Ngày soạn: Tiết: 15. Tuần: 8 BÀI 16: GIEO TRỒNG CÂY NÔNG NGHIỆP I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ *Kiến thức: - Hiểu được mục đích kiểm tra, xử lí hạt giống và các căn cứ để xác định thời vụ. - Hiểu được các phương pháp gieo trồng. -Hiểu được khái niệm về thời vụ và những căn cứ để xác định thời vụ gieo trồng. Các vụ gieo trồng chính ở nước ta. *Kỹ năng: - Quan sát, phân tích. - Hoạt động nhóm. * Thái độ: Có ý thức trong việc bảo vệ môi trường đất. 2. Phẩm chất, năng lực cần hình thành và phát triển cho học sinh - Năng lực tự học, đọc hiểu: Đọc, nghiên cứu SGK, thực hiện các lệnh SGK - Năng lực nêu và giải quyết vấn đề sáng tạo: Tóm tắt bài, xử lý các thông tin liên quan, trả lời các câu hỏi thực tế liên quan đến bài học - Năng lực hợp tác nhóm: Trao đổi thảo luận nhóm, trình bày kết quả. II. CHUẨN BỊ: - GV: Phiếu học tập. - HS: Đọc bài trước ở nhà III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC: 1. Ổn định tổ chức lớp: (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ: (3 phút) - Em hãy nêu các công ciệc làm đất và tác dụng của từng công việc. - Em hãy nêu quy trình bón phân lót. 3. Bài mới: * HĐ 1: Hoạt động tìm hiểu thực tiễn: (1 phút) Giới thiệu bài: Sau khi làm đất chúng ta sẽ làm công việc gì tiếp theo? Ta tìm hiểu bài học hôm nay * HĐ 2: Hoạt động tìm tòi, tiếp nhận kiến thức TRƯỜNG: THCS NGUYỄN TRUNG TRỰC Công nghệ 7 GV: Võ Thị Kiều Loan Cách thức tổ chức HĐ Sản phẩm HĐ của HS Kết luận của GV * Kiến thức thứ nhất: Thời vụ gieo trồng (10 phút) Mục đích của hoạt động: Học sinh hiểu được thời vụ gieo trồng. - Theo em hiểu thì thời vụ gieo Thời vụ gieo trồng là I. Thời vụ gieo trồng: trồng là như thế nào? khoảng thời gian người Mỗi loại cây trồng ta gieo trồng một loại được gieo trồng vào cây nào đó. - Em hãy cho một số ví dụ về một khoảng thời gian thời vụ gieo trồng. Học sinh cho ví dụ. đó được gọi là thời vụ. - Giáo viên nhấn mạnh thêm cụm - Học sinh lắng nghe. 1. Căn cứ để xác từ “khoảng thời gian” có nghĩa là định thời vụ gieo thời vụ gieo trồng được kéo dài trồng: chứ không phải bó hẹp trong một Để xác định thời thời điểm. Tùy theo loại cây vụ gieo trồng cần phải trồng mà khoảng thời gian này dựa vào các yếu tố: dài hay ngắn. khí hậu, loại cây trồng, - Yêu cầu học sinh đọc mục 1 - Học sinh đọc và trả lời: tình hình phát sinh sâu, SGK và trả lời câu hỏi: bệnh ở địa phương. 2. Các vụ gieo trồng: + Căn cứ vào đâu mà người ta có Phải dựa vào các yếu thể xác định được thời vụ gieo tố: khí hậu, loại cây Có 3 vụ gieo trồng trồng? trồng, tình hình phát sinh trong năm: sâu, bệnh ở mỗi địa - Vụ đông xuân: tháng phương. 11 đến tháng 4, 5 năm sau. + Trong các yếu tố trên, yếu tố Trong đó yếu tố khí nào có tác dụng quyết định nhất hậu quyết định nhất. Vì - Vụ hè thu: từ tháng 4 đến thời vụ? Vì sao? mỗi loại cây trồng thích đến tháng 7. hợp với ẩm độ nhất định. + Tại sao lại dựa vào loại cây - Vụ mùa: từ tháng 6 trồng để xác định thời vụ gieo Vì mỗi loại cây trồng đến tháng 11. trồng? có đặc điểm sinh vật học và yêu cầu ngoại cảnh khác nhau nên thời gian gieo trồng cũng khác nhau. + Tại sao khi xác định được thời Làm như thế để có vụ gieo trồng lại phải căn cứ vào thể tránh được những đợt tình hình phát sinh sâu, bệnh ở sâu, bệnh phát sinh, gây địa phương? hại cho cây. - Giáo viên treo bảng, chia nhóm - Học sinh quan sát, chia và yêu cầu các nhóm thảo luận để nhóm và thảo luận. hoàn thành bảng. - Cử đại diện trả lời, nhóm khác bổ sung. - Hãy cho biết các loại cây trồng Các vụ gieo trồng. TRƯỜNG: THCS NGUYỄN TRUNG TRỰC Công nghệ 7 GV: Võ Thị Kiều Loan ứng với thời gian của các vụ gieo Thời gian và cây trồng. trồng ở địa phương em? + Vụ đông xuân: tháng 11 – 4, 5 năm sau, thường trồng luá, ngô, rau, khoai, + Vụ hè thu: từ tháng 4 – 7, thường trồng luá, ngô, khoai. + Vụ mùa : 6 -11 trồng lúa, rau. - Giáo viên chốt lại kiến thức và - Học sinh lắng nghe. giảng: - Các tỉnh miền Bắc còn có vụ đông từ tháng 10 -12 gieo trồng các loại rau, màu, khoai tây, đậu tương, - Giáo viên ghi bảng. - Học sinh ghi bài. * Kiến thức thứ hai: Kiểm tra và xử lí hạt giống. (10 phút) Mục đích của hoạt động: Hs biết cách kiểm tra và xử lý hạt giống. Yêu cầu học sinh đọc mục I.1 và - Học sinh đọc và trả lời: II. Kiểm tra và xử lí hỏi: hạt giống: + Kiểm tra hạt giống để làm Nhằm đảm bảo hạt 1. Mục đích kiểm tra gì? giống có chất lượng tốt hạt giống: đủ tiêu chuẩn đem gieo. Nhằm đảm bảo hạt + Theo em kiểm tra hạt giống Theo các tiêu chí: giống có chất lượng đủ tiêu chuẩn đem gieo. theo tiêu chí nào? + Tỷ lệ nảy mầm cao. 2. Mục đích và + Không có sâu, bệnh. phươngpháp xử lí hạt + Độ ẩm thấp. giống: + Không lẫn giống khác Xử lí hạt giống và hạt cỏ dại. bằng nhiệt độ và hóa + Sức nảy mầm mạnh. chất làm cho hạt nẩy + Kích thước hạt to. mầm nhanh và diệt trừ sâu, bệnh hại. - Yêu cầu học sinh đọc mục I.2 - Học sinh đọc và trả lời: và hỏi: + Xử lí hạt giống nhằm mục Nhằm mục đích: vừa đích gì? kích thích hạt nảy mầm nhanh, vừa diệt trừ sâu bệnh có ở hạt. + Có bao nhiêu phương pháp Có 2 cách xử lí hạt TRƯỜNG: THCS NGUYỄN TRUNG TRỰC Công nghệ 7 GV: Võ Thị Kiều Loan xử lí hạt giống? Đặc điểm của giống: từng phương pháp? + Xử lí bằng nhiệt độ ngâm hạt trong nước ấm ở nhiệt độ, thời gian khác nhau tuỳ từng loại cây trồng. + Xử lí bằng hoá chất: là cách trộn hạt với hoá chất hoặc ngâm hạt trong dung dịch chứa hoá chất, thời gian, tỉ lệ giữa khối lượng hạt với hoá chất và nồng độ hoá chất khác nhau tuỳ theo từng loại hạt giống. * Kiến thức thứ ba: Tìm hiểu hương pháp gieo trồng (10 phút) Mục đích của hoạt động: Hs biết được các phương pháp gieo trồng - Yêu cầu 1 học sinh đọc to mục - 1 học sinh đọc to và trả III. Phương pháp III.1 và hỏi: Gieo trồng cần đảm lời: Phải đảm bảo các gieo trồng: bảo những yêu cầu kĩ thuật nào? yêu cầu về thời vụ, mật 1. Yêu cầu kĩ thuật: độ, khoảng cách và độ Gieo trồng phải đảm nông sâu. bảo các yêu cầu về Là số lượng cây, số -Thế nào là đảm bảo về mật độ? thời vụ, mật độ, hạt gieo trồng trên 1 đơn khoảng cách và độ vị diện tích nhất định. nông sâu. Mật độ gieo trồng theo 2. Phương pháp gieo giống cây, loại cây, thời trồng: vụ và điều kiện thời tiết. Có 2 phương pháp: Là khoảng cách giữa - Thế nào là đảm bảo về khoảng các cây trồng với nhau - Gieo trồng bằng hạt. cách? trên diện tích canh tác. - Gieo trồng bằng cây Khoảng cách này cũng con. thay đổi theo giống cây, a. Gieo bằng hạt: loại đất, thời vụ và thời - Thường áp dụng đối tiết. với cây trồng ngắn Độ nông sâu khác - Thế nào là đảm bảo về độ nông ngày (lúa, ngô, đổ nhau tuỳ theo loại cây. sâu? rau..). Những hạt có kích thước - Có 3 cách gieo hạt: lớn thì gieo sâu hơn, hạt bé gieo nông. Trung bình + Gieo vãi hạt gieo từ 2 -5cm. + Gieo theo hàng. + Gieo theo hốc. TRƯỜNG: THCS NGUYỄN TRUNG TRỰC Công nghệ 7 GV: Võ Thị Kiều Loan - Giáo viên hoàn thiện kiến thức b. Trồng bằng cây con: cho học sinh. Thường áp dụng rộng - Giáo viên treo tranh 27,28 , yêu - Học sinh quan sát và rãi với nhiều loại cây cầu học sinh quan sát và hỏi: trả lời: trồng ngắn ngày và dài + Ở nhà em thường thấy ngày. người ta gieo trồng bằng cách nào? Cho ví dụ. Có 2 phương pháp + Theo em có mấy phương gieo trồng: pháp gieo trồng? + Gieo bằng hạt. + Trồng cây con. + Quan sát hình 27 và cho biết cách gieo hạt trên hình? Hình (a) : gieo vãi, (b): gieo hàng, (c): theo + Phương pháp gieo bằng hạt hốc. thường áp dụng cho loại cây trồng nào? Cho ví dụ. + Hãy nêu lên ưu và nhược điểm của cách gieo hạt. - Giáo viên treo hình 28, yêu cầu học sinh quan sát và hỏi: + Phương pháp trồng cây con Áp dụng đối với cây thường áp dụng cho những loại trồng ngắn ngày. Ví dụ: cây trồng nào? lúa, ngô, đổ rau. + Em hãy kể ra vài loại cây trồng ngắn ngày và dài ngày. *HĐ3: Hoạt động luyện tập. (2 phút) - Hãy nêu ưu, nhược điểm của các phương pháp gieo trồng? *HĐ4: Hoạt động vận dụng, mở rộng (3 phút) - Ngoài 2 phương pháp nêu trên, người ta còn tiến hành trồng bằng phương pháp nào nửa không? (hình 28a, 28b) - Ngoài 2 phương pháp gieo trồng trên, người ta còn tiến hành trồng bằng củ, cành, hom. (Sinh sản sinh dưỡng) - Ngày nay với những tiến bộ kĩ thuật, nhiều nơi đã tiến hành phương pháp trồng cây trong dung dịch (trồng thủy canh) 4. Hướng dẫn về nhà, hoạt động tiếp nối (1 phút) - Nhận xét về thái độ học tập của học sinh. - Dặn dò: Về nhà học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài - Xem lại toàn bộ các bài đã học chuẩn bị tiết ôn tập IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ (4 phút) - Vì sao phải gieo trồng đúng thời vụ?. TRƯỜNG: THCS NGUYỄN TRUNG TRỰC Công nghệ 7 GV: Võ Thị Kiều Loan - Xử lí hạt giống nhằm mục đích gì? - Các phương pháp gieo trồng? V. RÚT KINH NGHIỆM: .. . Ngày soạn: Tiết: 16. Tuần: 8 BÀI 19: CÁC BIỆN PHÁP CHĂM SÓC CÂY TRỒNG I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức, kỹ năng, thái độ: * Kiến thức Biết được ý nghĩa quy trình và nội dung của các khâu kĩ thuật chăm sóc cây trồng như làm cỏ, vun xới, tưới nước, bón phân thúc... * Kĩ năng: Biết làm các công việc làm cỏ, vun xới, tưới nước, bón phân,... chăm sóc cây trồng ở gia đình. * Thái độ: Có ý thức lao động, tinh thần chịu khó, cẩn thận. 2. Phẩm chất, năng lực cần hình thành và phát triển cho HS: - Năng lực tự học, đọc hiểu. - Vận dụng được vào thực tế sản xuất. II. CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: Tranh H 29, 30 sách giáo khoa trang 45, 46. 2. Học sinh: Xem bài trước ở nhà III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số (1’) 2. Kiểm tra bài cũ: (3’) - Yêu cầu kĩ thuật của phương pháp gieo trồng? Có những phương pháp gieo trồng nào? - Dựa vào đâu để xác định thời vụ gieo trồng? Có những vụ gieo trồng nào trong năm? Và trồng những loại cây trồng nào? 3. Bài mới: HĐ 1: HĐ khởi động: (1’) GV giới thiệu bài: Quá trình sản xuất một loại cây nào cũng gồm các giai đoạn: làm đất, bón phân lót, gieo trồng. Sau khi gieo trồng điều quan trọng là phải chăm sóc, cây trồng mới sinh trưởng và phát triển tốt. HĐ 2: HĐ tìm tòi, phát hiện kiến thức: Cách thức tổ chức HĐ Sản phẩm HĐ của HS Kết luận của GV Kiến thức 1: Tìm hiểu biện pháp tỉa, dặm cây: (6’) Mục đích của HĐ: Biết được sự cần thiết và ý nghĩa của việc tỉa, dặm cây. - Giới thiệu chăm sóc cây - HS lắng nghe I . Tỉa, dặm cây trồng bao gồm các biện Tỉa các cây yếu, bị sâu bệnh, TRƯỜNG: THCS NGUYỄN TRUNG TRỰC Công nghệ 7 GV: Võ Thị Kiều Loan pháp như : Tỉa, dặm cây, dặm cây khoẻ vào khoảng đất làm cỏ, vun xới, tưới, tiêu cây không mọc, cây chết Đảm nước, bón phân thúc, chúng bảo khoảng cách, mật độ cây. ta lần lượt tìm hiểu từng phương pháp ? Theo các em khi nào phải - HS trả lời tỉa cây và khi nào phải dặm cây? - HS trả lời ? Mục đích của việc làm cỏ, vun xới là gì? - HS lắng nghe - Cho Hs liên hệ thực tế địa phương - HS lắng nghe - GVKL Kiến thức 2 : Tìm hiểu nội dung các biện pháp chăm sóc cây trồng. (6’) Mục đích của HĐ: Biết được mục đích của việc làm cỏ, vun xới đất đối với cây trồng. - Yêu cầu Hs quan sát hình - HS quan sát và lắng II. Làm cỏ, vun xới. vẽ H 29 a, b, sau khi hạt đã nghe + Diệt cỏ dại, làm cho đất tơi mọc phải tiến hành làm cỏ, xốp. vun xới kịp thời để đáp ứng + Hạn chế bốc hơi của nước, bốc những yêu cầu sinh trưởng, mặn, phèn. phát triển của cây trồng. + Chống đổ. ? Công việc làm cỏ tiến - Làm cỏ sau khi gieo hành vào thời điểm nào? hạt khoảng 1 tháng đối ? Mục đích của việc làm cỏ, với lúa, ngô. vun xới là gì ?Hoàn thành - Vun xới để cây có ĐK bài tập sinh trưởng và phát triển. ? Cho VD về làm cỏ và vun - HS cho VD gốc cho cây? - Nhận xét kết luận và cho - HS lắng nghe Hs liên hệ thực tế Kiến thức 3: Tìm hiểu việc tưới, tiêu nước. (12’) Mục đích của HĐ: Biết được vì sao phải tưới nước cho cây trồng và các biện pháp tưới, tiêu nước đối với vụ trồng trọt. ?Khi nào thì cây cần nước, - HS phát biể III. Tưới, tiêu nước: cần nước để làm gì ? 1. Tưới nước: Cây cần nước để sinh trưởng và phát triển do đó cần tưới nước - Mỗi loại cây có phương đầy đủ và kịp thời. pháp tưới nước thích hợp, - Nghe giảng 2. Phương pháp tưới: thông thường có các cách - Tưới theo hàng, vào gốc cây. tưới như sau: Tưới theo - Tưới thấm hàng, tưới thấm, tưới ngập, - Tưới ngập tưới phun mưa - Tưới phun mưa ? Theo em thế nào là tưới TRƯỜNG: THCS NGUYỄN TRUNG TRỰC Công nghệ 7 GV: Võ Thị Kiều Loan thấm, tưới ngâm, tưới phun - Trả lời mưa? - Yêu cầu Hs quan sát H30. 3. Tiêu nước: Cho biết các phương pháp - HS quan sát hình Cây trồng rất cần nước, tuy tưới nước nhiên nếu thừa nước sẽ gây ngập ? Điền vào các từ còn thiếu úng và có thế gây cho cây trồng trong cấc hình trên? a. Tưới ngập bị chết. Vì thế phải tiến hành tiêu b. Tưới theo hốc cây nước kịp thời, nhanh chóng và - Phân tích thêm ưu nhược c. Tưới thấm bằng biện pháp thích hợp. điểm của các phương pháp d. Tưới phun mưa. tưới - Trả lời Kiến thức 4: Bón phân thúc là cách bón như thế nào? (5’) Mục đích của HĐ: Biết được các loại phân dùng để bón thúc cho cây trồng và qui trình bón thúc phân. - Giới thiệu các cách bón - HS lắng nghe IV. Bón thúc phân: phân - Bón phân hữu cơ hoai mục và ? Em hãy cho biết các loại - Bón phân thúc bằng phân hóa học. phân dùng để bón thúc ? phân hữu cơ hoai mục - Làm cỏ, vun xới, vùi phân vào và phân hoá học đất. ? Hãy kể tên các cách bón - HS trả lời phân thúc cho cây? ? Theo em ta phải bón phân như thế nào để không mất - HS trả lời chất dinh dưỡng mà không ảnh hưởng đến môi trường sinh thái ? GDMT: Khi bón thì bón phân hữu cơ hoai, không - HS lắng nghe bón phân tươi. Phải vùi phân vào đất để vừa không mất chất dinh dưỡng vừa không ô nhiễm môi trường. HĐ 3: HĐ luyện tập: (3’) - Qúa trình tỉa và dặm cây được thực hiện như thế nào? - Trình bày biện pháp làm cỏ, vun xới? HĐ 4: HĐ Vận dụng và mở rộng: (3’) - Tỉa, dặm cây, làm cỏ vun xới bồn hoa sân trường - Về nhà bón phân cho cây trồng 4. Hướng dẫn về nhà, hoạt động tiếp nối: (1’) - Học bài, trả lời câu hỏi SGK - Xem trước bài 20 IV. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ: (3’) - Khi nào ta cần tưới, tiêu nước, biện pháp thực hiện? - Qúa trình bón thúc phân cho cây được thực hiện như thế nào? TRƯỜNG: THCS NGUYỄN TRUNG TRỰC Công nghệ 7 GV: Võ Thị Kiều Loan V. RÚT KINH NGHIỆM: .... Nhận xét Ngày...............tháng..............năm.............. . ............................................................ Kí duyệt ............................................................ ............................................................ ............................................................ ............................................................ ............................................................ ............................................................ ............................................................ ............................................................ Nguyễn Tiến Cử ............................................................ TRƯỜNG: THCS NGUYỄN TRUNG TRỰC Công nghệ 7 GV: Võ Thị Kiều Loan
Tài liệu đính kèm: