Giáo án Đại số 7 - Học kỳ 1 - Tiết 29: Hàm số

Tuần : 15
Tiết : 29
§5. HÀM SỐ
Ngày soạn:
Ngày dạy:
MỤC TIÊU : 
Kiến thức cơ bản.
HS biết được khái niệm hàm số .
Kĩ năng cơ bản.
Nhận biết được đại lượng này có phải là HS của đại lượng kia hay không trong những cách cho cụ thể ( bằng bảng, bằng công thức)
Tư duy.
Tìm đuợc giá trị tương ứng của học hàm số biết giá trị cuả biến
CHUẨN BỊ : 
GV : SGK , giáo án, phấn màu, Thước thẳng, bảng phụ ghi khái niệm và bài tập 
HS : SGK, xem trước bài ở nhà. 
PP :Nêu vấn đề, diễn giải.
HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC : 
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ: (5 ph) 
Thế nào là hai đại lượng tỉ lệ thuận?
- Hãy điền các giá trị tương ứng của y vào bảng sau :
x
-3
-1
1
2
5
y
-4
- GV nêu câu hỏi: 
- Gọi HS lên bảng trả lời câu hỏi.
- HS còn lại làm vào tập. 
GV nhận xét - đánh giá- cho điểm 
-Viết công thức liên hệ giữa x và y theo bảng trên?
- Lên bảng trả lời câu hỏi.
-Nêu định nghĩa đại lượng tỉ lệ thuận 
- Làm BT áp dụng. 
x
-3
-1
1
2
5
y
6
2
-2
-4
-10
- HS nhận xét:
 - y = -2x.
Hoạt động 2: Giới thiệu bài mới: (1’)
Hoạt động : Một số ví dụ về hàm số (15’)
1. Một số ví dụ về hàm số:
Ví dụ 1: Nhiệt độ T (0C) tại các thời điểm t (giờ) trong cùng một ngày được cho trong bảng sau :
t(h)
0
4
8
12
16
20
T(0C)
20
18
22
26
24
21
-Nhiệt độ cao nhất lúc 12 giờ trưa (260C)và thấp nhất lúc 4 giờ sáng ( 180C).
Ví dụ 2: Khối lượng m (g) của một thanh kim loại đồng chất cĩ khối lượng riêng là 7,8 (g/cm3) tỉ lệ thuận với thể tích V (cm3) theo cơng thức:
m = 7,8 V.
GIẢI
m = 7.8V
m và V là hai đại lượng tỉ lệ thuận vì công thức có dạng :
y = kx với k =7,8.
V
1
2
3
4
m
7,8
15,6
23,4
31,2
Ví dụ 3: (SGK)
GIÀI
 t = 
Quãng đường không đổi thì thời gian và vận tốc là hai đại lượng tỉ lệ nghịch vì công thức có dạng y = 
v
5
10
25
50
t
10
5
2
1
 -Nhiệt độ T phụ thuộc vào sự thay đổi của thời gian t.
- Với mỗi giá trị của thời điểm t chỉ xác định được một giá trị tương ứng của nhiệt độ T.
* Nhận biết
- Nhiệt độ T phụ thuộc vào sự thay đổi của thời gian t ( giờ).
- Với mỗi giá trị của t ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của T.
- Ta nói T là hàm số của t.
- Trong thực tiễn và trong toán học ta thường gặp các đại lượng thay đổi phụ thuộc vào sự thay đổi của các đại lượng khác 
- Cho HS đọc ví dụ (GV treo bảng phụ trang 62)
- Theo bảng này, nhiệt độ trong ngày cao nhất khi nào? thấp nhất khi nào?
- Cho HS đọc VD 2
- Hãy lập công thức tính khối lượng m của thanh kim loại đó 
-Công thức này cho ta biết m và V là hai đại lượng quan hệ như thế nào?
- Hãy tính các giá trị tương ứng của m khi V = 1; 2; 3; 4
-Gọi HS đọc ví dụ 3 và tìm hiểu.
 - Một vật chuyển động đều trên quãng đường dài 50 km với vận tốc V (km/h). hãy tính thời gian t (h) của vật đó? 
-Công thức này cho ta biết với quãng đường không đổi, thời gian và vận tốc là hai đại lượng quan hệ như thế nào?
- Hãy lập bảng giá trị tương ứng của t khi biết v= 5; 10; 25; 50
Qua ví dụ 1 Em có nhận xét gì? 
- Với mỗi thời điểm t, ta xác định đuợc mấy giá trị nhiệt độ T tương ứng? 
- Đọc ví dụ 1:
-Theo bảng trên nhiệt độ cao nhất lúc 12 giờ trưa (260C)và thấp nhất lúc 4 giờ sáng ( 180C)
- Đọc
m = 7.8V
m và V là hai đại lượng tỉ lệ thuận vì công thức có dạng 
y = kx với k =7,8
V
1
2
3
4
m
7,8
15,6
23,4
31,2
Quãng đường không đổi thì thời gian và vận tốc là hai đại lượng tỉ lệ nghịch vì công thức có dạng:
 y = 
v
5
10
25
50
t
10
5
2
1
 -Nhiệt độ T phụ thuộc vào sự thay đổi của thời gian t
- Với mỗi giá trị của thời điểm t chỉ xác định được một giá trị tương ứng của nhiệt độ T. 
Hoạt động 3: Khái niệm hàm số (15ph)
2. Khái niệm hàm số 
Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x. 
Với x là biến 
* Chú ý 
Khi x thay đổi mà y luôn nhận một giá trị thì được gọi là hàm hằng 
Hàm số có thể được cho bằng công thức, bằng bảng 
- Khi y là hàm số của x ta có thể viết y = f(x), y = g(x).....
BT 24 trang 63
y = f(x) = 3x
f(1) = 3.1= 3
f(-5)= 3.(-5) =-15
f(0)=3.0 = 0
y = f(x) = 
Qua các VD trên hãy cho biết đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng thay đổi x khi nào?
GV treo bảng phụ (khái niệm hàm số)
* lưu ý để y là hàm số của x cần có điều kiện sau: x và y đều là các số; Đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng x; với mỗi giá trị của x chỉ tìm được 1 giá trị tương ứng của y 
- GV giới thiệu chú ý 
-Ở phần trả bài y = -2x có phải là hàm số hay không? Vì sao?
-Cho HS quan sát bài tập 24 qua bảng phụ.
Đối chiếu với 3 điều kiện của hàm số, cho biết y có phải là hàm số của x hay không ?
- Xét hàm số: y = f(x)= 3x. Hãy tính f(1), f(-5), f(0)
-Xét hàm số : y = f(x) = 
- Tính f(2) và f(-4)
- Đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng cuả y thì y được gọi là hàm số của x.
- Tiếp nhận.
y = -2x là hàm số vì ứng với mỗi giá trị của x chỉ có một giá trị của y
-Nhìn vào bảng ta thấy 3 điều kiện của hàm số đều thoả mãn, vậy y là 1 hàm số của x.
y = f(x) = 3x
f(1) = 3.1 = 3
f(-5)= 3.(-5) =-15
f(0)=3.0= 0
y = f(x) = 
f(2)=
f(-4)=
Hoạt động 4: Củng cố (13 ph)
a/
b/
x
-3
-2
-1
2
y
-4
-6
-12
36
24
6
x
4
4
9
16
y
-2
2
3
4
Bt 25 trang 64
Cho hàm số y = f(x) = 3x2 +1
Tính f(, f(1), f(3)
f= 3.+ 1 = 1
f(1) = 3.12 +1= 4
f(3) = 3.32+1=28
-GV treo bảng phụ đề BT
- Cho bảng bên, đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x hay không?
+ x và y liên hệ thế nào ? công thức liên hệ ?
 - Cho HS quan sát bài tập 25 và tìm hiểu. Gọi 3 HS lần lượt lên bảng thực hiện.
- Nhận xét kết quả thực hiện.
a/ y là hàm số của x vì y phụ thuộc vào sự biến thiên của x, với mỗi giá trị của x ta chỉ có một giá trị tương ứng của y.
+x và y là hai đại lượng tỉ lệ nghịch. 
nên x.y = 12.
b/ y không phải là hàm số của x vì ứng với x = 4 có 2 giá trị tương ứng của y là 2 và -2.
f= 3.+ 1 = 1
f(1) = 3.12 +1= 4
f(3) = 3.32+1=28
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà (1 ph)
- Nắm vững khaí niệm hàm số, vận dụng các điều kiện để y là một hàm số của x.
- Làm các BT 27, 28 trang 64.
- Tiết sau "luyện tập".
- Nhận xét tiết học.