Bài giảng Vật lý 7 bài 22: Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện

VẬT LÝ 7TRƯỜNG THCS MỸ THỚIChuyên đềTRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔCâu 2/ Biểu diễn chiều dòng điện trong các sơ đồ sau:KIỂM TRA BÀI CŨCâu 1/ Nêu quy ước chiều dòng điện?Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn điệnĐể nhận biết sự tồn tại của dòng điện ta có thể dựa vào Khi có dòng điện chạy trong mạch ta có thể nhìn thấy các điện tích hay các êlectrôn dịch chuyển không? Vậy căn cứ vào đâu để biết có dòng điện chạy trong mạch?caùc taùc duïng cuûa doøng ñieänBaøi 22-23Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sángTác dụng từ, tác dụng hóa học I. TÁC DỤNG NHIỆT:C1/ Hãy kể tên một số dụng cụ, thiết bị thường dùng được đốt nóng khi có dòng điện đi qua Đèn dây tóc, bếp điện, nồi cơm điện, bàn là điện,ấm điện..Đèn nóng lên. Cảm nhận bằng tay sờ vào hay sử dụng nhiệt kếb/- Bộ phận nào của đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng khi có dòng điện chạy qua?Dây tóc của bóng đèn taùc duïng nhieät vaø taùc duïng phaùt saùng cuûa doøng ñieänC2. Cho mạch điện như hình vẽ:a/ Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Bằng cách nào xác nhận điều đó?BÀI 22I. TÁC DỤNG NHIỆT:c/-Khi đèn sáng bình thường, dây tóc của đèn có nhiệt độ khoảng 25000C. Vì sao dây tóc của bóng đèn thường được làm bằng vonfram?Dựa vào bảng nhiệt độ nóng chảy của một số chấtChấtNhiệt độ nóng chảyVonfram3370oCThép1300oCĐồng1080oCChì327oCBộ phận đó của đèn thường làm bằng vonfram để không bị nóng chảytaùc duïng nhieät vaø taùc duïng phaùt saùng cuûa doøng ñieänBÀI 22I. TÁC DỤNG NHIỆT:C3. Quan sát thí nghiệm bố trí như hình sau và cho biết:a. Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi đóng công tắc?Các mảnh giấy bị cháy rớt xuống.+_Kắc quiCầu chìCông tắcb. Dòng điện có tác dụng gì đối với đoạn dây sắt AB?Dòng điện làm cho dây sắt AB nóng lên đốt các mảnh giấy cháytaùc duïng nhieät vaø taùc duïng phaùt saùng cuûa doøng ñieänBÀI 22I. TÁC DỤNG NHIỆT:* Kết luận: Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tớicao và .phát sáng Khi có dòng điện chạy qua các vật dẫn bịnóng lênnhiệt độ C4. Nếu trong mạch điện với dây dẫn bằng đồng có nối xen 1 đoạn dây chì ( gọi là cầu chì) thì trong 1 số trường hợp do tác dụng nhiệt của dòng điện, dây dẫn có thể nóng lên trên 3270C. Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây chì và với mạch điện?Khi đó cầu chì nóng lên tới nhiệt độ nóng chảy và bị đứt. Mạch điện bị hở, tránh hư hại và tổn thất có thể xảy ra. taùc duïng nhieät vaø taùc duïng phaùt saùng cuûa doøng ñieänBÀI 22II. TÁC DỤNG PHÁT SÁNG:1. Bóng đèn bút thử điện:C5.Trong bóng đèn bút thử điện có chứa 1 chất khí( khí nêôn). Hãy quan sát và nêu nhận xét về hai đầu dây bên trong. Hai đầu dây đènHai đầu bọc kim loạiHai đầu dây bên trong của bút thử điện tách rời nhauChất khítaùc duïng nhieät vaø taùc duïng phaùt saùng cuûa doøng ñieänBÀI 22II. TÁC DỤNG PHÁT SÁNG:1. Bóng đèn bút thử điện:Hai đầu dây đènHai đầu bọc kim loạiC6. Quan sát bóng đèn bút thử điện khi nó phát sáng và cho biết đèn sáng do hai đầu dây đèn nóng sáng hay do vùng chất khí ở giữa hai đầu dây này phát sáng Do chất khí ở giữa hai đầu dây bên trong đèn phát sángChất khí*Kết luận:Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này ..phát sángBÀI 22taùc duïng nhieät vaø taùc duïng phaùt saùng cuûa doøng ñieänII. TÁC DỤNG PHÁT SÁNG:1. Bóng đèn bút thử điện:2. Đèn điôt phát quang ( đèn LED)a. Quan sát đèn LED, nhận biết hai bản kim loại to, nhỏ ở bên trong đèn và hai đầu dây bên ngoài nối với chúng bản kim loại tobản kim loại nhỏb. Thắp sáng đèn. Quan sát đèn có sáng không?Đèn LED sángtaùc duïng nhieät vaø taùc duïng phaùt saùng cuûa doøng ñieänBÀI 22II. TÁC DỤNG PHÁT SÁNG:1. Bóng đèn bút thử điện:2. Đèn điôt phát quang ( đèn LED)bản kim loại tobản kim loại nhỏC7. Đảo ngược hai đầu dây đèn; Hãy quan sát đèn?Đèn điôt phát quang sáng khi bản kim loại nhỏ hơn bên trong đèn được nối với cực dương của pin và bản kim loại to hơn được nối với cực âm.Nhận xét khi đèn sáng thì dòng điện đi vào bản cực nào của đèn?Đèn LED không sángtaùc duïng nhieät vaø taùc duïng phaùt saùng cuûa doøng ñieänBÀI 22II. TÁC DỤNG PHÁT SÁNG:1. Bóng đèn bút thử điện:2. Đèn điôt phát quang ( đèn LED)*Kết luận:Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi theo  nhất định và khi đó đèn sángmột chiềuBÀI 22taùc duïng nhieät vaø taùc duïng phaùt saùng cuûa doøng ñieänIII.TÁC DỤNG TỪ:1. Tính chất từ của nam châm:Đưa đinh sắt lại gần nam châm ta thấy nam châm thế nào?Nam châm hút sắt,thép. Đưa thanh nam châm thẳng lại gần kim nam châm, quan sát hiện tượngMột trong hai cực của kim bị hút, còn cực kia bị đẩy Mắc mạch điện như hình vẽ:+ - KBÀI 23taùc duïng töø,taùc duïng hoùa hoïc vaø taùc duïng sinh lyù cuûa doøng ñieän+ - KC1/ a. Đưa đầu cuộn dây lại gần các đinh sắt, đồng, nhôm. Quan sát hiện tượng xảy ra khi đóng, ngắt công tắc. Khi công tắc đóng, cuộn dây hút đinh sắt. Đinh sắt(thép)Đinh NhômĐinhĐồngNgắt công tắc, đinh sắt rơi ra. I.TÁC DỤNG TỪ:1. Tính chất từ của nam châm:C1/a. Đưa đầu cuộn dây lại gần các đinh sắt, đồng, nhôm. Quan sát hiện tượng xảy ra khi đóng, ngắt công tắc. Khi công tắc đóng, cuộn dây hút đinh sắt. Ngắt công tắc, đinh sắt rơi ra. b. Đưa kim nam châm lại gần đầu cuộn dây. Đóng công tắc có hiện tượng gì xảy ra?+ - KMột cực của kim nam châm bị hút hoặc bị đẩyI.TÁC DỤNG TỪ:1. Tính chất từ của nam châm:*Kết luận:- Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là - Nam châm điện có .......vì nó có khả năng làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt hoặc thép.nam châm điệntính chất từIII.TÁC DỤNG TỪ:1. Tính chất từ của nam châm:+ -Nguån ®iÖn+ -Cuén d©yL¸ thÐp ®µn håiMiÕng s¾tTiÕp ®iÓmChu«ngChèt kÑpCấu tạo của chuông điện2. Tìm hiểu chuông điện:Đầu gâ chu«ngtaùc duïng töø,taùc duïng hoùa hoïc vaø taùc duïng sinh lyù cuûa doøng ñieänBÀI 23III.TÁC DỤNG TỪ:1. Tính chất từ của nam châm:2. Tìm hiểu chuông điện:Đóng công tắc dòng điện qua cuộn dây, cuộn dây thành nam châm điện, hút miếng sắt làm đầu gõ đập vào chuông kêuC3. Sau đó, mạch hở. Chỉ ra chỗ hở. Giải thích tại sao miếng sắt khi đó lại trở về tì sát vào tiếp điểm? C2. Đóng công tắc hiện tượng gì xảy ra với cuộn dây, với miếng sắt và với đầu gõ chuông?+ - KChỗ hở ở chỗ miếng sắt bị hút nên rời khỏi tiếp điểm. Khi đó cuộn dây không có dòng điện đi qua sắt không bị hút. Do tính chất đàn hồi sắt trở lại tì sát vào tiếp điểmtaùc duïng töø,taùc duïng hoùa hoïc vaø taùc duïng sinh lyù cuûa doøng ñieänBÀI 23III.TÁC DỤNG TỪ:1. Tính chất từ của nam châm:2. Tìm hiểu chuông điện:+ - KC4. Tại sao chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng?Khi sắt tì vào tiếp điểm, mạch kín, cuộn dây lại hút sắt, đầu gõ đập vào chuông kêu mạch hở. Cứ như vậy chuông kêu liên tiếp taùc duïng töø,taùc duïng hoùa hoïc vaø taùc duïng sinh lyù cuûa doøng ñieänBÀI 23IV.TÁC DỤNG HÓA HỌC: Thí nghiệm:C5. Quan sát đèn khi công tắc đóng và cho biết dung dịch muối đồng sunphat là chất dẫn điện hay cách điện? +_KDung dịch muối đồng là chất dẫn điện. Vì đèn sáng C6. Sau vài phút thí nghiệm thỏi than nối với cực âm ban đầu màu đen được phủ lớp màu gì?Thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp màu đỏ nhạt taùc duïng töø,taùc duïng hoùa hoïc vaø taùc duïng sinh lyù cuûa doøng ñieänBÀI 23IV.TÁC DỤNG HÓA HỌC: Thí nghiệm:+_KDòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp.Kết luận: đồng màu đỏ nhạttaùc duïng töø,taùc duïng hoùa hoïc vaø taùc duïng sinh lyù cuûa doøng ñieänBÀI 23V. TÁC DỤNG SINH LÝ:Dòng điện qua cơ thể người sẽ làm cơ co giật, có thể làm tim ngừng đập, ngạt thở và thần kinh bị tê liệt. Đó là tác dụng sinh lý của dòng điện.Dòng điện càng mạnh càng nguy hiểm. Cần làm gì để đảm bảo an toàn điện?Cần tránh bị điện giật bằng cách sử dụng chất cách điện để cách ly dòng điện với cơ thể và tuân thủ các quy tắc an toàn điệnDòng điện có cường độ nhỏ được sử dụng để châm cứu, chữa bệnhtaùc duïng töø,taùc duïng hoùa hoïc vaø taùc duïng sinh lyù cuûa doøng ñieänBÀI 23Việc sử dụng nhiều kim loại làm vật liệu dẫn điện dẫn đến việc làm cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên. Ngày nay, người ta đang cố gắng sử dụng vật liệu siêu dẫn trong đời sống và kỹ thuật Sử dụng đèn điôt trong thắp sáng sẽ góp phần làm giảm tác dụng nhiệt của dòng điện, năng cao hiệu suất sử dụng điệnCác đường dây cao áp có thể gây ra điện từ trường mạnh, những người sống gần đường dây cao thế có thể chịu ảnh hưởng, khiến tuần hoàn máu bị ảnh hưởng, bị căng thẳng, mệt mỏi. Để giảm thiểu tác hại này cần xây dựng các lưới điện cao áp xa khu dân cư Dòng điện gây ra các phản ứng điện phân. Việc sử dụng than đá, dầu mỏ, khí đốt và hoạt đông sản xuất công nghiệp tạo ra nhiều khí thải độc hại: CO2, NO,NO2.Các khí này hòa tan trong hơi nước tạo môi trường điện ly khiến kim loại bị ăn mònĐể giảm thiểu tác hại này, cần bao bọc kim loại bằng chất chống ăn mòn hóa học và giảm thiểu các khí thải độc hại trênC7. Vật nào dưới đây có tác dụng từ?A. Một pin còn mới đặt riêng trên bàn B. Một mảnh nilông đã được cọ xát mạnh. C. Một cuộn dây dẫn đang có dòng điện chạy qua D. Một đoạn băng dính.VI. VẬN DỤNG:C8. Dòng điện không có tác dụng nào dưới đây?A. Làm tê liệt thần kinhB. Làm quay kim nam châmC. Làm nóng dây dẫn.D. Hút các vụn giấy.C9/ Tr-62. Cho mạch điện như sơ đồ, nguồn điện là 1 pin với các cực chưa biết.Hãy nêu cách làm khi sử dụng đèn LED để xác định xem A hay B là cực dương của pin và chiều dòng điện chạy trong mạch Nối bản kim loại nhỏ với cực A của nguồn điện.Nếu đèn led sáng thì A là cực dương, nếu đèn không sáng thì A là cực âm.bản kim loại tobản kim loại nhỏABCỦNG CỐ1. Dòng điện có mấy tác dụng ?Dòng điện có năm tác dụng:- Tác dụng nhiệt.- Tác dụng phát sáng.- Tác dụng từ.- Tác dụng hóa học.- Tác dụng sinh lý. GHI NHỚDòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên. Nếu vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao thì phát sáng.Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử và đèn điôt phát quang mặc dù các đèn này chưa nóng tới nhiệt độ cao.Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm quay kim nam châmDòng điện có tác dụng hóa học, khi đi qua dung dịch muối đồng thì nó tách đồng ra khỏi dung dịch muốiDòng điện có tác dụng sinh lý khi đi qua cơ thể người và các động vật DẶN DÒHọc phần ghi nhớ Làm bài tậpChuẩn bị bài 24: Cường độ dòng điện- Dụng cụ đo- Đơn vị đo cường độ dòng điệnChào tạm biệthẹn gặp lại+_Kắc quiCầu chìCông tắc