I. MỤC TIÊU:
- Về kiến thức: HS biết được khái niệm hàm số.
+Nhận biết được đại lượng này có phải là hàm số của đại lượng kia hay không trong những cách cho cụ thể và đơn giản (bằng bảng, bằng công thức).
- Về kĩ năng: Tìm được giá trị tương ứng của hàm số khi biết giá trị của biến số.
II. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC:
Thứ 2, ngày 13 tháng 11 năm 2011. Tiết 29: §5. HÀM SỐ I. MỤC TIÊU: - Về kiến thức: HS biết được khái niệm hàm số. +Nhận biết được đại lượng này có phải là hàm số của đại lượng kia hay không trong những cách cho cụ thể và đơn giản (bằng bảng, bằng công thức). - Về kĩ năng: Tìm được giá trị tương ứng của hàm số khi biết giá trị của biến số. II. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hoạt động 1. MỘT SỐ VÍ DỤ VỀ HÀM SỐ (18 ph) - Trong thực tiễn và trong toán học ta thường gặp các đại lượng thay đổi phụ thuộc vào sự thay đổi của đại lượng khác. - GV nêu 2 ví dụ ở SGK. - Đọc ví dụ 1 và trả lời: - Hãy lập công thức tính khối lượng m của thanh kim loại đó. - Công thức này cho ta biết m và V là hai đại lượng quan hệ như thế nào ? - Hãy tính các giá trị tương ứng của m khi V = 1 ; 2; 3; 4. - Yêu cầu đọc ví dụ 3. - Công thức này cho ta biết với quãng đường không đổi, thời gian và vận tốc là hai đại lượng quan hệ thế nào ? - Lập bảng các giá trị tương ứng của t khi v = 5; 10; 25; 50. - Nhìn vào bảng VD1 em có nhận xét gì? Với mỗi thời điểm t, ta xác định được mấy giá trị nhiệt độ T tương ứng? Tương tự ở VD 2 em có nhận xét gì? - Ta nói nhiệt độ T là hàm số của thời điểm t, khối lượng m là 1 hàm số của thể tích V. Ở VD 3, thời gian t là hàm số của đại lượng nào? Vậy hàm số là gì? + VD1: Theo bảng này, nhiệt độ trong ngày cao nhất lúc 12 giờ trưa (26oC) và thấp nhất lúc 4 giờ sáng (18oC). + VD2: m = 7,8.V. Tìm giá trị tương ứng của m khi V = 1; 2; 3; 4. - m và V là hai đại lượng tỉ lệ thuận vì công thức có dạng y = kx với k = 7,8. V(cm3) 1 2 3 4 m(g) 7,8 15,6 23,4 31,2 +VD3: HS: Thời gian và vận tốc là 2 đại lượng tỉ lệ nghịch vì công thức có dạng y = v(km/h) 5 10 25 50 T(h) 10 5 2 1 HS: Nhiệt độ T(0C) phụ thuộc vào sự thay đổi thời gian t (giờ). Với mỗi giá trị của t ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của T. HS: Khối lượng m của thanh đồng chất phụ thuộc vào thể tích V của nó. Với mỗi giá trị của V ta chỉ xác định được 1 giá trị tương ứng của m. HS: là hàm số của vận tốc v Hoạt động 2. KHÁI NIỆM VỀ HÀM SỐ (15 ph) - Qua các VD trên, hãy cho biết đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng thay đổi x khi nào? ? Đại lượng nào phụ thuộc vào đại lượng nào? - Với mỗi x có thể có mấy giá trị của y? Cho Hs đọc chú ý SGK và lấy ví dụ về hàm hằng, đồng thời cho HS viết kí hiệu về hàm số và giá trị của hàm số đối với hàm số cụ thể. HS: Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x và x gọi là biến số. HS: Đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x. HS: Với mỗi x có duy nhất một y. HS: đọc chú ý ở SGK Hoạt động 3. LUYỆN TẬP – CỦNG CỐ (10 ph) - Nêu lại khái niệm hàm số và viết công thức của hàm số. - Cho Hs làm bài 24/63 SGK Bảng viết ra bảng phụ - Yêu cầu Hs trả lời miệng bài toán. - Hs đọc đề trên bảng phụ bài toán. - Nghiên cứu và trả lời câu hỏi. - Đại lượng y không phải là hàm số của đại lượng x vì với x = 1 thì có hai giá trị khác nhau của y là y = -1 và y = 1. - Cho HS làm bài 25/64 SGK: - Muốn tính f() ta làm như thế nào? - Ta thay x = vào f(x) và tính. - Yêu cầu 3 HS đồng thời lên tính trên bảng, các HS khác làm ra vở sau đó nhận xét . *Bài 24/63 SGK: -Đại lượng y là hàm số của đại lượng x vì khi x thay đổi luôn có chỉ một giá trị tương ứng của y. *Bài tập: x, y cho bởi bảng sau: x 1 1 2 3 y -1 1 4 9 Đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x không? Vì sao? * Bài 25/64 SGK. Cho hàm số y = f(x) = 3x2 + 1. Tính f(); f(1); f(3). Thay các giá trị của x ta có: f() = 3.( )2 + 1 = 3. + 1 =. f(1) = 3.(1)2 + 1 = 3 + 1 = 4. f(3) = 3.(3)2 + 1 = 27 + 1 = 28. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ: - Nắm chắc Định nghĩa về hàm số, biết khi nào thì đại lượng y là hàm số của đại lượng x. - Khi nào hàm số được gọi là hàm hằng, khái niệm giá trị hàm số và cách tính giá trị của một hàm số. -BTVN: Bài 26, 27, 28, 29,30/64 SGK. Bài 35/47 và 36,37,38,40/48 SBT.
Tài liệu đính kèm: