Đề cương ôn tập học kì 2

Đề cương ôn tập học kì 2

Văn nghị luận:

I.Thế nào là văn NL:

Văn NL là văn được viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tưởng ,quan điểm nào đó .Muốn thếvăn nghị luận phải có luận điểm rõ ràng ,có lý lẽ ,dẫn chứng thuyết phục

- Những tư tưởng quan điểm trong văn NL phải hướng tới giải quyết những vấn đề đặc ra trong đời sống thì mới có ý nghĩa

 

doc 14 trang Người đăng linhlam94 Lượt xem 1344Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem tài liệu "Đề cương ôn tập học kì 2", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Đề cương ôn tập học kì II
*Phần làm văn
*Văn nghị luận:
I.Thế nào là văn NL:
Văn NL là văn được viết ra nhằm xác lập cho người đọc, người nghe một tưởng ,quan điểm nào đó .Muốn thếvăn nghị luận phải có luận điểm rõ ràng ,có lý lẽ ,dẫn chứng thuyết phục
- Những tư tưởng quan điểm trong văn NL phải hướng tới giải quyết những vấn đề đặc ra trong đời sống thì mới có ý nghĩa
II.Đặc điểm chung:
Mỗi bài văn NL đều phải có luận điểm ,luận cứ và lập luận .Trong một VB có thể có một luận điểm chính và các luận điểm phụ
1.Luận điểm:Là ý kiến thể hiện quan điểm trong bài NL
Ví dụ:”Bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” luận điểm chính là đề bài
2.Luận cứ:Là những lý lẽ, dẫn chứng làm cơ sởcho luận điểm ,dẫn đến luận điểm như một kết luận của nhũng lý lẽ và dẫn chứng đó .Luận cứ trả lời câu hỏi :Vì sao phải nêu ra luận điểm? Nêu ra để làm gì? Luận điểm ấy có đáng tin cậy không?
3.Lập luận: Là cách lựa chọn ,sắp xếp,trình bày các luận cứ sao cho chúng làm cơ sở vững chắc cho luận điểm.
III. §Ị v¨n nghÞ luËn vµ viƯc lËp ý cho bµi v¨n nghi luËn
1. §Ị v¨n
- Nªu ra mét vÊn ®Ị ®Ĩ bµn b¹c ®ßi hái ng­êi viÕt bµy tá ý kiÕn cđa m×nh ®èi víi vÊn ®Ị ®ã.
- TÝnh chÊt cđa ®Ị: ca ngỵi, ph©n tÝch, khuyªn nhđ, bµn b¹c
2.LËp ý
X¸c lËp c¸c vÊn ®Ị ®Ĩ cơ thĨ ho¸ luËn ®iĨm, t×m luËn cø vµ t×m c¸ch lËp luËn cho bµi v¨n
IV. Bè cơc vµ ph­¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn
1. Bè cơc
- MB: nªu vÊn ®Ị cã ý nghÜa ®èi v¬i ®êi sèng xa héi
- TB: Tr×nh bµy néi dung chđ yÕu cđa bµi
- KB: nªu KL nh»m kh¼ng ®Þnh t­ t­ëng th¸i ®é quan ®iĨm cđa bµi
2. PP lËp luËn
- Suy luËn nh©n qu¶
- Suy luËn t­¬ng ®ång
V. C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn
1. T×m hiĨu ®Ị
- t×m yªu cÇu cđa ®Ị
- X¸c ®Þnh phÐp lËp luËn, ph¹m vi lËp luËn
2. LËp ý: Tr×nh tù lËpluËn
- Tõ nhËn thøc ®Õn hµnh ®éng
- Tõ gi¶ng gi¶i ®Õn chøng minh..
3. LËp dµn ý
4. ViÕt bµi
* V¨n chøng minh
A-Lý thuyết
I. Kh¸i niƯm
Lµ phÐp l©p luËn dïng nh÷ng lÝ lÏ b»ng chøng ch©n thùc,®· ®­ỵc thõa nhËn ®Ĩ chøng tá luËn ®iĨm míi lµ ®¸ng tin cËy
II. C¸ch lµm
1.T×m hiĨu ®Ị, t×m ý
2.LËp dµn bµi
- MB: Nªu vÊn ®Ị cÇn ®­ỵc chøng minh
- TB:Nªu lÝ lÏ , d©n chøng ®Ĩ chøng tá luËn ®iỴm lµ ®ĩng ®¸n
- KB: Nªu ý nghÜa cđa luËn ®iĨm ®· ®­ỵc chøng minh
-Chĩ ý: Gi÷a c¸c phÇn, c¸c ®o¹n v¨n cÇn cã ph­¬ng tiƯn liªn kÕt.
B . Thùc hµnh 
§Ị bµi 1 :
 Ca dao, d©n ca VN thÊm ®Ém t×nh yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc. Em h·y chøng minh.
a). Më bµi:
DÉn d¾t vµo ®Ị
+ Ca dao lµ lêi ru ªm ¸i, quen thuéc
+ Lµ tiÕng nãi gia ®×nh, ®»m th¾m, t×nh yªu quª h­ong ®Êt n­íc
b) Th©n bµi:
Ca dao ghi néi l¹i t×nh yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc
- Hä yªu nh÷ng g× th©n thuéc trªn m¶nh ®Êt quª h­¬ng
“§øng bªn...mªng m«ng”.
- Xa quª, hä nhí nh÷ng g× b×nh dÞ cđa quª h­¬ng, nhí ng­êi th©n: “Anh ®i anh nhí ...h«m nao”
- Nhí c¶nh ®Đp vµ nghỊ truyỊn thèng cđa quª h­¬ng
“Giã ®­a cµnh trĩc...T©y Hå”.
- Nhí ®Õn HuÕ ®Đp vµ th¬ méng
“Lê ®ê bãng ng¶ tr¨ng chªnh
TiÕng hß xa v¾ng nỈng t×nh n­íc non”...
c). KÕt Bµi: 
Ca dao chÊt läc nh÷ng vỴ ®Đp b×nh dÞ, båi ®¾p t©m hån t×nh yªu cuéc sèng
§Ị bµi 2 :
 Chøng minh: “Rõng ®em l¹i lỵi Ých to lín cho con ng­êi”
a)Më Bµi : 
 TÇm quan träng cđa rõng ®èi víi cuéc sèng, sù ­u ®·i cđa thiªn nhiªn ®èi víi con ng­êi.
b)Th©n Bµi:
 Chøng minh:
- Tõ xa x­a rõng lµ m«i tr­êng sèng cđa bÇy ng­êi nguyªn thủ:
+ Cho hoa th¬m qu¶ ngät
+ Cho vá c©y lµm vËt che th©n
+ Cho cđi, ®èt s­ëi.
- Rõng cung cÊp vËt dơng cÇn thiÕt
+ cho tre nøa lµm nhµ
+ Gç quý lµm ®å dïng
+ Cho lµ lµm nãn...
+ Cho d­ỵc liƯu lµm thuèc ch÷a bƯnh
+ Rõng lµ nguån v« tËn cung cÊp vËt liƯu: giÊy viÕt, sỵi nh©n t¹o ®Ĩ dƯt v¶i, th¾ng c¶nh ®Ĩ nghØ ng¬i, lµ nguån du lÞch.
+ Rõng ®iỊu hoµ khÝ hËu, lµm trong lµnh kh«ng khÝ
c) KÕt Bµi :
 Kh¼ng ®Þnh lỵi Ých to lín cđa rõng b¶o vƯ rõng
§Ị bµi 3 :
 Chøng minh tÝnh ®ĩng ®¾n cđa c©u tơc ng÷ :
“Mét c©y lµm ch¼ng lªn non
Ba c©y chơm l¹i nªn hßn nĩi cao”.
a).Më bµi:
- Nªu tinh thÇn ®oµn kÕt lµ nguån søc m¹nh
- Ph¸t huy m¹nh mÏ trong kh¸ng chiÕn chèng qu©n thï
Nªu vÊn ®Ị: “Mét c©y..nĩi cao”
b).Th©n bµi:
Gi¶i thÝch:
“Mét c©y kh«ng lµm nªn non, nªn nĩi cao”
- Ba c©y lµm nªn non, nªn nĩi cao
- C©u tơc ng÷ nãi lªn t×nh yªu th­¬ng, ®/k cđa céng ®ång d©n téc.
Chøng minh: 
-Thêi xa x­a VIƯt Nam ®· trång rõng, lÊn biĨn, lµm lªn nh÷ng c¸nh ®ång mµu mì: “ViƯt Nam...h¬n”- NguyƠn §×nh Thi.
- Trong lÞch sư ®Êu tranh dùng n­íc, gi÷ n­íc
+ Khëi nghÜa Bµ Tr­ng, Bµ TriƯu, Quang Trung...
+TK 13: Ng« QuyỊn chèng qu©n Nam H¸n
+TK 15: Lª Lỵi chèng Minh
+Ngµy nay: chiÕn th¾ng 1954
+§¹i th¾ng mïa xu©n 1975
- Trªn con ®­êng ph¸t triĨn c«ng n«ng nghiƯp, hiƯn ®¹i ho¸ phÊn ®Êu cho d©n giµu n­íc m¹nh.
+Hµng triƯu con ng­êi ®ang ®ång t©m..
c).KÕt bµi:
- §oµn kÕt trë thµnh 1 truyỊn thèng quý b¸u cđa d©n téc
- Lµ HS em cïng x©y dùng tinh thÇn ®oµn kÕt, giĩp nhau häc tËp.
§Ị bµi 4 :
 Chøng minh r»ng nh©n d©n ta tõ x­a ®Õn nay lu«n sèng theo ®¹o lý: 
“ ¡n qu¶ nhí kỴ trång c©y”
“ Uèng n­íc nhí nguån”.
1. T×m hiĨu ®Ị 
- lßng biÕt ¬n nh÷ng ng­êi ®· t¹o ra thµnh qu¶ ®Ĩ m×nh ®­ỵc h­ëng- mét ®¹o lý sèng ®Đp cđa d©n técVN. 
 2. T×m ý 
- Con ch¸u kÝnh yªu vµ biÕt ¬n tỉ tiªn, «ng bµ, cha mĐ.
- C¸c lƠ héi v¨n ho¸. 
- TruyỊn thèng thê cĩng tỉ tiªn thĨ hiƯn lßng biÕt ¬n. 
- Häc trß biÕt ¬n thÇy, c« gi¸o
3. Dµn bµi .
a, Më bµi. 
- DÉn vµo luËn ®iĨm => nªu vÊn ®Ị=> bµi häc vỊ lÏ sèng, vỊ ®¹o ®øc vµ t×nh nghÜa cao ®Đp cđa con ng­êi.
b, Th©n bµi. 
- Ng­êi VN cã truyỊn thèng quý b¸u thê cĩng tỉ tiªn.
- D©n téc ta rÊt t«n sïng nh÷ng ng­êi cã c«ng lao trong sù nghiƯp dùng n­íc vµ gi÷ n­íc.
- Ngµy nay d©n ta vÉn lu«n sèng theo ®¹o lý : “ ¡n qu¶ nhí kỴ trång c©y”.
- Ph¸t ®éng phong trµo nhµ t×nh nghÜa. 
- Häc sinh lµm c«ng t¸c TQT..
 c, KÕt bµi: 
- Kh¼ng ®Þnh nÊn m¹nh ®¹o lý
§Ị bµi 5 :
1. §Ị bµi:
Nh©n d©n ta cã c©u tơc ng÷:
" §i mét ngµy ®µng, häc mét sµng kh«n" 
H·y gi¶i thÝch c©u tơc ng÷ ®ã.
2. T×m hiĨu ®Ị, t×m ý.
- Gi¶i thÝch nghÜa ®en, nghÜa bãng -> nãi lªn kh¸t väng bao ®êi cđa ng­êi n«ng d©n ViƯt Nam .
+ T×m ý. Liªn hƯ víi c¸c c©u ca dao, tơc ng÷:
 - §i cho biÕt ®â biÕt ®©y
 ë nhµ víi mĐ biÕt ngµy nµo kh«n...
3. LËp dµn ý.
a. Më bµi.
 §Ị cao sù cÇn thiÕt vµ vai trß to lín cđa viƯc ®i vµo cuéc sèng ®Ĩ më mang hiĨu biÕt ®èi víi con ng­êi -> TrÝch c©u tơc ng÷...
b. Th©n bµi.
+ Gi¶i thÝch: NghÜa ®en, nghÜa bãng cđa c©u tơc ng÷.
- ®i mét ngµy ®µng nghÜa lµ g×?
- mét sµng kh«n lµ g×?
- v× sao l¹i ®i mét ngµy ®µng, häc mét sµng kh«n?
- ®i ntn, häc ntn?...
c. KÕt bµi.
- Kh¼ng ®Þnh c©u tơc ng÷: Ngµy x­a, ngµy nay c©u tơc ng÷ vÉn cßn gi÷ nguyªn ý nghÜa, lµ kinh nghiƯm, lêi khuyªn h­íng tíi mäi ng­êi.
§Ị bµi 6 :
 V× sao Ph¹m Duy Tèn l¹i chän vµ ®Ỉt nhan ®Ị cho truyƯn cđa m×nh lµ:
" Sèng chÕt mỈc bay"
1. T×m hiĨu ®Ị, t×m ý.
- ThĨ lo¹i- kiĨu bµi: Gi¶i thÝch mét vÊn ®Ị v¨n häc.
- Néi dung luËn ®Ị: TruyƯn ng¾n " Sèng chÕt mỈc bay" cđa Ph¹m Duy Tèn.
- LÝ lÏ vµ dÉn chøng: 
+ HiĨu biÕt vỊ t¸c gi¶, vỊ v¨n häc ViƯt Nam nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kØ XX - VỊ hƯ thèng ®ª ®iỊu, n¹n lị lơt thêi thuéc Ph¸p.
+ LÊy dÉn chøng trong t¸c phÈm...
* T×m ý.
- C©u tơc ng÷: Sèng chÕt mỈc bay, tiỊn thÇy bá tĩi.
- D©n lo l¾ng hé ®ª - Viªn quan phơ mÉu cïng quan l¹i, sai nha ngåi trong ®×nh ®¸nh bµi.
- Th¸i ®é thê ¬ tr­íc phong trµo häc tËp, rÌn luyƯn, x©y dùng giê,ngµy, tuÇn häc tèt cđa mét sè b¹n trong líp...
2. X©y dùng dµn ý.
a. Nªu vÊn ®Ị: 
- Giíi thiƯu vÊn ®Ị: Sèng chÕt mỈc bay lµ mét nhan ®Ị hay cã nhiỊu ý nghÜa s©u s¾c, gãp phÇn t¹o lªn sù hÊp dÉn vµ lÝ thĩ cđa t¸c phÈm.
b. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ị: 
- LuËn ®iĨm 1: Nguån gèc nhan ®Ị vµ giíi thiƯu nguån gèc.
+ Giíi thiƯu nghÜa ®en, nghÜa bãng cđa c©u tơc ng÷: Sèng chÕt mỈc bay, tiỊn thÇy bá tĩi.
- LuËn ®iĨm 2: V× sao t¸c gi¶ l¹i lùa chän vµ ®Ỉt nhan ®Ị nh­ vËy?
+ XuÊt ph¸t tõ chđ ®Ị c©u truyƯn.
+ Tõ h×nh t­ỵng nh©n vËt trung t©m.
- LuËn ®iĨm 3: ý nghÜa cđa nhan ®Ị sèng chÕt mỈc bay...
c. KÕt thĩc vÊn ®Ị: 
- C¸i hay , c¸i ®Ỉc s¾c cđa truyƯn.
- Gi¸ trÞ cđa t¸c phÈm.
- C¶m nhËn cđa em vỊ nhan ®Ị nµy.
*Văn giải thích
I. Một số lưu ý:
1. Giải thích một vấn đề là phương pháp lập luận chủ yếu dựa vào lí lẽ để giúp người đọc, người nghe hiểu đúng, hiểu rõ, hiểu đầy đủ về vấn đề đĩ.
Lí lẽ nêu ra để g/t phải sắc bén , thể hiện một quan điểm, lập trường đúng đắn; cách lập luận phải chặt chẽ.
2. Muốn tìm được lí lẽ trước hết phải biết đặt câu hỏi, sau đĩ dùng kiến thức đã cĩ để đưa ra lí lẽ.
- Câu hỏi nghĩa là gì? : Đặt ra khi cần giải thích nghĩa 1 khái niệm trích trong luận đề.
- Câu hỏi Tại sao? Vì sao? : câu hỏi quan trọng nhất nhằm tìm ra lí lẽ để g/t được nguyên nhân nảy sinh sự kiện vấn đề -> chỉ ra được bản chất vấn đề để thuyết phục người đọc, người nghe.
- Câu hỏi để làm gì? hoặc làm như thế nào?
- Câu hỏi cĩ ý nghĩa gì?
3. Dàn bài: 
- MB: Dẫn vào đề.
Nêu vấn đề cần g/t.( câu trích, giới hạn vấn đề)
- TB: + Giải nghĩa các khái niệm, các từ ngữ khĩ.
+ Lần lượt giải thích từng nội dung, khía cạnh của vấn đề.( Sử dụng các phương pháp giải thích để nêu lí lẽ, phân tích, khẳng định...)
- KB: Khẳng định ý nghĩa, tầm quan trọng, tác dụng của vấn đề.Suy nghĩ, liên hệ thực tế, rút ra bài học.
II. Luyện tập:
Bài tập 1:
- MB: Giới thiệu lời dạy của Bác Hồ với thiếu nhiên nhi đồng.
- TB: 1. Thế nào là học tập tốt, lao động tốt?
2. Tại sao phải học tập tốt, lao động tốt?
3. Phải học tập tốt, lao động tốt như thế nào?( đưa các dẫn chứng là những tấm gương sáng về học tập)
- KB: Chúng ta hãy thi đua học tập tốt, lao động tốt như lời Bác Hồ dạy.
Bài tập 2:
-MB: Giới thiệu vấn đề: Những tấn trị...
- TB: 1. Những trị lố là gì?
 2.Va-ren đã giở những trị gì với PBC?
 3.Tại sao những trị của Va-ren lại là những trị lố?
-KB: Khẳng định lại vấn đề.
I . ThÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh :
* V¨n b¶n hµnh chÝnh lµ lo¹i v¨n b¶n th­êng dïng ®Ĩ truyỊn ®¹t néi dung vµ yªu cÇu nµo ®ã tõ cÊp trªn xuèng hoỈc bµy tá nh÷ng ý kiÕn , nguyƯn väng cđa c¸ nh©n hay tËp thĨ tíi c¸c c¬ quan hoỈc ng­êi cã thÈm quyỊn .
* Lo¹i v¨n b¶n nµy nhÊt thiÕt ph¶i cã ®đ c¸c mơc :
- Quèc hiƯu vµ tiªu ng÷ .
- §Þa ®iĨm lµm v¨n b¶n vµ ngµy th¸ng .
- Hä tªn , chøc vơ cđa ng­êi nhËn hay tªn c¬ quan nhËn v¨n b¶n .
- Hä tªn , chøc vơ cđa ng­êi gưi hay tªn c¬ quan , tËp thĨ gưi v¨n b¶n .
- Néi dung th«ng b¸o , ®Ị nghÞ , b¸o c¸o .
- KÝ tªn ng­êi gëi v¨n b¶n .
II . V¨n b¶n ®Ị nghÞ :
 * Trong cuéc sèng sinh ho¹t vµ häc tËp , khi xuÊt hiƯn mét nhu cÇu , quyỊn lỵi chÝnh ®¸ng nµo ®ã cđa c¸ nh©n hay mét tËp thĨ th× ng­êi ta viÕt v¨n b¶n ®Ị nghÞ ( kiÕn nghÞ ) gưi lªn  ...  dụng của văn chương
 a.Ý nghĩa
- Văn chương sẽ là hình dung của sự sống muơn hình vạn trạng.
- Văn chương cịn sáng tạo ra cuộc sống
 b.Cơng dụng
- Gây cho ta những tình cảm mà ta khơng cĩ hoặc chưa cĩ.
- Luyện cho ta những tình cảm ta sẵn cĩ.
àVăn chương làm cho tình cảm con người trở nên phong phú,sâu sắc và tốt đẹp hơn.
4 . Nghệ thuật
- Văn bản “ý nghĩa văn chương” thuộc loại văn bản nghị luận văn chương.
- Văn bản vừa cĩ lí lẽ,vừa cĩ cảm xúc hình ảnh.
V . Sèng chÕt mỈc bay – Ph¹m duy Tèn
* NghƯ thuËt nỉi bËt trong truyƯn ng¾n “Sèng chÕt mỈc bay ” lµ sù t­¬ng ph¶n ®èi lËp . Hai mỈt t­¬ng ph¶n trong truyƯn “Sèng chÕt mỈc bay” : Mét bªn lµ c¶nh t­ỵng nh©n d©n ®ang ph¶I vËt lén vÊt v¶ , c¨ng th¼ng tr­íc nguy c¬ vì ®ª . Mét bªn lµ quan phđ nha l¹i , ch¸nh tỉng lao vµo cuéc tỉ t«m ngay trong khi hé ®ª :
- Sù t­¬ng ph¶n thø nhÊt :
+ Thêi gian : gÇn mét giê ®ªm .
+ M­a to khiÕn n­íc s«ng d©ng to .
+ Kh«ng khÝ , c¶nh t­ỵng hé ®ª : nhèn nh¸o , c¨ng th¼ng ( qua tiÕng trèng , tiÕng tï vµ , tiÕng ng­êi sao x¸c gäi nhau hé ®ª víi c¸c ho¹t ®éng chèng ®ì võa s«I ®éng võa lén xén cđa ng­êi d©n .
+ Sù bÊt lùc cđa søc ng­êi tr­íc uy vị cđa thiªn nhiªn ; sù yÕu kÐm cđa thÕ ®ª tr­íc thÕ n­íc Thiªn tai ®ang tõng lĩc gi¸ng xuèng ®e do¹ cuéc sèng cđa ng­êi d©n .
- Sù t­¬ng ph¶n thø hai :
+ §Þa ®iĨm : trong ®×nh v÷ng tr·i , m­a to giã lín cịng ch¼ng sao .
+ Kh«ng khÝ , quang c¶nh : tÜnh mÞch , trang nghiªm , nhµn nh·, ®­êng bé , nguy nga ( ph¶n ¸nh uy thÕ cđa viªn quan phđ víi nha l¹i , tay sai ) 
+ §å dïng cho tªn quan phđ khi ®i “hé ®ª ”chøng tá mét cuéc sèng quý ph¸I, rÊt xa l¹ víi cuéc sèng lÇm than cđa nh©n d©n .
+ D¸ng ngåi ung dung , kỴ hÇu , ng­êi h¹ .
+ Sù ®am mª tỉ t«m vµ quang c¶nh ®¸nh bµi cđa tªn quan phđ víi nha l¹i , ch¸nh tỉng .
+ Th¸I ®é cđa bäm nha l¹i , tªn quan phđ khi cã ng­êi s«ng vµo b¸o tin vì ®ª .
+ NiỊm vui phi nh©n tÝnh cđa tªn quan phđ khi “ï ! Th«ng t«m , chi chi n¶y”
 Dơng ý cđa t¸c gi¶ khi dùng c¶nh t­¬ng ph¶n nh»m tè c¸o th¸I ®é v« tr¸ch nhiƯm , bµng quan cđa kỴ ®­ỵc mƯnh danh lµ “ cha mĐ cđa d©n” vµ nãi lªn nçi cùc nhäc , cuéc sèng bÞ ®e do¹ cđa ng­êi d©n lao ®éng tr­íc n¹n vì ®ª .
* Gi¸ trÞ hiƯn thùc : truyƯn ®· ph¶n ¸nh sù ®èi lËp hoµn toµn gi÷a cuéc sèng vµ sinh m¹ng 
VI . Những trị lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu .
* Tin Va-ren sang Việt Nam :
- Va-ren là tồn quyền Pháp ở Đơng Dương từ năm 1925 .
- Phan Bội Châu là lãnh tụ phong trào yêu nước Việt Nam đầu thế kỉ XX .
 Họ cĩ địa vị xã hội đối lập nhau .
- Va-ren sang Việt Nam hứa chăm sĩc vụ Phan Bội Châu là do cơng luận Pháp địi hỏi , vừa mới nhận chức hắn cũng muốn lấy lịng dư luận Tác giả ngờ vực , khơng tin vào thiện chí của Va-ren .
 Đoạn mở đầu đã thơng báo về việc sang Việt Nam cùng lời hứa của Va-ren ; gieo thái độ ngờ vực về lời hứa đĩ .
* Trị lố của Va-ren đối với Phan Bội Châu .
- Dùng biện pháp tương phản đối lập tính cách cao thượng của Phan Bội Châu ( bậc anh hùng , vị thiên sứ ) với tính cách đê tiện của Va-ren ( kẻ phản bội nhục nhã ..)
- Tác giả đã tỏ thái độ khinh rẻ kẻ phản bội là Va-ren . Ca ngợi người yêu nước Phan Bội Châu Mục đích bình luận khẳng định tính chính nghĩa của Phan Bội Châu .
- Va-ren đã tuyên bố thả Phan Bội Châu ( Tơi đem tự do đến cho ơng đây ) , với các điều kiện ( trung thành với Pháp , cộng tác với Pháp Khơng được xúi giục đồng bào nổi lên ) Va-ren khuyên Phan Bội Châu từ bỏ lí tưởng chung chỉ nên vì quyền lợi riêng giống như Va-ren .
- Bằng những lời lẽ của chính mình Va-ren đã tự bộc lộ nhân cách là kẻ đê tiện , thực dụng , sẵn sàng làm mọi việc chỉ vì quyền lợi cá nhân hắn hứa chăm sĩc Phan Bội Châu khơng phải vì Phan Bội Châu mà vì quyền lợi của nước Pháp mà trực tiếp là Va-ren Hắn là kẻ phản bội lí tưởng đê tiện nhất lại đi khuyên bảo kẻ trung thành với lí tưởng cao cả nhất ; lời hứa chăm sĩc Phan Bội Châu khơng chỉ là lời hứa suơng mà cịn là trị bịp bợm đáng cười .
* Phan Bội Châu :
- ngạc nhiên , khinh bỉ Va-ren chứng tỏ ơng là người cứng cỏi , khơng chịu khuất phục , kiêu hãnh .
VII . Đoạn trích “Nỗi oan hại chồng ”
1 .Trứơc khi mắc oan 
- Thị Kính yêu thường chồng thể hiện qua chi tiết Thị Kính ngồi quạt cho chồng
 Tình yêu thương chồng trong sáng , chân thất , mong muốn có hạnh phúc lứa đôi tốt đẹp 
2 . Trong khi bị oan 
* Sùng bà :
+ Lời nói : Cái con mặt sứa gan lim này ! Mày định giết con bà à ? 
- tuồng bay mèo mả gà đồng lẳng lơ 
- Mày có chót say hoa đắm nguyệt 
 Đã trên dâu 
- Trứng rồng lại nở ra rồng 
 Liu riu lại nở ra rồng liu riu 
- Mày là con nhà cua ốc 
- Con gái nỏ mồm thì về ở với cha 
+ Cử chỉ : Dúi đầu thị kính ngã xuống 
 Dúi tay ngã khuỵu xuống 
 Là một con người độc địa , tàn nhẫn , bất nhân 
 * Thị Kính 
+ Lời nói : 
- Giời ơi ! Mẹ ơi , oan cho con lắm mẹ ơi 
- Oan cho con lắm mẹ ơi 
- Oan thiếm lắm chàng ơi 
- Mẹ xét tình cho con , con oan lắm mẹ ơi 
+ Cử chỉ : vật vã khóc , ngữa mặt rũ rượi , chạy theo van xin 
 Nhẫn nhục , chân thực , hiền lành 
3 . Sau khi bị oan 
- Thị Kính đi tu để cầu phận tổ chứng minh cho sự trong sạch của mình .
VIII . Ca Huế trên sơng Hương 
1. Các làn điệu ca Huế và đặc điểm của nĩ
- Chèo cạn,bài thai,hị đưa linh:buồn bã
- Hị giả gạo,ru em,giã vơi,giã điệp : náo nức nồng hậu tình người.
- Hị ơ,hị lơ,xay lúa,hị nện..gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh,thể hiện nỗi khao khát mong chờ,hồi vọng tha thiết.
- Nam ai,nam bình,nam xuân,quả phụ,tương tư khúc,hành vân:buồn man mác, thương cảm bi ai vương vấn
- Tứ đại cảnh:điệu Bắc pha phách điệu Nam khơng vui,khơng buồn.
2.Đêm nghe ca Huế trên dịng sơng Hương Giang.
- Quang cảnh:về đêm,đi thuyền trên dịng sơng Hương êm đềm,thơ mộng.
- Ca cơng trẻ tuổi,duyên dáng(nam,nữ).
- Lời ca thong thả,trang trọngàtâm hồn phong phú,kín đáo,sâu thẳm
3.Nguồn gốc của ca Huế.
- Ca Huế bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình.
- Hồn nhiên sơi nổi,vui tươi.
- Trang trọng,uy nghi.
ðNghe ca Huế là một thú tao nhã : Ca Huế thanh cao,lịch sự,nhã nhặn,sang trọng và duyên dángtừ nội dung đến hình thức;từ cách biểu diễn đến cách thức;từ ca cơng đến nhạc cơng;từ giọng ca đến ăn mặc .
*Phần Tiếng việt
A. Câu rút gọn
I. Lý thuyết
1. Khái niệm: Câu rút gọn là những câu bị lược bỏ một thành phần nào đó trong câu, có thể là CN – VN, hoặc cả CN và VN.
Ví dụ: - Những ai ngồi đây?
 - Ông lý Cựu với ông Chánh hội.
 -> Rút gọn vị ngữ
2. Sử dụng câu rút gọn:
+ Khi cần thông tin nhanh, làm câu gọn hơn, tránh lặp từ ngữ.
+ Ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người.
Ví dụ: - Bạn về quê lúc nào trở lại?
 - Một tháng nữa.
 -> Rút gọn cả CN và VN, làm cho câu gọn, tập trung vào nội dung cần thông báo.
B/ Câu đặc biệt
I. Lý thuyết
1. Khái niệm: là câu không có cấu tạo theo mô hình C – V.
2. Tác dụng:
- Bộc lộ cảm xúc
- Liệt kê thông báo về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng.
- Xác định thời gian nơi chốn.
 - Gọi đáp.
Vd: Nắng. Gió. Trải mượt trên cánh đồng.
*/ phân biệt câu đặc biệt và câu rút gọn.
Câu đặc biệt
Câu rút gọn
- Câu không có cấu tạo theo mô hình CN – VN.
- Câu đặc biệt không thể khôi phục CN – VN. 
- Câu rút gọn là kiểu câu bình thường bị lược bỏ CN hoặc VN, hoặc cả CN, VN.
- Có thể khôi phục lại CN, VN.
C . Tách trạng ngữ thành câu riêng :
A .LÝ thuyÕt:
1.Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u
a) Để xác định thời điểm, nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phương tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu, câu thường được mở rộng bằng cách thêm trạng ngữ.
b). Trạng ngữ cĩ thể đứng ở đầu câu, giữa câu, cuối câu.
c) Trạng ngữ được dùng để më rộng câu, cĩ trường hợp bắt buộc phải dùng trạng ngữ.
2. T¸ch tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng
- §Ĩ nhÊn m¹nh ý, chuyĨn ý hoỈc thỴ hiĨn nh÷ng t×nh huèng c¶m xĩc nhÊt dÞnh
D- Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
1. Câu chủ động:
2. Câu bị động:
* Lưu ý: cĩ những câu cĩ từ bị /được nhưng khơng phải là câu bị động.
VD: Tơi bị đau chân.
3. Cách chuyển đổi:
- Chuyển đổi từ( cụm từ) chỉ đối tượng của hoạt động lên đầu câu và thêm bị/ được vào sau từ( cụm từ) ấy.
VD: Thầy giáo khen bạn Lan.
-> Bạn Lan được thầy giáo khen.
- Chuyển từ( cụm từ) chỉ hoạt đọng lên đầu câu đồng thời lược bỏ hoặc biến từ ( cụm từ) chỉ chủ thể hoạt động thành một bộ phận khơng bắt buộc.
VD: Nhà vua truyền ngơi cho chú bé.
-> Chú bé được truyền ngơi.
E. Dùng cụm C-V để mở rộng câu:
1. Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu?
2. Các trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu:
- Câu mở rộng thành phần CN:
VD: Chiếc cầu /vắt ngang dịng sơng // 
 C V
 C
đẹp như một bức tranh.
 V 
- Câu mở rộng thành phần VN:
VD: Nhà này// mái /đã hỏng.
 C V
 C V
- Câu mở rộng thành phần của cụm từ:
VD: Bác Hồ // mong các cháu / ngoan 
 ĐT C V
 C V
ngỗn và học giỏi.-> phụ ngữ cụm ĐT 
III. Luyện tập:
1 . Bài tập 1:
a, Chi đội 7 A được BGH nhà trường biểu dương.
b, Ơng Hoa bị con rắn cắn vào tay.
c, Ngơi nhà ấy được cơ ấy xây năm 2008.
 Ngơi nhà ấy xây từ năm 2008.
d, Những bạn hay đi học muộn bị thầy giáo phạt.
2. Bài tập 2:
a, hàm ý tích cực.
b, hàm ý tiêu cực.
3. Bài tập 3:
a, Những hình ảnh ấy// khiến mọi người/ 
 ĐT C
 C V
thương xĩt. -> mở rộng phụ ngữ của cụm 
 V 
ĐT.
b, Cây táo này// quả /rất sai.
 C V
 C V -> mở rộng VN.
4. Bài tập 4: Viết đoạn văn: 
G . LiƯt kª
A .Lý thuyÕt :
1 . Kh¸i niƯm :
- LiƯt kª lµ s¾p xÕp nèi tiÕp hµng lo¹t c¸c tõ cïng lo¹i ®Ĩ diƠn t¶ ®­ỵc ®Çy ®đ h¬n , cơ thĨ h¬n , s©u s¾c h¬n nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau cđa c¶nh vËt , cđa thùc tÕ hay cđa t­ t­ëng , t×nh c¶m – VÝ dơ :
“Héi An b¸n gÊm , b¸n ®iỊu
Kim Bång b¸n v¶i , Trµ Nhiªu b¸n hµng ”.
2 Ph©n lo¹i :
a) LiƯt kª ®øng sau tõ “nh­” vµ “dÊu hai chÊm ”. C¸c chi tiÕt liƯt kª ®­ỵc ph©n c¸ch b»ng dÊu phÈy . Cuèi phÇn liƯt kª lµ dÊu ba chÊm ( dÊu chÊm lưng ), hoỈc kÝ hiƯu v.v
- VÝ dơ :
 - “Hß HuÕ thĨ hiƯn lßng kh¸t khao , nçi mong chê hoµi väng thiÕt tha cđa t©m hån HuÕ . Ngoµi ra cßn cã c¸c ®iƯu lÝ nh­ : lÝ con s¸o , lÝ hoµi xu©n , lÝ hoµi nam ”.
b) LiƯt kª ®øng ë phÇn ®Çu c©u .
- VÝ dơ :
 - “ Tre §ång Nai . nøa ViƯt B¾c , tre ngĩt ngµn §iƯn Biªn Phđ , luü tre th©n mËt lµng t«i®©u ®©u ta cịng cã nøa tre lµm b¹n .
 Tre , nøa , trĩc , mai , vÇu mÊy chơc lo¹i kh¸c nhau nh­ng cïng mét mÇm non mäc th¼ng ”.
c) LiƯt kª liªn kÕt ®«i :
- VÝ dơ :
 - “Toµn thĨ d©n téc ViƯt Nam quyÕt ®em tÊt c¶ tinh thÇn vµ lùc l­ỵng , tÝnh mƯnh vµ cđa c¶i ®Ĩ gi÷ v÷ng quyỊn tù do ®éc lËp Êy” .

Tài liệu đính kèm:

  • docDe cuong on tap Ngu Van 7HKII.doc