Đề tài Hướng dẫn học sinh phương pháp giải bài tập Vật lí - THCS

	a-đặt vấn đề	
 I. Lời mở đầu
Trong việc nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng bộ môn nói riêng. Việc cải tiến phương pháp dạy học là một nhân tố quan trọng, bên cạnh việc bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, việc phát huy tính tích cực của học sinh có ý nghĩa hết sức quan trọng. Bởi vì xét cho cùng công việc giáo dục phải được tiến hành trên cơ sở tự nhận thức, tự hành động, việc khơi dậy phát triển ý thức năng lực tư duy, bồi dưỡng phương pháp tự học là con đường phát triển tối ưu của giáo dục. Cũng như trong học tập các bộ môn khác, học Vật lí lại càng cần phát triển năng lực tích cực, năng lực tư duy của học sinh để không phải chỉ biết mà còn phải hiểu để giải thích hiện tượng Vật lí cũng như áp dụng kiến thức và kỹ năng vào các hoạt động trong cuộc sống gia đình và cộng đồng.
Trong khuôn khổ nhà trường phổ thông, bài tập Vật lí thường là những vấn đề không quá phức tạp, có thể giải được bằng những suy luận lô gíc, bằng tính toán hoặc thực nghiệm dựa trên cơ sở những quy tắc Vật lí, phương pháp Vật lí đã quy định trong chương trình học. Nhưng bài tập Vật lí lại là một khâu quan trọng trong quá trình dạy và học Vật lí.
Việc giải bài tập Vật lí giúp củng cố đào sâu, mở rộng những kiến thức cơ bản của bài giảng, xây dựng củng cố kỹ năng kỹ xảo vận dụng lý thuyết vào thực tiễn, là biện pháp quý báu để phát triển năng lực tư duy của học sinh, có tác dụng sâu sắc về mặt giáo dục tư tưởng, đạo đức lớn. Vì thế trong việc giải bài tập Vật lí mục đích cơ bản cuối cùng không phải chỉ tìm ra đáp số, tuy điều này cũng quan trọng và cần thiết, mục đích chính của việc giải là ở chỗ người làm bài tập hiểu được sâu sắc hơn các khái niệm, định luật Vật lí, vận dụng chúng vào những vấn đề thực tế trong cuộc sống, trong lao động.
 II. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu.
 1. Thực trạng	
 - Qua thực tế giảng dạy Vật lí ở trường THCS nói chung bộ môn Vật lí 8, 9 nói riêng, tôi nhận thấy học sinh còn gặp rất nhiều khó khăn lúng túng khi giải các
 bài tập Vật lí, điều này ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học.
 - Trước khi thực hiện đề tài qua giảng dạy ở trường THCS, qua tìm hiểu và trao đổi với đồng nghiệp tôi nhận thấy:đa số học sinh ham mê học bộ môn Vật lí, nhưng khi làm các bài tập vật lí các em thường lúng túng trong việc định hướng giải, có thể nói hầu như các em chưa biết cách giải cũng như trình bày lời giải. 
Theo tôi, thực trạng nêu trên có thể do một số nguyên nhân sau:
 	 + Học sinh chưa có phương pháp tổng quan để giải một bài tập Vật lí.
	 + Học sinh chưa biết vận dụng các kiến thức, định luật Vật lí ....
	 + Nội dung cấu trúc chương trình sách giáo khoa mới hầu như không dành thời lượng cho việc hướng dẫn học sinh giải bài tập hay luyện tập (đặc biệt là chương trình vật lí ở các lớp: 6, 7, 8), dẫn đến học sinh không có điều kiện bổ sung, mở rộng và nâng cao kiến thức cũng như rèn kỹ năng giải bài tập Vật lí. 
- Việc dạy học Vật lí trong trường phổ thông hiện nay chưa phát huy được hết vai trò của bài tập Vật lí trong thực hiện các nhiệm vụ dạy học. Dạy học sinh giải bài tập Vật lí là một công việc khó khăn và ở đó bộc lộ rõ nhất trình độ của người giáo viên trong việc hướng dẫn hoạt động trí tuệ của học sinh.
- Về vấn đề này đã có rất nhiều tài liệu tham khảo của nhiều tác giả khác nhau dành cho học sinh, hầu hết đều đáp ứng được yêu cầu giúp học sinh rèn luyện kĩ năng giải bài tập Vật lí, củng cố và nâng cao kiến thức Vật lí. Song nhìn chung thường ghép với các chủ đề cụ thể. 	
2. Kết quả, hiệu quả của thực trạng trên
 - Trước khi thực hiện đề tài tôi đã tiến hành kiểm tra và khảo sát đối với học sinh ở các lớp: 9A, 8A trường THCS Yên Thịnh bằng một số bài tập cơ bản tương ứng với mức độ nội dung kiến thức ở mỗi khối lớp. Kết quả thu được như sau:
Lớp
Sĩ số
Giỏi
Khá
TB
Yếu - Kém
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
9A
38
1
2,6%
2
5,2%
15
39,5%
20
52,7%
8A
29
1
3,4%
3
10,3%
8
27,6%
17
58,7%
- Xuất phát từ tầm quan trọng của bài tập trong dạy học Vật lí và giúp học sinh có phương pháp kỹ năng giải bài tập Vật lí, từ đó nắm vững kiến thức để vận dụng vào cuộc sống một cách thiết thực và có hiệu quả tôi chọn đề tài: 
“ Hướng dẫn học sinh phương pháp giải bài tập Vật lí - THCS”
B- giải quyết vấn đề
 i. các giải pháp thực hiện 
 1. Giải pháp chung
 - Hình thành cho học sinh một cách tổng quan về phương pháp giải một bài tập Vật lí, từ đó các em có thể vận dụng một cách thành thạo và linh hoạt trong việc giải các bài tập, nâng cao hiệu quả của bài tập, giúp các em nắm vững kiến thức trong quá trình học tập.
 - Giúp học sinh nắm vững các bước của quá trình giải một bài tập vật lí. Từ đó từng bước hình thành kỹ năng giải bài tập vật lý.
 - Thông qua quá trình giải bài tập vật lí các em được rền luyện khắc sâu hơn nọi dung kiến thức vật lí THCS 
 2. Các giải pháp cụ thể
	Sơ đồ phân loại bài tập vật lí
	1. Phân loại theo phương tiện giải :
Bài tập vật lí
Bài tập đồ thị
Bài tập thí nghiệm
Bài tập định lượng
Bài tập định tính
Bài tập thí nghiệm
Bài tập dự đoán hiện tượng
Bài tập giải thích hiện tượng
2. Phân loại theo mức độ
Bài tập vật lí
Bài tập sáng tạo
Bài tập tổng hợp
Bài tập tập dượt
 Ngoài việc nắm vững kiến thức, để có kỹ năng tốt trong việc giải bài tập Vật lí đòi hỏi học sinh phải nắm vững phương pháp giải cũng như cách trình bày lời giải, phải có kỹ năng phân loại được các dạng bài tập.
 	ii.các biện pháp để tổ chức thực hiện
 1. Trình tự giải một bài tập vật lí.
 - Phương pháp giải một bài tập Vật lí phụ thuộc nhiều yếu tố: mục đích yêu cầu của bài tập, nội dung bài tập, trình độ của các em, v.v... Tuy nhiên trong cách giải phần lớn các bài tập Vật lí cũng có những diểm chung.
 - Thông thường khi giải một bài tập vật lí cần thực hiện theo trình tự sau đây: 
 1.1.Hiểu kỹ đầu bài. 
 - Đọc kỹ dầu bài: bài tập nói gì? cái gì là dữ kiện? cái gì phải tìm? 
 -Tóm tắt đầu bài bằng cách dùng các ký hiệu chữ đã qui ước để viết các dữ kiện và ẩn số, đổi đơn vị các dữ kiện cho thống nhất(nếu cần thiết ).
 - Vẽ hình , nếu bài tập có liên quan đến hìng vẽ hoặc nếu cần phải vẽ hình để diễn đạt đề bài. Cố gắng vẽ dúng tỉ lệ xích càng tốt. Trên hình vẽ cần ghi rõ dữ kiện và cái cần tìm.
 1.2. Phân tích nội dung bài tập, lập kế hoạch giải. 
 - Tìm sự liên hệ giữa những cái chưa biết (ẩn) và những cái đẵ biết (dữ kiện)
 - Nếu chưa tìm được trực tiếp các mối liên hệ ấy thì có thể phải xét một số
 bài tập phụ để gián tiếp tìm ra mối liên hệ ấy.
 - Phải xây dựng được một dự kiến về kế hoạch giải.
 1.3. Thực hiện kế hoạch giải.
 - Tôn trọng trình tự phải theo để thực hiện các chi tiết của dự kiến, nhất là khi gặp một bài tập phức tạp.
 - Thực hiện một cách cẩn thận các phép tính số học, đại số hoặc hình học. Nên hướng dẫn học sinh làm quen dần với cách giải bằng chữ và chỉ thay giá trị bằng số của các đại lượng trong biểu thức cuối cùng.
 - Khi tính toán bằng số, phải chú ý đảm bảo những trị số của kết quả đều có ý nghĩa.
 1.4. Kiểm tra đánh giá kết quả.
 - Kiểm tra lại trị số của kết quả: Có đúng không? Vì sao? Có phù hợp với thực tế không? 
 - Kiểm tra lại các phép tính: có thể dùng các phép tính nhẩm và dùng cách làm tròn số để tính cho nhanh nếu chỉ cần xét độ lớn của kết quả trong phép tính.
 - Nếu có điều kiện, nên phân tích, tìm một cách giải khác, đi đến cùng một kết quả đó. Kiểm tra xem còn con đường nào ngắn hơn không.
 2. Hai phương pháp để giải các bài tập vật lí.
 Xét về tính chất thao tác của tư duy, khi giải các bài tập vật lí, người ta thường dùng phương pháp phân tích và phương pháp tổng hợp.
 2.1. Giải bài tập bằng phương pháp phân tích.
 - Theo phương pháp này, xuất phát điểm của suy luận đại lượng cần tìm. Người giải phải tìm xem đại lượng chưa biết này có liên quan với những đại lượng Vật lí nào khác và một khi biết sự liên hệ này thì biểu diễn nó thành những công thức tương ứng. Nếu một vế của công thức là đại lượng cần tìm còn vế kia chỉ gồm những dữ liệu của bài tập thì công thức ấy cho ra đáp số của bài tập. Nếu trong công thức còn những đại lượng khác chưa biết thì đối với mỗi đại lượng đó, cần tìm một biểu thức liên hệ với nó với các đại lượng Vật lí khác; cứ làm như thế cho đến khi nào biểu diễn được hoàn toàn đại lượng cần tìm bằng 
những đại lượng đã biết thì bài toán đã được giải xong.
 Như vậy cũng có thể nói theo phương pháp này, ta mới phân tích một bài tập phức tạp thành những bài tập đơn giản hơn rồi dựa vào những quy tắc tìm lời giải mà lần lượt giải các bài tập đơn giản này. Từ đó tìm dần ra lời giải của các bài tập phức tạp nói trên.
	 Thí dụ ta hãy dùng phương pháp phân tích để giải bài tập sau:
w Đề bài:
 “ Người ta dùng một loại dây hợp kim đồng có tiết diện 10 mm2 và có điện trở suất là 0,4.10-4m để làm một lò sưởi điện sưởi ấm một gian phòng. Hỏi cần phải lấy chiều dài của dây dẫn này là bao nhiêu để duy trì nhiệt độ của phòng luôn luôn không đổi nếu mỗi giờ gian phòng này bị mất một nhiệt lượng bằng 2 970 J qua các cửa sổ và các bức tường.
 Biết nguồn nhiệt cung cung cấp cho lò sưởi có điện áp là 220V”. 
w Hướng dẫn giải:
 - Đại lượng cần tìm ở đây là chiều dài của dây hợp kim. Ta tìm mối liên hệ giữa chiều dài của dây dẫn với các đại lượng khác trong bài.
 - Ta biết rằng muốn nhiệt độ của phòng luôn luôn không đổi thì trong mỗi giờ nhiệt lượng lò sưởi cung cấp phải bằng nhiệt lượng mà phòng mất đi. Nhiệt lượng do lò sưởi cung cấp tương đương với điện năng mà lò sưởi tiêu thụ. Điện năng lại phụ thuộc điện trở của dây hợp kim đồng. Điện trở này lại do chiều dài của dây qui định. 
 a. Nếu gọi chiều dài của dây là l, điện trở của dây là R, điện trở suất của nó là và tiết diện của nó là S, thì chiều dài của dây dẫn liên hệ với điện trở của nó bằng công thức:	 = 
Do dó:	(1)
 b. Trong biểu thức của chiều dài có một đại lượng mới chưa biết đó là điện trở R của dây. Điện trở này đo bằng tỉ số của hiệu điện thế U với cường độ dòng điện I qua dây: 	(2)
 c. Đại lượng mới chưa biết là cường độ dòng điện I thì liên hệ với các đại lượng khác bằng định luật Ôm và bằng công thức biểu diễn năng lượng A do dòng điện toả ra. Ta đã dùng định luật Ôm trong (2). Vậy mối liên hệ giữa I và A là:
trong đó t là thời gian dòng điện chạy qua dây; từ đó suy ra: 	
 (3)
 d. Trong công thức trên, điện năng tính ra Jun. Điện năng này tương đương với nhiệt lượng Q mà dòng điện cung cấp (và với nhiệt lượng mà gian phòng mất đi) trong thời gian t theo biểu thức:
	(4)
 ở vế phải của biểu thức (4), tất cả các đại lượng đều đã biết. Bây giờ cần thay thế biểu thức sau vào biểu thức trước và cứ thế đi dần từ biểu thức cuối lên biểu thức đầu:
	- Thay (4) vào (3) được:	 	(3)’ 	 	 ... t –t2)	 	
 t ( m1c1 + m2c2 + m3c3 ) = m1c1t1 + ( m2c2 + m3c3 ) t2 
	 t = 
	- Thay các đạt lượng trên bằng trị số của chúng ta được:
	t =
	- Vậy nhiệt độ cuối cùng của nước là 19,2 oC.
b.Bài toán 2.
Một ấm điện có hai điện trở: R1 = 4 và R2 = 6. Nếu bếp chỉ dùng một điện trở R1 thì đun sôi ấm nước trong 10 phút. Tính thời gian cần thiết để đun sôi ấm nước trên khi:
a. Chỉ dùng R1.
b. Dùng R1 nối tiếp R2.
c. Dùng R1 song song R2.
(Biết không có sự mất nhiệt ra môi trường và mạng điện có hiệu điện thế không đổi).
 w Hướng dẫn giải:
* Tìm hiểu các điều kiện đã cho của bài.
- Cho biết giá trị của hai điện trở.
- Thời gian đun sôi nước khi chỉ dùng điện trở R1.
- Tóm tắt:	R1 = 4; R2 = 6
	 t1 = 10 phút
	t2 ? 
	t3 ? khi R1nt R2.	
t4 ? khi R1//R2.
* Phân tích bài toán.
-Bài toán này xuất phát từ định luật Jun-len xơ với biểu thức:
Q =I2.R.t	(1)	
trong đó nhiệt lượng mà nước thu vào bằng nhiệt lượng do các điện trở toả ra.
- Theo điều kiện đầu bài thì nếu sử dụng biểu thức (1) của định luật Jun-len xơ, thì việc giải bài toán rất phức tạp hoặc không thực hiện được. Vậy ở bài toán này mối liên hệ giữa các đại lượng để tìm cấu trúc công thức rất quan trọng, đóng vai trò quyết định đến sự thành công.
- Như ta đã biết từ công thức (1). Ta có thể viết được một số biểu thức tương đương trên cơ sở mối liên hệ của một số đại lượng trong công thức với các đại lượng khác, để việc tính toán không làm bài toán phức tạp.
Thật vậy: vì U = I.R	nên (1) Q = U.I.t	(2)
mặt khác theo định luật Ôm: I = nên (2) Q = 	(3)
	- Từ đây nên chọn công thức nào để giải bài toán, điều này đòi hỏi sự nhanh nhạy, suy diễn cao.
	Nếu chọn (2) thì vẫn còn đại lượng I chưa biết, do đó chọn công thức (3)
	- Cần biểu diễn các đại lượng cần tính.
	+ Giá trị điện trở của ấm trong 4 trường hợp:
	1/ R = R1
	2/ R = R2
	3/ R = R1 + R2
4/ hay R = 
 -Với chú ý rằng nhiệt lượng mà dây điện trở của ấm toả ra trong 4 trường hợp là như nhau.
- Hiệu điện thế trong các trường hợp là không đổi.
* Bài giải.
	- Gọi thời gian đun sôi nước trong 4 trường hợp lần lượt là: t1, t2, t3, t4.
	- Do không có sự mất nhiệt ra môi trường nên nhiệt lượng cần để đun sôi nước bằng nhiệt lượng mà dây điện trở của ấm toả ra.
	- áp dụng công thức:	Q = 	(Theo công thức (3) )
cho các trường hợp ta có:
	a. Chỉ dùng dây R1:	Q1 = 	(1)
	 Chỉ dùng dây R2:	Q2 = 	(2)
 	 	 từ (1) và (2) = 	
	b. Khi dùng R1 nối tiếp R2:	Q3 = 	(3)
	 từ (1) và (3) 	 = 	
	b. Khi dùng R1 song song R2: 
	 Q4 = 	(4)
	từ (1), (2) và (4) 	
 c. Bài toán 3: Bằng những dụng cụ: Lực kế, bình nước( nước đựng trong bình có khối lượng riêng). Hãy trình bày cách xác định khối lượng riêng của một vật bằng kim loại có hình dạng bất kì. 
 w Hướng dẫn giải
 * Tìm hiểu các điều kiện đã cho 
 - Các dụng cụ:Lực kế bình nước
 - Biết khối lượng riêng của nước 
 *Phân tích bài toán
 Đây là bài toán dùng lực kế để xác định khối lượng riêng của một vật bằng kim loại có hình dạng bất kì khi biết trong lượng riêng của nước.
 Để xác định khối lượng riêng của vật bằng kim loại ta cần phải biết khối lượng m và thể tích của V của nó
Xuất phát từ công thức 
 Vì thế cần phải xác định và ( với là trọng lượng của vật trong không khí, là thể tích của vật) 
 Từ những phân tích vừa có ở trên ta có thể tìm khối lượng riêng của một vật bằng kim loại có hình dạng bất kì bằng các bước sau:
 *Bài giải.
 Bước 1: Dùng lực kế xác định được trọng lượng của vật đặt trong không khí và trọng lượng của vật dặt trong nước. Hiệu hai trọng lượng này dúng bằng lực đẩy ác si mét tác dụng lên vật trong nước: 
 Bước 2: Viết công thức tính lực đẩy ác si mét khi vật nhúng trong nước( với chú ý . Từ đó suy ra lực đẩy ác si mét 
 Bước 3: Thay vào công thức ta được 
 là khối lượng riêng cần tìm của kim loại t(oC) 1
 Bài toán 4: Người ta lần lượt đun nóng ba vật là 2
nước, chì và đồng có cùng khối lượng trên cùng một 3
bếp. Sự thay đổi nhiệt độ của cac vật theo thời gian 
đun được biểu diễn bằng các đường 1,2,3(như hình 
 vẽ). Cho biết mỗi đương biểu diễn ứng với chất nào? O T( phút)
 Phân tích bài toán 
 Đây là bài toán áp dụng công thức tính nhiệt lượng để xác định các chất, thế nhưng bài toán cho dưới dạng đồ thị vì thế muốn áp dụng công thức tính nhiệt lượng cần phải xết mối quan hệ giữa nhiệt lượng của vật với thời gian đun. Từ đó xác định được nhiệt dung riêng của các chất để có được kết quả
 *Bài giải
 Xét tại thời điểm . Từ kẻ đường song song với trục cắt các đường biểu diễn tại A,B và C. Từ các đường biểu diễn này kẻ các đường thẳng song song với trục hoành ta được . Vì nên . Do cùng thời gian đun nên . Theo công thức tính nhiệt lượng . Từ kết quả trên ta suy ra .Đối chiếu với nhiệt dung riêng của các chất ta được kết quả như sau: 1 ứng với chì, 2 ứng với đồng và 3 ứng với nước. 
 1 
 2 
 3
 4. Hướng dẫn học sinh học tập vật lí ở nhà. O 
	Qua thực tế giảng dạy Vật lí ở trường THCS Yên Thịnh, tôi nhận thấy với cấu trúc của chương trình Vật lí THCS là hầu hết không có hoặc có rất ít các tiết bài tập, hơn nữa thời lượng của một tiết học trên lớp có hạn, học sinh chủ yếu tiếp thu kiến thức về lí thuyết một cách cơ bản hoặc giải các bài tập đơn giản và số tiết học chỉ có 1 tiết so tuần đối với các khối lớp 6, 7, 8 và 2 tiết / tuần đối với lớp 9. Như vậy không có đủ lượng thời gian để giáo viên mở rộng và nâng cao kiến thức cũng như rèn luyện kỹ năng giải bài tập cho học sinh. 
	Việc học sinh tự học ở nhà có một ý nghĩa lớn lao về mặt giáo dục và giáo dưỡng. Nếu việc học ở nhà của học sinh được tổ chức tốt sẽ giúp các em rèn luyện thói quen làm việc tự lực, giúp các em nắm vững tri thức, có kỹ năng, kỹ xảo. Ngược lại nếu việc học tập ở nhà của học sinh không được quan tâm tốt sẽ làm cho các em quen thói cẩu thả, thái độ tắc trách đối với việc thực hiện nhiệm vụ của mình dẫn đến nhiều thói quen xấu làm cản trở đến việc học tập. 
	Công việc học tập của học sinh ở nhà có những đặc điểm riêng sau:
 + Tiến hành trong một thời gian ngắn, không có sự hướng dẫn trực tiếp của
 giáo viên, mặc dù đấy là công việc do chính giáo viên giao cho học sinh phải tự mình hoàn thành, tự kiểm tra công việc mình làm. 
+ Công việc này được thực hiện tuần tự theo hứng thú, nhu cầu và năng lực của học sinh. 
 + Dễ bị chi phối bởi ngoại cảnh khác.
 Việc học tập của học sinh ở nhà phụ thuộc phần lớn vào việc dạy học trên lớp của giáo viên. Vì vậy giáo viên cần phải căn cứ vào tình hình tiếp thu kiến thức của học sinh mà giao cho các em những công việc có tính chất bổ sung phục hồi tài liệu đã học như : nghiên cứu sách giáo khoa, vẽ hình . 
	Trong khi dạy về vần đề nào đó cần suy nghĩ việc giao cho học sinh các bài tập ở nhà. Chính việc giao bài làm một cách có hệ thống đảm bảo cho việc học tập của học sinh có một quy luật chặt chẽ, nhờ đó mà học sinh có thể tự lực giải quyết các bài tập kể cả những bài tập khó, vì đã có sự chuẩn bị ở các bài tập dễ. Việc học sinh hoàn thành tốt các bài tập ở nhà không những chỉ giúp các em nắm vững tri thức đã học cũng như rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo cần thiết, mà còn giúp các em chuẩn bị tốt nhất cho việc tiếp thu kiến thức mới. Vì thế bên cạnh những bài làm phục hồi, luyện tập và sáng tạo trên cơ sở kiến thức đã học cần phải giao cho học sinh những bài làm mang những yếu tố chuẩn bị cho việc tiếp thu chi thức mới. Có như vậy mới đảm bảo được việc tiếp thu một cách tích cực, tự lực đối với những tri thức mới.
	Ta có thể giao bài tập về nhà cho học sinh bằng nhiều hình thức :
	 + Giao bài tập trong thời gian truy bài đầu giờ.
	 + Giao bài tập sau tiết học. 
	 + Giao bài tập theo hệ thống bài tập SGK, SBT, sách tham khảo 
	 + Giao bài tập theo dạng, theo chuyên đề .
	Một biện pháp quan trọng nữa để đảm bảo công tác hướng dẫn học ở nhà
 có kết quả là cần có những biện pháp kiểm tra, động viên, khích lệ kịp thời và phù hợp : 
	 + Kiểm tra vở ghi, vở bài tập.
	 + Cho điểm khuyến khích những học sinh có nhiều cố gắng hoặc chuyển biến trong học tập, ...
C- kết luận.
 I. Kết quả nghiên cứu
Từ việc hướng dẫn học sinh phương pháp giải một bài tập vật lý nêu trên, trong năm học 2009 – 2010 tôi thấy đa số học sinh đã vận dụng một các linh hoạt vào việc giải bài tập, học sinh có khả năng tư duy tốt hơn, có kỹ năng vận dụng kiến thức vào giải bài tập tốt hơn, linh hoạt hơn.
Cụ thể thông qua khảo sát chất lượng học sinh sau khi “Hướng dẫn học sinh phương pháp giải bài tập Vật lý - THCS” tôi thu được kết quả như sau:
Lớp
Sĩ số
Giỏi
Khá
TB
Yếu
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
9A
38
3
7,9%
8
21,1%
26
68,4%
1
2,6%
8A
29
3
10,3%
7
24,1%
19
65,5%
0
0%
 II. bài học kinh nghiệm.
	Trong quá trình giảng dạy bộ môn Vật lí ở trường THCS việc hình thành cho học sinh phương pháp, kỹ năng giải bài tập Vật lí là hết sức cần thiết, để từ đó giúp các em đào sâu, mở rộng những kiến thức cơ bản của bài giảng, vận dụng tốt kiến thức vào thực tế, phát triển năng lực tư duy cho các em, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, cụ thể là :
 	 + Giúp học sinh có thói quen phân tích đầu bài, hình dung được các hiện tượng Vật lí xảy ra trong bài toán sau khi tìm hướng giải.
 	+ Trong một bài tập giáo viên cần hướng cho học sinh nhiều cách giải (nếu có thể ). Để kích thích sự hứng thú, say mê học tập cho học sinh rèn thói quen tìm tòi lời giải hay cho một bài toán Vật lí.
 	+ Khắc sâu cho học sinh nắm chắc các kiến thức bổ trợ khác. Có như vậy việc giải bài tập Vật lí của học sinh mới thuận lợi và hiệu quả. 
	Để làm được điều này:
	- Giáo viên cần tự bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, thường xuyên trao đổi, rút kinh nghiệm với đồng nghiệp.
	- Nắm vững chương trình bộ môn toàn cấp học. 
	- Giáo viên cần hướng dẫn học sinh nghiên cứu kỹ các kiến thức cần nhớ để ôn tập, nhớ lại kiến thức cơ bản, kiến thức mở rộng, lần lượt nghiên cứu kỹ các phương pháp giải bài tập sau đó giải các bài tập theo hệ thống từ dễ đến khó, so sánh các dạng bài tập để khắc sâu nội dung kiến thức và cách giải. Trên cơ sở đó học sinh tự hình thành cho mình kỹ năng giải bài tập.
	Trên dây là một số kinh nghiệm mà bản thân tôi đã rút ra được từ thực tế qua quá trình giảng dạy bộ môn Vật lí ở trường THCS nói chung, cũng là kinh nghiệm rút ra được sau khi thực hiện đề tài này nói riêng.
	 Tuy nhiên vì điều kiện thời gian, cũng như tình hình thực tế nhận thức của học sinh ở địa phương nơi tôi công tác và năng lực cá nhân có hạn, nên việc thực hiện đề tài này chắc hẳn không tránh khỏi thiếu sót. Kính mong các đồng chí và các bạn đồng nghiệp, trao đổi và góp ý để giúp tôi hoàn thiện hơn trong chuyên môn.
	Tôi xin chân trọng cảm ơn ! 
	Yên Thịnh, ngày 06 tháng 03 năm 2010.
	Người thực hiện.
 Trần Doãn Huệ