Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 34 - Tiết 129: Ôn tập tiếng Việt (tiếp)

Tuần 34	 NS: 27/3/2012
Tiãút 129: ÄN TÁÛP TIÃÚNG VIÃÛT (tiếp)
I Muûc tiãu cáön âaût: 
-Hệ thống hoá các kiến thức đã học về các phép biến đổi.
-Hệ thống hoá về các phép tu từ cú pháp.
II-Trọng tâm kiến thức- kĩ năng
1 Kiến thức.
-Các phép biến đổi.
-Các phép tu từ cú pháp.
2-Kĩ năng
Lập sơ đồ hệ thống hoá kiến thức về các phép biến đổi câu và các phép tu từ cú pháp.
III-Hướng dẫn thực hiện:
1. ÄØn âënh lớp:	1’
2. Kiãøm tra baìi cuî: 	5’
Gv kiểm tra sự chuẩn bị của hs.
3. Baìi måïi:1`
Giåïi thiãûu baìi: 	1’
TG
HOAÛT ÂÄÜNG CUÍA GV
HOAÛT ÂÄÜNG CUÍA HS
NỘI DUNG
19’
Hoaût âäüng 1: 
- Kãø caïc pheïp biãún âäøi cáu?
- Thãú naìo laì cáu ruït goün? Caïch duìng cáu ruït goün?
- Trong cáu coï thãø læåüc boí nhæîng thaình pháön naìo? cho vê duû.
?Thãú naìo laì duìng cuûm chuí-vë âãø måí räüng cáu?
- Kãø caïc træåìng håüp duìng cuûm chuí - vë âãø måí räüng cáu? Cho vê duû. (trang 96)
? Thãú naìo laì cáu chuí âäüng ? cho vê duû?
? Thãú naìo laì cáu bë âäüng? Cho vê duû?
? Kãø caïc pheïp tu tæì cuï phaïp âaî hoüc?
? Âiãûp ngæî laì gç ? Cho vê duû?
? Thãú naìo laì pheïp liãût kã? Kãø caïc kiãøu liãût kã? Cho vê duû?
- HS dæûa vaìo så âäö Sgk trang 144 âãø traí låìi.
- Xem Sgk trang 14,15.
- Læåüc boí chuí ngæî, læåüc boí vë ngæî, læåüc boí caí chuí ngæî láùn vë ngæî.
Vd: - Con âaî laìm baìi táûp chæa?
- Daû, âaî laìm räöi aû ! (ruït goün chuí ngæî)
- Häm nay ai træûc nháût?
 Baûn Nam aû. (ruït goün vë ngæî)
- Bao giåì cáûu âi Haì Näüi?
 Ngaìy mai (ruït goün chuí ngæî láùn vë ngæî)
- Khi noïi hoàûc viãút coï thãø duìng nhæîng cuûm tæì coï hçnh thæïc giäúng cáu âån bçnh thæåìng, goüi laì cuûm C-V, laìm thaình pháön cuía cáu hoàûc cuía cuûm tæì âãø måí räüng cáu.
- Duìng thaình pháön cáu nhæ chuí ngæî, vë ngæî, bäø ngæî vaì âënh ngæî laì cuûm C-V âãø måí räüng cáu, thãm traûng ngæî cho cáu. .
Chuí ngæî: Quan phuû máùu vä traïch nhiãûm, nháùn tám laìm cho nhán dán. Lám vaìo caính nghçn sáöu muän thaím.
Vë ngæî: Baïc Häö cuía chuïng ta có läúi säúng, viãûc laìm, låìi noïi luïc naìo cuîng giaín dë. 
- Cáu chuí âäüng laì cáu coï chuí ngæî chè ngæåìi, váût, thæûc hiãûn mäüt hoaût âäüng hæåïng vaìo ngæåìi, váût khaïc (chè chuí thãø cuía hoaût âäüng)
- Cáu bë âäüng laì cáu coï chuí ngæî chè ngæåìi, váût âæåüc hoaût âäüng cuía ngæåìi, váût khaïc hæåïng vaìo.
+ Chaìng kë sé buäüc con ngæûa baûch bãn gäúc âaìo. (cáu chuí âäüng)
+ Tháöy giaïo phã bçnh em (cáu bë âäüng)
- Âiãûp ngæî, liãût kã.
- Âiãûp ngæî laì mäüt tæì, mäüt ngæî âæåüc nhàõc laûi âãø diãùn âaût, laìm näøi roî mäüt yï phuû thãm naìo âoï (nháún maûnh, khàóng âënh, quyãút tám ...) Duìng âiãûp ngæî håüp lê, âuïng chäù seî laìm cho cáu vàn thãm giaìu yï tæï, coï thãm hiãûu læûc giao tiãúp.
ÅÍ âáu âeûp nuïi, âeûp säng,
Âáy âeûp ruäüng âäöng, âeûp nhæîng haìng cáy. 
Âeûp hån laì nhæîng baìn tay,
Væìa lo giæî næåïc, væìa xáy xoïm laìng.
- Liãût kã laì sàõp xãúp näúi tiãúp haìng loaût tæì hay cuûm tæì cuìng loaûi âãø diãùn taí âæåüc âáöy âuí hån, sáu sàõc hån nhæîng khêa caûnh khaïc nhau cuía thæûc tãú hay cuía tæ tæåíng tçnh caím.
- Coï 2 kiãøu liãût kã: liãût kã xeït theo cáúu taûo vaì liãût kã xeït theo yï nghéa.
+ Xeït theo cáúu taûo: Liãût kã theo tæìng càûp vaì liãût kã khäng theo tæìng càûp.
+ Xeït theo yï nghéa: liãût kã tàng tiãún vaì liãût kã khäng tàng tiãún.
Vd: xem, saïch giaïo khoa trang 104, 105.
A-Lý thuyết
3. Caïc pheïp biãún âäøi cáu âaî hoüc: trang 144 Sgk.
- Læåüc boí chuí ngæî, læåüc boí vë ngæî, læåüc boí caí chuí ngæî láùn vë ngæî.
- Khi noïi hoàûc viãút coï thãø duìng nhæîng cuûm tæì coï hçnh thæïc giäúng cáu âån bçnh thæåìng, goüi laì cuûm C-V, laìm thaình pháön cuía cáu hoàûc cuía cuûm tæì âãø måí räüng cáu.
- Cáu chuí âäüng laì cáu coï chuí ngæî chè ngæåìi, váût, thæûc hiãûn mäüt hoaût âäüng hæåïng vaìo ngæåìi, váût khaïc (chè chuí thãø cuía hoaût âäüng)
- Cáu bë âäüng laì cáu coï chuí ngæî chè ngæåìi, váût âæåüc hoaût âäüng cuía ngæåìi, váût khaïc hæåïng vaìo.
4. Caïc pheïp tu tæì cuï phaïp âaî hoüc.
- Âiãûp ngæî laì mäüt tæì, mäüt ngæî âæåüc nhàõc laûi âãø diãùn âaût, laìm näøi roî mäüt yï phuû thãm naìo âoï (nháún maûnh, khàóng âënh, quyãút tám ...). Duìng âiãûp ngæî håüp lê, âuïng chäù seî laìm cho cáu vàn thãm giaìu yï tæï, coï thãm hiãûu læûc giao tiãúp.
- Liãût kã laì sàõp xãúp näúi tiãúp haìng loaût tæì hay cuûm tæì cuìng loaûi âãø diãùn taí âæåüc âáöy âuí hån, sáu sàõc hån nhæîng khêa caûnh khaïc nhau cuía thæûc tãú hay cuía tæ tæåíng tçnh caím.
Hoaût âäüng 2: 	13’
B-Luyện tập
1. Nhæîng cáu sau âæåüc ruït goün thaình pháön gç?
- Dæìng chán âæïng laûi, tråìi, non, næåïc. (chuí ngæî)
- Ai laìm bãø loü hoa ? - Cu Bi / (vë ngæî)
- Bao giåì chuïng ta laìm kiãøm tra Vàn ?
 Ngaìy mai. (chuí ngæî vaì vë ngæî)
2. Nhæîng cáu sau âæåüc måí räüng thaình phán gç ?
- Anh em / hoìa thuáûn // khiãún hai thán / vui váöy. (chuí ngæî, bäø ngæî)
- Meû täi hai tay / khäng luïc naìo nghè . (vë ngæî)
- Em mong meû / vãö. (bäø ngæî).
- Täi nghe cáu chuyãûn naìy cuía mäüt âäöng chê giaì / kãø laûi (âënh ngæî)
3. Xaïc âënh cáu chuí âäüng, cáu bë âäüng:
- Ngæåìi ta laìm táút caí caïnh cæía chuìa bàòng gäù lim. (chuí âäüng)
- Ngäi nhaì áúy âaî bë ngæåìi ta phaï âi. (bë âäüng)
4. Tçm pheïp liãût kã trong cáu vàn sau:
	Baïc suäút âåìi laìm viãûc, suäút ngaìy laìm viãûc, tæì viãûc ráút låïn : viãûc cæïu næåïc, cæïu dán âãún viãûc ráút nhoí, träöng cáy trong væåìn, viãút mäüt bæïc thæ cho mäüt âäöng chê, noïi chuyãûn våïi caïc chaïu miãön Nam, âi thàm nhaì táûp thãø cuía cäng nhán, ....
C-Hướng dẫn tự học:
-Ôn lại các khái niệm liên quan đến chuyển đổi câu, tu từ cú pháp.
-Nhận biết các phép tu từ cú pháp được sử dụng trong VB cụ thể.
4-. Cuíng cäú: 	5’
Hãy vẽ sơ đồ các phép biến đổi câu và các phép tu từ đã học.
5. Dàûn doì:	1’
 Xem lại các kiến thức để chuáøn bë kiãøm tra HKII.
=======================================================
Tuần 34	 NS: 27/3/2012
Tiãút 130: HƯỚNG DẪN LÀM BÀI KIỂM TRA
I.Mục tiêu cần đạt:
Hệ thống lại kiến thức đã học của 3 phân môn Văn, Tiếng Việt, Tập làm văn.
II-Trọng tâm kiến thức- kĩ năng:
1-Kiến thức
Giúp HS nhớ lại các kiến thức đã học.
2.Kĩ năng
Biết vận dụng những kiến thức và kĩ năng Ngữ văn đã học một cách tổng hợp, toàn diện theo nội dung và cách thức kiểm tra, đánh giá mới.
III. Hướng dẫn thực hiện: 
1. Ổn định lớp:	 1’
2. Kiểm tra bài cũ : 	5’ 
- Có mấy loại biến đổi câu? Thêm bớt thành phần câu gồm mấy kiểu?
- Từ đầu học kỳ I đến nay các em đã học những phép tu từ nào?
 	3. Bài mới : 
	*Giới thiệu bài:	1’ 
TG
HOAÛT ÂÄÜNG CUÍA GV
HOAÛT ÂÄÜNG CUÍA HS
NỘI DUNG
18’
Hoạt động 1:
GV yêu cầu hs thảo luận
Yêu cầu HS thảo luận những nội dung sau:
- Những nội dung phần Văn (văn bản) trong học kì II.
- Những kiến thức cơ bản phần Tiếng Việt (học kì II).
- Phần Tập làm văn
(Lưu ý: Những nội dung nổi bật cần được chú ý và làm rõ trong từng phần).
- HS thảo luận
*Văn bản:
- Tinh thần yêu nước của nhân dân ta... (HCM).
- Đức tính giản dị của Bác Hồ (PVĐ).
- Ý nghĩa của văn chương (HT).
- Sống chết mặc bay (PDT)
- Những trò lố... (NAQ)
- Các văn bản nghị luận thể hiện sự mẫu mực trong hệ thống luận điểm, luận cứ, lập luận. Những văn bản ngắn đầu thế kỉ XX cho thấy nghệ thuật miêu tả, châm biếm (nghệ thuật tương phản tăng cấp) của 2 ngòi bút tiêu biểu.
* Phần Tiếng Việt.
- Các loại câu: Rút gọn, chủ động, bị động, đặc biệt.
- Mở rộng câu: Bằng trạng ngữ, cụm chủ-vị.
- Dấu câu: Chấm lửng, chấm phẩy, gạch ngang.
- Phép liệt kê.
* Phần Tập làm văn-Văn bản nghị luận.
- Khái niệm và mục đích nghị luận.
- Bố cục: 3 phần.
- Cách làm bài văn nghị luận. 
I. Những nội dung cơ bản cần chú ý:
 1. Phần Văn:
- Văn bản nghị luận.
- Văn bản tự sự. 
- Văn bản nhật dụng.
2. Phần Tiếng Việt.
- Các loại câu: Rút gọn, chủ động, bị động, đặc biệt.
 - Mở rộng câu.
- Dấu câu.
- Phép tu từ.
3. Phần Tập làm văn-Văn bản nghị luận.
15’
Hoạt động 2:
II. Cách làm bài:
* Gv hướng dẫn (và lưu ý) hs một số vấn đề để làm bài kiểm tra học kì II:
- Phương pháp:
 + Phần trắc nghiệm: đọc kĩ và chọn phương án đúng nhất.
 + Phần tự luận: đọc kĩ đề và trả lời theo từng ý theo yêu cầu, riêng bài làm văn cần thực hiện đầy đủ bố cục, chú ý liên kết, cách dùng từ, đặt câu...
- Nội dung:
 + Văn bản: kiến thức phần tác giả, hoàn cảnh sáng tác, nội dung, nghệ thuật, chi tiết trong văn bản.
 + Tiếng Việt: khái niệm, định nghĩa, phân loại, tác dụng...
 + Tập làm văn: chú ý phương pháp làm bài, cần liên hệ, dẫn chứng, mở rộng...
4. Củng cố : 	4’
- Trong bài văn nghị luận phải có những yếu tố cơ bản nào? Yếu tố nào là chủ yếu?
 	- Hãy kể tên các văn bài văn nghị luận đã học ở HK II.
- Hãy nêu các kiến thức Tiếng Việt đã học HK II.
5. Dặn dò : 	1’
- Chuẩn bị "Ôn tập thi học kì": Xem lại tất cả các kiến thức đã học ở HKII.
============================================================
Tuần 34	 NS: 27/3/2012
Tiết 131, 132: ÔN TẬP THI HỌC KÌ
I. Mức độ cần đạt:
Giuïp hoüc sinh
- Nàõm âæåüc nhæîng yãu cáu vãö kiãún thæïc cå baín cuía caí ba pháön (vàn, tiãúng viãût, táûp laìm vàn) traong Sgk ngæî vàn 7, âàûc biãût laì táûp 2.
- Biãút âæåüc caïch än táûp (dæûa vaìo hæåïng dáùn, cuû thãø trong baìi hæåïng dáùn kiãøm tra cuäúi HKII) âãø laìm baìi kiãøm tra HKII täút.
II-Trọng tâm kiến thức- kĩ năng:
1 Kiến thức:
Củng cố lại hệ thống các kiến thức đã học ở 3 phân môn:Văn, Tiếng Việt, Tập làm văn.
2-Kĩ năng
Rèn luyện kĩ năng vận dụng các kiến thức vào thực tế bài viết.
III-Hướng dẫn thực hiện:
Tiết 1:
1. ÄØn âënh:	1’
2. Kiãøm tra baìi cuî: /
3. Baìi måïi:
* Giåïi thiãûu baìi: 	1’
Hoaût âäüng 1: 	43’
*Hæåïng dáùn hoüc sinh tçm hiãøu nhæîng näüi dung cå baín cuía caí ba pháön (Vàn, Tãúng viãût, TLV).
	- Gv dæûa vaìo Sgk trang 145, 146, 147 âãø hæåïng dáùn.
	- Hs lắng nghe.
Tiết 2:
Hoaût âäüng 2:	42’
* Gv hướng dẫn cho hs làm thử bài kiểm tra.
* Âãö kiãøm tra täøng håüp: 
	I.. Âoüc kyî âoaûn vàn vaì traí låìi caïc cáu hoíi (cáu 1 - cáu 10) âãø læûa choün cáu traí låìi âuïng nháút:
“ ... Tinh tháön yãu næåïc cuîng nhæ caïc thæï cuía quyï. Coï khi âæåüc træng baìy trong tuí kênh, trong bçnh pha lã, roî raìng dãù tháúy. Nhæng cuîng coï khi cáút giáúu kên âaïo trong næång, trong hoìm. Bäøn pháûn cuía chuïng ta laì laìm cho nhæîng cuía quyï kên âaïo áúy âãöu âæåüc âæa ra træng baìy. Nghéa laì phaíi ra sæïc giaíi thêch, tuyãn truyãön, täø chæïc, laînh âaûo, laìm cho tinh tháön yãu næåïc cuía táút caí moüi ngæåìi âãöu âæåüc thæûc haình vaìo cäng viãûc yãu næåïc, cäng viãûc khaïng chiãún” 
1. Âoaûn vàn trãn âæåüc trêch tæì vàn baín naìo?
a. Tinh tháön yãu næåïc cuía nhán dán ta
b. Âæïc tênh giaín dë cuía Baïc Häö 
c. Sæû giaìu âeûp cuía tiãúng Viãût
d. YÏ nghéa vàn chæång.
2. Taïc giaí cuía âoaûn vàn trãn laì ai?
a. Hoaìi Thanh b. Phaûm Vàn Âäöng
c. Häö Chê Minh d. Âàûng Thai Mai
3. Âoaûn văn trãn âæåüc viãút theo phæång thæïc biãøu âaût chênh naìo?
a. Miãu taí b. Tæû sæû
c. Biãøu caím d. Nghë luáûn
4. Âoaûn vàn trãn chuí yãúu âæåüc viãút theo kiãøu nghë luáûn naìo ?
a. Nghë luáûn chæïng minh 
b. Nghë luáûn giaíi thêch
c. Nghë luáûn bçnh luáûn
d. Nghë luáûn phán têch
5. Doìng naìo nãu lãn luáûn âiãøm cuía âoaûn vàn?
a. Tinh tháön yãu næåïc cuîng nhæ caïc thæï cuía quyï.
b. Coï khi âæåüc træng baìy trong tuí kênh, trong bçnh pha lã, roî raìng dãù tháúy.
c. Bäøn pháûn cuía chuïng ta laì laìm cho nhæîng cuía quyï kên âaïo áúy âãöu âæåüc âæa ra træng baìy.
d. Nhæng cuîng coï khi cáút giáúu kên âaïo trong ræång, trong hoìm.
6. Âoaûn vàn trãn coï maïy cáu ruït goün ?
 a. mäüt b. hai 
 c. ba d. bäún
 7. Luáûn âiãøm cuía âoaûn vàn noïi lãn âiãöu gç?
a. Tinh tháön yãu næåïc laì mäüt truyãön thäúng quyï baïu cuía nhán dán ta tæì xæa âãún nay.
b. Nhiãûm vuû cuía Âaíng laì phaíi laìm cho tinh tháön yãu næåïc cuía nhán dán âæåüc phaït huy maûnh meî trong cäng viãûc khaïng chiãún.
c. Tinh tháön yãu næåïc laì mäüt truyãön thäúng quyï baïu cuía nhán dán miãön Bàõc næåïc ta.
d. Nhiãûm vuû cuía mäùi ngæåìi hoüc sinh laì phaíi laìm cho tinh tháön yãu næåïc cuía nhán dán âæåüc phaït huy maûnh meî trong táút caí caïc lénh væûc cuía âåìi säúng.
8. Trong cáu” Nghéa laì phaíi ra sæïc giaíi thêch, tuyãn truyãön, täø chæïc, laînh âaûo, laìm cho tinh tháön yãu næåïc cuía táút caí moüi ngæåìi âãöu âæåüc thæûc haình vaìo cäng viãûc yãu næåïc, cäng viãûc khaïng chiãún” taïc giaí sæí duûng pheïp tu tæì naìo ?
a. nhán hoïa b. Tàng cáúp
c. Tæång phaín c. Liãût kã
9. Cáu “Bäøn pháûn cuía chuïng ta laì laìm cho nhæîng cuía quyï kên âaïo áúy âãöu âæåüc âæa ra træng baìy “ thuäüc kiãøu cáu gç ?
a. Cáu âàûc biãût b. Cáu chuí âäüng 
c. Cáu bë âäüng d. Cáu ruït goün.
10. Nháûn xeït naìo âuïng våïi hai cáu vàn ”Coï khi âæåüc træng baìy trong tuí kênh, trong bçnh pha lã, roî raìng dãù tháúy. Nhæng cuîng coï khi cáút giáúu kên âaïo trong næång, trong hoìm “?
a. laì hai cáu chuí âäüng
b. laì hai cáu bë âäüng 
c. laì hai cáu gheïp chênh phuû
d. laì hai cáu âàûc biãût
II. Táûp laìm vàn: 
Âãö : Haîy phán têch mäüt säú dáùn chæïng trong baìi “Tinh tháön yãu næåïc cuía nhán dán ta” âãø chæïng minh caïch viãút cuía Baïc ráút giaín dë. 
Daìn yï: 
A. Måí baìi: Giåïi thiãûu luáûn âiãøm cáön chæïng minh “Caïch viãút giaín dë cuía Baïc Häö”.
B. Thán baìi:
- Lê leî: giaíi thêch nghéa caïch viãút giaín dë laì gç?
(Viãút yï roî raìng dãù hiãøu, cuû thãø, khäng coï gç ràõc räúi)
- Caïch viãút giaín dë cuía Baïc laìm cho nhán dán ai cuîng hiãøu âæåüc mäüt caïch dãù daìng vãö tinh thần yêu nước, biãút caïch thãø hiãûn loìng yãu næåïc.
- Dáùn chæïng:
+ Âãø trçnh baìy một yï træìu tæåüng vãö tinh tháön yãu næåïc säi näøi cuía nhán dán ta Baïc âaî so saïnh våïi “laìn soïng vä cuìng maûnh meî, to låïn, noï læåït qua moüi sæû nguy hiãøm, khoï khàn, noï nháún chçm táút caí luî baïn næåïc vaì luî cæåïp næåïc.”
+ Baïc so saïnh tinh thần yêu nước nhæ caïc thæï cuía quyï. Coï khi âæåüc træng baìy trong tủ kênh, trong bçnh pha lã roî raìng dãù tháúy. Nhæng cuîng coï khi cáút giáúu kên âaïo trong ræång, trong hoìm.
+ Baïc âæa dáùn chæïng cuû thãø cuía haình âäüng yãu næåïc: nhën âoïi baïm saït giàûc, nhën àn uíng häü bäü âäüi, khuyãn chäöng con âi toìng quán, caïc baì meû sàn soïc yãu thæång bäü âäüi nhæ con âeí, thi âua tàng gia saín suáút ...
+ Baïc kãu goüi moüi ngæåìi thæûc hiãûn yãu næåïc bàòng nhiãöu caïch: giaíi thêch, tuyãn truyãön, täø chæïc, laînh âaûo.
c. Kãút baìi: - Khàóng âënh laûi yï nghéa cuía luáûn âiãøm “Caïch viãút giaín dë cuía Baïc”.
- Ruït ra baìi hoüc.
*Chuï yï: Pháön kãút baìi nãn hä æïng våïi pháön måí baìi.
Hoạt động 3: 	1’
*Hướng dẫn tự học
Xem lại các đề bài đã ôn và tìm thêm một số VD khác để chuẩn bị thi HKII.
4.Củng cố:	/
5.Dặn dò:	2’
- Xem lại bài chuẩn bị tốt cho thi HKII.
- Chuẩn bị “Chương trình địa phương phần Văn và TLV (tiếp theo”): Thống kê, phân loại ca dao, tục ngữ... đã sưu tầm được để đến lớp trình bày.