Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Bài 1: Quá trình hình thành và phát triển chế độ phong kiến ở Tây Âu - Hồ Thị Thuý Ái

KHUNG KẾ HOẠCH BÀI DẠY
Trường: THCS Định Mỹ
Tổ: Sử - GDCD
Họ và tên GV: Hồ Thị Thuý Ái
TÊN BÀI DẠY
CHƯƠNG I. TÂY ÂU TỪ THẾ KỈ V ĐẾN NỬA ĐẦU THẾ KỈ XVI
BÀI 1: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN Ở TÂY ÂU
Môn: Lịch Sử. Khối 7
(Thời lượng thực hiện: 02 tiết)
I. Mục tiêu:
Yêu cầu cần đạt:
– Kể lại những sự kiện chủ yếu về quá trinh hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu.
– Trình bày được những đặc điểm của lãnh địa phong kiến và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến ở Tây Âu.
– Phân tích được vai trò của thành thị trung đại.
– Mô tả sơ lược sự ra đời của Thiên Chúa giáo.
1. Về kiến thức: 
	Những sự kiện chủ yếu về quá trinh hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu. Trình bày được những đặc điểm của lãnh địa phong kiến và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến ở Tây Âu. Nêu được vai trò của thành thị trung đại. Sự ra đời của Thiên Chúa giáo.
2. Về năng lực: 
* Năng lực chung: Năng lực giao tiếp, hợp tác: Trao đổi, thảo luận để thực hiện các nhiệm vụ học tập. Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Sử dụng các kiến thức đã học ứng dụng vào thực tế, tìm tòi, phát hiện giải quyết các nhiệm vụ trong cuộc sống.
	* Năng lực riêng: Tái hiện kiến thức lịch sử, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử. Rèn luyện kĩ năng so sánh lịch sử. Biết xác định các quốc gia phong kiến châu trên bản đồ. Biết đọc lược đồ các vương quốc của người Giec man, đối chiếu với bản đồ Châu Âu hiện đại để xác định được khu vực Tây Âu trung đại thuộc quốc gia nào ngày nay. Sự ra đời của Thiên Chúa giáo.
3. Về phẩm chất:
	- Trân trọng những giá trị văn hóa thời trung đại, những cơ sở quan trọng cho sự hình thành một cộng đồng chung Châu Âu hiện tại (Những giá trị của văn hóa Thiên chúa giáo, thành thị, hội chợ)
II. Thiết bị dạy học và học liệu: 
- SGK, SGV.
- Một số video, tranh ảnh liên quan đến nội dung bài học.
- Máy chiếu, máy tính
- Giấy A1 hoặc bảng phụ để HS làm việc nhóm.
- Phiếu học tập.
III. Tiến trình dạy học
1. Hoạt động 1: Mở đầu 
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học.
b. Nội dung: GV trình bày vấn đề, HS trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS lắng nghe và tiếp thu kiến thức
d. Tổ chức thực hiện: 
 Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: 
 - GV cho HS xem bức tranh gỗ "Người cầu, người đánh, người làm" mô tả những tầng lớp trong xã hội phong kiến ở Tây Âu. Tác phẩm nghệ thuật có từ thời "trung cổ" dẫn dắt chúng ta hành trình khám phá lịch sử Tây Âu sau khi đế chế La Mã sụp đổ.
	? Qua những hình ảnh vừa rồi, em nhớ đến châu lục nào trên thế giới và ở thời kì nào của lịch sử nhân loại?
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ - HS tiếp nhận nhiệm vụ và trả lời câu hỏi (HS có thể không trả lời được, GV khuyến khích HS trả lời):
	Hướng dẫn HS quan sát, phân tích hình ảnh và trả lời câu hỏi.
	Quan sát, ghi câu trả lời ra phiếu học tập.
 Bước 3. HS báo cáo, thảo luận kết quả thực hiện nhiệm vụ: HS giơ tay phát biểu. GV theo dõi, hỗ trợ HS.
 Bước 4. GV kết luận, nhận định: Khi đế quốc Ro-ma suy yếu các dân tộc phía bắc ngày càng lớn mạnh trong đó người Giéc-man đã đánh xuống và làm chủ hình thành nên các vương quốc và sau này là Anh, Pháp... Họ thiết lập chế độ phong kiến và khi sản xuất phát triển ở đây hình thành nên các thành thị trung đại.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức
* Hoạt động 1: Quá trình hình thành xã hội phong kiến ở châu Âu. (20 phút)
a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, giúp HS biết được quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu.
b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SHS, trả lời câu hỏi và tiếp thu kiến thức.
c. Sản phẩm học tập: HS làm việc cá nhân, thảo luận theo cặp, nhóm và trả lời câu hỏi. 
d. Tổ chức hoạt động:
 Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: 
 - HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập.
? When: Đế quốc La Mã suy yếu vào thời gian nào?
- Từ thế kỷ III, đế quốc La Mã lâm vào tình trạng khủng hoảng.
? Who: Ai đã tràn xuống chiếm đất của La Mã?
- Từ thế kỷ V, các bộ tộc người Giéc man từ phương Bắc tràn xuống xâm chiếm lãnh thổ dẫn đến sự diệt vong của đế quốc La Mã
? What: Khi tiến vào lãnh thổ của La Mã người Giéc man đã làm gì?
- Người Gíec-man tiêu diệt các quốc gia cổ đại Hi Lạp và Rô-ma. Thành lập nhiều vương quốc mới: Ăng-glô-Xắc-xông, Phơ-răng, Tây Gốt, Đông Gốt
? Where: Quá trình phong kiến hóa diễn ra mạnh mẽ ở đâu?
-Vương quốc Phờ-răng
? How: Sự hình thành các giai cấp trong xã hội phong kiến như thế nào?
- Xuất hiện các giai cấp mới lãnh chúa và nông nô.
- GV cho các em đọc Em có biết ?
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ: HS xác định nhiệm vụ, thảo luận nhóm và thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu bài tập hoàn thành vào phiếu học tập số 1. GV quan sát, và hỗ trợ các nhóm.
Trường THCS:....
Lớp:......
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Nhóm: 
Câu hỏi: Đọc thông tin trong bài, quan sát lược đồ 1.2, em hãy:
- Nêu những việc làm của người Giéc-man (German) khi tràn vào lãnh thổ đế chế La Mã:
Trả lời:
Câu hỏi: - Trình bày những sự kiện chủ yếu về quá trình hình thành xã hội phong kiến Tây Âu.
Trả lời:
GV cho HS xem hình ảnh
Bước 3. Báo cáo, thảo luận: GV yêu cầu HS tổ chức báo cáo kết quả thảo luận:
GV chọn 1 nhóm HS cử đại diện để trình bày kết quả thảo luận, đồng thời yêu cầu nhóm có cùng nhiệm vụ và các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ sung kết quả. 
Sau phần trình bày và thảo luận, góp ý của các nhóm.
Bước 4. Kết luận, nhận định: 
- GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh.
- GV chuẩn kiến thức. HS lắng nghe và ghi nội dung vào vở.
I. Quá trình hình thành xã hội phong kiến ở châu Âu.
- Nửa cuối thế kỉ V, các tộc người Giéc-man xâm chiếm tiêu diệt đế quốc La Mã.
- Thành lập nhiều vương quốc mới. 
- Xã hội: chia làm 2 giai cấp:
 	+ Lãnh chúa phong kiến.
	+ Nông nô.
=> Xã hội phong kiến ở châu Âu hình thành
* Hoạt động 2: Lãnh địa phong kiến và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến ở Tây Âu (20 phút)
a) Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được đặc điểm của lãnh địa phong kiến và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến Tây Âu.
b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SHS, trả lời câu hỏi và tiếp thu kiến thức.
c. Sản phẩm học tập: HS làm việc cá nhân, thảo luận theo cặp và trả lời câu hỏi. 
d. Tổ chức hoạt động:
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: 
HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập. 
? Trình bày khái niệm lãnh địa phong kiến?
-Những vùng đất đai rộng lớn mà các quý tộc chiếm đoạt được đã nhanh chóng bị họ biến thành khu đất riêng của mình gọi là lãnh địa phong kiến.
? Sắp xếp vị trí các sự kiện để hoàn thành bức tranh mô tả về lãnh địa?
Lâu đài
Cối xay gió
Rừng
Đồng cỏ
Nhà thờ
Nhà ở của nông nô
Nhà ở của nông nô làm nghê thủ công
Đất canh tác nông nghiệp.
? Quan sát bức hình và cho biết: Nhà ở của lãnh chúa và nông nô nói lên điều gì?
- Sự đói khổ của nông nô
? Trình bày đặc điểm của lãnh địa phong kiến?
- Kinh tế lãnh địa mang tính tự cung tự cấp. Trong đó nông nghiệp đóng vai trò chủ đạo
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ: HS xác định nhiệm vụ, thảo luận nhóm và thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu bài tập hoàn thành vào phiếu học tập số 2. GV quan sát, và hỗ trợ các nhóm.
Trường THCS:....
Lớp:......
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Nhóm: 
Câu hỏi: - Đặc điểm của lãnh địa phong kiến Tây Âu.
Trả lời:
Câu hỏi: - Mối quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô trong xã hội phong kiến.
Trả lời:
GV cho HS xem hình ảnh
Bước 3. Báo cáo, thảo luận: GV yêu cầu HS tổ chức báo cáo kết quả thảo luận. GV chọn 1 nhóm HS cử đại diện để trình bày kết quả thảo luận, đồng thời yêu cầu nhóm có cùng nhiệm vụ và các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ sung kết quả. Sau phần trình bày và thảo luận, góp ý của các nhóm.
Bước 4. Kết luận, nhận định:
- GV đánh giá, nhận xét.
- GV chuẩn kiến thức. HS lắng nghe và ghi nội dung vào vở.
II. Lãnh địa phong kiến và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến ở Tây Âu
	- Khái niệm:
	+ Những vùng đất đai rộng lớn mà các quý tộc chiếm đoạt được đã nhanh chóng bị họ biến thành khu đất riêng của mình gọi là lãnh địa phong kiến.
- Đặc điểm: Kinh tế lãnh địa mang tính tự cung tự cấp. Trong đó nông nghiệp đóng vai trò chủ đạo.
- Quan hệ xã hội:
	+ Lãnh chúa sống bằng việc bóc lột sức lao động của Nông Nô.
	+ Nông nô là lực lượng sản xuất chính. Nhận ruộng đất của lãnh chúa để sản xuất và nộp tô thuế.
Hoạt động 3: Thành thị Tây Âu trung đại (20 phút)
a) Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết được hoàn cảnh xuất hiện thành thị trung đại và các giai tầng trong thành thị. Hiểu được vai trò của thành thị trung đại đối với xã hội phong kiến Tây Âu.
b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SHS, trả lời câu hỏi và tiếp thu kiến thức.
c. Sản phẩm học tập: HS làm việc cá nhân, thảo luận theo cặp và trả lời câu hỏi. 
d. Tổ chức hoạt động:
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: 
GV yêu cầu HS đọc SGK và trả lời các câu hỏi sau: 
HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập
? Em hãy nêu vai trò ra đời của thành thị trung đại?
- Cuối thế kỉ XI, sản xuất phát triển, hàng hóa thừa được đem đi trao đổi, buôn bán ở những nơi đông người và lập xưởng sản xuất → thị trấn ra đời → thành thị trung đại xuất hiện.
- Cư dân sống trong thành thị chủ yếu là thương nhân và thợ thủ công.
? Em hãy nêu vai trò ra đời của thành thị trung đại?
- Phá vở kinh tế tự nhiên của các lãnh địa. Tạo điều kiện cho sự hình thành và phát triển của kinh tế hàng hoá
- Góp phần xoá bỏ CĐPK phân quyền, xây dựng CĐPK tập quyền
- Tạo cơ sở để xây dựng nền văn hoá mới. Mang lại không khí tự do, cởi mở
- Đưa đến sự xuất hiện của tầng lớp thị dân.
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ: HS xác định nhiệm vụ, thảo luận nhóm và thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu bài tập hoàn thành vào phiếu học tập số 3. GV quan sát, và hỗ trợ các nhóm.
Trường THCS:....
Lớp:......
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3
Nhóm: 
Câu hỏi: - Thành thị Tây Âu trung đại ra đời như thế nào?
Trả lời:
Câu hỏi: - Đọc thông tin trong bài và tư liệu 1.5, hãy quan sát các hình 1.6, 1.7, em hãy phân tích vai trò của thành thị đối với sự phát triển của Tây Âu trung đại.
GV cho HS xem hình ảnh
Bước 3. Báo cáo, thảo luận: GV yêu cầu HS tổ chức báo cáo kết quả thảo luận. GV chọn 1 nhóm HS cử đại diện để trình bày kết quả thảo luận, đồng thời yêu cầu nhóm có cùng nhiệm vụ và các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ sung kết quả. Sau phần trình bày và thảo luận, góp ý của các nhóm.
Bước 4. Kết luận, nhận định:
- GV đánh giá, nhận xét.
- GV ... thức 
Hoạt động 4: Sự ra đời của Thiên Chúa giáo (20 phút)
a) Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS biết được sự ra đời của Thiên Chúa giáo.
b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SHS, trả lời câu hỏi và tiếp thu kiến thức.
c. Sản phẩm học tập: HS làm việc cá nhân, thảo luận theo cặp và trả lời câu hỏi. 
d. Tổ chức hoạt động:
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: 
HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập. 
? Thiên chúa giáo ra đời vào thời gian nào?
-Thiên chúa giáo ra đời vào đầu công nguyên 
? Thiên chúa giáo ra đời ở đâu?
Thiên chúa giáo ra đời vào ở vùng Giê-ru-xa-lem (thuộc Pa-le-xtin ngày nay).
? Ai là người sáng lập ra thiên chúa giáo?
-Chúa Giê-su là người sáng lập ra Thiên Chúa giáo
? Thiên chúa giáo ra đời có tác dụng gì?
-Là tôn giáo của những người nghèo khổ và bị áp bức
- Về sau trở thành công cụ cai trị về mặt tinh thần của giai cấp thống trị.
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ: HS xác định nhiệm vụ, thảo luận nhóm và thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu bài tập hoàn thành vào phiếu học tập số 4. GV quan sát, và hỗ trợ các nhóm.
Trường THCS:....
Lớp:......
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4
Nhóm: 
Câu hỏi: Nêu vài nét sơ lược về sự ra đời của Thiên Chúa giáo.
Trả lời:
GV cho HS xem hình ảnh
Bước 3. Báo cáo, thảo luận: GV yêu cầu HS tổ chức báo cáo kết quả thảo luận. GV chọn 1 nhóm HS cử đại diện để trình bày kết quả thảo luận, đồng thời yêu cầu nhóm có cùng nhiệm vụ và các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ sung kết quả. Sau phần trình bày và thảo luận, góp ý của các nhóm.
Bước 4. Kết luận, nhận định:
- GV đánh giá, nhận xét.
- GV liên hệ thực tế để giáo dục HS về các tư liệu lịch sử.
- GV chuẩn kiến thức. HS lắng nghe và ghi nội dung vào vở.
III. Sự ra đời của Thiên Chúa giáo
- Thiên Chúa giáo ra đời vào đầu Công nguyên ở vùng Giê-ru-da-lem
- Ban đầu đây là tôn giáo của những người nghèo khổ, bị áp bức sau này trở thành công cụ cai trị về mặt tinh thần của giai cấp thống trị.
- Đến thế kỉ IV, Thiên Chúa giáo được công nhận là quốc giáo của đế quốc La Mã.
3. Hoạt động 3: Luyện tập (thực hiện tại lớp, hướng dẫn thực hiện: 5 phút)
a) Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học thông qua dạng câu hỏi lý thuyết.
b. Nội dung: HS sử dụng SHS, kiến thức đã học, GV hướng dẫn (nếu cần thiết) để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
 Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi 1 phần Luyện tập trang 13: 
	1. Kể tên hai giai cấp cơ bản trong xã hội phong kiến Tây Âu trung đại và nêu mối quan hệ giữa hai giai cấp đó.
	2. Em hãy lập và hoàn thành bảng tóm tắt những đặc điểm của lãnh địa và thành thị Tây Âu trung đại theo mẫu dưới đây:
Nội dung
Lãnh địa phong kiến
Thành thị trung đại
Thời gian xuất hiện
?
?
Thành phần dân cư
?
?
Hoạt động kinh tế
?
?
 Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ (tự thực hiện có hướng dẫn): HS tiếp nhận nhiệm vụ, đưa ra câu trả lời cho các câu hỏi trên.
 Bước 3. GV tổ chức báo cáo, thảo luận: 
GV yêu cầu HS tổ chức báo cáo kết quả thảo luận. GV chọn 1 nhóm HS cử đại diện để trình bày kết quả thảo luận, đồng thời yêu cầu nhóm có cùng nhiệm vụ và các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ sung kết quả.
Bước 4. Kết luận, nhận định: GV nhận xét, chuẩn kiến thức.
4. Hoạt động 4: Vận dụng (khoảng 5 phút giao nhiệm vụ; làm ở nhà)
a) Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học thông qua dạng câu hỏi thực hành.
b. Nội dung: HS sử dụng SHS, kiến thức đã học, kiến thức và hiểu biết thực tế, GV hướng dẫn (nếu cần thiết) để trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
 Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: HS sử dụng sách, kiến thức đã học, kiến thức và hiểu biết thực tế, GV hướng dẫn và giao nhiệm vụ cho HS làm việc cá nhân (thực hiện nhiệm vụ ở nhà).
	3. Hãy sưu tầm thông tin, tìm hiểu về hội chợ Tây Âu thời trung đại và hiện đại. Trên cơ sở đó, viết một đoạn văn ngắn mô tả về một hội chợ truyền thống ở Tây Âu. 
 Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ: HS hoàn thành phiếu học tập ở nhà. GV theo dõi tiến độ thực hiện nhiệm vụ và hướng dẫn cách thực hiện đối với những HS gặp khó khăn.
 Bước 3. Báo cáo, thảo luận:
GV yêu cầu HS nộp sản phẩm; GV nhận xét vào bài làm.
 Bước 4. Kết luận, nhận định:
GV trả bài, chọn một số bài làm tốt của HS để giới thiệu trước lớp vào thời điểm thích hợp.
BÀI 1: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN Ở TÂY ÂU
1. Quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu:
Đọc thông tin trong bài, quan sát lược đồ 1.2, em hãy:
- Nêu những việc làm của người Giéc-an (German) khi tràn vào lãnh thổ đế chế La Mã. 
- Trình bày những sự kiện chủ yếu về quá trình hình thành xã hội phong kiến Tây Âu.
Lời giải chi tiết:
- Những việc làm của người Giéc-man (German) khi tràn vào lãnh thổ đế chế La Mã:
+ Chiếm đất đai, phế truất hoàng đế La Mã. 
+ năm 476, chế độ chiếm nô La Mã sụp đổ. Nhiều vương quốc Giéc-man lần lượt ra đời ở Tây Âu, trên vùng đất trước đó vốn thuộc Tây La Mã. 
- Những sự kiện chủ yếu về quá trình hình thành xã hội phong kiến Tây Âu:
+ Từ thế kỉ VI đến thế kỉ IX, xã hội phong kiến Tây Âu dần hình thành với sự ra đời của hai giai cấp mới là lãnh chúa phong kiến và nông nô. 
+ Lãnh chúa phong kiến gồm các quý tộc quân sự, quý tộc tăng lữ hợp thành giai cấp thống trị, giàu có và nhiều quyền lực. 
+ Nông nô gồm nô lệ được giải phóng và nông dân tự do bị cướp ruộng đất. 
+ Đến thế kỉ IX, về cơ bản xã hội phong kiến Tây Âu đã hình thành.
2. Lãnh địa phong kiến và quan hệ xã hội của chế độ phong kiến Tây Âu
Đọc thông tin trong bài, quan sát hình 1.3, em hãy trình bày:
- Đặc điểm của lãnh địa phong kiến Tây Âu
- Mối quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô trong xã hội phong kiến
Lời giải chi tiết:
- Đặc điểm của lãnh địa phong kiến Tây Âu:
+ Mỗi lãnh địa phong kiến là một đơn vị hành chính- kinh tế biệt lập, khép kín, thuộc về một lãnh chúa. 
+ Lãnh chúa có toàn quyền trên vùng đất của họ như một “ông vua”, có quân đội riêng và tự đặt ra luật lệ trong lãnh địa của họ. 
+ Lãnh chúa xây dựng lâu đài kiên cố, có hào sâu, tường bao quanh. Vùng đất đai ngoài lâu đài chủ yếu để nông nô canh tác. 
+ Kinh tế nông nghiệp là chủ yếu. Đời sống kinh tế trong lãnh địa khép kín, tự cung tự cấp, trừ sắt và muối được mua ở bên ngoài. 
- Mối quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô trong xã hội phong kiến:
+ Lãnh chúa không phải lao động, họ chỉ luyện tập cung kiếm, đi săn. Họ bóc lột nông nô bằng địa tô và những thứ thuế do họ tự đặt ra. 
+ Nông nô lệ thuộc lãnh chúa về thân phận và ruộng đất. 
+ Nông nô canh tác trên khu đất lãnh chúa cho họ thuê và phải nộp tô rất nặng. 
=> Mối quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô trong xã hội phong kiến là mối quan hệ chủ- tớ.
3. Thành thị Tây Âu Trung Đại
- Thành thị Tây Âu trung đại ra đời như thế nào?
- Đọc thông tin trong bài và tư liệu 1.5, hãy quan sát các hình 1.6, 1.7, em hãy phân tích vai trò của thành thị đối với sự phát triển của Tây Âu trung đại.
Lời giải chi tiết:
Thành thị Tây Âu đã ra đời:
- Thế kỉ XI, sản xuất thủ công nghiệp trong các lãnh địa phát triển dẫn đến nhu cầu trao đổi sản phẩm. 
- Một số thợ thủ công tìm cách thoát khỏi lãnh địa bằng cách bỏ trốn hay dùng tiền chuộc lại thân phận. 
- Họ tập trung những nơi có đông người qua lại để bán hàng và lập xưởng sản xuất. Các thị trấn nhỏ bắt đầu xuất hiện, dần trở thành những thành phố lớn gọi là thành thị trung đại. 
Vai trò của thành thị đối với sự phát triển của Tây Âu trung đại:
- Phá vỡ kinh tế tự nhiên của các lãnh địa, tạo điều kiện cho kinh tế hàng hóa phát triển. 
- Thành thị mang lại không khí tự do và nhu cầu mở mang tri thức cho mọi người. Thế kỉ XII, nhiều trường đại học ra đời. 
- Thế kỉ XIII, nhiều thành thị là trung tâm kinh tế, văn hóa của Tây Âu. 
- Từ thế kỉ XIV đến thế kỉ XV, nền kinh tế hàng hóa hàng hóa của các đô thị phát triển đòi hỏi nhu cầu phá bỏ sự cản trở của kinh tế lãnh địa, xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền.
4. Sự ra đời của Thiên Chúa giáo
Nêu vài nét sơ lược về sự ra đời của Thiên Chúa giáo
Lời giải chi tiết:
Thiên chúa giáo ra đời từ thế kỉ I TCN ở Palestin. 
Ban đầu Thiên Chúa giáo là tôn giáo của những người nghèo khổ, bị áp bức. Trong một thời gian dài bị chính quyền đàn áp. 
Thế kỉ IV, Thiên Chúa giáo đã được hoàng đế La Mã công nhận và có một vị trí vững chắc trong xã hội. 
Từ thế kỉ XI đến thế kỉ XII, Giáo hoàng phát động “Thập tự chinh” đem quân đi tàn phá, cướp bóc Pa-le-xtin.
Hầu hết người dân Tây Âu đều là giáo dân. Nhà thờ là trung tâm sinh hoạt ăn hóa và là nơi 
diễn ra các nghi thức quan trọng trong cuộc sống của họ.
Luyện tập
Kể tên hai giai cấp cơ bản trong xã hội phong kiến Tây Âu trung đại và nêu mối quan hệ giữa hai giai cấp đó.
Lời giải chi tiết:
Các giai cấp cơ bản trong xã hội phong kiến Tây Âu là lãnh chúa và nông nô. 
+ Lãnh chúa không phải lao động, họ chỉ luyện tập cung kiếm, đi săn. Họ bóc lột nông nô bằng địa tô và những thứ thuế do họ tự đặt ra. 
+ Nông nô lệ thuộc lãnh chúa về thân phận và ruộng đất. 
+ Nông nô canh tác trên khu đất lãnh chúa cho họ thuê và phải nộp tô rất nặng. 
=> Mối quan hệ giữa lãnh chúa và nông nô trong xã hội phong kiến là mối quan hệ chủ- tớ.
2. Em hãy lập và hoàn thành bảng tóm tắt những đặc điểm của lãnh địa và thành thị Tây Âu trung đại theo mẫu dưới đây:
Nội dung
Lãnh địa phong kiến
Thành thị trung đại
Thời gian xuất hiện
?
?
Thành phần dân cư
?
?
Hoạt động kinh tế
?
?
Lời giải chi tiết:
Nội dung
Lãnh địa phong kiến
Thành thị trung đại
Thời gian xuất hiện
Thế kỉ IX
Thế kỉ XI
Thành phần dân cư
Lãnh chúa và nông nô
thương nhân, thợ thủ công
Hoạt động kinh tế
kinh tế nông nghiệp, khép kín tự cung tự cấp
bán hàng, lập xưởng sản xuất
Vận dụng
Hãy sưu tầm thông tin, tìm hiểu về hội chợ Tây Âu thời trung đại và hiện đại. Trên cơ sở đó, viết một đoạn văn ngắn mô tả về một hội chợ truyền thống ở Tây Âu. 
Lời giải chi tiết:
Từ sơ kì trung đại, các hội chợ xuất hiện. Hội chợ là nơi hoạt động thương mại. Hội chợ ra đời và phát triển cùng với sự phát triển của thành thị và kinh tế hàng hóa. Hội chợ kích thích thương mại và qua đó kích thích nền kinh tế phát triển. - Hội chợ Săm-pa-nhơ ở Đông Bắc Pháp là lớn nhất và có ý nghĩa toàn Châu Âu. Hàng hóa đặc trưng của hội chợ Săm-pa-nhơ là đồ gia vị, xa xỉ phẩm phương Đông, dạ của Hà Lan, rượu vang và gia súc của Pháp. Mỗi phiên chợ kéo dài khoảng 2 đến 3 tuần. Các hội chợ Champagne, tọa lạc trên các tuyến đường đất liền và phần lớn tự điều chỉnh thông qua sự phát triển của Lexmintatoria ("luật thương gia"), đã trở thành một động cơ quan trọng trong lịch sử kinh tế phục hưng của châu Âu thời trung cổ.