Bài giảng Vật lý 7 Tiết 11 – Bài 10: Nguồn âm

Nhiệt liệt chào mừngCác thầy cô giáo dự giờ vật lý lớp 7A chào mừng các thầy cô giáo dự giờ vật lý lớp 7AChuơng II : âm họcChương II : các em sẽ tìm hiểu những vấn đề gì ? Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ? Âm trầm , âm bổng khác nhau ở chỗ nào ? Âm to âm nhỏ khác nhau ở chỗ nào ? Âm truyền qua những môi trường nào ? Chống ô nhiễm tiếng ồn như thế nào ?Tiết 11 – bài 10 : nguồn âm Hàng ngày chúng ta vẫn nghe : Tiếng cười nói vui vẻ Tiếng đàn nhạc du dương Tiếng chim hót líu lo Tiếng ồn ào ngoài đường phố Chúng ta sống trong thế giới âm thanh .Vậy em có biết âm thanh ( gọi tắt là âm ) được tạo ra như thế nào không ?I. Nhận biết nguồn âmCâu 1 : Em hãy nêu những âm mà em nghe được và tìm xem chúng được phát ra từ đâu ?Trả lời : + Hàng ngày em nghe được tiếng : tùng , tùng + Chúng được phát ra từ trống của nhà trường Vậy : vật phát ra âm gọi là nguồn âmCâu 2 : Em hãy kể tên một số nguồn âmTrả lời :Các nguồn âm là trống , cồng , chiêng , sáo , đàn ghi ta .II. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ? Thí nghiệm1. Một bạn dùng tay kéo căng một sợi dây cao su nhỏ . Lúc đầu dây đứng yên ở vị trí cân bằng . Một bạn khác dùng ngón tay bật sợi dây cao su đó ( hình 10.1)Câu 3 : Hãy quan sát dây cao su và lắng nghe , rồi mô tả điều mà em nhìn và nghe đượcTrả lời : Dây cao su dao động ( rung động ,.) và âm phát ra là : phừng , phừng + Gõ vào mặt trống + gõ vào thành cốc + lắng nghe xem có âm phát ra không + Tìm cách kiểm tra xem mặt trống và thành cốc có rung động không ?Câu 4 : Vật nào phát ra âm ? Vật đó có rung động không ? Nhận biết điều đó bằng cách nào ?Trả lời : + Trống phát ra âm , mặt trống có dao động , Nhận biết bằng cách các vụn giấy trên mặt trống nảy lên khi gõ vào mặt trống+ Cốc thuỷ tinh phát ra âm . Thành cốc có rung động . Nhận biết bằng cách Treo con lắc bấc vào thành cốc khi gõ vào thành cốc thì con lắc bấc cũng rung độngKết luận : Sự rung động ( chuyển động ) qua lại vị trí cân bằng của dây cao su , thành cốc , mặt trống .v.v..gọi là dao động 3.Dùng búa cao su gõ nhẹ vào một nhánh của âm thoa và Lắng nghe âm do âm thoa phát ra ( hình 10.3)Câu 5 : Âm thoa có dao động không ? Hãy tìm cách kiểm tra xem khi phát ra âm thì âm thoa có dao động không ? Trả lời : Âm thoa phát ra âm và âm thoa có dao động . Kiểm tra bằng cách : + Đặt con lắc bấc sát một nhánh của âm thoa khi âm thoa phát ra âm .thì con lắc bấc cũng rung theo+Dùng tay giữ chặt hai nhánh của âm thoa thì không nghe thấy âm thoa phát ra âm nữa + Dùng một tờ giấy đặt nổi trên mặt một chậu nước khi âm thoa phát ra âm ta chạm một nhánh của âm thoa vào gần mép tờ giấy thì thấy nước bắn toé lênKết luận : Khi phát ra âm , các vật đều (Dao động) hoặc(rung động)Tiết 11 – bài 10 : nguồn âm I. Nhận biết nguồn âmII. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì ? III. Vận dụng :Câu 6 : Em có thể làm cho một số vật như tờ giấy , lá chuối phát ra âm được không ?Trả lời : có thể làm cho tờ giấy , lá chuối phát ra âm bằng cách cuốn tờ giấy , lá chuối lại thành kèn rồi thổi cho cột không khí trong kèn dao độngCâu 7: Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao động phát ra âm trong hai nhạc cụ mà em biết ?Trả lời : + sáo phát ra âm khi cột không khí trong ống sáo dao động + Đàn ghi ta phát ra âm khi dây đàn dao độngCâu 8 : Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ , cột không khí trong lọ sẽ dao động và phát ra âm . Hãy tìm cách kiểm tra xem có đúng khi đó cột khí dao động không ?C8 : Dán vài tua giấy vào miệng lọ , khi thổi sẽ thấy tua giấy rung rungCâu 9 : Hãy làm một nhạc cụ theo chỉ dẫn dưới đây :+ Đổ nước vào bảy ống nghiệm giống nhau đến các mực nước khác nhau ( hình 10.4 )+ Dùng thìa gõ nhẹ lần lựơt vào từng ống nghiệm sẽ nghe được các âm trầm bổng khác nhau . Bộ phận nào dao động phát ra âm ?b) ống nào phát ra âm trầm nhất , ống nào phát ra âm bổng nhất ?Hoặc có thể thổi mạnh vào các ống nghiệm cũng được kết quả tương tự Trả lời C9 : a) ống nghiệm và nước trong ống nghiệm dao động b) ống có nhiều nước nhất phát ra âm trầm nhất , ống có ít nước nhất phát ra âm bổng nhất c) Cột không khí trong ống dao động . d) ống có ít nước nhất phát ra âm trầm nhất ống có nhiều nước nhất phát ra âm bổng nhất Ghi nhớ : các vật phát ra âm đều dao động Đọc : có thể em chưa biết Bài tập về nhà : 10.1- 10.5 – T10,11Kính Chúc các thầy cô giáo và các em học sinh mạnh khoẻ