Tiết : 114
TIẾNG VIỆT : LIỆT KÊ
A. Mục tiêu yêu cầu :
Giúp học sinh :
- Hiểu dược thế nào là phép liệt kê, tác dụng của phép liệt kê.
- Phân biệt được các kiểu liệt kê, liệt kê theo từng cặp/ liệt kê không theo từng cặp, liệt kê tăng tiến, liệt kê không tăng tiến.
- Biết vận dụng phép liệt kê trong khi nói và viết .
B. Đồ dùng dạy học :
- Gv : Giáo án , Sgk
- Hs : Bài cũ + Bài mới
Ngày soạn : / / 200 Ngày dạy : / / 200 Tiết : 114 TIẾNG VIỆT : LIỆT KÊ A. Mục tiêu yêu cầu : Giúp học sinh : - Hiểu dược thế nào là phép liệt kê, tác dụng của phép liệt kê. - Phân biệt được các kiểu liệt kê, liệt kê theo từng cặp/ liệt kê không theo từng cặp, liệt kê tăng tiến, liệt kê không tăng tiến. - Biết vận dụng phép liệt kê trong khi nói và viết . B. Đồ dùng dạy học : - Gv : Giáo án , Sgk - Hs : Bài cũ + Bài mới C. Phương pháp dạy học : - Vấn đáp - Giảng giải . D. Tiến trình lên lớp : I. Ổn định tổ chức : (1’) II. Kiểm tra bài cũ : (5’) F Gv kiểm tra vở BT của Hs . III. Bài mới : 1) Giới thiệu bài : (1’) 2) Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học : t Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung 11’ Hoạt động 1 : Hướng dẫn hs tìm hiểu khái niệm liệt kê : I. Thế nào là liệt kê ? - Yêu cầu hs đọc đoạn văn - Yêu cầu hs thảo luận trả lời các câu hỏi sau : - Yêu cầu hs trả lời . F Cấu tạo và ý nghĩa của các bộ phân trong câu (in đậm) trong sgk có gì giống nhau ? F Việc tác giả nêu ra hàng loạt những sự việc tương tự bằng những kết cấu tương tự như trên có tác dụng gì ? F Vậy liệt kê là gì ? - Gv nhấn mạnh . - Hs đọc - Hs tìm hiểu thông tin, thảo luận, thống nhất ý kiến . - Đại diện hs trả lời, các hs khác nhận xét, bổ sung + Kết cấu tương tự, cùng nói về những đồ vật được bày biện xung quanh quan lớn. + Làm nổi bật sự xa hoa của viên quan, đối lập với tình cảnh của dân phu đang lam lũ ngoài mưa gió . - Đại diện hs trả lời, các hs khác nhận xét, bổ sung. - Hs ghi nhớ . 1) Tìm hiểu bài tập sgk: - Các từ in đậm có kết cấu tương tự, cùng nói về những đồ vật được bày biện xung quanh quan lớn. à Làm nổi bật sự xa hoa của viên quan, đối lập với tình cảnh của dân phu đang lam lũ ngoài mưa gió . 2) Kết luận : (ghi nhớ sgk tr 105) 11’ Hoạt động 2 : Hướng dẫn hs tìm hiểu các kiểu liệt kê II. Các kiểu liệt kê : - Gv sử dụng bảng phụ ghi nội dung ví dụ a,b - Gọi hs đọc F Xét về cấu tạo, phép liệt kê ở a và b có gì khác nhau? (Trong khi hướng dẫn gv cho hs ghi theo bảng sau : Yếu tố Nội dung Câu a Câu b Cấu tạo Nghĩa - Yêu cầu hs đọc câu 2a F Có thể đảo các bộ phận trong phép liệt kê này hay không ? F Nghĩa của chúng có thay đổi không ? Vì sao ? - Yêu cầu hs đọc câu 2b F Có thể đảo các bộ phận trong phép liệt kê này hay không ? Vì sao ? Gv : Các liệt kê này được sắp xếp theo trình tự tăng dần à nên đảo ngược lại (liệt ke không tăng tiến) Khi liệt kê về người cần chú ý đến tôn ti, tuổi tác, thân sơ, nội ngoại . Phép liệt kê thường đem đến hiệu quả tu từ làm bộc lộ tính chất khẩn trương hay bề bộn của sự vật , tính tất bật, nghiêm trọng, quyết liệt ... sử dụng đúng chỗ sẽ gây được ấn tượng sâu sắc cho người đọc, người nghe . - Yêu cầu hs lấy ví dụ . Gv : Liệt kê các hiện tượng, tính chất ... trong từng cặp có nét tương phản để bổ sung nhau . - Hs chú ý quan sát bảng - Hs đọc + (a) Sử dụng phép liệt kê không theo từng cặp . (b) Sử dụng phép liệt kê theo từng cặp (có quan hệ từ và) - Hs đọc + Có thể + Không . Để nguyên : từ quen thuộc à xa lạ Đảo : xa lạ à quen thuộc => Quan hệ bình đẳng về nghĩa . - Hs đọc + Không , nghĩa sẽ thay đổi bởi vì các hiện tượng liệt kê được sắp xếp theo mức độ tăng tiến. - Hs lắng nhe - Đại diện hs lấy ví dụ, các hs khác nhận xét, bổ sung . - Hs lắng nghe 1) Xét các ví dụ sgk Vd1) (a) Sử dụng phép liệt kê không theo từng cặp . (b) Sử dụng phép liệt kê theo từng cặp (có quan hệ từ và) Vd2 : - (a) Có thể đảo được các bộ phận trong liệt kê => Quan hệ bình đẳng về nghĩa (không tăng tiến) - (b) Không thể đảo các bộ phận trong liệt kê => Nghĩa các bộ phận được sắp xếp theo mức độ tăng tiến . 2) Kết luận : (ghi nhớ sgk tr 105) 11’ Hoạt động 3 : Hướng dẫn hs luyện tập . III. Luyện tập - Gv hướng dẫn hs giải lần lượt các bài tập . - Hs thực hiện theo sự hướng dẫn của Gv . Các bài tập sgk . 3) Củng cố : (3’) - Gv nhấn mạnh lại khái niệm và các kiểu liệt kê . 4) Đánh giá tiết học : (1’) Gv nhận xét, tiết học . 5) Dặn dò :(1’) - Học bài, làm các bài tập còn lại - Xem trước bài “Tìm hiểu chung về văn bản hành chính” . IV. Rút kinh nghiệm , bổ sung :
Tài liệu đính kèm: