Bài soạn môn Đại số 7 năm 2010 - 2011 - Tiết 33, 34

Ngày soạn:24/11/2010 Ngày dạy: . ..Dạy lớp 7E
Tiết 33: đồ thị của hàm số y = ax ( a ạ 0)
1. Mục tiêu: 
 a. Về kiến thức
 - HS hiểu được khái niệm đồ thị của hàm số, đồ thị của hàm số y = ax ( a ạ 0).
 b. Về kĩ năng
 - HS thấy được ý nghĩa của đồ thị trong thực tiễn và trong nghiên cứu hàm số.
 c. Về thái độ
 - Biết cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax.
2.Chuẩn bị của GV và HS:
 a. Chuẩn bị của GV: 
 - Giáo án, sgk, bảng phụ ghi bài tập và kết luận.
 - Bảng phụ vẽ các điểm của hàm số y = 2x trên mặt phẳng tọa độ, đồ thị một số 
 hàm số có dạng đường thẳng. Thước thẳng, phấn màu.
 b. Chuẩn bị của HS :
 - Thước thẳng, compa, giấy kẻ ô vuông. Ôn lại cách xác định điểm trên mặt 
phẳng tọa độ.
3. Tiến trình bài dạy
 a. Kiểm tra bài cũ (8 phút).
 GV: Yêu cầu chữa bài tập 37/68 SGK Hàm số được cho bởi bảng sau:
x
0
1
2
3
4
y
0
2
4
6
8
a) Viết tất cả các cặp giá trị tương ứng (x; y) của hàm số trên.
b) Vẽ hệ trục toạ độ Oxy và xác định các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng của x và y.
 HS: Lên bảng trình bày
 Đáp án: 
 a) (0;0); (1;2) ; (2;4) ; (3;6); (4;8)
 b) . .. . 
 * Đặt vấn đề vào bài mới (1 phút): Ta đã tìm hiểu về mặt phẳng toạ độ, bài học ngày hôm nay sẽ giúp chúng ta tìm hiểu thế nào là đồ thị của hàm số và đồ thị của hàm số là gì?
 b. Dạy nội dung bài mới
Hoạt động của GV & HS
Nội dung
Hoạt động 1 (12 phút)
GV : Yêu cầu làm ?1
HS : Làm bài
GV : Yêu cầu cả lớp cùng làm vào vở.
HS : (x;y) = (-2; 3); (-1; 2); (0; -1); (0,5; 1); (1,5; -2)
GV : Cho tên các điểm lần lượt là: M, N, P, Q, R yêu cầu biểu diễn các điểm đó.
HS : . . . 
GV Nói: Các điểm M, N, P, Q, R biểu diễn các cặp số của hàm số y = f(x). Tập hợp các điểm đó gọi là đồ thị của hàm số y = f(x) đã cho.
? Vậy đồ thị của hàm số y = f(x) đã cho là gì?
HS : Đồ thị hàm số y = f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x; y) trên mặt phẳng tọa độ.
Hoạt động 2 (15 phút)
-Xét hàm số y = 2x, có dạng y=ax với a=2.
-Hàm số này có bao nhiêu cặp số (x ; y) ?
-Chính ví hàm số y = 2x có vô số các cặp số 
(x ; y) nên ta không thể liệt kê hết được các cặp số của hàm số.
-Yêu cầu hoạt động nhóm làm ?2.
-Yêu cầu 1 nhóm lên trình bày bài làm.
-Nhấn mạnh các điểm biểu diến các cặp số của hàm số y = 2x ta nhận thấy cùng nằm trên một đường thẳng qua gốc toạ độ.
-Thông báo: người ta chứng minh được rằng: Đồ thị hàm số y = ax (aạ 0) là một đường thẳng đi qua gốc tọa độ.
-Yêu cầu HS làm ?3 
-Gọi 1 HS trình bày.
-Yêu cầu HS làm ?4 
-Gọi 1 HS lên bảng trình bày.
-Yêu cầu đọc nhận xét trong SGK.
-1 HS đọc nhận xét SGK.
-Yêu cầu nêu các bước làm VD 2.
1. Đồ thị của hàm số là gì ?
?1 : Đồ thị của hàm số y = f(x) đã cho là tập hợp của các điểm M, N, P, Q, R
-Vẽ đồ thị của hàm số y = f(x) đã cho.
 M 3
 N 2
 1 Q
 -2 -1 0 0,5 1 1,5 2 
 -1 P
 -2 R
2. Đồ thị hàm số y = ax (a ≠ 0)
-Hàm số này có vô số cặp số (x ; y).
-Hoạt động nhóm làm ?2:
a) (-2; -4); (-1; -2); (0; 0); (1; 2); (2; 4).
b)Biểu diễn các cặp số
c)Vẽ đường thẳng qua hai điểm (-2; -4); 
(2; 4), các điểm còn lại đều nằm trên đường thẳng qua hai điểm trên.
 3
 2 
 1
-3 -2 -1 O
 1 2 3
 -1
 -2 
 -3
 -4
-Nhắc lại kết luận và làm ?3, ?4.
?3: Vẽ đồ thị hàm số y = ax (a ạ 0) ta cần biết hai điểm phân biệt của đồ thị.
?4: Hàm số y = 0,5x
a)A(4 ; 2) y
b) 
 2 A
 0 4 x
-VD2: SGK
 c. Củng cố, luyện tập (7 phút)
-Đồ thị hàm số là gì?
-Đồ thị hàm số y = ax (a ạ 0) là một đường như thế nào?
-Muốn vẽ đồ thị hàm số y = ax cần làm qua các bước nào?
-Yêu cầu làm BT 39/40 SGK
-Đồ thị hàm số y = f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x;y) trên mặt phẳng toạ độ.
-Đồ thị hàm số y =ax (a ạ 0) là một đường thẳng đi qua gốc toạ độ.
-Ta xác định một điểm thuộc đồ thị và khác điểm gốc O.
-Làm BT 39 vào vở.
 d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (2 phút)
 	-Nắm chắc khái niệm đồ thị hàm số là gì và vẽ đồ thị cuả hàm số y = ax (a ạ 0).
-BTVN: 45, 47/ 73, 74 SGK; 48, 49, 50/ 76, 77 SGK.
Ngày soạn:30/11/2010 Ngày dạy: . ..Dạy lớp 7E
Tiết 34: luyện tập
1. Mục tiêu: 
 a. Về kiến thức
 - Củng cố khái niệm đồ thị của hàm số, hàm số y = ax ( a ạ 0).
 b. Về kĩ năng
 - Rèn kỹ năng vẽ đồ thị của hàm số y = ax ( a ạ 0), biết cách xác định hệ số a khi biết đồ thị hàm số, dựa vào đồ thị hàm số để tính các giá trị của x hoặc y.
 c. Về thái độ
 - Thấy được ứng dụng của đồ thị trong thực tế.
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
 a. Chuẩn bị của GV:
 - Giáo án, sgk, bảng phụ vẽ hình 10; ghi BT 8, 16/44 SBT. 
 b. Chuẩn bị của HS: 
 - Ôn bài cũ và làm các bài tập đã giao
3. Tiến trình bài dạy
 a. Kiểm tra bài cũ (8 phút).
 + Đồ thị của hàm số y = f(x) là gì?
 + Vẽ trên cùng hệ trục toạ độ Oxy đồ thị hàm số y = 2x và y = -2x.
 Hai đồ thị này nằm trong góc phần tư nào?
 HS : Lên bảng trình bày
 GV : Nhận xét cho điểm học sinh
 * Đặt vấn đề vào bài mới (1 phút) : Bài học ngày hôm nay sẽ giúp các em nắm vững hơn về đồ thị của hàm số
 b. Dạy nội dung bài mới 
Hoạt động của GV & HS
Nội dung
Hoạt động 1 (18 phút): 
GV: Cho HS làm bài 42/72 – SGK với đồ thị vẽ sẵn ra bảng phụ.
-Hướng dẫn HS cách tìm hệ số a của hàm số y = ax.
Hs:- lắng nghe và làm bài.
 - Một HS làm trên bảng tìm a, HS khác lên đánh dấu trên hình vẽ. Cả lớp vẽ hình làm ra vở sau đó nhận xét bài của bạn.
-Giáo viên nêu đề bài tập 43/72 – SGK.
-Nêu rõ đơn vị ở hai trục toạ độ khác nhau.
-HS đọc kĩ đề và quan sát đồ thị trên hình vẽ để từ đó trả lời yêu cầu bài toán.
? Quãng đường tính bằng gì? Mỗi đơn vị ứng với bao nhiêu km?
-HS nhìn vào đồ thị trả lời và tính toán trên bảng.
Hoạt động 2 (12 phút) : 
-Cho HS đọc và làm bài 44/73-SGK
-Cho HS vẽ đồ thị hàm số y = -0,5x
-f(2) tương ứng với điều gì?
-Xác định bằng đồ thị như thế nào?
-Yêu cầu HS làm tương tự với f(-2) và f(4).
-Với giá trị của y=-1 và y=2,5; y=0 làm tượng tự như với ý a.
1. Bài tập với đồ thị cho sẵn
*Bài 42/72 – SGK
Giải
 y
 3
 2 
 A
 1
-3 -2 -1 O 
 1 2 3 x
 -1
 B(-2; -1)
 -2 
 -3
a, y = ax. Với x = 2 thì y = 1 a = = .
*Bài 43/72 – SGK
Giải
a.Thời gian chuyển động của người đi bộ là 4h là của người đi xe máy là 2h.
b.Quãng đường đi được của người đi bộ là 20km; của người đi xe máy là 30km.
c.Vận tốc của người đi bộ và người đi xe máy lần lượt là: 
vb = ; vm = 
2. Bài tập vẽ đồ thị hàm số và dựa vào đồ thị để tính.
Bài 44 SGK tr.73
Giải
-Tương ứng với x = 2.
-Tại x=2 vẽ đường vuông góc với Ox cắt đồ thị tại 1 điểm, từ điểm đó kẻ vuông góc với Oy cắt Oy tại đâu thì đó là giá trị của f(2).
-Để tìm f(2) chính xác thì ta thay giá trị của x vào hàm số y=0,5x rồi tính y tương ứng.
 c. Củng cố, luyện tập (4 phút)
 ? Em hãy nêu các bước vẽ đồ thị của hàm số y = ax (a 0)
 HS : . . . 
 d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (2 phút)
-Hoàn thiện các bài tập đã làm, ôn tập lí thuyết, làm các câu hỏi ôn tập chương để tiết sau ôn tập chương.
-Đọc thêm bài: đồ thị hàm số y = a/x (a ạ 0)