Đề tài Hệ thống kiến thức về từ loại tiếng việt

PhÇn I: PhÇn më ®Çu
I. Lý do chän ®Ò tµi
1, C¬ së lý luËn:
 	§æi míi ph­¬ng d¹y häc xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña c«ng cuéc ®æi míi s©u s¾c, nÒn kinh tÕ x· héi ®ang diÔn ra trªn ®Êt n­íc ta hiÖn nay.
C«ng cuéc ®æi míi nµy cÇn nh÷ng con ng­êi cã b¶n lÜnh, cã n¨ng lùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o, d¸m nghÜ, d¸m lµm, thÝch øng ®­îc víi ®êi sèng x· héi ®ang tõng ngµy tõng giê thay ®æi. Thùc tiÔn nµy lµm cho môc tiªu cña nhµ tr­êng cò ph¶i ®iÒu chØnh kÐo theo sù thay ®æi tÊt yÕu cña néi dung vµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc míi - Ta cã thÓ kh¸i qu¸t ho¸ c¬ së lý luËn ®ã b»ng s¬ ®å sau:
Môc tiªu ®µo t¹o
Néi dung d¹y häc
Ph­¬ng ph¸p d¹y häc
(Mèi quan hÖ gi÷a Môc tiªu ®µo t¹o víi néi dung d¹y häc víi ph­¬ng ph¸p d¹y häc lµ mèi quan hÖ: h÷u c¬, hç trî, quy ®Þnh, tÊt yÕu kh¸ch quan víi nhau). 
	§Æc biÖt trong tõng bµi d¹y cô thÓ mèi quan hÖ nµy thÓ hiÖn cµng râ nÐt: Môc tiªu d¹y häc (nhÊt lµ môc tiªu vÒ t×nh c¶m, th¸i ®é) chØ ®­îc thùc hiÖn khi sö dông PP d¹y häc thÝch øng. Riªng lÜnh vùc MT vÒ nhËn thøc th× lÜnh vùc d¹y häc ®· kh¼ng ®Þnh r»ng mçi PP d¹y häcdÉn tíi mét tr×nh ®é lÜnh héi kiÕn thøcnhÊt ®Þnh vµ ng­îc l¹i tr×nh ®é lÜnh héi kiÕn thøc phô thuéc vµo PP d¹y häc. Cã 4 lo¹i n«Þ dung d¹y häc (KiÕn thøc vÒ thÕ giíi tù nhiªn vµ x· héi - Na: kinh nghiÖm thùc hiÖn nh÷ng c¸ch thøc ho¹t ®éng - Nb: Kinh nghiÖm ho¹t ®éng s¸ng t¹o - Nc: C¸c quy ph¹m ®¹o ®øc - Nd). Nh­ vËy t­¬ng øng víi mçi kiÓu néi dung d¹y häc cã mét sè PP d¹y häc thÝch hîp. Kh«ng cã PP d¹y häc v¹n n¨ng. (c¸c c¬ së lý luËn nµy trÝch trong cuèn “§æi míi néi dung vµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc” TLBDTX - chu kú 1997 -2000). §iÒu nµy kh¼ng ®Þnh mçi thµy c« gi¸o muèn thùc hiÖn ®­îc môc tiªu d¹y häc ph¶i ®æi míi PP d¹y häc vµ muèn ®æi míi PP d¹y ph¶i cã tr×nh ®é kiÕn thøc v÷ng vµng. 
Nh­ mäi ng­êi ®Òu biÕt nh÷ng nÐt tÝnh c¸ch chÝnh cña con ng­êi ®­îc h×nh thµnh tõ tr­íc vµ ®Çu tuæi häc. V× vËy tr­êng tiÓu häc cÇn h×nh thµnh cho häc sinh tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o b»ng c¸ch sím chuyÓn sang h­íng tÝch cùc ho¸ ng­êi häc, tËp trung vµo ho¹t ®éng cña ng­êi häc míi rÌn luyÖn ®­îc cho trÎ nh÷ng n¨ng lùc cÇn thiÕt ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi cña ®Êt n­íc. §iÒu ®ã còng phï hîp víi víi xu thÕ gi¸o dôc míi lµ d¹y häc ph¸t huy n¨ng lùc, së tr­êng cña häc sinh, lµm cho häc sinh linh ho¹t vµ s¸ng t¹o tù tiÕp thu kiÕn thøc míi. 
 	Trong nhµ tr­êng tiÓu häc m«n TiÕng ViÖt cïng víi c¸c m«n häc kh¸c gãp phÇn cïng gi¸o dôc, gi¸o d­ìng c¸c em thµnh nh÷ng con ng­êi ph¸t triÓn toµn diÖn. ¥ mçi líp m«n TiÕng ViÖt cã mét vÞ trÝ yªu cÇu vµ nhiÖm vô kh¸c nhau. §Æc biÖt giai ®o¹n cuèi cña bËc tiÓu häc cã nhiÖm vô d¹y cho häc sinh n¾m ch¾c vèn kiÕn thøc c¬ b¶n ®Ó tiÕp tôc häc ë bËc trung häc, võa chuÈn bÞ kiÕn thøc, kü n¨ng cÇn thiÕt ®Ó c¸c em cã thÓ b­íc vµo cuéc sèng lao ®éng. Do ®ã trong giai ®o¹n nµy viÖc d¹y vµ häc m«n TiÕng ViÖt võa ph¶i quan t©m ®Õn hÖ thèng ho¸, kh¸i qu¸t ho¸ néi dung häc tËp võa ph¶i chó ý quan t©m båi d­ìng kinh nghiÖm, kü n¨ng sö dông ng«n ng÷ ®©y lµ nhu cÇu tÊt yÕu cña cuéc sèng ®Ó gióp häc sinh dÔ dµng thÝch nghi khi b­íc vµo cuéc sèng céng ®ång - ®©y lµ c¬ së b¾t buéc n©ng ph¶i cao chÊt l­îng m«n TiÕng ViÖt.
	H¬n thÕ n÷a m«n TiÕng ViÖt l¹i lµ m«n häc c«ng cô ®Ó häc tèt c¸c m«n häc kh¸c (V× ng«n ng÷ lµ c¸i vá cña t­ duy, ng«n ng÷ lµ ph­¬ng tiÖn cña th«ng tin, häc sinh tiÓu häc rÊt thiÕu kinh nghiÖm vÒ ng«n ng÷...). §iÒu nµy quy ®Þnh b¾t buéc ph¶i n©ng cao chÊt l­îng m«n TiÕng ViÖt ë tiÓu häc. Muèn n©ng cao chÊt l­îng m«n TiÕng ViÖt ph¶i ®æi míi vÒ néi dung, vÒ ph­¬ng ph¸p d¹y häc m«n TiÕng ViÖt ë tiÓu häc - Muèn lµm ®­îc vËy tr­íc tiªn ng­êi thµy gi¸o ph¶i lµm chñ ®­îc kiÕn thøc m«n TiÕng ViÖt cã liªn quan ®Õn ch­¬ng tr×nh TiÕng ViÖt tiÓu häc. C¸c c¬ së lý luËn nµy ®· quy ®Þnh ph¶i lµm thËt tèt c«ng t¸c båi d­ìng kiÕn thøc m«n TiÕng ViÖt cho gi¸o viªn hiÖn nay. 
	C«ng t¸c båi d­ìng ®éi ngò gi¸o viªn lµ nhiÖm vô hÕt søc quan träng cña ng­êi hiÖu tr­ëng hiÖn nay, nhÊt lµ c«ng t¸c båi d­ìng vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô, mét trong nh÷ng m¶ng cÇn båi d­ìng mang ý nghÜa thiÕt thùc nhÊt cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc hiÖn nay lµ båi d­ìng nh÷ng g× mµ ®éi ngò m×nh qu¶n lý cßn yÕu ®ã lµ hÖ thèng kiÕn thøc vÒ TiÕng ViÖt, ®Ó gióp hä thùc hiÖn tèt môc tiªu, néi dung, PP d¹y häc nh­ ®· ph©n tÝch trªn.	 
2, C¬ së thùc tiÔn:
Trong thùc tiÔn hiÖn nay, t×nh h×nh chÊt l­îng m«n TiÕng ViÖt lu«n thÊp h¬n chÊt l­îng c¸c m«n kh¸c (qua sè liÖu c¸c bµi kh¶o s¸t chÊt l­îng, kiÓm tra ®Þnh kú, thi tèt nghiÖp...), vµ cã lÏ lµ ë tÊt c¶ c¸c tr­êng tiÓu häc, ®Òu cã thùc tiÔn nµy. §©y lµ trùc tiÔn lín nhÊt tr¸i ng­îc víi c¸c yªu cÇu c¬ së lý luËn tr×nh bµy trªn. 
§éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc hiÖn nay cã nhiÒu ®ång chÝ yÕu kÐm vÒ kiÕn thøc TiÕng ViÖt. V× nhiÒu lý do: 
+ ChÊt l­îng m«n TiÕng ViÖt ë c¸c tr­êng phæ th«ng cÊp I, II, III tr­íc c¸c thµy c« häc chÊt l­îng thÊp nªn c¸c thµy c« yÕu vÒ TiÕng ViÖt lµ tÊt yÕu kh¸ch quan.
+ NhiÒu thµy c« tr­íc khi d¹y tiÓu häc l¹i lµ gi¸o viªn cÊp II, thËm chÝ lµ gi¸o viªn to¸n, sinh, ho¸, ®Þa... ch­a ®­îc ®µo t¹o l¹i, hoÆc ®µo t¹o l¹i ch­a kü, cßn yÕu vÒ kiÕn thøc TiÕng ViÖt (T¹i tiÓu häc Hång Th¸i T©y cã 6/20 G/V thuéc diÖn nµy). 
+ Sè c¸c thµy c« gi¸o ë tuæi 48 ®Õn > 50, chiÕm > 40% ë c¸c tr­êng tiÓu häc, sè c¸c thµy c« nµy phÇn lín ®µo t¹o cÊp tèc tõ 7 + 2, THHC tõ t¹i chøc, ®Õn chuyªn tu (tiÓu häc Hång Th¸i T©y cã 5/20 G/V thuéc diÖn nµy) ®Ó tiªu chuÈn ho¸ - chÊt l­îng ®µo t¹o yÕu, mµ nh÷ng m«n chÊt l­îng thÊp nhÊt l¹i lµ m«n TiÕng ViÖt...
 	§· yÕu kÐm vÒ kiÕn thøc th× tÊt yÕu kh«ng lµm chñ ®­îc kiÕn thøc, kh«ng thÓ lµm chñ ®­îc qu¸ tr×nh d¹y häc, kh«ng thÓ ®æi míi ®­îc PP d¹y vµ còng tÊt yÕu lµ chÊt l­îng m«n TiÕng ViÖt ë tiÓu häc ¶nh h­ëng theo: thÊp nªn kÐo theo c¸c m«n häc kh¸c yÕu (T - V lµ m«n häc c«ng cô). 
 Trong thùc tiÔn d¹y hµng ngµy cã nhiÒu ®ång chÝ d¹y sai kiÕn thøc: 
Cã ®ång chÝ d¹y " ch©n ®au "(ph©n biÖt tõ ®¬n tõ ghÐp líp 5) lµ 1 tõ ghÐp - coi ®©y lµ tõ mang nghÜa ®en - nghÜa bãng lµ tõ "ch©n bµn", "ch©n ®åi". Tõ: " lµ " lµ tõ nèi (" Hån t«i lµ mét v­ên hoa l¸ "), " Thuý KiÒu lµ chÞ, em lµ Thuý V©n" 
 C V V C , ph©n tÝch vÕ sau c©u th¬ sai khi ®ang häc phÇn kiÓu c©u " Ai lµ g× ? " - TV líp 4... (kÓ c¶ sai trong khi ra c¸c ®Ò thi ®Þnh kú, sai trong x©y dùng ®¸p ¸n «n tËp... gÆp rÊt nhiÒu trong c¸c giê lªn líp hµng ngµy hiÖn nay, thËm chÝ c¶ c¸c giê thao gi¶ng, thi gi¶ng gi¸o viªn giái c¸c cÊp...).
D¹y lÖ thuéc vµo SGK, bµi so¹n s½n cña ng­êi kh¸c, t×nh tr¹ng gi¸o viªn l©u n¨m, gi¸o viªn giái h¬n chÐp gi¸o ¸n cña G/V míi ra tr­êng, G/V yÕu h¬n m×nh vÉn cßn nhiÒu ë c¸c tr­êng hiÖn nay. 
Thùc tiÔn trªn dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ®¹i ®a sè gi¸o viªn tiÓu häc hiÖn nay ch­a hiÓu hÕt vai trß vÞ trÝ m«n TiÕng ViÖt, ch­a hiÓu thÊu ®¸o ®­îc néi dung ch­¬ng tr×nh, SGK TiÕng ViÖt , kiÕn thøc d¹y cßn thiÕu chÝnh x¸c, ch­a ®óng träng t©m ch­a t×m ra ®­îc PP d¹y thÝch hîp, d¹y cßn thiÕu n¨ng ®éng s¸ng t¹o. Häc sinh häc TiÕng ViÖt hiÓu bµi l¬ m¬, kÕt qu¶ lµm bµi ch­a cao, thËm chÝ cßn nhiÒu häc sinh yÕu kÐm, kh«ng cã høng thó häc m«n TiÕng ViÖt, kh«ng thÝch häc m«n TiÕng ViÖt.
§Ó n©ng cao ®­îc chÊt l­îng d¹y vµ häc m«n TiÕng ViÖt, gi¶i quyÕt c¸c yªu cÇu do c¬ së lý luËn, c¬ së thùc tiÔn trªn, theo t«i tr­íc m¾t ph¶i lµm tèt c«ng t¸c båi d­ìng n©ng cao kiÕn thøc vÒ m«n TiÕng ViÖt ngay cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc cña chóng ta. 
 Trong thùc tÕ lµm c«ng t¸c båi d­ìng nµy, t«i ®· ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ râ rÖt - t«i xin tæng kÕt kinh nghiÖm nµy.
II. Môc ®Ých cña b¶n s¸ng kiÕn: 
	Båi d­ìng cho ®éi ngò gi¸o viªn kiÕn thøc vÒ: Tõ vµ C©u trong TiÕng ViÖt cã liªn quan thiÕt thùc ®Õn néi dung ch­¬ng tr×nh d¹y m«n TiÕng ViÖt ë tiªñ häc, nh»m gi¶i quyÕt c¸c yªu cÇu vÒ c¬ së lý luËn, yªu cÇu vÒ ®æi míi vÒ môc tiªu, néi dung, PP d¹y häc, thùc hiÖn ®­îc vai trß vÞ trÝ m«n TiÕng ViÖt trong gi¸o dôc gi¸o d­ìng häc sinh: nhÊt lµ gi¶i quyÕt, kh¾c phôc b»ng ®­îc nh÷ng yÕu kÐm hiÖn nay cña thµy vµ trß trong d¹y vµ häc m«n TiÕng ViÖt ®Ó tõng b­íc n©ng cao b»ng ®­îc chÊt l­îng m«n TiÕng ViÖt trong tr­êng tiÓu häc hiÖn nay
III. NhiÖm vô nghiªn cøu: 
	+ ChØ ra ®­îc c¬ së lý luËn, c¬ së thùc tiÔn cña viÖc cÇn thiÕt ph¶i båi d­ìng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ Tõ vµ C©u trong TiÕng ViÖt cho ®éi ngò G/V tiÓu häc hiÖn nay.
	+ Thùc hiÖn båi d­ìng nh÷ng kiÕn thøc cô thÓ g× vÒ tõ vµ c©u ? nh­ thÕ nµo vÒ tõ vµ c©u ? cho cã hiÖu qu¶ n©ng cao kiÕn thøc vµ gióp G/V vËn dông vµo viÖc ®æi míi PP gi¶ng d¹y n©ng cao chÊt l­îng m«n TiÕng ViÖt ë TiÓu häc theo yªu cÇu míi hiÖn nay.
	+ Gãp phÇn båi d­ìng cho ®éi ngò gi¸o viªn nh÷ng néi dung cßn yÕu kÐm mµ c¸c ch­¬ng tr×nh båi d­ìng cña trªn ch­a lµm tíi, theo nguyªn t¾c "YÕu g× båi d­ìng Êy" ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô, ®Ó thùc hiÖn tèt c¸c môc tiªu vÒ gi¸o dôc theo yªu cÇu ®æi míi ch­¬ng tr×nh phæ th«ng víi bËc häc tiÓu häc hiÖn nay.
iv. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: 
1, §èi t­îng nghiªn cøu:
	§èi t­îng nghiªn cøu: dùa vµo thùc tiÔn gi¶ng d¹y cña ®éi ngò gi¸o viªn 2 tr­êng tiÓu häc Hoµng QuÕ: 29 ®ång chÝ, Hång Th¸i t©y 24 ®ång chÝ, ngoµi ra cßn quan s¸t ë c¶ toµn bé G/V tiÓu häc côm 5 vµ cã c¶ G/V tiÓu häc ë §«ng TriÒu. VÒ kiÕn thøc c¬ b¶n liªn quan ®Õn bé m«n TiÕng ViÖt tiÓu häc.
2, Ph¹m vi nghiªn cøu:
	Båi d­ìng kiÕn thøc vÒ TiÕng ViÖt: phÇn tõ vµ c©u cã liªn quan ®Õn néi dung ch­¬ng tr×nh, SGK TiÕng ViÖt tiÓu häc cho ®éi ngò gi¸o viªn tiÓu häc hiÖn nay nh»m d¹y tèt n©ng cao chÊt l­îng d¹y häc m«n TiÕng ViÖt nãi riªng vµ chÊt l­îng d¹y vµ häc nãi chung.
	N¨m häc tr­íc t«i tæng kÕt kinh nghiÖm båi d­ìng vÒ c¸c vÊn ®Ò: "C¸ch nhËn biÕt vµ ph©n biÖt gi÷a tõ ®¬n, tõ ghÐp: gi÷a tõ ghÐp víi côm tõ". Ph¹m vi s¸ng kiÕn kinh nghiÖm n¨m nay tæng kÕt lµ vÊn ®Ò "Båi d­ìng hÖ thèng kiÕn thøc vÒ: "Ph©n lo¹i tõ - 8 lo¹i tõ", "C©u trong TiÕng ViÖt" cho ®éi ngò gi¸o viªn, qua båi d­ìng, cho hä n¾m ®­îc c¸c kh¸i niÖm, cÊu tróc logic cña c¸c lo¹i Tõ, C©u: dÊu hiÖu nhËn biÕt: chøc n¨ng ng÷ ph¸p cña c¸c bé phËn, ph©n lo¹i tõ, c©u... nh÷ng vÊn ®Ò ®ã nh»m x¸c ®Þnh nh÷ng nÐt b¶n chÊt nhÊt vÒ tõ, c©u víi c¸ch dÔ hiÓu, dÔ nhí nhÊt: VËn dông ®­îc mèi quan hÖ gi­· c¸c cÊu tróc logic ®ã ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc môc ®Ých yªu cÇu giê d¹y, träng t©m bµi d¹y, t×m nh÷ng vÝ dô tèi ­u, c©u hái tèi ­u vµ bµi tËp tèi ­u... nh»m x¸c ®Þnh ®­îc PP d¹y phï hîp nhÊt, hiÖu qu¶ nhÊt cho nh÷ng bµi TiÕng ViÖt cã liªn quan ®Õn kiÕn thøc vÒ tõ vµ c©u trong ch­¬ng tr×nh c¸c líp ë bËc tiÓu häc.
IV. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu:
	Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu lý thuyÕt: Qua viÖc nghiªn cøu c¸c tµi liªu: LuËt gi¸o dôc tiÓu häc: chØ thÞ c¸c n¨m häc: néi dung ch­¬ng tr×nh SGK c¸c khèi líp, nhÊt lµ cña m«n TiÕng ViÖt tiÓu häc, THc¬ së, Gi¸o tr×nh TiÕng ViÖt cao ®¼ng s­ ph¹m cÊp I, II: C¸c tµi liÖu vÒ TiÕng ViÖt n©ng cao, c¸c tËp san gi¸o dôc: b¸o gi¸o dôc thêi ®¹i: c¸c tµi liÖu cã liªn quan.... Dïng PP ph© ... Þnh còng cã thÓ ®øng tr­íc C. 
- XÐt vÒ sè l­îng: cã bé phËn // lµm V.
	3, C¸c bé phËn phô trong c©u: 
	* Bé phËn phô: Lµ bé phËn thªm vµo c©u ®Ó bæ sung ý nghÜa cho c¶ khèi C - V hoÆc tõng Danh tõ, §éng tõ, TÝnh tõ trong c©u.
	* C¸ch t×m: 
	+ T×m bé phËn chÝnh cña c©u: C - V.
	+ Nh÷ng bé phËn cßn l¹i, kh«ng ph¶i C - V lµ thµnh phÇn phô.
	* Ph©n lo¹i:
	a, Lo¹i bæ sung ý nghÜa cho c¶ khèi C - V lµ Tr¹ng ng÷ hoÆc H« ng÷.
	b, Lo¹i bæ sung ý nghÜa cho tõng Danh tõ, §éng tõ, TÝnh tõ trong c©u lµ: §Þnh ng÷, Bæ ng÷.
	HÖ thèng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¸c thµnh phÇn phô trong c©u nh­ sau:
Bé phËn
Tr¹ng ng÷
(Tr)
H« ng÷
(H)
§Þnh ng÷
(§)
Bæ ng÷ 
(B)
§Þnh
nghÜa
Tr dïng bæ sung ý nghÜa t×nh huèng cho c©u (cho biÕt: thêi gian, n¬i chèn, nguyªn nh©n, môc ®Ých diÔn ra sù viÖc nãi trong c©u.
H lµ nh÷ng lêi th­a gäi hoÆc tiÕng kªu trong c©u, dïng ®Ó g©y sù chó ý hoÆc béc lé c¶m xóc: vui, buån, sî, ng¹c nhiªn...
§ dïng ®Ó bæ sung ý nghÜa cho danh tõ trong c©u.
B dïng ®Ó bæ sung thªm ý nghÜa cho ®éng tõ hoÆc tÝnh tõ trong c©u.
C¸ch 
nhËn
biÕt
+ Ph©n biÖt víi H.
+ Ph©n biÖt víi §, B.
Xem nã cã thÓ thªm c¸c tõ chuyªn dïng ®Ó th­a gäi hoÆc kªu kh«ng ? (th­a, kÝnh th­a, hìi, ¹, ¬i, nhØ, h¶, nhÐ, «i, íi, ¸i, eo ¬i...).
+ Ph©n biÖt nã víi Tr, H.
+ Ph©n biÖt nã víi B.
+ Ph©n biÖt nã víi Tr, H.
+ Ph©n biÖt nã víi §.
Ph©n
lo¹i
+ Tr cã thÓ lµ danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ.
+ Cã thÓ lµ c¸c bé phËn //... 
+ C¸c tõ chuyªn dïng ®Ó th­a gäi (Eo ¬i, n­íc l¹nh qu¸).
+ Danh tõ ho¹c ®¹i tõ chØ ng«i thø 2 ®i kÌm víi tõ dïng th­a gäi: (Ph­¬ng b¹n ®i ®©u ®Êy.) 
+ Cã thÓ lµ bé phËn // ghÐp thµnh.
+ § ®øng tr­íc danh tõ chØ khèi l­îng, sè l­îng sù vËt.
+ § ®øng sau danh tõ chØ ®Æc ®iÓm riªng tõng sù vËt, trá vµo sù vËt: Häc sinh Êy. 
+ B ®øng tr­íc ®éng tõ, tÝnh tõ: ®·, ®ang, sÏ, võa, míi, tõng, vÉn, cø, cßn, còng, ®Òu, kh«ng, ch¼ng, ch­a, h·y, ®õng, chí, rÊt, kh¸, h¬i...
+ B ®øng ®»ng sau... cã thÓ lµ: ®¹i tõ: nã, thËt, l¾m, qu¸,...
	4, C¸c bé phËn song song (//).
	Lµ c¸c bé phËn ®Æt c¹nh nhau cïng gi÷ mét chøc vô ng÷ ph¸p gièng nhau trong c©u.
	+ C: Nói, ®åi, thung lòng, lµng b¶n ch×m trong biÓn m©y mï.
	+ V: M©y bß trªn mÆt ®Êt, trµn vµo trong nhµ, quÊn lÊy ng­êi ®i ®­êng.
	+ Tr: Xa xa, gi÷a c¸nh ®ång, ®µn tr©u ®ang thung th¨ng gÆm cá. 
	+ H: Hoa ¬i, HiÒn ¬i, bè vÒ råi.
	+ §: Kim Anh lµ häc sinh ngoan vµ ch¨m chØ.
	+ B: B¹n Anh viÕt nhanh vµ rÊt ®Ñp. 
	II. C¸c kiÓu c©u chia theo cÊu t¹o: 
KiÓu c©u
§Þnh nghÜa 
Ph©n lo¹i
C©u ®¬n
 Lµ lo¹i c©u nãi vÒ tõng sù vËt, sù viÖc, t×nh c¶m, hoÆc c¶m xóc.
 VÝ dô: MÆt trêi lªn ngang cét buåm. S­¬ng tan.
1. C©u ®¬n b×nh th­êng: Lµ kiÓu c©u cã ®ñ C - V: 
 MÆt trêi / lªn ngang cét buåm. S­¬ng / tan. 
2. C©u ®¬n rót gän: 
 + L­îc bá C: (MÆt trêi lªn ch­a ?) - Lªn råi. 
 + L­îc bá V: (C¸i g× lªn ngang cét buåm ?) - MÆt trêi.
 + L­îc bá c¶ C - V: (MÆt trêi lªn ®Õn ®©u råi ?) - Ngang cét buåm. 
3. C©u ®¬n ®Æc biÖt: Lµ kiÓu c©u kh«ng cã cÊu t¹o C - V b×nh th­êng: VD: B¸c MÌo M­íp lu«n miÖng kªu: " Eo ¬i ! RÐt ! RÐt qu¸ ! " 
 + XÐt vÒ mÆt cÊu t¹o ta kh«ng thÓ nãi mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c c©u trªn bÞ l­îc bá bé phËn chÝnh nµo.
 + Nã ®­îc dïng trong hoµn c¶nh ®Æc biÖt. VD: Ngµy 8/3/1989. H«m nay mÑ rÊt vui. ¤i ! Vui qu¸ ! 
C©u ghÐp
Lµ lo¹i c©u nãi vÒ nhiÒu sù vËt, sù viÖc, t×nh c¶m hoÆc c¶m xóc cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau.
VD:MÆt trêi lªn th× s­¬ng tan.
(C©u ghÐp Ýt nhÊt cã 2 vÕ. Cã thÓ t¸ch thµnh 2 c©u ®¬n:
- MÆt trêi lªn.
- S­¬ng tan.)
1. XÐt theo sù cã mÆt hayv¾ng mÆt cña côm C-Vtrong c©u:
 + C©u ghÐp b×nh th­êng (sù cã mÆt ®ñ C-V ë c¸c vÕ cña c©u): VD: NÕu mÆt trêi lªn th× s­¬ng tan.
 C V C V
 + C©u ghÐp rót gän (kiÓu Ýt nhÊt cã mét vÕ rót gän C hay V hay bá c¶ C-V).VD: (Khi nµo th× s­¬ng tan ?):
 NÕu mÆt trêi lªn ngang cét buåm th× tan.
 + C©u ghÐp ®Æc biÖt (kiÓu c©u cÊu t¹o cña nã kh«ng cã bé phËn chÝnh C-V nh­ kiÓu c©u b×nh th­êng).
 VD: M­a, lôt vÊt v¶ qu¸ !
2. XÐt theo c¸ch ghÐp c¸c vÕ c©u: 
 + C©u kh«ng cã tõ chØ quan hÖ. VD: MÆt trêi lªn ngang cét buåm, s­¬ng tan.
 + C©u cã mét tõ chØ quan hÖ. VD: MÆt trêi lªn ngang cét buåm vµ s­¬ng tan.
 + C©u ghÐp cã cÆp tõ chØ quan hÖ. VD: V× mÆt trêi lªn ngang cét buåm nªn s­¬ng tan.
3. XÐt theo quan hÖ gi÷a c¸c vÕ cña c©u:
 + C©u ghÐp ®¼ng lËp (C¸c vÕ ngang nhau). VD: MÆt trêi lªn ngang cét buåm, s­¬ng tan: MÆt trêi lªn ngang cét buåm vµ s­¬ng tan.
 + C©u ghÐp chÝnh phô (diÔn ®¹t nh÷ng ý phô thuéc lÉn nhau). VD: NÕu mÆt trêi lªn ngang cét buåm th× s­¬ng tan.
	III. C¸c kiÓu c©u chia theo môc ®Ých nãi: 
4
C©u
T¸c dông th«ng b¸o
DÊu hiÖu nhËn biÕt
C©u kÓ
Dïng ®Î kÓ hoÆc t¶ mét vµi sù viÖc, sù vËt.
+ Khi nãi: §­îc h¹ giäng ë cuèi c©u.
+ Khi viÕt cã dÊu chÊm (.) hoÆc chÊm löng(...) hoÆc dÊu 2 chÊm (:).
C©u hái
Dïng ®Ó hái ng­êi kh¸c vÒ sù vËt, sù viÖc.
+ Th­êng dïng nh÷ng tõ chuyªn ®Ó hái: Ai, g×, nµo, thÕ nµo, sao, µ, h¶...
+ Khi nãi: NhÊn giäng ë ®iÒu cÇn hái.
+ Khi viÕt: Cã dÊu chÊm hái (?). 
C©u cÇu khiÕn
Dïng ®Ó yªu cÇu ng­êi kh¸c lµm mét hoÆc mét vµi viÖc. VD: Em lµm bµi ®i ! 
+ Th­êng dïng c¸c tõ chuyªndïng:Mêi,®Ò nghÞ yªu cÇu, nªn, ph¶i, cÇn, h·y, ®õng, chí... 
+ Khi nãi: NhÊn giäng nÆng nhÑ theo néi dung.
+ Khi viÕt: Dïng dÊu chÊm than (!).
C©u c¶m
Dïng ®Ó béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc.
+ Th­êng cã c¸c tõ chuyªn dïng: ¤i, a, å, eo ¬i, chao ¬i, qu¸, l¾m, ghª, thËt... 
+ Khi nãi: Giäng thay ®æi hîp t×nh c¶m.
+ Khi viÕt: Dïng dÊu chÊm than (!).
C©u héi tho¹i
Khi dïng c¸c lo¹i c©u trªn ®Ó chuyÖn trß, hái ®¸p, trùc tiÕp víi ng­êi kh¸c th× ®ã lµ nh÷ng c©u héi tho¹i.
+ C©u héi tho¹i ®­îc ®Æt trong dÊu ngoÆc kÐp 
("... ") hoÆc dÊu g¹ch ngang (-).
	IV. C¸c dÊu c©u: 
	1, DÊu phÈy: (,) 
	2, DÊu chÊm: (.)
	3, DÊu chÊm hái (?)
	4, DÊu chÊm chÊm c¶m (chÊm than) (!) 
	5, DÊu chÊm löng (dÊu ba chÊm) (...)
	6, DÊu chÊm phÈy (:)
	7, DÊu hai chÊm (:)
	8, DÊu ngoÆc ®¬n (())
	9, DÊu ngoÆc kÐp (" ")
	10, DÊu g¹ch ngang (-) 
---------------------------------------------
	Víi c¸ch tæng kÕt nh­ vËy, " mét khèi l­îng kiÕn thøc kh¸ lín ®· nÐn vµo 4 trang biÓu b¶n kh¸ chÆt ", ®¶m b¶o tÝnh khoa häc, ®Çy ®ñ, cô thÓ, dÔ hiÓu, dÔ nhí, thiÕt thùc cho gi¶ng d¹y... nªn chØ cÇn båi d­ìng cho gi¸o viªn kho¶ng 4 buæi (8 tiÕt), in cho mçi ®/c mét b¶n, khi nµo cÇn th× bá ra ®Ó th¨m kh¶o phôc vô cho c¸c giê d¹y nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn - víi thêi l­îng, c«ng søc nh­ vËy theo t«i ®©y lµ vÊn ®Ò rÊt mong tr­êng kh¸c cïng tham kh¶o. 
phÇn III: KÕt luËn chung 
1, KÕt qu¶ cña kinh nghiÖm: 
Qua mét sè n¨m ¸p dông kinh nghiÖm båi d­ìng hÖ thèng kiÕn thøc nµy ë hai tr­êng tiÓu häc Hoµng QuÕ, Hång Th¸i T©y chóng t«i ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ rÊt tèt.
Cã 100 % sè gi¸o viªn ®øng líp ®­îc båi d­ìng ®· n¾m ®­îc kh¸ ch¾c ch¾n vÒ hÖ thèng kiÕn thøc trªn, vµ nhiÒu ng­êi ®· thuéc hÖ thèng kiÕn thøc ®ã.
Cã 100 % sè gi¸o viªn kh«ng cßn bÞ nhÇm lÉn gi÷a c¸c tõ lo¹i, cã kü n¨ng ph©n biÖt ®­îc c¸c tr­êng hîp dÔ lÉn nh­ ®· tr×nh bµy trªn.
Cã > 90 % sè gi¸o viªn sau khi ®­îc båi d­ìng hÖ thèng kiÕn thøc trªn, ®· n¾m ®­îc b¶n chÊt c¸c kh¸i niÖm vÒ tõ lo¹i, kh¸i niÖm vÒ c©u, ®· biÕt ph©n tÝch cÊu tróc logic cña c¸c kh¸i niÖm tõ lo¹i cô thÓ, c©u cô thÓ, qua ®ã ®· chñ ®éng t×m ra c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y tèi ­u nhÊt nh»m h×nh thµnh vµ kh¾c s©u c¸c kh¸i niÖm tõ lo¹i, c¸c kh¸i niÖm vÒ c©u cho häc sinh.
Tõ viÖc båi d­ìng tèt ®­îc hÖ thèng kiÕn thøc vÒ tõ lo¹i, c©u theo c¸ch trªn ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc gióp gi¸o viªn lµm chñ ®­îc kiÕn thøc tõ ®ã cã c¬ së ®Ó ®æi míi ®­îc c¸ch suy nghÜ nh×n nhËn vÒ M § Y C, vÒ kiÕn thøc träng t©m cña tõng bµi d¹y, nhÊt lµ biÕt t×m ra c¸ch d¹y tèi ­u nhÊt cho c¸c bµi d¹y vÒ tõ lo¹i cô thÓ, c©u cô thÓ gãp phÇn quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc n©ng cao chÊt l­îng giê d¹y.
 Qua nhiÒu n¨m vËn dông kinh nghiÖm nµy ë tr­êng Hoµng QuÕ, Hång Th¸i T©y ®· n©ng ®­îc chÊt l­îng häc tõ ng÷ ph¸p ë c¸c líp, nhÊt lµ c¸c líp cuèi cÊp, còng qua ®ã gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng häc cña m«n TiÕng ViÖt cña tr­êng nãi riªng chÊt l­îng d¹y vµ häc nãi chung t¹i tr­êng tiÓu häc Hoµng QuÕ, Hång Th¸i T©y víi tiÕn ®é n¨m sau tèt h¬n n¨m tr­íc - ®Æc biÖt nh×n nhËn tõ khÝa c¹nh vÒ chÊt l­îng ®¹i trµ thùc chÊt cña tr­êng. (Cô thÓ ®­îc tr×nh bµy tõ c¬ së thùc tiÔn trªn).
2, Bµi häc kinh nghiÖm rót ra:
Muèn thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ®µo t¹o cña tr­êng tiÓu häc hiÖn nay ph¶i ®æi míi vÒ néi dung vµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc. Muèn ®æi míi ®­îc ND vµ PP d¹y häc, tr­íc tiªn h·y tõ «ng thµy - Ph¶i lµm tèt c«ng t¸c båi d­ìng thµy c« gi¸o, ph¶i båi d­ìng l¹i hÖ thèng kiÕn thøc cho c¸c thµy c« (nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n t­ëng nh­ c¸c thÇy c« cã ®Çy ®ñ nh­ng l¹i hÕt søc trèng rçng nh­ ®· tr×nh bµy trªn).
Bµi häc thø hai lµ cÇn båi d­ìng nh÷ng kiÕn thøc nµo tr­íc, hÖ thèng l¹i kiÕn thøc ®ã ra sao, tõ hÖ thèng kiÕn thøc ®ã chØ ra h­íng PP s­ ph¹m, gióp gi¸o viªn vËn dông PP gi¶ng d¹y thiÕt thùc kiÕn thøc ®ã vµo bµi d¹y nh­ thÕ nµo... ®· ®­îc kinh nghiÖm tr×nh bµy trªn thÓ hiÖn kh¸ t­êng minh.
Bµi häc thø ba: Ai lµ ng­êi lµm c«ng t¸c båi d­ìng nµy ? Ph¶i lµ c¸c tr­êng tiÓu häc cô thÓ. Bé, së, phßng gi¸o dôc, c¸c tr­êng s­ ph¹m... ®· lµm c«ng viÖc nµy víi tõng thµy c« trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o thµy c« råi, hä t­ëng c¸c thµy c« n¾m ch¾c råi... V× vËy c¸c tr­êng h·y tù båi d­ìng cho nhau nh÷ng phÇn cßn yÕu cña m×nh lµ tèi ­u nhÊt. Mçi n¨m chóng ta tù båi d­ìng cho gi¸o viªn ®­îc mét Ýt nh÷ng kiÕn thøc cô thÓ, thiÕt thùc phôc vô cho ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y hµng ngµy cña m×nh... lµm nh­ vËy mét c¸ch tù gi¸c, kiªn tr× nhiÒu n¨m liÒn chóng ta sÏ cã rÊt nhiÒu, sÏ lÊp ®Çy dÇn nh÷ng hµ hæng vÒ kiÕn thøc cho ®éi ngò gi¸o viªn cña chóng ta - ®ã còng lµ quy luËt tÊt yÕu cña l­îng vµ chÊt.
Bµi häc thø t­ (bµi häc mang tÝnh chung mu«n thña) Lµ ph¶i yªu nghÒ d¹y häc, cã tr¸ch nhiÖm víi nghÒ, víi häc sinh, v­ît khã, chñ ®éng s¸ng t¹o, nhÊt lµ ë vÞ thÕ ng­êi hiÖu tr­ëng ph¶i say chuyªn m«n, ®Ó mµ qu¶n lý nhµ tr­êng lµm tèt c«ng t¸c tù båi d­ìng cho ®éi ngò cña m×nh theo c¸c h­íng tr×nh bµy trªn mét c¸ch hoµn toµn tù gi¸c, gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é ®éi ngò thµy c« do m×nh qu¶n lý, gãp phÇn thiÕt thùc vµo viÖc n©ng cao chÊt l­îng d¹y vµ häc cña nhµ tr­êng hiÖn nay.
Trªn ®©y lµ mét sè kinh nghiÖm nhá vÒ c«ng t¸c båi d­ìng kiÕn thøc cho ®éi ngò gi¸o viªn cña tr­êng t«i, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn thÊy nã cã kÕt qu¶, t«i m¹nh d¹n tæng kÕt l¹i b¸o c¸o víi c¸c héi ®ång thi ®ua (tham gia vµo néi dung hå s¬ thi ®ua C S T § cÊp c¬ së n¨m häc 2006 - 2007). Do tr×nh ®é cã h¹n, ph¹m vi tæng kÕt réng, ®èi t­ëng tæng kÕt hÑp... bµi viÕt cã nhiÒu h¹n chÕ mong c¸c ®éc gi¶ gãp ý th¼ng th¾n vµ h·y bá qu¸ cho c¸c khiÕm khuyÕt cña b¶n s¸ng kiÕn kinh nghiÖm. Xin tr©n träng c¶m ¬n ! 
 Hång Th¸i T©y ngµy 25 th¸ng 5 n¨m 2007 
 X¸c nhËn cña tr­êng: Ng­êi viÕt: 
 Vò V¨n Chiªu