẢN THU NỘP
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
6. CÁC HOẠT ĐỘNG KHÁC:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
	Trên đây là các hoạt động của lớp trong tuần 33.
Trường THCS Lê Hồng Phong CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 **************
BÁO CÁO 
KẾT QUẢ CÁC MẶT HOẠT ĐÔNG CỦA LỚP 7C TUẦN 33
	Thay mặt lớp 7c em xin báo cáo tình hình các mặt hoạt động của lớp tuần 33 như sau:
1 VỀ HỌC TẬP:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. VỀ LAO ĐỘNG:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. VỀ NỀ NẾP: 
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
4. VỀ LAO ĐỘNG:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
5. VỀ CÁC KHOẢN THU NỘP
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
6. CÁC HOẠT ĐỘNG KHÁC:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
	Trên đây là các hoạt động của lớp trong tuần 33.
 Thay mặt lớp 7c
 Lớp trưởng
	TRẦN VĂN HUY
Trường THCS Lê Hồng Phong CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 **************
 Iahdreh ngày 21 tháng 4 năm 2004
BÁO CÁO 
	Thay mặt lớp 7c em xin báo cáo tình hình các mặt hoạt động của lớp tuần 33 như sau:
1 VỀ HỌC TẬP:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. VỀ LAO ĐỘNG:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. VỀ NỀ NẾP: 
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
4. VỀ LAO ĐỘNG:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
5. VỀ CÁC KHOẢN THU NỘP
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
6. CÁC HOẠT ĐỘNG KHÁC:
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
	Trên đây là các hoạt động của lớp trong tuần 33.
Trường THCS Lê Hồng Phong CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 **************
ĐỀ NGHỊ
NHÀ TRƯỜNG SỬA LẠI HỆ THỐNG ĐIỆN CỦA PHÒNG HỌC LỚP 7C 
	Tập thể lớp 7c chúng em xin kính đề nghị BGH nhà trường một việc như sau:
 Hệ thống điện của phòng học lớp 7c chúng em đã sử dụng từ lâu nên đã hư hỏng nhiều. Cụ thể là: các bóng điện không sáng, ổ cắm bị hư, hệ thống quạt không có công tắc. Nên ảnh hưởng rất lớn đến việc học tập của cả lớp. Vậy nay lớp làm đề nghị mong BGH nhà trường xem xét và giải quyết.Chúng em xin chân thành cảm ơn.
 Thay mặt lớp 7c
 Lớp trưởng
	 TRẦN VĂN HUY
Trường THCS Lê Hồng Phong 
 Iahdreh ngày 21 tháng 4 năm 2004
ĐỀ NGHỊ
NHÀ TRƯỜNG SỬA LẠI HỆ THỐNG ĐIỆN CỦA PHÒNG HỌC LỚP 7C 
	Kính gửi : BGH Trường THCS LÊ HỒNG PHONG
	Tập thể lớp 7c chúng em xin kính đề nghị BGH nhà trường một việc như sau:
 Hệ thống điện của phòng học lớp 7c chúng em đã sử dụng từ lâu nên đã hư hỏng nhiều. Cụ thể là: các bóng điện không sáng, ổ cắm bị hư, hệ thống quạt không có công tắc. Nên ảnh hưởng rất lớn đến việc học tập của cả lớp. Vậy nay lớp làm đề nghị mong BGH nhà trường xem xét và giải quyết.Chúng em xin chân thành cảm ơn.
Trường THCS Lê Hồng Phong CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 **************
ĐỀ NGHỊ
NHÀ TRƯỜNG SỬA LẠI HỆ THỐNG ĐIỆN CỦA PHÒNG HỌC LỚP 7C 
	Tập thể lớp 7c chúng em xin kính đề nghị BGH nhà trường một việc như sau:
 Hệ thống điện của phòng học lớp 7c chúng em đã sử dụng từ lâu nên đã hư hỏng nhiều. Cụ thể là: các bóng điện không sáng, ổ cắm bị hư, hệ thống quạt không có công tắc. Nên ảnh hưởng rất lớn đến việc học tập của cả lớp. Vậy nay lớp làm đề nghị mong BGH nhà trường xem xét và giải quyết.Chúng em xin chân thành cảm ơn.
 Thay mặt lớp 7c
 Lớp trưởng
Trường THCS Lê Hồng Phong CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 **************
 Iahdreh ngày 21 tháng 4 năm 2004
ĐỀ NGHỊ
NHÀ TRƯỜNG SỬA LẠI HỆ THỐNG ĐIỆN CỦA PHÒNG HỌC LỚP 7C 
	Kính gửi : BGH Trường THCS LÊ HỒNG PHONG
	Tập thể lớp 7c chúng em xin kính đề nghị BGH nhà trường một việc như sau:
 Hệ thống điện của phòng học lớp 7c chúng em đã sử dụng từ lâu nên đã hư hỏng nhiều. Cụ thể là: các bóng điện không sáng, ổ cắm bị hư, hệ thống quạt không có công tắc. Nên ảnh hưởng rất lớn đến việc học tập của cả lớp. Vậy nay lớp làm đề nghị mong BGH nhà trường xem xét và giải quyết.Chúng em xin chân thành cảm ơn.
 Thay mặt lớp 7c
 Lớp trưởng