Đề cương lí thuyết ôn tập môn Vật lí 7-Học kì I

đề cương lí thuyết ôn tập môn vật lí 7-hkI
1.Mắt ta nhận biết ánh sáng : khi có ánh sáng truyền vào mắt ta.
-Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật đó truyền vào mắt ta. 
- Nguoàn saựng: vaọt tửù noự phaựt ra aựnh saựng.
ví dụ :Mặt trời , ngôi sao,tia chớp, đom đóm,nham thạch phun từ núi lửa,đèn pin,
- Vaọt saựng: vaọt tửù phaựt ra aựnh saựng hoaởc haột laùi aựnh saựng tửứ vaọt khaực chieỏu vaứo noự
ví dụ :Voỷ chai saựng choựi dửụựi trụứi naộng,tờ giấy,trái đất ,mắt người,sao chổi ,sao mai(sao kim,sao hôm),
2.Sự truyền ánh sáng : ẹửụứng truyeàn cuỷa aựnh saựng trong khoõng khớ laứ ủửụứng thaỳng.
*ẹũnh luaọt truyeàn thaỳng cuỷa aựnh saựng: Trong moõi trửụứng trong suoỏt vaứ ủoàng tớnh aựnh saựng truyeàn ủi theo ủửụứng thaỳng.
-Trong môi trường chân không ánh sáng truyền đi qua được ,vì vậy mà ánh sáng Mặt trời đi đến được Trái đất (giữa mặt trời và trái đất là môi trường chân không )
- Coự 3 loaùi chuứm saựng:
a/ Chuứm saựng song song: goàm caực tia saựng khoõng giao nhau treõn ủửụứng truyeàn cuỷa chuựng.
b/ Chuứm saựng hoọi tuù: goàm caực tia saựng giao nhau treõn ủửụứng truyeàn cuỷa chuựng.
c/ Chuứm saựng phaõn kyứ: goàm caực tia saựng loe roọng ra treõn ủửụứng truyeàn cuỷa chuựng.
ví dụ :Chúm ánh chiếu ra từ một cây đèn pin,ngọn đèn ,.. là chùm tia phânkì. 
3.Boựng toỏi naốm phớa sau vaọt caỷn, khoõng nhaọn ủửụùc aựnh saựng tửứ nguoàn saựng truyeàn tụựi. 
-Boựng nửỷa toỏi naốm phớa sau vaọt caỷn chổ nhaọn ủửụùc aựnh saựng tửứ moọt phaàn cuỷa nguoàn saựng truyeàn tụựi.
-Xảy ra nhật thực khi nào: Khi Maởt Traờng naốm trong khoaỷng tửứ Maởt Trụứi ủeỏn Traựi ẹaỏt vaứ thaỳng haứng, treõn Traựi ẹaỏt xuaỏt hieọn nhaọt thửùc.
Nhaọt thửùc toaứn phaàn (hay moọt phaàn) quan saựt ủửụùc ụỷ choó coự boựng toỏi (hay boựng nửừa toỏi) cuỷa Maởt Traờng treõn Traựi ẹaỏt.
-Vùng bóng tối trên trái đất không nhìn thấy mặt trời, đó là hiện tượng nhật thực.
- Nhật thực toàn phần : khi ta ở trong vùng bóng tối không nhìn thấy mặt trời. 
- Nhật thực 1 phần : khi ta đứng ở vùng nửa tối nhìn thấy một phần mặt trời 
-Hiện tượng nhật thực là hiện tượng :hình thành bóng đen trên Trái đất khi Mặt trăng nằm giữa trái đất và mặt trời.
-Khi có nhật thực thì vị trí tương đối của trái đất ,mặt trời ,mặt trăng là:
Trái đất-Mặt trăng-Mặt trời.
-Nguyeọt thửùc xaỷy ra khi Maởt Traờng bũ Traựi ẹaỏt che khuaỏt khoõng ủửụùc Maởt Trụứi chieỏu saựng.
-hiện tượng nguyệt thực là hiện tượng : hình thành bóng đen trên mặt trăng khi Trái đất nằm giữa mặt trăng và Mặt trời .
-Khi có nguyệt thực thì vị trí tương đối của trái đất ,mặt trời ,mặt trăng là:
Mặt trăng-Trái đất-Mặt trời.
*Chú ý :nhật thực chỉ xảy ra trong vòng vài phút trong khi nguyệt thực xảy ra trong khoảng 2 giờ đồng hồ.
4.ẹũnh luaọt phaỷn xaù aựnh saựng : (gồm 2 nội dung sau ) 
- Tia phaỷn xaù naốm trong cuứng maởt phaỳng vụựi tia tụựi vaứ ủửụứng phaựp tuyeỏn cuỷa gửụng ụỷ 
ủieồm tụựi.
- Goực phaỷn xaù luoõn luoõn baống goực tụựi .
*Tớnh chaỏt cuỷa aỷnh taùo bụỷi gửụng phaỳng: 
- Aỷnh cuỷa1vaọt taùo bụỷi gửụng phaỳng khoõng hửựng ủửụùc treõn maứn chaộn, goùi laứ aỷnh aỷo.
 -ẹoọ lụựn cuỷa aỷnh cuỷa moọt vaọt taùo bụỷi gửụng phaỳng baống ủoọ lụựn cuỷa vaọt.
-ẹieồm saựng vaứ aỷnh cuỷa noự taùo bụỷi gửụng phaỳng caựch gửụng moọt khoaỷng baống nhau.(khoảng cách từ vật đến gương bằng khoảng cách từ ảnh đến gương ) 
5.AÛnh cuỷa moọt vaọt taùo bụỷi gửụng caàu loài coự nhửừng tớnh chaỏt sau:
- Laứ aỷnh aỷo khoõng hửựng ủửụùc treõn maứn chaộn.AÛnh nhoỷ hụn vaọt.
- Các vật là gương cầu lồi: kính chiếu hậu ô tô ,gương đặt ở những đọan đường gấp khúc,
 mặt ngoài của chiếc cốc tráng bạc,
*Vuứng nhỡn thaỏy cuỷa gửụng caàu loài:
Nhỡn vaứo gửụng caàu loài, ta quan saựt ủửụùc 1 vuứng roọng hụn so vụựi khi nhỡn vaứo gửụng 
phaỳng coự cuứng kớch thửụực.
6.AÛnh taùo bụỷi gửụng caàu loừm:
-AÛnh aỷo taùo bụỷi gửụng caàu loừm lụựn hụn vaọt.
-Gửụng caàu loừm coự taực duùng bieỏn ủoồi moọt chuứm tia tụựi song song thaứnh moọt chuứm tia phaỷn xaù hoọi tuù vaứo moọt ủieồm.
Vaứ ngửụùc laùi, bieỏn ủoồi moọt chuứm tia tụựi phaõn kyứ thớch hụùp thaứnh moọt chuứm tia phaỷn xaù 
song song. 
7.Caực nguoàn aõm coự chung ủaởc ủieồm :
-Nhaọn bieỏt nguoàn aõm:Vaọt phaựt ra aõm goùi laứ nguoàn aõm.( nguồn âm là các vật dao động )
-nguồn âm tự nhiên : tiếng sấm, tiếng mèo kêu,tiếng suối,tiếng gió,
-nguồn âm nhân tạo :tiếng đàn ,tiếng sáo ,máy thu thanh, tiếng còi ,
-Đàn ghi ta :dây đàn dao động làm thùng đàn dao động theo.Nhờ cóthùng đàn mà âm thanh phát ra được lớn hơn. m mà ta nghe được là do thùng đàn dao động .Chất lượng của thùng đàn quy định chất lượng của chiếc đàn.
- Khi phaựt ra aõm, caực vaọt ủeàu dao ủoọng (rung ủoọng)
8.Dao ủoọng nhanh, chaọm- taàn soỏ:
- Số dao động trong một giây gọi là tần số .ẹụn vũ taàn soỏ laứ hec, kớ hieọu : Hz
Tai ngửụứi bỡnh thửụứng coự theồ nghe ủửụùc nhửừng aõm coự taàn soỏ tửứ 20 Hz ủeỏn20000 Hz.
Tần số dưới 20 Hz gọi là hạ âm.lớn hơn 20000Hz gọi là siêu âm.người không thể nghe được siêu âm và hạ âm.
-AÂm cao ( aõm boồng), aõm thaỏp (aõm traàm) :
-Dao ủoọng caứng nhanh (hoaởc chaọm) , taàn soỏ dao ủoọng caứng lụựn (hoaởc nhoỷ) Âm phát ra 
càng cao (càng bổng )
- AÂm phaựt ra caứng thaỏp ( caứng traàm ) khi taàng soỏ dao ủoọng caứng nhoỷ.
9. ẹoọ to , nhỏ cuỷa moọt soỏ aõm
-Bieõn ủoọ dao ủoọng : ẹoọ leọch lụựn nhaỏt cuỷa vaọt dao ủoọng so vụựi vũ trớ caõn baống cuỷa noự.
 -ẹoọ to cuỷa aõm ủửụùc ủo baống ủụn vũ ủeõxiben, kyự hieọu : dB
-AÂm phaựt ra caứng to khi bieõn ủoọ dao ủoọng cuỷa aõm caứng lụựn.( ngược lại âm phát ra càng nhỏ khi biên độ dao động của âm càng nhỏ )
-Ngưỡng đau có thể làm điếc tai là:130 dB.
10.-AÂm coự theồ truyeàn qua nhửừng moõi trửụứng nhử raộn, loỷng, khớ vaứ khoõng theồ truyeàn qua moõi trửụứng chaõn khoõng.
 - ễÛ caực vũ trớ caứng xa (hoaởc gaàn) nguoàn aõm thỡ aõm nghe caứng nhoỷ (hoaởc to)
¯ Chaỏt raộn, loỷng, khớ laứ nhửừng moõi trửụứng coự theồ truyeàn ủửụùc aõm.
¯ Vaọn toỏc truyeàn aõm trong chaỏt raộn lụựn hụn trong chaỏt loỷng , trong chaỏt loỷng lụựn hụn 
 trong chaỏt khớ.
 11.- AÂm doọi laùi khi gaởp moọt maởt chaộn laứ aõm phaỷn xaù.
 - Tieỏng vang laứ aõm phaỷn xaù nghe ủửụùc caựch aõm trửùc tieỏp ớt nhaỏt laứ 1/15 giaõy.
 - Caực vaọt cửựng, coự beà maởt nhaỹn, phaỷn xaù aõm toỏt ( haỏp thuù aõm keựm) ví dụ :maởt gửụng, maởt ủaự hoa, taỏm kim loaùi, tửụứng gaùch
- Caực vaọt meàm, coự beà maởt goà gheà phaỷn xaù aõm keựm. Ví dụ :mieỏng xoỏp, aựo len, gheỏ ủeọm muựt, cao su xoỏp
-Ônhiễm tiếng ồn xảy ra khi tiếng ồn to ,kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người.
-Biện pháp chống ô nhiễm tiếng ồn: làm giảm độ to của tiếng ồn;ngăn chặn đường truyền của tiếng ồn hoặc làm cho đường truyền của tiếng ồn theo hướng khác .
-Các vật liệu dùng để làm giảm độ to của âm truyền đến tai gọi là vật liệu cách âm.Ví du : bông ,xốp,vải ,gạch,gỗ,bê tông, . A
Bài 1: Cho moọt ủieồm saựng S ủaởt trửụực moọt gửụng phaỳng 
a. Veừ aỷnh SÂ cuỷa S taùo bụỷi gửụng . S 
 b.Veừ moọt tia tụựi SI cho tia phaỷn xaù ủi qua moọt ủieồm A ụỷ trửụực gửụng.
 c.Giửừ nguyeõn tia tụựi, veừ moọt vũ trớ ủaởt gửụng ủeồ thu ủửụùc tia 
phaỷn xaù theo phửụng naốm ngang hửụựng tửứ traựi sang phaỷi.
d.Vẽ 2 tia tới từ S và vẽ 2 tia phản xạ tương ứng,Gạch chéo vùng đặt mắt để có thể nhìn thấy ảnh S’
Giải :
 a) b) 
 S ã S ã A 
 SÂ ã SÂ ã 
c) d) 
 S ã
 S .
 I R
 S’
Bài 2 :Sau khi nhỡn thaỏy tia chụựp thỡ 5 giaõy sau mụựi nghe tieỏng saỏm. Nụi xaỷy ra saỏm seựt caựch nụi ủửựng bao xa? Bieỏt vaọn toỏc aõm trong khoõng khớ laứ 340 m/s, vaọn toỏc aựnh saựng trong khoõng khớ laứ 300000000m/s.
Giải : Nụi xaỷy ra saỏm seựt caựch nụi ủửựng moọt khoaỷng : 5s x 340m/s = 1700m = 1,7 km
Bài 3: Một tia sáng chiếu tới gương phẳng hợp với mặt gương một góc bằng 300.Tính góc phản xạ ?
Giải: Góc phản xạ = 900 - 300 = 600
Bài 4 : Vật A trong 10 giây thực hiện được 20 dao động .Vật B trong 8 giây thực hiện được 24 dao động.
Tính tần số dao động của mỗi vật ?
Trong hai vật , vật nào phát ra âm cao hơn, vì sao ?
Tính số dao động của mỗi vật trong 1 phút ?
Giải : a) Vật A : 10 giây 	20 dao động
 1giây 	x dao động ( Tần số )
Số dao động và thời gian là 2 đại lượng tỉ lệ thuận nên : x = 20/10 = 2 Hz
Tương tự đối với vật B có tần số ( số dao động trong 1 giây ) là : y = 3 Hz
b) Vì vật B có tần số lớn hơn nên phát ra âm cao hơn .
c) Vật A : 1 giây 	2 dao động 	z = 2.60 = 120 dao động
(1 phút = ) 60 giây 	z dao động
Vật B : 1 giây 	3 dao động 	t= 3.60 = 180 dao động.
(1 phút = ) 60 giây 	t dao động