Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 6- Tiết 21: Văn bản: Bài ca Côn Sơn (Côn Sơn ca – trích ) buổi chiều đứng ở phủ thiên trường trông ra ( thiên trường vãn vọng )( tự học có hướng dẫn)

 Tuaàn : 6 Ngaøy soaïn : 07/09/2010
 Tieát : 21 Ngaøy daïy : 13-18/09/2010 
Văn bản:
 BAØI CA COÂN SÔN ( COÂN SÔN CA – Trích )
BUOÅI CHIEÀU ÑÖÙNG ÔÛ PHUÛ THIEÂN TRÖÔØNG TROÂNG RA
( THIEÂN TRÖÔØNG VAÕN VOÏNG )( Töï hoïc coù höôùng daãn)
I. MUÏC TIEÂU:
 - Cảm nhận được hồn thơ thắm thiết tình quê của Trần Nhân Tông qua một bài thơ chữ Hán thất ngôn tứ tuyệt.
 - Cảm nhận được sự hòa nhập giữa tâm hồn Nguyễn Trãi với cảnh trí Côn Sơn qua một đoạn trích được dịch theo thể thơ lục bát. 
II.KIẾN THỨC CHUẨN:
1.Kiến thức:
Bức tranh làng quê thôn dã trong một sang tác của Trần Nhân Tông- người sau này trở thành vị tổ thứ nhất của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.
- Tâm hồn cao đẹp của một vị vua tài đức.
- Đặc điểm của thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật qua một sang tác của Trần Nhân Tông.
- Sơ giản về tác giả Nguyễn Trãi.
- Sơ bộ về đặc điểm thể thơ lục bát.
- Sự hòa nhập giẵ tâm hồn Nguyễn Trãi cảnh trí Côn Sơn được thể hiện trong văn bản.
2. Kĩ năng:
Vận dụng kiến thức về thể thơ Thất nggon tứ tuyệt Đường luật đẫ đọc hiểu vào một văn bản cu thể:
Nhận biết được một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong bài thơ.
- Thấy được sự tinh tế trong lựa chọn ngôn ngữ của tác giả để gợi tả bức tranh đậm đà tình quê hương.
- Nhận biết được thể loại thơ lục bát.
- Phân tích đoạn thơ chữ Hán được dịch sang tiếng Việt theo thể thơ lục bát.
III.HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN:
Hoaït ñoäng thaày
Hoaït ñoäng troø
Noäi dung hoaït ñoäng
HÑ1: Khôûi ñoäng: 
* OÅn ñònh : 
+ Kieåm dieän, traät töï.
* Kieåm tra : 
 Ñoïc thuoäc loøng 1 trong 2 baøi thô: Soâng nuùi nöôùc Nam vaø Phoø giaù veà kinh. Cho bieát taùc giaû, theå thô, vaàn vaø noäi dung yù nghóa?
* Giôùi thieäu baøi: 
+ Tieát hoïc hoâm nay, chuùng ta seõ hoïc qua 2 taùc phaåm thô. Moät baøi laø cuûa vò vua yeâu nöôùc, coù coâng lôùn trong coâng cuoäc choáng ngoaïi xaâm, ñoàng thôøi cuõng laø nhaø vaên hoaù, nhaø thô tieâu bieåu cuûa thôøi Traàn. Coøn 1 baøi laø cuûa danh nhaân lòch söû daân toäc, ñaõ ñöôïc UNESCO coâng nhaän laø danh nhaân vaên hoaù theá giôùi. Hai taùc phaåm naøy laø 2 saûn phaåm tinh thaàn cao ñeïp cuûa 2 cuoäc ñôøi lôùn, 2 taâm hoàn lôùn, haún seõ ñöa laïi cho chuùng ta nhöõng ñieàu lyù thuù boå ích.
* Lôùp tröôûng baùo caùo.
- Hai HS traû baøi.
- Nghe vaø ghi töïa baøi vaøo taäp
HÑ 2 : Ñoïc- hieåu vaên baûn:
-Cho HS ñoïc chuù thích*.
- Haõy noùi qua tieåu söû cuûa Nguyeãn Traõi vaø hoaøn caûnh saùng taùc “ Baøi ca Coân Sôn”
-Cho HS ñoïc ñoaïn trích, chuù thích.
- Nguyeân taùc baèng chöõ Haùn vaø theo theå thô khaùc nhöng ôû ñaây ñöôïc dòch theo theå thô gì? em haõy noùi hieåu bieát cuûa em veà theå thô luïc baùt?
- Nhaän daïng cuï theå ôû lôøi dòch naøy?
HÑ 3; Höôùng daãn phaân tích:
- Em haõy cho bieát noäi dung vaên baûn naøy noùi veà ñieàu gì?
(?) Caûnh trí Coân Sôn trong hoàn thô Nguyeãn Traõi ntn? ( ñöôïc gôïi taû baèng nhöõng chi tieát naøo?)
(?) Chæ vôùi vaøi neùt chaám phaù nhöng Nguyeãn Traõi ñaù phaùc hoaï leân 1 böùc tranh thieân nhieân vôùi caûnh trí Coân Sôn .Theo em ñoù laø böùc tranh nhö theá naøo?
- Tieáng suoái chaûy rì raàm laïi thaønh nhö tieáng ñaøn, ñaù reâu phôi laïi thaønh chieáu eâm trong ngoân ngöõ vaên chöông hieän töôïng ñoù ñöôïc goïi laø gì? Nguyeân nhaân naøo daãn ñeán haønh ñoäng ngoân ngöõ aáy?
- Tìm nhöõng töø taû haønh ñoäng cuûa Nguyeãn Traõi ôû Coân Sôn?
- Qua nhöõng töø dieãn taû haønh ñoäng cuûa ta, em coù caûm nhaän gì veà tö theá, phong thaùi cuûa nhaân vaät ta ôû ñaây?
Bình: Nguyeãn Traõi ôû Coân Sôn trong taâm traïng cuûa ngöôøi bò nghi ngôø, bò cheøn eùp ñaønh phaûi caùo quan veà. Leõ ra trong hoaøn caûnh ñoù con ngöôøi phaûi soáng trong söï u uaát, söï chaùn chöôøng. Theá nhöng ôû ñaây cho thaáy Nguyeãn Traõi raát ung dung, nhaøn nhaõ, thanh thaûn, thoaûi maùi, khoâng vöôùng baän chuîeân ñôøi.
- Em coù nhaän xeùt gì veà taâm hoàn cuûa nhaø thô Nguyeãn Traõi trong khung caûnh höõu tình ôû Coân Sôn?
- Gioïng ñieäu chung cuûa ñoaïn thô laø gì? Nhöõng ñieäp töø goùp phaàn taïo neân gioïng ñieäu cuûa ñoaïn thô ntn?
- Taïi sao döôùi ngoøi buùt cuûa Nguyeãn Traõi, Coân Sôn laïi trôû neân soáng ñoäng, neân thô vaø ñaày söùc soáng nt?
- Em coù nhaän xeùt gì veà caùch dieãn ñaït yù cuûa baøi thô? Duïng yù cuûa caùch dieãn ñaït ñoù?
- Qua ñoaïn thô cho em hieåu theâm gì veà con ngöôøi Nguyeãn Traõi?
- Em coù nhaän xeùt gì veà neùt ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa baøi thô?
-Ñoïc ñoaïn trích, chuù thích.
-Hs thöïc hieän theo yeâu caàu cuûa giaùo vieân.
- Luïc baùt: Caâu 6, caâu 8
+ Vaàn: Chöõ cuoái caâu 6 vaàn chöõ 6 caâu 8. Chöõ 8 caâu treân vaàn chöõ 6 caâu 6
Cöù 2 caâu ñoåi vaàn 
( Vaàn baèng)
- VD: Raàm - caàm
 eâm - neâm
 raâm – ngaâm
+ Caûnh soáng vaø taâm hoàn cuûa Nguyeãn Traõi.
+ Caûnh trí Coân Sôn trong hoàn thô Nguyeãn Traõi.
-Ta, Coân Sôn, Trong.
-Ta: Nguyeãn Traõi. 
+ Nghe tieáng suoái, ngoài treân ñaù,naèm boùng maùt, ngaâm thô nhaøn.
 +Suoái chaûy rì raàm, coù baøn ñaù reâu phôi, coù röøng thoâng, boùng truùc.
-Caù nhaân:
-Coân Sôn thaät ñeïp.Taïo
khung caûnh cho thi nhaân ngoài ngaâm thô nhaøn moät caùch thuù vò.
+Nghe, ngoài, naèm, ngaâm
 +Ung dung, nhaøn nhaõ, thanh thaûn, thoaûi maùi.
 .
-Thaûo luaän:
-Nghe, ghi baøi.
- Taâm hoàn cao ñeïp: thanh thaûn , traøn nay thi höùng tröôùc caûnh vaät Coân Sôn.
+ Gioïng ñieäu nheï nhaøng, thaûnh thôi, eâm tai. Caùc ñieäp töø goùp phaàn taïo neân gioïng ñieäu ñoù.
-Cöù 1 caâu taû caûnh thì 1 caâu noùi veà haønh ñoäng, traïng thaùi cuûa con ngöôøi trong caûnh ñoù Söï giao hoaø, hoøa nhaäp giöõa caûnh vaø ngöôøi.
- Nguyeãn Traõi coù taâm hoàn gôïi môû, yeâu thieân nhieân.
- Söï hoaø hôïp troïn veïn giöõa con ngöôøi- thieân nhieân baét nguoàn töø nhaân caùch thanh cao, taâm hoàn thi só cuûa chính Nguyeãn Traõi.
+Töø xöng hoâ ‘’ ta’’ taïo neân ñoaïn thô haáp daãn.
 + Ñan xen caùc chi tieát taû ngöôøi vaø taû caûnh
BAØI CA COÂN SÔN.
I/ Tìm hieåu chung:
 1)Taùc giaû: Nguyeãn Traõi(1380- 1442),anh huøng daân toäc,nhaø quaân söï taøi ba,nhaø thô,danh nhaân vaên hoùa theù giôùi.
 2) HCST:Thôøi gian oâng bò cheøn eùp,ñaønh caùo quan veà queâ soáng ôû Coân Sôn.
 3) Theå thô :
 Luïc baùt ( nguyeân vaên chöõ Haùn)
II/Phaân tích
 a. Noäi dung
1) Caûnh trí ôû Coân Sôn:
 - Caûnh trí thieân nhieân khoaùng daït, thanh tónh, neân thô.
 - Suoái chaûy, ñaù reâu phôi, röøng thoâng, boùng truùc. 
2. Taâm hoàn nhaø thô:
 - Nguyeãn Traõi ñang soáng trong caûnh thaûnh thôi, ñang thaû hoàn vaøo caûnh trí Coân Sôn raát möïc thi só.
- Cuoäc soáng gaàn guõi vôùi thieân nhieân.
 -Ñieäp töø: “ta”( Nguyeãn Traõi)
 -Ñoäng töø: Nghe, ngoài, naèm, ngaâm
 -So saùnh, lieân töôûng, töôûng töôïng.
- Taâm hoàn cao ñeïp: thanh thaûn , traøn nay thi höùng tröôùc caûnh vaät Coân Sôn.
b. Ngheä thuaät:
- Söû duïng töø xöng hoâ “ta”
- Ñan xen caùc chi tieát taû ngöôøi vaø taû caûnh
- Baûn dòch theo theå thô luïc baùt,lôøi thô dòch trong saùng, sinh ñoäng, söû duïng caùc bieän phaùp so saùnh, ñieäp ngöõ coù hieäu quaû ngheä thuaät.
- Gioïng ñieäu nheï nhaøng eâm aùi.
c. YÙ nghóa:
- Noäi dung:
Söï hoaø hôïp troïn veïn giöõa con ngöôøi- thieân nhieân baét nguoàn töø nhaân caùch thanh cao, taâm hoàn thi só cuûa chính Nguyeãn Traõi
- Ngheä thuaät:
 +Töø xöng hoâ ‘’ ta’’ taïo neân ñoaïn thô haáp daãn.
 + Ñan xen caùc chi tieát taû ngöôøi vaø taû caûnh
HĐ 4:Đọc hiểu văn bản
* Ñoïc baøi thô.
- Baøi thô thuoäc theå thô gì? Caên cöù vaøo ñaâu maø em bieát? Vaàn ñöôïc gieo ôû nhöõng caâu naøo?
- Cho bieát vaøi neùt veà taùc giaû Traàn Nhaân Toâng?
- Baøi thô ñöôïc saùng taùc trong hoaøn caûnh naøo?
- Chốt =>
HĐ 5: Hướng dẫn phân tích
-Cho HS ñoïc laïi 2 caâu ñaàu.
- Theo em, caûnh vaät ñöôïc mieâu taû ôû thôøi ñieåm naøo trong ngaøy?
(?) Caûnh töôïng chung ôû Phuû Thieân Tröôøng luùc ñoù ra sao?
- Taïi sao caûnh vaät laïi döôøng nhö coù, döôøng nhö khoâng?
Bình: Coù leõ luùc taùc giaû veà thaêm queâ vaøo dòp thu ñoâng, coù boùng chieàu, saéc maøu man maùc, chaäp chôøn nöõa nhö khoâng vaøo luùc giao thôøi giöõa ban ngaøy vaø ban ñeâm ôû choán thoân queâ, caûnh queâ.
-Cho HS ñoïc 2 caâu cuoái.
- Trong böùc tranh queâ taùc giaû gôïi taû hình aûnh naøo ñeå laïi aán töôïng cho em nhieàu nhaát?
Bình: Moät böùc tranh thaät ñeïp. Caûnh vöøa coù aâm thanh, vöøa coù maøu saéc tieâu bieåu cho caûnh ñoàng queâ luùc veà chieàu. Caûnh coøn gôïi cho chuùng ta thaáy moät cuoäc soáng eâm ñeàm, thanh bình.
- Em coù nhaän xeùt gì veà caùch mieâu taû cuûa taùc giaû trong baøi thô?
- Töø ñoù, em haõy cho bieát mieâu taû trong thô coù gì khaùc mieâu taû trong vaên xuoâi?
-Ñoïc baøi thô, chuù thích *.
-Theå thaát ngoân töù tuyeät. Caên cöù vaøo soá caâu, soá chöõ
Vaàn: Caâu 2,4 “Yeân”.
-Caù nhaân.
-Trong dòp vua veà thaêm queâ.
-Hs thực hiện theo yêu cầu của giáo viên.
-Xoùm tröôùc, thoân sau ñaõ baét ñaàu chìm daàn vaøo söông khoùi
-Bò maøn söông, laøn khoùi bao phuû neân luùc môø, luùc toû.
-Nghe.
 +Treû chaên traâu, thoåi saùo daãn traâu veà nhaø.
 +Coø traéng töøng ñoâi saø xuoáng giöõa caùnh ñoàng ñaõ vaéng ngöôøi.
-Nghe.
-Thô ít chi tieát, thieân veà gôïi taû coøn vaên xuoâi nhieàu chi tieát phaûi mieâu taû tæ mæ,cuï theå.
 VB “Buoåi chieàu ñöùng ôû phuû Thieân Tröôøng troâng ra”
I/ Tìm hieåu chung:
 1) Theå : Thaát ngoân töù tuyeät
 2) Vaàn: Caâu 2,4 .
 3) Taùc giaû:Trần Nhân Tông (1258- 1308):một vị vua yêu nước,anh hùng,nổi tiếng khoan hòa ,nhân ái.
 4.HCST:Bài thơ được viết vào dịp nhà thơ về thăm quê cũ ở phủ Thiên Trường.
II /Phaân tích:
 a.Nội dung: 
1. Bức tranh cảnh vật làng quê thôn dã:
+ Không gian: trước thôn , sau thôn
+ Thời gian : buổi chiều
+ Ánh sáng, màu sắc, âm thanh: màu khói nhạt, dường có dường không, tiếng sáo vẳng, cò trắng
- Qua nhöõng chi tieát, hình aûnh ñöôïc mieâu taû trong baøi thô, caûnh laøng queâ vaøo buoåi chieàu ôû phuû Thieân Tröôøng troâng ra ntn?
Bình: Ñaây laø caûnh chieàu ôû thoân queâñöôïc phaùc hoaï ñôn sô nhöng ñaäm ña saéc queâ, hoàn queâ.
- Em hieåu gì veà taâm hoàn cuûa taùc giaû tröôùc caûnh ñoù?
-Cho HS ñoïc ghi nhôù.
- Sau khi hieåu ñöôïc giaù trò cuûa baøi thô, em coù yù nghó gì khi nhôù raèng taùc giaû laø 1 oâng vua chöù khoâng phaûi laø 1 daân queâ?
- Töø söï thaät veà taâm hoàn cuûa vua Traàn Nhaân Toâng nhö theá, em nghó gì veà thôøi ñaïi nhaø Traàn trong lòch söû nöôùc ta?
- Em coù nhaän xeùt gì veà nhòp ñieäu baøi thô?
- Caùch söû duïng ngoân ngöõ coù gì ñaëc saéc
- Baøi thô coù yù nghóa nhö theá naøo?
- Em coù nhaän xeùt gì veà ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa baøi thô?
- Moät laøng queâ thanh bình, traàm laëng maø khoâng hiu quaïnh vì ôû ñaây vaãn heù môû söï soáng cuûa con ngöôøi trong söï hoaø hôïp vôùi caûnh thieân nhieân.
-Nghe. ... Kĩ năng:
 Nhận bết đặc điểm của bài văn biểu cảm.
III.HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN
Hoaït ñoäng thaày
Hoaït ñoäng troø
Noäi dung hoaït ñoäng
HÑ1: Khôûi ñoäng: 
* OÅn ñònh : 
 Kieåm dieän, traät töï.
* Kieåm tra : 
- Theá naøo laø vaên bieåu caûm?
- Neâu nhöõng caùch bieåu hieän trong vaên bieåu caûm?
- Lôøi vaên bieåu caûm ñoøi hoûi ñieàu gì?
* Giôùi thieäu baøi: 
-Nhö caùc em ñaõ bieát vaên bieåu caûm laø loaïi vaên cho pheùp ta boäc loä tö töoûng, tình caûm saâu saéc vaø kín ñaùo cuûa mình.Noù thuyeát phuïc ngöôøi ñoïc ôû choã chaân thaät, töï nhieân noùi leân nhöõng caûm xuùc cuûa mình maø khoâng goø boù theo 1 khuoân khoå nhaát ñònh. Vaäy vaên bieåu caûm coù nhöõng ñaëc ñieåm gì? Chuùng ta cuøng nhau tìm hieåu qua tieát hoïc hoâm nay.
-Lôùp tröôûng baùo caùo.
-Hai HS traû baøi.
-Nghe vaø ghi töïa baøi vaøo taäp
HÑ2: Hình thaønh kieán thöùc.
* Ñoïc baøi: Taám göông.
- Baøi vaên bieåu ñaït tình caûm gì?
- Tìm nhöõng töø ngöõ ( caâu vaên) bieåu hieän tình caûm ñoù?
- Baøi vaên naøy coù ñi vaøo taû caùi göông cuï theå khoâng? Taïi sao?
- Vaäy thì ñeå laøm gì?
- Trong baøi coù chöõ naøo ñöôïc laëp ñi laëp laïi nhieâu laàn? Vieäc laëp laïi nhö vaäy coù taùc duïng gì?
- Phaåm chaát cuûa göông phuø hôïp vôùi tình caûm con ngöôøi ôû ñieåm naøo?
- Nhö vaäy, ñeå noùi veà tính trung thöïc, pheâ phaùn keû doái traù ngöôøi ta ñaõ möôïn taám göông ñeå boäc loä suy nghó cuûa mình. Töø ñoù, em cho bieát muoán bieåu caûm ngöôøi ta laøm theá naøo? ( phöông thöùc bieåu caûm)
- Baøi vaên naøy coù maáy phaàn noùi roõ noäi dung töøng phaàn?
* Nghe vaø nhìn saùch doø theo.
- Bieåu döông tính trung thöïc, gheùt thoùi xu nònh, doái traù.
-Laø ngöôøi baïn chaân thaät suoát ñôøi.
-Khoâng bieát xu nònh ai.
-Duø tan xöôngloøng ngay thaúng.
- Khoâng. Vì muïc ñích cuûa noù khoâng phaûi laø mieâu taû.
 -Ñeå ñaùnh giaù, ñeå bieåu hieän caûm xuùc, thaùi ñoä, tình caûm ngöôøi vieát.
-Thaûo luaän:
 Chöõ göông. Chuû theå xuyeân suoát baøi vaên phaåm chaát göông.
-Thaûo luaän:
 Göông phaûn chieáu söï vaät khaùch quan. Noù giuùp ngöôøi thaáy veát nhô maø söûa, duø söï thaät ñau buoàn. Göông laø ngöôøi baïn chaân thaønh, gaén boù thuyû chung vôùi con ngöôøi.
 Choïn söï vaät phuø hôïp vôùi tính chaát tình caûm roài bieåu hieän tình caûm cuûa mình ñ/v noù nhö ñ/v ngöôøi (giaùn tieáp)
+ MB: Neâu phaåm chaát trung thöïc cuûa göông
+ TB: Neâu lôïi ích cuûa göông ñ/v ngöôøi trung thöïc ngoaøi göông thuyû tinh coøn göông löông taâm.
+ KB: Khaúng ñònh laïi chuû ñeà
1)Tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa vaên bieåu caûm :
-Moãi baøi vaên bieåu caûm taäp trung bieåu ñaït 1 tình caûm chuû yeáu.
- Ñeå bieåu daït tình caûm, ngöôøi vieát choïn hình aûnh aån duï, töôïng tröng ( ñoà vaät, caây coái hay 1 hieän töôïng naøo ñoù) ñeå gôûi gaám tình caûm hoaëc bieåu ñaït baèng caùch thoå loä tröïc tieáp nhöõng noãi nieàm, caûm xuùc trong loøng.
 - Boá cuïc: 3 phaån nhö moïi baøi vaên khaùc.
 Tình caûm vaø söï ñaùnh giaù cuûa taùc giaû trong baøi coù roõ raøng, chaân thöïc khoâng? Ñieàu ñoù coù yù nghóa ntn ñ/v giaù trò baøi vaên?
-Choát laïi 4 ñaëc ñieåm treân.
-Treo baûng phuï (ñoaïn vaên cuûa Nguyeân Hoàng).
- Ñoaïn vaên bieåu hieän tình caûm gì?
- Tình caûm ôû ñaây theå hieän tröïc tieáp hay giaùn tieáp?
- Em döïa vaøo daáu hieäu naøo ñeå ñöa ra nhaän xeùt ñoù?
HÑ3: Luyeän taäp: 
-Cho hs ñoïc vaên baûn: Hoa hoïc troø.
- Ñoaïn vaên mieâu taû hoa phöôïng nhaèm muïc ñích gì?
- Taùc giaû coù mieâu taû caây phöôïng nhö 1 loaøi hoa nôû vaøo muøa heø khoâng?
- Ñoaïn vaên bieåu hieän tình caûm gì? Tìm nhöõng lôøi vaên theå hieän tình caûm ñoù?
- Vì sao taùc giaû goïi hoa phöôïng laø hoa hoïc troø?
- Haõy tìm maïch yù cuûa baøi vaên? (boá cuïc)
-Gôïi yù:
- Ñoaïn 1: 
 + Caâu: “Phöôïng cöù nôû, phöôïng cöù rôi”bieåu hieän caûm xuùc gì?”Saéc hoa phöôïng naèm ôû trong hoàn “laø saéc gì?
 + Caâu: “ Phöôïng xui ta nhôù caùi gì ñaâu” coù phaûi theå hieän caûm xuùc roái bôøi, thaån thôø khoâng?
- Ñoaïn 2: Theå hieän caûm xuùc gì? Coù phaûi caûm xuùc troáng vaéng khoâng?
- Ñoaïn 3: Coù phaûi theå hieän caûm xuùc coâ ñôn, nhôù baïn vaø pha chuùt doãi hôøn khoâng?
- Vaäy, baøi vaên naøy bieåu caûm tröïc tieáp hay giaùn tieáp?
- Coù.Taïo söï xuùc ñoäng chaân thaønh trong loøng ngöôøi ñoïc. Taïo neân giaù trò baøi vaên.
-Ñoïc laïi ghi nhôù.
-Ñoïc ñoaïn vaên.
- Söï ñau khoå chôø ñôïi meï veà cuûa taùc giaû.
-Qua lôøi than, lôøi troâng mong, tieáng keâu, caâu hoûi bieåu caûm.
-Ñoïc vaên baûn.
-Thaûo luaän:
-Ca ngôïi tình caûm baïn beø thaém thieát, saâu saéc.
- Khoâng. Möôïn hoa phöôïng ñeå boäc loä tình caûm baïn beø.
-Noãi buoàn xa baïn luùc nghæ heø
-Buoàn vaø nhôù ngöôøi saép xa
- Vì hoa phöôïng gôïi bao kæ nieäm buoàn vui tuoåi hoïc troø.
 + Ñoaïn 1: Noãi buoàn cuûa hoa hoïc troø khi phöôïng baùo hieäu muøa chia tay.
 + Ñoaïn 2: Vai troø cuûa hoa phöôïng nôi saân tröôøng.
 + Ñoaïn 3: Noãi buoàn, mong chôø caùc baïn hs cuûa hoa phöôïng.
-Caûm xuùc thaån thôø, roái bôøi.
-Giaùn tieáp boäc loä tình caûm
- Tình caûm trong baøi phaûi roõ raøng, trong saùng, chaân thöïc thì baøi vaên bieåu caûm môùi coù giaù trò.
2.Luyeän taäp: 
-Vaên baûn: Hoa hoïc troø.
 + Ñoaïn 1: Noãi buoàn cuûa hoa hoïc troø khi phöôïng baùo hieäu muøa chia tay.
 + Ñoaïn 2: Vai troø cuûa hoa phöôïng nôi saân tröôøng.
 + Ñoaïn 3: Noãi buoàn, mong chôø caùc baïn hs cuûa hoa phöôïng.
HÑ4: Củng cố - Daën doø: 
*Củng cố 
- Hãy nhắc lại các đặc điểm trong văn biểu cảm?
*Hướng dẫn tự học
- Tìm hiểu đặc điểm văn bản biểu cảm đã học
-Hoïc ghi nhôù, laøm hoaøn chænh phaàn luyeän taäp.
-Soaïn baøi:ĐỀ VĂN BIỂU CẢM VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
 Ñeà vaên bieåu caûm thường nêu ra những ý nào? vaø laøm baøi vaên bieåu caûm cần thực hiện những bước nào?
-Nghe vaø töï ghi nhôù.
 Tuaàn : 6 Ngaøy soaïn : 09/09/2010
 Tieát : 24 Ngaøy daïy : 13-18/09/2010 
ÑEÀVAÊN BIEÅU CAÛM 
VAØ CAÙCH LAØM BAØI VAÊN BIEÅU CAÛM
I. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT:
Hieåu ñöôïc ñeà vaên bieåu caûm vaø caùch laøm baøi vaên bieåu caûm
II.KIEÁN THÖÙC CHUAÅN:
1.Kieán thöùc:
- Ñaëc ñieåm,caáu taïo cuûa ñeà vaên bieåu caûm.
- Caùch laøm baøi vaên bieåu caûm.
2.Kó naêng:
- Nhaän bieát ñeà vaên bieåu caûm.
- Böôùc ñaàu reøn luyeän caùc böôùc laøm baøi vaên bieåu caûm.
III.HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HIEÄN
Hoaït ñoäng thaày
Hoaït ñoäng troø
Noäi dung hoaït ñoäng
HÑ1: Khôûi ñoäng: 
* OÅn ñònh :
 Kieåm dieän, traät töï.
* Kieåm tra : 
- Theá naøo laø vaên bieåu caûm ?
- Ñaëc ñieåm cuûa vaên bieåu caûm?
* Giôùi thieäu baøi: 
* Chuùng ta ñaõ bieát ñöôïc theá naøo laø vaên bieåu caûm vaø ñaëc ñieåm cuûa vaên bieåu caûm. Tieát hoïc hoâm nay, chuùng ta seõ tìm hieåu ñeà vaên bieåu caûm vaø caùc böôùc laøm baøi vaên bieåu caûm. 
HÑ2: Hình thaønh khaùi nieäm
* Ñoïc caùc ñeà vaên SGK .
* Choïn cheùp baûng ñeà c .
- Ñoái töôïng bieåu caûm vaø tình caûm caàn bieåu hieän trong ñeà vaên laø gì ? 
- Ñeà yeâu caàu phaùt bieåu caûm nghó veà caùi gì ? 
-Lôùp tröôûng baùo caùo.
-Hai HS traû baøi.
-Nghe vaø ghi töïa baøi vaøo taäp
- Nuï cöôøi cuûa meï .
- Phaùt bieåu caûm xuùc vaø suy nghó veà nuï cöôøi cuûa meï .
1) Ñeà vaên bieåu caûm 
 Ñeà : Caûm nghó veà nuï cöôøi cuûa meï 
-Ñoái töôïng : nuï cöôøi cuûa meï.
-Tình caûm caàn bieåu hieän: hieàn laønh, thaân yeâu, ñoä löôïng, aám aùp 
- Töø thuôû aáu thô, coù ai khoâng nhìn thaáy nuï cöôøi cuûa meï ? 
- Coù phaûi luùc naøo meï cuõng nôû nuï cöôøi khoâng ? Meï cöôøi nhöõng luùc naøo ? 
- Laøm sao ñeå luoân luoân ñöôïc thaáy nuï cöôøi cuûa meï ?
- Moãi khi vaéng nuï cöôøi cuûa meï, em caûm thaáy theá naøo ? 
- Haõy saép xeáp caùc yù tìm ñöôïc theo boá cuïc 3 phaàn MB, TB,KB? 
* Theo doõi, ñaùnh giaù. 
* Phaân coâng caùc toå xaây döïng ñoaïn.
* Theo doõi, uoán naén 
* Goïi ñaïi dieän trình baøy 
* Ñoïc ñoaïn maãu. 
* Cho HS Ñoïc ghi nhôù. 
- Nuï cöôøi yeâu thöông, khích leä khi em bieát ñi,
bieát noùi, khi laàn ñaàu tieân ñi hoïc, vui chôi, tieán boä  
- Khoâng. Meï chæ cöôøi luùc con ngoan, vui chôi maïnh khoeû, coù tieán boä, khuyeán khích, an uûi  
- Chaêm ngoan hoïc gioûi nghe lôøi meï daïy  
-Buoàn baû, coâ ñôn, troáng vaéng 
* Thaûo luaän toå, ghi giaáy .
* Ñaïi dieän trình baøy 
* Nhaän xeùt, boå sung 
* Thaûo luaän toå. 
* Ñaïi dieän trình baøy 
* Nghe 
* Ñoïc ghi nhôù
2)Caùch laøm baøi vaên bieåu caûm 
a) Tìm hieåu ñeà, tìm yù : 
 b) Laäp daøn baøi : 
 MB: Neâu caûm xuùc ñoái vôùi nuï cöôøi cuûa meï : Nuï cöôøi aám loøng. 
 TB: Neâu caùc bieåu hieän, saéc thaùi nuï cöôøi cuûa meï : 
+ Nuï cöôøi yeâu thöông .
+ Nuï cöôøi khuyeán khích .
+ Nuï cöôøi an uûi 
+ Nhöõng khi vaéng nuï cöôøi cuûa meï .
 KB: Loøng yeâu thöông vaø kính troïng meï. 
 c) Vieát baøi : Tìm lôøi vaên tích hôïp, gôïi caûm .
- Ñeà vaên bieåu caûm bao giôø cuõng neâu ra ñoái töôïng bieåu caûm vaø ñònh höôùng tình caûm cho baøi laøm.
- Caùc böôùc laøm baøi vaên bieåu caûm laø tìm hieåu ñeà vaø tìm yù,laäp daøn baøi,vieát baøi vaø söûa chöõa baøi.
- Muoán tìm yù cho baøi vaên bieåu caûm thì phaûi hình dung cuï theå ñoái töôïng bieåu caûm trong moïi tröôøng hôïp vaø caûm xuùc,tình caûm cuûa minhftrong caùc tröôøng hôïp ñoù.
- Tìm lôøi vaên thích hôïp,gôïi caûm.
HÑ 3 Luyeän taäp :
* Cho HS Ñoïc baøi vaên maãu SGK
- Baøi vaên bieåu ñaït tình caûm gì?
- Haõy ñaët cho baøi vaên 1 nhan ñeà vaø 1 ñeà vaên thích hôïp ? 
- Haõy neâu leân daøn yù cuûa baøi ? 
- Chæ ra phöông thöùc bieåu caûm cuûa baøi vaên ?
* Ñoïc baøi vaên 
* Tình caûm tha thieát ñoái vôùi queâ höông An Giang.
* Thaûo luaän toå .
II.Luyeän taäp
- Nhan ñeà : Tình queâ höông .
 - Ñeà vaên : Queâ höông trong traùi tim toâi. 
- Daøn baøi : 
+MB: Giôùi thieäu tình yeâu queâ höông An Giang
-TB: Bieåu hieän tình yeâu meán queâ höông : 
+ Tình yeâu queâ töø tuoåi thô .
+ Tình yeâu queâ höông trong chieán ñaáu vaø nhöõng taám göông yeâu nöôùc. 
-KB: Tình yeâu queâ höông vôùi nhaän thöùc cuûa ngöôøi töøng traûi, tröôûng thaønh .
- Phöông thöùc bieåu caûm : Tröïc tieáp bieåu loä tình yeâu queâ höông thaém thieát
HÑ 4. Cuûng coá - Daên doø :
*Cuûng coá 
Haõy neâu laïi caùc böôùc laøm baøi vaên bieåu caûm?
-Hoïc ghi nhôù. 
-Taäp neâu caûm nghó vôùi ñeà baøi treân 
*Hướng dẫn tự học
- Tiếp tục rèn luyện các bước làm bài văn biểu cảm từ một đề văn biểu cảm cụ thể.
-Soaïn 2 vaên baûn: 
 +Sau phuùt chia ly 
- Ñoaïn trích cho ta bieát ñöôïc ñieàu gì veà tình caûm cuûa ngöôøi con gaùi coù choàng ra traän.
- Ñoaïn trích söû duïng bieän phaùp ngheä thuaät noåi baät naøo?
 +Baùnh troâi nöôùc 
- Baøi thô mieâu taû ñieàu gì?Thoâng qua hình aûnh ñoù taùc giaû muoán boäc loä tình caûm gì?
* Caû hai baøi thô muoán lên aùn ñieàu gì?
-Nghe vaø töï ghi nhôù