Bài giảng môn Ngữ văn 7 - Tiết 38: Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê

CHAỉO MệỉNG QUYÙ THAÀY COÂKIỂM TRA BÀI CŨ 1, Đọc thuộc lũng và diễn cảm bài thơ “Cảm nghĩ trong đờm thanh tĩnh” của Lớ Bạch.(Bản phiờn õm và dịch thơ ) Nhà thơ Lí Bạch được mệnh danh laứ “Tieõn thụ”(OÂng Tieõn laứm thụ) Tĩnh dạ tứ là một bài thơ Đường luật Tĩnh dạ tứ là một bài thơ tứ tuyệt coồ theồ Bài thơ là nỗi niềm hoài hương của người con xa xứ . ABCD 2. Nhận xét nào khoõng đúng trong những nhận xeựt sau? Toồ : KHXH - GV Nguyeón Kim LửụngNGAÃU NHIEÂN VIEÁT NHAÂN BUOÅI MễÙI VEÀ QUEÂ Mụn Ngữ Văn Tiết : 38HAẽ TRI CHệễNGHOÀI HệễNG NGAÃU THệ Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-*Nội dung bài học:I. Tỡm hieồu chung : 1 Caỏu truực vaờn baỷn. II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷna. Hai caõu ủaàu (khai – ủeà): 2. Phaõn tớch vaờn baỷn. 2. Taực phaồm1. Tỏaực giả: a. Theồ thụ:b. Phửụng thửực bieồu ủaùt:b. Hai caõu sau (chuyeồn – hụùp): IV. Luyeọn taọp – cuỷng coỏ:III. Toồng keỏt:I. Tỡm hieồu chung : 1- Taực giả: - Hạ Tri Chương ( 659 - 744 ); Quê: Vĩnh Hưng, Việt Châu- Naờm 965 ụng đỗ tiến sĩ, làm quan 50 naờm ụỷ kinh ủoõ Traứng An - Để lại cho đời hơn 20 bài thơ. Trong đó có hai bài “Hồi hương ngẫu thư”. Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương- ? Neõu nhửừng hieồu bieỏt cuỷa em veà taực giaỷ?Bài thơ Hồi Hương Ngẫu Thư - Kỳ Nhị (nguyờn tỏc): Bài thơ Hồi Hương Ngẫu Thư - Kỳ Nhất (nguyờn tỏc): Dịch Nghĩa Cũn trẻ ra đi, lóo mới vềTúc thưa cằn cỗi, tiếng cũn quờTrẻ con trụng thấy mà khụng biếtCười hỏi " Khỏch từ mụ đến tờ ? "Năm thỏng xa nhà chắc đó lõuBạn bố mất nửa, nửa về đõuHồ Gương trước cửa lung linh nướcGiú chẳng làm thay gợn súng sầu Dịch Nghĩa Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-2. Taực phaồm- Saựng taực khi tác giả vửứa ủaởt chaõn về tụựi quê sau bao năm xa cách (năm744 ) 1- Tỏaực giả: II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn * ẹoùc vaờn baỷn Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-I/ Tỡm hieồu chung : ? Em hiểu “ ngẫu thư” (ngẫu nhiên viết) ở đây có nghĩa là gì?Tình cảm, cảm xúc được bộc lộ một cách ngẫu nhiên.“ Ngẫu nhiên viết” vì tác giả không chủ định làm thơ ngay lúc mới đặt chân tới quê hương.Thiếu tiểu li gia, lóo đại hồi,Hương õm vụ cải , mấn mao tồi.Nhi đồng tương kiến , bất tương thức,Tiếu vấn:Khỏch tũng hà xứ lai? Rời nhà từ lỳc cũn trẻ, già mới quay về, Giọng quờ khụng đổi, nhưng túc mai đó rụng. Trẻ con gặp mặt, khụng quen biết, Cười hỏi: Khỏch ở nơi nào đến?DỊCH NGHĨAPHIấN ÂM Khi đi trẻ, lỳc về già Trẻ đi, già trở lại nhà,Giọng quờ vẫn thế, túc đà khỏc bao Giọng quờ khụng đổi ,sương pha mỏi đầu. Trẻ con nhỡn lạ khụng chào Gặp nhau mà chẳng biết nhauHỏi rằng : Khỏch ở chốn nào lại chơi? Trẻ cười hỏi:”Khỏch từ đõu đến làng ?“ (Phaùm Sú Vú dịch, trong Thụ Đửụứng tập 1 (Traàn Troùng San dịch,trong Thụ Đửụứng NXB Văn học-Haứ Noọi,1987 ) tập 1 Baộc ẹaồu - SaứiGoứn,1966) Dịch Thơ Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-* ẹoùc vaờn baỷn * Nguyên tác: thơ lục bát.  thất ngôn tứ tuyệt Đường luật - thể trắc.1 Caỏu truực vaờn baỷn. * Dũch thụ :? Chổ ra thể thơ vaứ nờu cụ thể về thể thơ ? Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-I. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷnb. Phửụng thửực bieồu ủaùt: Bieồu caỷm thoõng qua tửù sửùa. Theồ thụ: Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-I. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn1 Caỏu truực vaờn baỷn. 2. Phaõn tớch vaờn baỷn. ? Tác giả từ hai sự việc: Từ cuộc đời chính mình Từ bọn trẻ trong làng maứ caỷm thaỏy tỡnh queõ. Haừy tìm caực câu thơ tương ứng với nội dung trên?: 2 câu đầu.: 2 câu cuối.( Thiếu tiểu li gia, lão đại hồiHương âm vô cải, mấn mao tồi ) Khi đi trẻ, lúc về già. Giọng quê không đổi, tóc đà khác bao a. Hai caõu ủaàu (khai – ủeà): Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương- Keồ vaứ taỷ veà sửù thay ủoồi cuỷa baỷn thaõn nhaứ thụ.a. Hai caõu ủaàu (khai –ủeà):?Hai cõu thơ đầu là tả hay kể? Về ai vaứ về những vấn đề gỡ? Sửù thay ủoồi aỏy nhử theỏ naứo ? Coự ủieàu gỡ khaực khoõng? Sửù thay ủoồi: voực daựng,tuoồi taực, maựi toực. Khoõng ủoồi: gioùng noựi queõ hửụngI. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn1 Caỏu truực vaờn baỷn. 2. Phaõn tớch vaờn baỷn. Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-( Thiếu tiểu li gia, lão đại hồiHương âm vô cải, mấn mao tồi ) Khi đi trẻ, lúc về già. Giọng quê không đổi, tóc đà khác bao a. Hai caõu ủaàu (khai – ủeà):I. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn1 Caỏu truực vaờn baỷn. 2. Phaõn tớch vaờn baỷn. Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-* Nghệ thuật: Pheựp ủoỏi (tieồu ủoỏi), * Tác dụng: Taùo nhũp ủieọu caõn ủoỏi cho thụ Khaựi quaựt ngaộn goùn quaừng ủụứi xa queõ vụựi nhửừng ủoồi thay ? Biện phỏp nghệ thuật nào được sử dụng ở đõy? Chổ ra tỏc dụng của biện phỏp nghệ thuật đú? - Thiếu tieồu > < mấn mao tồia. Hai caõu ủaàu (khai – ủeà):I. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn1 Caỏu truực vaờn baỷn. 2. Phaõn tớch vaờn baỷn. Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-?Em cú nhận xột gỡ về cỏc hỡnh ảnh, chi tiết được kể và tả ở hai caõu thụ?  Vửứa thửùc vửứa tửụùng trửng laứm nổi bật tỡnh cảm gắn boự với queõ hương.* Nghệ thuật:* Tác dụng:a. Hai caõu ủaàu (khai – ủeà):I. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn1 Caỏu truực vaờn baỷn. 2. Phaõn tớch vaờn baỷn.  Tỡnh caỷm gaộn boự saõu naởng vaứ beàn chaởt cuỷa taực giaỷ ủoỏi vụựi queõ hửụng. * Hỡnh aỷnh : ?Baống pheựp ủoỏi vụựi caực hỡnh aỷnh vửứa thửùc vửứa tửụùng trửng hai caõu thụ ủaừ boọc loọ tỡnh caỷm cuỷa taực giaỷ nhử theỏ naứo?(Nhi đồng tương kiến, bất tương thức, Tiếu vấn : Khách tòng hà xứ lai ? ) Trẻ con nhìn lạ không chào Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi? Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-a. Hai caõu ủaàu (khai – ủeà):I. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn1 Caỏu truực vaờn baỷn. 2. Phaõn tớch vaờn baỷn. b. Hai caõu sau (chuyeồn – hụùp):  Gaởp boùn treỷ khoõng chaứo maứ hoỷi. Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-a. Hai caõu ủaàu (khai – ủeà):I. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn1 Caỏu truực vaờn baỷn. 2. Phaõn tớch vaờn baỷn. b. Hai caõu sau (chuyeồn – hụùp): Có 1 tình huống bất ngờ nào đã xảy ra khi tác giả vừa đặt chân về đến làng?Taùi sao laùi coự theồ xaỷy ra chuyeọn nhử vaọy ? boùn treỷ toỏt buùng vaứ hieỏu khaựch khi gaởp ngửụứi laù. Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-a. Hai caõu ủaàu (khai – ủeà):I. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn1 Caỏu truực vaờn baỷn. 2. Phaõn tớch vaờn baỷn. b. Hai caõu sau (chuyeồn – hụùp): Khỏch ở chốn nào lại chơi?? Trong lời hoỷi cuỷa trẻ con, lời nào khiến nhà thơ đau lũng nhất? ?Tại sao nhà thơ vốn quê ở đó lại bị lũ trẻ xem là khách? Khaựch ụỷ choỏn naứo laùi chụi?  do nhaứ thụ xa queõ quaự laõua. Hai caõu ủaàu (khai – ủeà):I. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn1 Caỏu truực vaờn baỷn. 2. Phaõn tớch vaờn baỷn. b. Hai caõu sau (chuyeồn – hụùp): Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương- ? Ngheọ thuaọt naứo ủửụùc sửỷ duùng trong hai cau thụ theồ hieọn taõm traùng aỏy?  Tỡnh huoỏng baỏt ngụứ, caõu hoỷi tu tửứ, hỡnh aỷnh, aõm thanh vui tửụi, nhửng thaỏp thoaựng gioùng ủieọu bi haứi. ? Vieọc bũ boùn treỷ coi laứ khaựch ủaừ taực ủoọng ủeỏn thaựi ủoọ vaứ taõm trang cuỷa nhaứ thụ nhử theỏ naứo?  ngaùc nhieõn buoàn tuỷi  ngaọm nguứi  chua xoựt cuứng aọp ủeỏna. Hai caõu ủaàu (khai – ủeà):I. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn1 Caỏu truực vaờn baỷn. 2. Phaõn tớch vaờn baỷn. b. Hai caõu sau (chuyeồn – hụùp): Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-? Tác giả đã kể lại sự việc lúc mới về quê ở hai câu thơ cuối, nhằm thể hiện điều gì? Để nói về sự thay đổi của mình. Để nói về sự thay đổi của quê hương. Để bộc lộ nỗi ngậm ngùi, cả sự chua xót của mình trong tình cảm đối với quê hương.a. Hai caõu ủaàu (khai – ủeà):I. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn1 Caỏu truực vaờn baỷn. 2. Phaõn tớch vaờn baỷn. b. Hai caõu sau (chuyeồn – hụùp): Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương- Tỡnh huoỏng baỏt ngụứ, caõu hoỷi tu tửứ, hỡnh aỷnh, aõm thanh vui tửụi,nhửng thaựp thoaựng gioùng ủieọu bi haứi.  Bộc lộ nỗi ngậm ngùi, chua xót của tác giả trong tình cảm đối với quê hương. * Sự biểu hiện tình quê ở hai câu trên và hai câu dưới của bài thơ có gì khác nhau về giọng điệu? Câu hỏi thảo luận Thời gian : 2’ - Thảo luận theo bàn Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương- * Em coự suy nghĩ gì về tình yêu quê hương trong thời đại hiện nay?a. Hai caõu ủaàu (khai – ủeà):I. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn1 Caỏu truực vaờn baỷn. 2. Phaõn tớch vaờn baỷn. b. Hai caõu sau (chuyeồn – hụùp): Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-- Sửỷ duùng pheựp ủoỏi,taùo tỡnh huoỏng.- Gioùng thụ vửứa hoựm hổnh vửứa ngaọm nguứi- Bieồu caỷm thoõng qua tửù sửùIII. Toồng keỏt :1. Ngheọ thuaọt: a. Hai caõu ủaàu (khai – ủeà):I. Tỡm hieồu chung : II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn1 Caỏu truực vaờn baỷn. 2. Phaõn tớch vaờn baỷn. b. Hai caõu sau (chuyeồn – hụùp): Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê 	 	 (Hồi hương ngẫu thư) -Hạ Tri Chương-Theồ hieọn tỡnh yeõu queõ hửụng chaõn thaứnh, saõu saộc cuỷa taực giaỷ khi vửứa veà ủeỏn queõ nhaứ. III. Toồng keỏt :1. Ngheọ thuaọt: 2. Noọi dung : IV. CUÛNG COÁ 1: Bài thơ trờn được viết theo thể thơ nào? A.Thất ngụn bỏt cỳ B.Thất ngụn tứ tuyệt C.Ngũ ngụn tứ tuyệt D.Tự do.2: Chỉ ra những biện phỏp nghệ thuật được sử dụng trong bài thơ :A.Phộp đối B.Taùo tỡnh huoỏng baỏt ngụứC.Biểu cảm qua tự sự D.Tất cả cỏc biờn phỏp nghệ thuật trờn. Vui mừng, háo hức khi trở về quê Đau đớn, luyến tiếc khi phải rời xa chốn kinh thành Buồn thương trước cảnh quê hương nhiều thay đổi Ngậm ngùi, hụt hẫng khi trở thành khách lạ giữa quê hươngABCD3. Tõm trạng của tỏc giả trong bài thơ là gỡ?Hướng dẫn học ở nhà Học thuộc lòng bài thơ( phaàn phieõn aõm vaứ dũch thụ)- Chuaồn bũ tieỏt Kieồm tra Vaờn & Tieỏng Vieọt( tửứ baứi4 ủeỏn baứi 10) Soạn bài “Nhaứ tranh bũ gioự thu phaự” * Chuự yự: + Tớnh nhaõn ủaùo cuỷa ẹoó Phuỷ Baứi hoùc ủaừ keỏt thuực Xin caựm ụn quyự thaày coõ vaứ caực con!