Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 8 - Tiết 30: Văn bản: Bạn đến chơi nhà (Tiếp)

 Tuaàn : 8 Ngaøy soaïn : 22/09/2010
 Tieát : 30 Ngaøy daïy : 27/09-02/10/2010 
 Văn bản:
BAÏN ÑEÁN CHÔI NHAØ
 - NGUYEÃN KHUYEÁN-
I .MUÏC TIEÂU :
Hiểu được tình bạn đậm đà thắm thiết của tác giả Nguyễn Khuyến qua một bài thơ Nôm Đường luật thất ngôn bát cú .
Biết phân tích một bài thơ Nôm Đường luật .
II.KIEÁN THÖÙC CHUAÅN:
 Kiến thức :
Sơ giản về tác giả Nguyễn Khuyến .
Sự sáng tạo trong việc vận dụng thể thơ Đường luật, cách nói hàm ẩn sâu sắc,thâm thúy của Nguyễn Khuyến trong bài thơ .
 Kĩ năng :
 - Nhận biết được thể loại của văn bản .
 - Đọc – hiểu văn bản thơ Nôm Đường luật thất ngôn bát cú .
 - Phân tích một bài thơ Nôm Đường luật .
III.HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HIEÄN: 
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS
NOÄI DUNG
Hoaït ñoäng 1: Khôûi ñoäng:
1.OÅn ñònh Só soá
2.Kieåm tra baøi cuõ : 
-Em haõy ñoïc thuoäc loøng baøi thô Qua ñeøo Ngang vaø cho bieát caûnh ñeøo Ngang ñöôïc mieâu taû nhö theá naøo ? 
-Taâm traïng cuûa taùc giaû khi ñi qua ñeøo Ngang ?
-Giaûi thích cuïm töø “ ta vôùi ta”
3.Giôùi thieäu baøi :
Tình baïn laø moät trong nhöõng ñeà taøi truyeàn thoáng laâu ñôøi cuûa lòch söû VHVN . Baïn ñeán chôi nhaø –Nguyeãn Khuyeán laø moät baøi thô thuoäc loaïi hay nhaát trong ñeà taøi tình baïn, hay nhaát trong thô Nguyeãn Khuyeán noùi rieâng , thô Noâm Ñöôøng luaät Vieät Nam noùi chung .
Hoaït ñoäng 2: Ñoïc-hieåu vaên baûn:
- Haõy cho bieát vaøi neùt veà taùc giaû Nguyeãn Khuyeán? ( 
- Taïi sao ngöôøi ta thöôøng goïi oâng laø Tam Nguyeân Yeân Ñoå?
Goïi HS ñoïc baøi thô
- Baøi thô thuoäc theå thô gì? Nhòp ñieäu caùc caâu thô ntn? Gioïng ñieäu tình caûm trong baøi laø gì? Ñoïc vaø ngaét nhòp ntn? Vaàn cuûa baøi thô?
- Giaûi thích töø: nöôùc caû, khoân, roán ?
- Baøi thô : Baïn ñeán chôi nhaø noùi veà chuyeän gì?
- Boá cuïc baøi thô ñöôïc taùc giaû saùng taïo linh hoaït nhö theá naøo?
Döïa vaøo chuù thích sgk.
HS ñoïc
Thaát ngoân baùt cuù.
- Nhòp: 4/3, 2/2/3.
 Caâu 6: 4/1/2.
-Gioïng: Chaäm raõi, ung dung, hoùm hænh nhö thaáp thoaùng 1 nuï cöôøi.
- Baïn ñeán chôi maø Nguyeãn Khuyeán khoâng coù gì ñaõi baïn chæ coù 1 tình baïn ñeïp.
I.Tìm hieåu chung:
1. Taùc giaû.
- Nguyeãn khuyeán(1835-1909).coøn ñöôïc goïi laø Tam Nguyeân Yeân Ñoã 
-Queâ : Yeân Ñoã
-Laø nhaø thô lôùn cuûa daân toäc 
2. Theå loaïi.
Thô thaát ngoân baùt cuù 
( Ñöôøng luaät )
Boá cuïc:
+ Caâu 1: Giôùi thieäu söï vieäc ( baïn ñeán chôi)
+ Caâu 2®7: Trình baøy hoaøn caûnh cuûa mình.
+ Caâu 8: Boäc loä tình baïn ñaäm ñaø, chaân thaät, töï nhieân, daân daõ
Hoaït ñoäng 3: höôùng daãn phaân tích
- Ñoïc laïi caâu 1 (vui, hoà hôûi), em coù nhaän xeùt gì veà loái noùi cuûa taùc giaû ôû caâu 1?
- Qua lôøi chaøo, em bieát ñöôïc ñieàu gì veà quan heä cuûa Nguyeãn Khuyeán vôùi baïn mình? ( Hoï gaëp nhau coù thöôøng xuyeân khoâng, xöng hoâ coù gì ñaùng chuù yù, hoï gaëp nhau ôû ñaâu?)
-Ñoïc töø caâu 2 ñeán caâu 7.
- Theo caùch giôùi thieäu ôû caâu 1, thì ñuùng ra Nguyeãn Khuyeán phaûi tieáp ñaõi ra sao khi baïn ñeán nhaø 
chôi?
- Theá nhöng ôû ñaây Nguyeãn Khuyeán ñaõi baïn ra sao? Hoaøn caûnh cuûa Nguyeãn Khuyeán khi baïn ñeán chôi laø ntn?
- Vì sao sau lôøi chaøo Nguyeãn Khuyeán laïi nhaéc ngay ñeán chôï xa. Ñieàu ñoù cho ta hieåu hieåu gì veà tình caûm cuûa Nguyeãn Khuyeán ñoái vôùi baïn ? 
- Nguyeãn Khuyeán trình baøy hoaøn caûnh cuûa mình nhö vaäy coù phaûi oâng ñònh keå khoù than ngheøo vôùi baïn khoâng?
- Vaäy ôû ñaây Nguyeãn Khuyeán ñaõ duøng caùch noùi gì? Muïc ñích cuûa caùch noùi aáy?
-Cho hs ñoïc caâu cuoái.
 Ñeán ñaây Nguyeãn Khuyeán muoán noùi ñieàu gì veà tình baïn? Ta vôùi ta ôû ñaây laø ai?
- Vaäy, coù phaûi Nguyeãn Khuyeán chæ coi troïng tinh thaàn maø coi thöôøng vaät chaát, coi vaät chaát laø taàm thöôøng, khoâng coù yù nghóa chaêng ?
-Ñoïc caâu 1.
- Hoï ít gaëp nhau.
- Xöng hoâ: toân xöng, thaân maät.
- Gaëp ôû nhaø( khoâng ôû dinh) ® Quyù nhau laém
-Ñoïc
- Ñaøng hoaøng, aân caàn, chu ñaùo
- OÂng khoâng coù gì ñeå tieáp ñaõi baïn.Thaäm chí ñeán mieáng traàu laø ñaàu caâu chuyeän cuõng khoâng coù.
- Laøm noåi baät leân caùi thanh ñaïm ngheøo tuùng cuûa oâng quan thanh lieâm veà ôû aån.Laøm noåi baät caùi tinh thaàn cao quí hôn caû.
-Khoâng coù yù ñònh than ngheøo:
+ Moïi thöù ñieàu coù nhöng chöa duøng ñöôïc .
+ Söï vieäc khoâng coù traàu laø “ Khoâng may kia” laø chæ noùi cho vui thoâi
- Noùi quaù thöïc teá coù khoâng ñöôïc nhö yù baïn cuõng thoâng caûm. Ñoù laø caùch theå hieän söï quyù meán baïn hieàn.
Ñoïc.
- Tình baïn cao hôn vaät chaát. Duø vaät chaát khoâng coù, baïn beø vaãn quyù meán nhau.
-Khoâng, chính vieäc ñeà caäp ñeán chuyeän aên ôû treân cho thaáy Nguyeãn Khuyeán muoán coù vaät chaát vaø tình caûm haøi hoøa laø quí nhaát .
II.Phaân tích:
1.Noäi dung:
a)Caâu 1:
 Giôùi thieäu baïn ñeán chôi nhaø.
lôøi chaøo hoûi töï nhieân.
b)Caâu 2 ® 7: 
Giaõi baøy hoaøn caûnh soáng ngheøo naøn vôùi baïn.
- Noùi quaù, ngoân ngöõ giaûn dò ® Hoaøn caûnh khoâng coù gì ñeå tieáp baïn.
c)Caâu cuoái:
Tình baïn ñaäm ñaø, hoàn nhieân, daân daõ.
Lôøi keát theå hieän caùi nhìn thoâng thaùi, nieám vui cuûa taùc giaû khi ñoùn baïn vaøo nhaø.
- Ta thaáy tình huoáng trong baøi thô ñöôïc döïng leân nhö theá naøo?
- Cho nhaän xeùt veà gioïng ñieäu baøi thô?
- Caùch vaän duïng ngoân ngöõ thô vaø theå loaïi thô Ñöôøng luaät nhö theá naøo?
- Saùng taïo neân tình huoáng khoù xöû khi baïn ñeán chôi nhaø vaø cuoái cuøng oøa ra nieàm vui ñoàng caûm
Gioïng ñieäu hoùm hónh, thaät thaø, aám aùp nieàm vui.
- Vaän duïng ngoân ngöõ,theå loaïi ñieâu luyeän
2.Ngheä thuaät:
- Saùng taïo neân tình huoáng khoù xöû khi baïn ñeán chôi nhaø vaø cuoái cuøng oøa ra nieàm vui ñoàng caûm.
- Laäp yù baát ngôø
- Vaän duïng ngoân ngöõ,theå loaïi ñieâu luyeän
- Vì sao noùi nay coù theå la moät trong nhöõng baøi thô hay nhaát veà tình baïn?
- Em coù nhaän xeùt gì veà neùt ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa baøi thô?
Vì noù ñaõ ca ngôïi tình baïn chaân thaønh,trung thöïc,vöôït qua moïi ñieàu kieän hoaøn caûnh, quí giaù hôn moïi thöù cuûa caùi vaät chaát.
- Saùng taïo neân tình huoáng khoù xöû khi baïn ñeán chôi nhaø vaø cuoái cuøng oøa ra nieàm vui ñoàng caûm.
- Laäp yù baát ngôø
3.YÙ nghóa:
a.Noäi dung:
Baøi thô theå hieän moät quan nieäm veà tình baïn,quan nieäm ñoù vaãn coøn giaù, yù nghóa lôùn trong cuoäc soáng con ngöôøi ngaøy nay.
b.Ngheä thuaät:
- Saùng taïo neân tình huoáng khoù xöû khi baïn ñeán chôi nhaø vaø cuoái cuøng oøa ra nieàm vui ñoàng caûm.
- Laäp yù baát ngôø
Hoaït ñoäng4: Luyeän taäp:
- Em haõy so saùnh cuïm töø: ta vôùi ta trong baøi thô naøy vôùi cuïm töø ta vôùi ta trong baøi thô “ Qua Ñeøo Ngang” cuûa baø Huyeän Thanh Quan ñeå thaáy roõ taâm theá, taâm hoàn cuûa Nguyeãn Khuyeán khi baïn ñeán chôi nhaø?
- Vaäy tình baïn cuûa Nguyeãn Khuyeán trong baøi thô laø gì?
Ta trong thô baø Huyeän Thanh Quan chæ soá ít :Baø vôùi boùng cuûa chính mình . ÔÛ ñaây laø taùc giaû
Vaø baïn tuy 2 maø 1 cho thaáy tình caûm gaén boù chan hoøa.
+Tình baïn ñaäm ñaø hoàn nhieân daân daõ , baát chaáp moïi ñieàu kieän .
III.Luyeän taäp:
Ta trong thô baø Huyeän Thanh Quan chæ soá ít :Baø vôùi boùng cuûa chính mình . ÔÛ ñaây laø taùc giaû
Vaø baïn tuy 2 maø 1 cho thaáy tình caûm gaén boù chan hoøa.
+Tình baïn ñaäm ñaø hoàn nhieân daân daõ , baát chaáp moïi ñieàu kieän .
Hoaït ñoäng 5: Cuûng coá-Daën doø:
Cuûng coá:
- Vì sao noùi nay coù theå la moät trong nhöõng baøi thô hay nhaát veà tình baïn?
- Em coù nhaän xeùt gì veà neùt ñaëc saéc ngheä thuaät cuûa baøi thô?
-Cho hs ñoïc dieãn caûm laïi baøi thô.
-Ñoïc baøi ñoïc theâm: Khoùc Döông Khueâ.
Höôùng daãn töï hoïc:
- Hoïc thuoäc loøng baøi thô,tìm ñoïc theâm moät soá baøi thô khaùc vieát veà tình baïn cuûa Nguyeãn Khuyeán vaø cuûa taùc giaû khaùc.
- Nhaän xeùt veà ngoân ngöõ vaø gioïng ñieäu cuûa baøi Baïn ñeán chôi nhaø
-Xem laïi kieán thöùc veà vaên bieåu caûm chuaån bò vieát baøi taäp laøm vaên soá 2 -vaên bieåu caûm.
HS laøm theo yeâu caàu cuûa giaùo vieân