BÀI 23: LÀM ĐẤT GIEO ƯƠM CÂY TRỒNG
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
_ Hiểu được điều kiện lập vườn ươm cây rừng.
_ Biết được kỹ thuật làm đất hoang.
_ Biết được kỹ thuật tạo nền đất gieo ươm cây rừng.
2. Kỹ năng:
- Hình thành những kỹ năng làm đất hoang và tạo nền đất gieo ươm cây rừng.
3. Thái độ:
- Tham gia tích cực trong việc trồng,chăm sóc,bảo vệ cây rừng và môi trường sinh thái
II. CHUẨN BỊ:
Tuần:11 Ngày soạn:15/10/2010 Tiết :21 Ngày dạy:18/10/2010 BÀI 23: LÀM ĐẤT GIEO ƯƠM CÂY TRỒNG I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: _ Hiểu được điều kiện lập vườn ươm cây rừng. _ Biết được kỹ thuật làm đất hoang. _ Biết được kỹ thuật tạo nền đất gieo ươm cây rừng. 2. Kỹ năng: - Hình thành những kỹ năng làm đất hoang và tạo nền đất gieo ươm cây rừng. 3. Thái độ: - Tham gia tích cực trong việc trồng,chăm sĩc,bảo vệ cây rừng và mơi trường sinh thái II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: _ Phóng to sơ đồ 5 SGK. _ Phóng to hình 36 SGK. 2. Học sinh: Xem trước bài 23. III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Oån định tổ chức lớp: 7a1;7a2..;7a3..;7a4 2. Kiểm tra bài cũ: _ Em cho biết rừng có vai trò gì trong đời sống và sản xuất. _ Em cho biết nhiệm vụ trồng rừng ở nước ta. 3.Đặt vấn đề: Ta đã biết giống có vai trò rất quan trọng trong trồng trọt. Vậy còn trong lâm nghiệp thì làm như thế nào để có được những cây trồng tốt? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta giải quyết vấn đề đó. 4.Tiến trình: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1: Lập vườn gieo ươm cây rừng + Theo em thế nào là vườn gieo ươm cây trồng? _Yêu cầu học sinh đọc thông tin mục I.1 Và trả lời các câu hỏi: + Vườn ươm có ảnh hưởng như thế nào đến cây giống? + Khi lập vườn ươm cần phải đảm bảo các yêu cầu nào? + Vườn ươm đặt ở nơi đất sét có được không, tại sao? + Tại sao phải gần nguồn nước và nơi trồng rừng? + Mặt đất bằng hay hơi dốc nhằm mục đích gì? _ Giáo viên chốt lại kiến thức, ghi bảng. _ Giáo viên treo sơ đồ 5 và giới thiệu các khu vực trong vườn gieo ươm. + Khi phân chia đất trong vườn ươm cần đảm bảo những điều kiện gì? + Theo em, xung quanh vườn gieo ươm có thể dùng biện pháp nào để ngăn chặn trâu, bò phá hại? _ Giáo viên tiểu kết, ghi bảng. à Vườn gieo ươm là nơi sản xuất cây giống phục vụ cho việc trồng cây gây rừng. _ Học sinh đọc thông tin và trả lời : à Ảnh hưởng trực tiếp tới tỉ lệ sống và chất lượng của cây trồng. à Đảm bảo các yêu cầu: + Đất cát pha hay đất thịt nhẹ, không có ổ sâu bệnh hại. + pH từ 6 - 7. + Mặt đất bằng hơi dốc (từ 2 đến 4 độ) + Gần nguồn nước và nơi trồng rừng. à Không, vì đất sét chặt bí, dễ bị đóng váng và ngập úng sau khi mưa, rể cây con khó phát triển. à Để giảm công và chi phí. à Để cây con phát triển tốt. _ Học sinh ghi bài. _ Học sinh lắng nghe. à Cần phải thuận tiện cho việc đi lại và sản xuất. à Có thể trồng xen dày kín nhiều cây phân xanh, cây dứa dại, cũng có thể đào hào rộng hoặc có thể làm hàng rào hay rào kẽm gai _ Học sinh ghi bài. Hoạt động 2: Làm đất gieo ươm cây trồng. + Sau khi chọn địa điểm, rào xung quanh xong, cần thực hiện những công việc gì để từ khu đất hoang tạo thành luống gieo trồng hạt được? _ Giáo viên giải thích quy trình kỹ thuật làm đất tơi xốp và dọn cây hoang dại. + Nếu đất chua phải làm gì? + Nếu đất bị sâu, bệnh hại thì phải làm gì? _ Giáo viên nhận xét, bổ sung. _ Yêu cầu học sinh vẽ quy trình vào vở. _ Giáo viên treo hình 36, yêu cầu học sinh quan sát và trả lời các câu hỏi: + Có mấy cách tạo nền đất gieo ươm? _ Yêu cầu học sinh đọc thông tin mục 2. + Khi lên luống phải có kích thước như thế nào? + Khi lên luống thì người ta bón lót hay bón thúc và thường bón những loại phân nào? + Thường chọn hướng luống ra sao? _ Yêu cầu học sinh quan sát hình 36b và cho biết: + Hình dạng, kích cỡ bầu như thế nào? + Vỏ bầu có hình dạng như thế nào và thường làm bằng gì? + Ngoài ra em có biết vỏ bầu còn được làm bằng nguyên liệu nào khác không? + Ruột bầu thường chứa gì? + Gieo hạt trên bầu đất có ưu điểm gì so với gieo hạt trên luống? _ Giáo viên bổ sung. _ Tiểu kết, ghi bảng. à Thực hiện những công việc sau: + Dọn vệ sinh khu đất. + Cày sâu, bừa kỹ, khử chua, diệt ổ sâu bệnh hại. + Đập và san phẳng đất. + Đất tơi xốp. _ Học sinh lắng nghe. à Đất chua ta phải khử chua bằng vôi bột. à Phải dùng thuốc phòng trừ sâu, bệnh để diệt ổ sâu, bệnh. _ Học sinh lắng nghe. _ Học sinh ghi bài. _ Học sinh quan sát và trả lời câu hỏi: à Có 2 cách : lên luống đất và bầu đất. _ Học sinh đọc thông tin. à Kích thước luống: + Chiều dài: 10 à 15m. + Chiều rộng: 0,8 à 1m. + Khoảng cách giữa 2 luống: 0,5m. + Dày: 0,15 à 0,2m. à Thường bón lót: bón hổn hợp phân hửu cơ và phân vô cơ theo công thức: phân chuồng ủ hoai từ 4-5 kg/m2 với supe lân từ 40-100g/m2. à Theo hướng bắc- nam để cây con nhận được đủ ánh sáng. _ Học sinh quan sát và cho biết: à Tròn, dài 11-15cm, ngang: 8-10cm hoặc 6cm. à Vỏ bầu có hình ống hở 2 đầu, làm bằng ni lông sẫm màu. à Học sinh cho một số ví dụ: à Từ 80- 89% đất tơi xốp với 10 % phân hửu cơ ủ hoai và từ 1 đến 2% phân supe lân. à Phân bón và đất trồng không bị rữa trôi nên cây con luôn đủ thức ăn, khi đem trồng không tổn thương bộ rễ, cây mầm có tỉ lệ sống và phát triển nhanh.. _ Học sinh ghi bài. Hoạt động 3:Vận dụng và cũng cố - Yêu cầu mộtmem đọc phần ghi nhớ trong SGK - Lập vườn ươm cần đảm bảo các yêu cầu gì và cách chia đất trong vườn ươm như thế nào? - Quy trình làm đất gieo ươm cây rừng? - Các công việc đêû tạo nền đất? Hoạt động 4:Hướng dẫn về nhà - Nhận xét về thái độ học tập của học sinh. - Dặn dò: Về nhà học bài, trả lời câu hỏi cuối bài và xem trước bài 24. I. Lập vườn gieo ươm cây rừng. 1.Điều kiện lập vườn gieo ươm. _ Đất cát pha hay đất thịt nhẹ, không có ổ sâu bệnh hại. _ Ph từ 6 - 7. _ Mặt đất bằng hay dốc. _ Gần nguồn nước và nơi trồng rừng. 2. Phân chia đất trong vườn gieo ươm: Tùy theo địa hình và yêu cầu sản xuất, việc phân chia đất vườn ươm phải thuận tiện cho việc đi lại và sản xuất. Dùng các biện pháp để ngăn chặn sự phá hại của trâu, bò. II. Làm đất gieo ươm cây rừng. 1. Dọn cây hoang dại và làm đất tơi xốp theo quy trình kỹ thuật sau: Đất hoang à dọn cây hoang dại ( dọn vệ sinh)à cày sâu, bừa kỹ, khử chua, diệt ổ sâu bệnh hạià đập và san phẳng đấtà đất tơi xốp. 2. Tạo nền đất gieo ươm cây rừng: a. Luống đất: _ Kích thước luống: + Dài: 10-15m. + Rộng: 0,8-1m. + Khoảng cách: 0,5m. + Dày: 0,15-0,2m. _ Phân bón lót: bón hỗn hợp phân hữu cơ và phân vô cơ. _ Hướng luống b) Bầu đất: - Vỏ bầu có hình ống, hở 2 đầu, làm bằng nilông sẫm màu. - Ruột bầu chứa từ 80 đến 89% đất mặt tơi xốp với 10% phân hữu cơ ủ hoai và từ 1 đến 2% phân supe lân. IV.RÚT KINH NGHIỆM . Tuần:11 Ngày soạn:15/10/2010 Tiết :22 Ngày dạy:22/10/2010 BÀI 24: GIEO HẠT VÀ CHĂM SÓC VƯỜN GIEO ƯƠM CÂY RỪNG I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: _ Biết cách kích thích hạt giống cây rừng nẩy mầm. _ Hiểu được thời vụ, quy trình gieo hạt cây rừng. _ Hiểu rõ công việc chăm sóc vườn gieo ươm cây rừng. 2. Kỹ năng: Hình thành những kỹ thuật gieo hạt và chăm sóc vườn gieo ươm cây rừng. 3. Thái độ: Có ý thức tiết kiệm hạt giống, làm việc cẩn thận, đúng quy trình. II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: Hình 37,38 SGK phóng to. 2. Học sinh: Xem trước bài 24. IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: _ Em cho biết nơi đất vườn gieo ươm cây rừng cần có những yêu cầu gì? _ Từ đất hoang để có được đất gieo ươm cần phải làm những công việc gì? _ Nêu cách tạo nền đất gieo ươm cây rừng? 3.Đặt vấn đề: Sau khi làm đất ở vườn ươm xong, cần gieo ươm và chăm sóc cây ươm như thế nào? Bài học hôm nay sẽ giúp ta trả lời câu hỏi trên. Ta vào bài 24. 4.Tiến trình Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hoạt động 1: Kích thích hạt giống cây rừng nẩy mầm. _ Yêu cầu học sinh đọc phần I và trả lời các câu hỏi: + Nêu lên các cách xử lí hạt giống? + Nhắc lại kích thích hạt nẩy mầm bằng nước ấm là như thế nào? + Thế nào là cách xử lí hạt giống bằng cách đốt hạt? + Tác động bằng lực là cách xử lí như thế nào? _ Yêu cầu học sinh quan sát hình 37 và giải thích thêm về tác động bằ¨ng lực. + Cho một số ví dụ về các biện pháp kích thích hạt nẩy mầm mà em biết. + Mục đích cơ bản của các biện pháp kĩ thuật xử lí hạt giống trước khi gieo? _ Giáo viên sửa, bổ sung. _ Tiểu kết, ghi bảng. _ Học sinh đọc thông tin và trả lời: à Xử lí bằng các biện páhp: đốt hạt, tác động bằng lực, kích thích hạt nảy mầm bằng nước ấm. à Là ngâm hạt trong nước ấm. à Một số hạt vỏ dày và cứng có thể làm bằng cách đốt hạt nhưng không làm cháy hạt. Sau khi đốt trộn hạt với tro để ủ, hàng ngày vẩy nước cho hạt ẩm. à Với hạt vỏ dày và khó thấm nước có thể tác động một lực lên hạt nhưng không làm hại phôi: gỏ hoặc khía cho nứt vỏ, chặt một đầu hạt. Sau đó ủ hạt trong kho hay cát ẩm. _ Học sinh quan sát và lắng nghe giáo viên giải thích. à Học sinh cho ví dụ. à Là làm mềm lớp vỏ dày và cứng để dễ thấm nước và mầm dễ chui quza vỏ hạt, kich thích mầm phát triển nhanh đều và diệt trừ mầm mống sâu bệnh. _ Học sinh ghi bài. Hoạt động 2:Tìm hiểu về cách Gieo hạt. _ Yêu cầu học sinh đọc thông tin mục II.1 và cho biết: + Em nào nhắc lại thời vụ là gì? + Gieo hạt đúng thời vụ có tác dụng gì? + Cho biết khi ta gieo hạt vào tháng nắng nóng và mưa to có tốt không, vì sao? _ Giáo viên sửa, bổ sung. _ Giáo viên giảng thêm các mùa gieo hạt cây rừng ở cả 3 miền. _ Tiểu kết, ghi bảng. _ Yêu cầu học sinh đọc phần thông tin mục II.2 và trả lời các câu hỏi: + Cho biết quy trình gieo hạt cây rừng diễn ra như thế nào? + Tại sao phải lấp đất sau khi gieo hạt? + Bảo vệ luống gieo nhằm mục đích gì? _ Giáo viên sửa, bổ sung. _ Giáo viên ghi bảng. _ Học sinh đọc thông tin và trả lời câu hỏi: à Thời vụ là một khoảng thời gian trồng một loại cây trồng nào đó. à Gieo hạt đúng thời vụ Để giảm công chăm sóc và hạt có tỉ lệ nay mầm cao. àKhông tốt, vì có nhiều hạt chết do khô héo, hạt bị rửa trôi , tốn công che nắng che mưa , tốn công làm cỏ xới đất. _ Học sinh lắng nghe. _ Học sinh ghi bài. _ Học sinh đọc và trả lời: à Quy trình : gieo hạt => lấp đất => che phủ => tưới nước => phun thuốc trừ sâu , bệnh => bảo vệ luống gieo. à Nhằm chống nắng, ngăn chặn rửa trôi hạt, giữ ẩm cho hạt. à Nhằm phòng trừ sâu bệnh hại, chống chuột và côn trùng ăn hạt và hại cây mầm _ Học sinh ghi bài. Hoạt động 3: Chăm sóc vườn gieo ươm cây rừng. _ Yêu cầu 1 học sinh đọc to phần thông tin và cho biết: + Chăm sóc vườn gieo ươm nhằm mục đích gì? _ Giáo viên treo hình 38 Và trả lời các câu hỏi sau khi quan sát: + Chăm sóc vườn gieo ươm câu rừng bao gồm các biện pháp nào? + Hình a là biện pháp gì và mục đích của biện pháp này? + Hình b là biện pháp gì và mục đích của biện pháp này? + Hình c là biện pháp gì và nhằm mục đích gì? + Hình d là biện pháp gì và nhằm mục đích gì? + Hạt đã nứt nanh đem gieo nhưng tỉ lệ nẩy mầm thấp cho biết do những nguyên nhân nào? _ Giáo viên hoàn thiện kiến thức. _ Tiểu kết, ghi bảng. _ Học sinh đọc ,to và trả lời câu hỏi: à Nhằm tạo hoàn cảnh sốnh thích hợp để hạt nảy mầm nhanh và cây sinh trưởng tốt. _ Học sinh quan sát và trả lời: à Gồm có các biện pháp: + Làm giàn che. + Tưới nước. + Phun thuốc trừ sâu bệnh. + Làm cỏ. à Biện pháp làm giàn che nhằm mục đích giảm bớt ánh sáng. à Tưới nước nhằm làm cho cây con đủ ẩm. à Phun thuốc trừ sâu bệnh nhằm phòng trừ sâu bệnh hại cho cây. à Làm cỏ, dioệt cỏ dại nhằm giúp cho cây sinh trưởng nhanh hơn. à Nguyên nhân: thời tiết xấu, sâu bệnh, chăm sóc chưa đạt yêu cầu. _ Học sinh ghi bài. Hoạt động 4: Vận dụng và cũng cố - Kích thích hạt nay mầm có mấy biện pháp, kể ra? - Quy trình gieo hạt gồm mấy bước? - Phải chăm sóc vườn gieo ươm như thế nào? Bài tập:Chọn các cụm từ thích hợp để điền vào chổ trống ở các câu sau: a. Kích thích hạt nẩy mầm bằng cách : b. Quy trình gieo hạt cây rừng trên luống đất là: c. Các biện pháp chăm sóc vườn gieo ươm là: Cho các cụm từ: đốt hạt, gieo hạt, lấp đất, tác động bằng lực, che phủ, tưới nước, làm mái che, làm cỏ, nước ấm, phun thuốc trừ sâu bệnh. Đáp án: a. Đốt hạt, tác động bằng lực, bằng nước ấm b. Gieo hạt, lấp đất, che phủ, tưới nước, phun thuốc trừ sâu, bệnh, bảo vệ luống gieo. c. Làm mái che, tưới nước, làm cỏ, phun thuốc trừ sâu bệnh. Hoạt động 5:Hướng dẫn về nhà _ Nhận xét về thái độ học tập của học sinh. _ Dặn dò: Về nhà học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài và xem trước bài 25. I. KÍCH THÍCH HẠT GIỐNG CÂY RỪNG NẨY MẦM: Có 3 biện pháp: _ Đốt hạt: đốt nhưng không làm cháy hạt. Sau khi đốt trộn hạt với tro để ủ, hàng ngày vẩy nước cho hạt ẩm. _ Tác động bằng lực: dùng một lực tác động lên hạt nhưng không làm hại phôi: gõ hoặc khía cho nứt vỏ, chặt một đầu hạt. Sau đó ủ hạt trong kho hay cát ẩm. _ Kích thích hạt nẩy mầm bằng nước ấm: ngâm hạt trong nước ấm. Mục đích: để hạt dễ thấm nước và mầm dễ chui qua vỏ hạt, kích thích mầm phát triển nhanh, đểu và diệt trừ mầm mống sâu bệnh. II. GIEO HẠT: 1. Thời vụ gieo hạt: Mùa gieo hạt cây rừng ở các tỉnh miền bắc từ tháng 11 – 2 năm sau, miền trung từ tháng 1 – 2 , miền nam từ tháng 2 -3. 2. Quy trình gieo hạt: Gồm có: _ Gieo hạt. _ Lấp đất. _ Che phủ. _ Tưới nước. _ Phun thuốc trừ sâu bệnh. _ Bảo vệ luống gieo. III. CHĂM SÓC VƯỜN GIEO ƯƠM CÂY RỪNG. Chăm sóc vườn gieo ươm nhằm tạo hoàn cảnh sống thích hợp để hạt nẩy mầm nhanh và cây sinh trưởng tốt. Công việc chăm sóc vườn gieo ươm cây rừng gồm:che mưa, che nắng, tưới nước, bón phân, làm cỏ, xới đất, phòng trừ sâu bệnh, tỉa cây để điều chỉnh mật độ. IV.RÚT KINH NGHIỆM
Tài liệu đính kèm: