Giáo án lớp 7 môn Đại số - Tiết 24 - Bài 2: Một số bài toán về đại lượng tỉ lệ thuận

§2 MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ
ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ THUẬN
Tiết : 24	 
Ngày dạy: 2/11/2009 
1. Mục tiêu :
a)Kiến thức
Học xong bài này học sinh cần phải biết cách làm các bài toán cơ bản về đại lượng tỉ lệ thuận và chia tỉ lệ.
 b)Kĩ năng
- Rèn kỹ năng trình bày bài giải và tính toán.
 c)Thái độ
Giáo dục học sinh tính nhạy bén.
2.Chuẩn bị
GV: Bảng phụ ghi đề bài tập 
HS: Ôn tính chất dãy tỉ số bằng nhau.
3.Phương pháp 
Gợi mở -vấn đáp, giải quyết vấn đề và đan xen họat động nhóm 
4. Tiến trình :
4.1 Ổn định
Kiểm diện sĩ số học sinh
4.2Kiểm tra bài cũ
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
HS 1 :
a/ Định nghĩa hai đại lượng tỉ lệ thuận (4đ)
b/ Làm bài 4 / 43 SBT. (6đ) 
Định nghĩa SGK
 x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ 0,8
 x = 0,8y (1)
y tỉ lệ thuận với z theo hệ số tỉ lệ 5
 x = 5z (2)
Từ (1) (2) x = 0,8 . 5z = 4z
Vậy x tỉ lệ thuận với y theo hệ số tỉ lệ là 4
HS2 :
1/ Phát biểu tính chất hai đại lượng tỉ lệthuận. (5đ)
2/ Cho bảng sau : (5đ)
t
-2
2
3
4
s
90
-90
-135
-180
 Điền Đ, S vào các câu sau, sửa câu S thành câu đúng. 
a/. s và t là hai đại lượng tỉ lệ thuận □
b/. s tỉ lệ với t theo hệ số tỉ lệ là –45 □
c/. t tỉ lệ thuận với s theo hệ số tỉ lệ là 
d/. 
Phát biểu tính chất SGK
2/
 a)Đ
 b)Đ
 c)S ( sửa: - )
 d)Đ
3. Giảng bài mới :
Hoạt động 1
GV:Gọi học sinh đọc đề bài .
? Đề bài cho biết gì ? Hỏi ta điều gì ?
? Khối lượng và thể tích của chì là hai đại lượng như thế nào ?
? Nếu gọi m1(g) và m2(g) là khối lượng 2 thanh chì thì ta có tỉ lệ thức nào? m1vàm2 có quan hệ gì 
 ? Vậy làm thế nào để tìm được m1 và m2 ? 
 Cách khác : Điền vào ô trống trong bảng :
V(cm3)
12
17
1
m (g)
56,5
 Hướng dẫn 56,5 là hiệu 2 khối lượng tương ứng với hiệu 2 thể tích là 17 – 12 = 5(cm3)
 Cột 3 là 5
 Do 56,5 ứng với 5 nên số nào ứng với 1.
 Điền các số còn lại
I. Bài toán 1 :
 Giả sử khối lượng của 2 thanh chì tương ứng là m1 (g) và m2 (g) (m1 > 0, m2 > 0)
 Do khối lượng và thể tích của vật cũng là hai đại lượng tỉ lệ thuận nên
 và m2 – m1 = 56,5
Theo tính chất dãy tỉ số bằng nhau, ta có
 Trả lời : 2 thanh chì có khối lượng là 135,6g và 192,1g.
 Cách khác :
V(cm3)
12
17
5
1
m (g)
135,6
192,1
56,6
11,3
 Học sinh làm ? 1 SGK/ 55 : Gọi học sinh làm trên bảng, cả lớp làm vào vở.
 Phân tích đề để có và m1 + m2 = 222,5
 Cách khác :
V(cm3)
10
15
10+15
1
m (g)
89
133,5
222,5
8,9
 Để giải 2 bài toán trên, cần nắm được m và V là hai đại lượng tỉ lệ thuận và sử dụng tính chất dãy tỉ số bằng nhau để giải
 Bài tập ? 1 còn được phát biểu dưới dạng chia số 222,5 thành 2 phần tỉ lệ với 10 và 15.
? 1 SGK / 55
 Giả sử khối lượng của mỗi thanh kim loại tương ứng là m1 (g) và m2 (g) 
 ( m1 > 0, m2 > 0 )
 Do khối lượng và thể tích vật thể là hai đại lượng tỉ lệ thuận nên :
 và m1 + m2 = 222,5
 Áp dụng tính chất dãy tỉ số bằng nhau :
m1 = 8,9.10 = 89 (g) ; m2 = 8,9.15 = 133,5 (g)
Trả lời : 2 thanh kim loại nặng 89g và 133,5g.
 Chú ý : SGK / 55
Hoạt động 2
GV:Gọi học sinh đọc đề .
1 học sinh lên bảng giải, cả lớp làm vào vở.
II. Bài toán 2 :
 Gọi số đo các góc của là x, y, z
 ( x > 0, y > 0, z > 0 ) 
 Theo đề bài ta có :
 và x + y + z = 180o
 Áp dụng tính chất dãy tỉ số bằng nhau :
x = 30o , y = 60o , z = 90o
 4.4 Củng cố và luyện tập :
1/.Bài 5 /SGK/ 55 :Treo bảng phụ,2 học sinh lên bảng.
a/ 
x
1
2
3
4
5
y
9
18
27
36
45
b/
x
1
2
5
6
9
y
12
24
60
72
90
2/.Bài 6/SGK/55 :
a/ 1m dây thép nặng 25 g
 xm y g ? ? 
b/ 1m dây thép nặng 25g
 xm dây thép nặng 4500g
 Cách khác : a/ Vì khối lượng của cuộn dây tỉ lệ thuận với chiều dài nên ta có 
b/ có 
5 /SGK/ 55 : 
a/ Ta có 
 Nên x và y tỉ lệ thuận .
b/ Ta có 
 Nên x và y không tỉ lệ thuận.
6/ SGK/ 55 : 
a/ y = kx y = 25x ( vì mỗi m dây nặng 25g )
b/ Vì y = 25x nên y = 4,5kg = 45000g thì x = 4500 : 25 = 180o .Vậy cuộn dây dài 180o mét
4.5 Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
 Ôn lại bài , làm BT 8, 11 / 56 SGK và 8, 10, 11, 12 / 44 SBT.
5. Rút kinh nghiệm :