Giáo án môn học Đại số 7 - Tiết 1 đến tiết 4

Ngày giảng:
 Chương I: 
 Số hữu tỉ - số thực 
 Tiết 1: Tập hợp Q các số hữu tỉ
I.Mục tiêu bài học
- Kiến thức: Hiểu được khái niệm số hữu tỉ, cách biểu diễn số hữu tỉ trên trục số và so sánh các số hữu tỉ.
 Bước đầu nhận biết được mối quan hệ giữa các tập hợp số NZQ
-Kỹ năng: Biết biểu diễn số hữu tỉ trên trục số, biết so sánh hai số hữu tỉ.
-Thái độ: Rèn cho học sinh tính chính xác, cẩn thận khi biểu diễn số hữu tỉ trên trục số.
II.Chuẩn bị
-Thầy: Bảng phụ + Phấn màu + Thước kẻ
- Trò: Bảng nhỏ + Phấn trắng
III. Tiến trình tổ chức dạy học:
1. ổn định 
Sĩ số: 7C:.. .. ; 7D: ..
2. Kiểm tra bài cũ: 
Hs: Nhắc lại một số kiến thức lớp 6
Phân số bằng nhau 
Tính chất cơ bản của phân số
Quy đồng mẫu các phân số
So sánh phân số
So sánh số nguyên
Biểu diễn số nguyên trên trục số
3. Bài mới 
 Hoạt động của thầy và trò 
 Nội dung
HĐ1: Số hữu tỉ (10’)
Gv: Hãy viết các phân số bằng nhau và lần lượt bằng 3; - 0,5; 0; 2
Hs: Trả lời
Gv: Nêu khái niệm số hữu tỉ
Gv: Yêu cầu học sinh cùng suy nghĩ và trả lời các câu hỏi 1 và 2
Gv: Gọi vài học sinh trả lời có giải thích rõ ràng 
Gv: Giới thiệu tập các số hữu tỉ
Hs: Giải thích và nêu nhận xét về mối quan hệ 
giữa 3 tập hợp N; Z, Q
HĐ 2: Biểu diễn số hữu tỉ trên trục số 5, 
Hs1: Lên bảng thực hiện ?3/SGK
Hs: Cùng thực hiện vào bảng nhỏ
Gv: Giới thiệu cách biểu diễn số hữu tỉ trên trục số
Hs2: Lên bảng biểu diễn số hữu tỉ trên trục số
Gv: Lưu ý học sinh phải viết dưới dạng phân số có mẫu dương rồi biểu diễn như ví dụ1
Hoạt động3: So sánh hai số hữu tỉ
Hs: Thực hiện ?4/SGK và nhắc lại các cách so sánh phân số ở lớp 6
Gv: Phần còn lại yêu cầu học sinh đọc trong SGK, sau đó kiểm tra lại bằng cách yêu cầu thực hiện tiếp ?5/SGK
Hs1: Đọc to phần nhận xét trong SGK/7
Hs2: Trả lời ?5/SGK
Hs: Theo dõi, nhận xét, bổ xung
HĐ4: Luyện tập – Củng cố(20’)
 Gv: Đưa đề bài 1/7 SGK lên bảng phụ
 1Hs: Lên điền vào bảng phụ 
 Hs: Theo dõi nhận xét và bổ xung
 Gv: Yêu cầu học sinh cùng nhìn vào SGK/7 trả lời bài tập 2(a)sau đó cùng thực hiện câu b vào bảng nhỏ
 Gv+Hs: Chữa một số bài ( nhận xét và cho điểm)
Gv: Yêu cầu học sinh thực hiện theo 3 nhóm bài3/8SGK
HS: Thảo luận và làm bài sau đó cử đại diện nhóm lên bảng trình bày
Hs: Nhóm khác so sánh, nhận xét và bổ xung
1.Số hữu tỉ
Là số viết được dưới dạng phân số với a, b Z , b 0
Ví dụ: Các số 3; - 0,5; 0, ; 2đều là các số hữu tỉ
?1:Các số 0,6; - 1,25; 1 là các số hữu tỉ vì:
 0,6 = = =....
-1,25 = = =...
1= = =...
?2 .Số nguyên a có là số hữu tỉ vì
a = = = = ... 
Tập hợp các số hữu tỉ được ký hiệu là Q
Vậy: NZ Q
2.Biểu diễn các số hữu tỉ trên trục số 
?3.
VD1:
VD2: = 
3. So sánh hai số hữu tỉ
?4. Vì: = , 
 > hay: >
VD1: - 0,6 = , 
 < hay: - 0,6 <
VD2: - 3= , 0 = 
< hay - 3< 0
Nhận xét:SGK/7
?5. Số hữu tỉ dương: ,
 Số hữu tỉ âm: ,, - 4
 Số không là số hữu tỉ âm cũng không là số hữu tỉ dương
 Luyện tập
Bài1/7SGK:
-3 N, -3 Z, -3 Q
Z, Q, NZ Q
Bài 2/7SGK: 
a, Những phân số biểu diễn số hữu tỉ là:,,
b,
Bài 3/8SGK:
a, x = = 
 y = = 
< hay x < y
b, x = 
 y = = 
> hay x > y
c, x = - 0,75 = 
 y = = 
 x = y
4.Củng cố: 
Khái niệm số hữu tỉ
Biểu diễn số hữu tỉ trên trục số
Sánh hai số hữu tỉ
5. HD học ở nhà: 
Học thuộc phần lí thuyết
Làm bài 4;5/8SGK; 3 8/3;4SBT
(HD bài 4-SGK: a a+b 
Ôn lại quy tắc cộng, trừ phân số ở lớp 6
 Ngày giảng: 
 Tiết 2: Cộng trừ số hữu tỉ
 I.Mục tiêu bài học
 - Kiến thức: Học sinh nắm vững các quy tắc cộng, trừ số hữu tỉ, hiểu quy tắc “chuyển vế” trong tập hợp số hữu tỉ
 - Kĩ năng: Có kĩ năng làm các phép cộng, trừ số hữu tỉ nhanh và đúng.
 Có kĩ năng áp dụng quy tắc “chuyển vế”
 -Thái độ: Rèn tính chính xác, cẩn thận cho học sinh
 II. Chuẩn bị
Thày: Bảng phụ
Trò: Bảng nhỏ
 III. Tiến trình tổ chức dạy học:
 1. ổn định : Sĩ sô: 7C: .. ; 7D: 
 2.Kiểm tra bài cũ:
 Nhắc lại quy tắc cộng, trừ phân số đã học ở lớp 6
 + = ? ; - = ?
 3. Bài mới
 Hoạt động của thày và trò
 Ghi bảng
HĐ1: Đặt vấn đề vào bài
 Gv:Chốt: += ; 
 - = 
 (a,b,mZ, m0) và nêu vấn đề
 ở tiết học trước ta đã biết SHT là số viết được dưới dạng phân số với tử và mẫu Z, mẫu 0
 Do đó: Nếu gọi SHT 
 x = , y = thì x + y =?; x - y = ?
 Vậy quy tắc cộng trừ phân số cũng là quy tắc cộng trừ các số hữu tỉ và đó cũng chính là nội dung của tiết học này.
HĐ2: Cộng trừ hai số hữu tỉ
Hs: Ghi quy tắc vào vở
Gv: Đưa ra từng ví dụ
Hs: Trình bày lời giải từng câu
Gv: Chữa và chốt lại cách giải từng câu sau đó nhấn mạnh những sai lầm học sinh hay mắc phải
Gv: Yêu cầu học sinh hoạt động theo nhóm 2 ví dụ cuối vào bảng nhỏ
 Hs: Các nhóm nhận xét bài chéo nhau
HĐ3: Quy tắc “ Chuyển vế”
 Gv: Hãy tìm x biết x - =
 1Hs: Đứng tại chỗ trình bày cách tìm x
Gv: Ghi lên bảng và nêu cho học sinh rõ lí do để có quy tắc 
“ Chuyển vế”
 Gv: Cho học sinh ghi quy tắc
 Gv: Gọi1 học sinh lên bảng làm ví dụ1
 Hs: Cả lớp cùng làm và so sánh kết quả
Gv: Gọi tiếp học sinh khác giải miệng ví dụ 2 và hỏi –x và x có quan hệ với nhau như thế nào?
 Hs: -x và x là hai số đối nhau
Gv: Yêu cầu học sinh đọc phần chú ý SGK/9
Gv: Hãy tính tổng sau
 A=+++ -
 Hs: Làm bài theo nhóm sau đó nhận xét bài chéo nhau
 Gv: Nhấn mạnh lợi ích của việc áp dụng các tính chất giao hoán và kết hợp trong việc tính giá trị của các tổng đại số
Hoạt động4: Luyện tập – Củng cố
 Gv: Đưa ra bảng phụ có ghi sẵn đề bài tập củng cố
 Hs: Quan sát đề bài trên bảng phụ
 Gv: Yêu cầu các nhóm thảo luận
 Hs: Đại diện từng nhóm lên điền vào bảng phụ
 Nhóm khác theo dõi nhận xét bổ xung
Gv: Chốt lại bài làm của từng nhóm và lưu ý học sinh những chỗ hay nhầm lẫn
1.Cộng trừ hai số hữu tỉ
*)Quy tắc:
Với x =; y =(a,b,mZ, m0)
Ta có : x+y =+=
 x-y = - =
 *) Ví dụ:
* + = = = -1
*+=+===
* - = - = = 
* -=-===-1
* 2-(- 0,5) = 2 += 2+= 2= 
* 0,6 + = += = 
* - (- 0,4) = += = 
2. Quy tắc “Chuyển vế”
+)Ví dụ: Tìm x biết
 x - =
 x =+
 x =
+) Quy tắc:
Với mọi x,y,z Q
x + y = z x = z – y
+) áp dụng: Tìm x biết
 * x - = 
 x = + 
 x = 
 * - x = 
 -x = - 
 -x = 
 x = 
* Chú ý: SGK/9
Ví dụ: Tính
A = +++ - 
A = +
A = -1 + 1 +
A = 
Bài tập củng cố
Hãy kiểm tra lại các đáp số sau đúng hay sai? Nếu sai thì sửa lại.
 Bài làm
Đ
S
Sửa lại
1, +=
2, -=
3, +=
4,-=+
= = 
5, =+ x
 -x = -
 -x = 2
 x = -2
*
*
*
*
*
=
=
x = -2
 4- Củng cố:
 Hs: - Phát biểu quy tắc cộng, trừ số hữu tỉ và quy tắc “ chuyển vế”
 - Kĩ năng vận dụng vào các dạng bài tập
 5- HD học ở nhà:
 - Học thuộc quy tắc cộng, trừ số hữu tỉ, quy tắc “ chuyển vế”
 - Làm bài 610/10 SGK; 18(a)/7 SBT
 - ôn lại quy tắc nhân, chia phân số ở lớp 6.
 Ngày giảng: 
 Tiết3: Nhân- chia số hữu tỉ
I.Mục tiêu bài học
- Kiến thức: Học sinh nắm vững các quy tắc nhân, chia số hữu tỉ, hiểu khái niệm tỉ số của hai số hữu tỉ
- Kĩ năng: Có kĩ năng nhân, chia số hữu tỉ nhanh và đúng
 - Thái độ: Rèn tính chính xác, cẩn thận cho học sinh
 II. Chuẩn bị
Thày: Bảng phụ
Trò: Bảng nhỏ
 III. Tiến trình tổ chức dạy học:
 1.Tổ chức: Sĩ số: 7C: . ; 7D: 
 2.Kiểm tra bài cũ:
 Hs1: Tính 3,5 – 
 Hs2: Tìm x biết -x - = 
 3.Bài mới:
 Hoạt động của thày và trò
 Nội dung
 HĐ1: Nhân hai số hữu tỉ
 Gv: Hãy nêu quy tắc nhân hai phân số và viết dạng tổng quát
Hs: .= (a,b,c,dZ; b,d0)
Gv: Nếu thay hai phân số và bởi hai SHT x và y thì ta có: x . y = ?
 Hs: x . y =.=
 Gv: Đó chính là quy tắc nhân hai số hữu tỉ
 Gv: Đưa ra từng ví dụ
Hs: Lần lượt từng em đứng tại chỗ trình bày cách giải từng câu
Hs: Còn lại theo dõi nhận xét bổ xung
Gv: Chữa và chốt lại cách giải từng câu
 Gv: Nhấn mạnh những chỗ sai lầm học sinh hay mắc phải sai lầm 
Gv: Yêu cầu học sinh thực hiện theo nhóm 2 ví dụ cuối vào bảng nhỏ
Hs: Đại diện 2 nhóm gắn bài lên bảng
 Gv+Hs: Cùng chữa bài 2 nhóm
 Hoạt động 2: Chia hai số hữu tỉ
 Gv: Yêu cầu học sinh phát biểu quy tắc chia hai phân số và viết dạng tổng quát := ?
 Gv: Nếu gọi = x ; = y x : y = ?
 Hs: x : y =:=.= 
 Gv: Đưa ra từng ví dụ
 3Hs: Lên bảng làm bài, mỗi học sinh làm 1 câu
 Hs: Còn lại theo dõi, nhận xét bổ xung
 Gv: Tỉ số của 2 số a và b là gì ? 
 Tỉ số của 2 số hữu tỉ x và y là gì ?
Hs: Đọc chú ý trong SGK/11
 Hoạt động 3: Luyện tập – Củng cố
 Gv: Yêu cầu học sinh hoạt động theo nhóm cùng bàn . Mỗi dãy 1 câu của bài 16/13SGk
 Hs: Thực hiện theo yêu cầu của giáo viên
Gv: Sau khi làm xong yêu cầu các nhóm đổi bài chéo nhau, đồng thời GV đưa ra bảng phụ có trình bày sẵn cách giải 2 câu của bài 16/SGK
Hs: Các nhóm soát bài chéo nhau
 Gv: Chốt lại cách giải và lưu ý học sinh những chỗ hay mắc phải sai lầm
1.Nhân hai số hữu tỉ
 Quy tắc:
Với x = ; y = ta có:
x . y = . = 
 Ví dụ: Tính
1, . 2=.= 
2, .== 
3, 0,24.= .
 =.= 
4, (-2). = 2.= 
5, . 
 =. 
 =.= 
6, 
 == 
7, (-2).
 == 
2. Chia hai số hữu tỉ
 Quy tắc:
Với x =; y = (y0) ta có:
x:y=:=.=
 Ví dụ: Tính
1, : (-2) = .= 
2, : 6 = .= 
3, .=..
 = = 
* Chú ý:SGK/11
 Luyện tập
Bài 16/13SGK: Tính
 :+:
 = . + . 
 =. = . 0 = 0
b,:+:
 = . + . 
 = . 
 = . = = - 5
 4- Củng cố:
 Hs: - Nhắc lại quy tắc nhân, chia hai số hữu tỉ
Kĩ năng vận dụng vào bài tập
 5- HD học ở nhà: 
 - ôn lại các quy tắc cộng, trừ, nhân, chia số hữu tỉ
 - ôn giá trị tuyệt đối của một số nguyên (Số học 6)
 - Làm bài 12; 14; 15/12SGK- 10; 1
 Ngày giảng: 
 Tiết 4: Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ
 Cộng, trừ, nhân, chia số thập phân
 I. Mục tiêu bài học
- Kiến thức: Học sinh hiểu được giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ. 
 Xác định được giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ
 - Kĩ năng: Có kĩ năng cộng, trừ, nhân, chia số thập phân
 -Thái độ: Có ý thức vận dụng tính chất các phép toán về số hữu tỉ để tính toán hợp lí
 II. Chuẩn bị
-Thày: Bảng phụ
-Trò: Bảng nhỏ
 III. Tiến trình tổ chức dạy học:
1. Tổ chức: Sĩ số: 7C:  ; 7D: ..
1.Kiểm tra bài cũ: 
- Nêu định nghĩa giá trị tuyệt đối của số nguyên a
-Tìm giá trị tuyệt đối của các số nguyên sau
 = ? ; = ? ; = ? ; = ? 
 B – Bài mới
 Hoạt động của thày và trò
 Ghi bảng
 Hoạt động 1: Đặt vấn đề vào bài
 Gv: Như vậy ở lớp 6 các em đã hiểu được định nghĩa và biết cách tìm giá trị tuyệt đối của một số nguyên còn đối với một số hữu tỉ thì việc định nghĩa và cách tìm giá trị tuyệt đối của nó như thế nào? Liệu có giống với định nghĩa và cách tìm giá trị tuyệt đối của một số nguyên hay không? Thì hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau nghiên cứu bài “Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ. Cộng, trừ, nhân, chia số thập phân”
 Hoạt động 2: GTTĐ của một số hữu tỉ
Gv: Ngay ở đầu bài ta đã thấy có câu hỏi với điều kiện nào của x thì = - x ?
 Để trả lời được câu hỏi này ta đi vào phần 1 GTTĐ của một số hữu tỉ
 Gv: Vì mỗi số nguyên đều là một số hữu tỉ do đó nếu gọi x là số hữu tỉ thì GTTĐ của số hữu tỉ x là gì?
 Hs: là khoảng cách từ điểm x đến điểm 0 trên trục số
 Gv: Dựa vào định nghĩa này hãy làm ?1/SGK vào bảng nhỏ
 Hs: Làm bài rồi thông báo kết quả
 Gv: Vậy lúc này ta đã có thể trả lời được câu hỏi ở đầu bài chưa?
 Hs: Nếu x <0 thì = - x
 Gv: Từ đó ta có thể xác định được GTTĐ của một số hữu tỉ bằng công thức sau: 
 Hs: Ghi công thức
Gv: Các em có thể hiểu rõ công thức này hơn qua một số ví dụ sau:
Hs: Thực hiện và trả lời tại chỗ
 Gv: Chốt lại vấn đề: Có thể coi mỗi số hữu tỉ gồm 2 phần (dấu, số) phần số chính là GTTĐ của nó
Gv: Hãy so sánh với 0 ?
 GTTĐ của 2 số đối nhau ?
 GTTĐ của một SHT với chính nó ?
 Nhận xét ?
Gv: Yêu cầu học sinh làm tiếp ?2/SGK vào bảng nhỏ
 1Hs: Đại diện lớp mang bài lên gắn
 Hs: Lớp quan sát, nhận xét, bổ xung
 Gv: Đưa ra thêm bài tập ngược lại sau:
 Tìm x biết = x = ?
 = x = ?
 Hs: Suy nghĩ – Trả lời tại chỗ
 Hoạt động 3: Cộng, trừ, nhân, chia số thập phân
 Gv: Cho học sinh tính: 0,3 + 6,7 = ?
 Hs: 0,3 + 6,7 = +== 7
 Gv: Gọi 1 vài học sinh nhắc lại các quy tắc cộng, trừ, nhân, chia 2 số nguyên
 Gv: Trong thực hành ta có thể tính nhanh hơn bằng cách áp dụng như đối với số nguyên
 Hs: Thực hiện từng ví dụ vào bảng nhỏ (tính theo hàng dọc) rồi đọc kết quả
Hoạt động 4: Luyện tập – Củng cố
 Gv: Đưa ra bảng phụ có ghi sẵn đề bài tập. Yêu cầu học sinh làm bài theo nhóm cùng bàn
 Hs: Các nhóm ghi câu trả lời vào bảng nhỏ
 Gv:Gọi từng học sinh lên điền vào bảng 
 Hs: Lớp theo dõi, nhận xét bổ xung
 Gv: Chốt lại bài và lưu ý những chỗ học sinh hay mắc phải sai lầm, đặc biệt khắc sâu cho học sinh = - x
1- Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ.
GTTĐ của một số hữu tỉ x là khoảng cách từ điểm x tới điểm 0 trên trục số
?1: Điền vào chỗ trống
a, Nếu x = 3,5 thì = 3,5
 Nếu x = thì = 
b, Nếu x > 0 thì = x
 Nếu x = 0 thì = 0
 Nếu x <0 thì = - x
Ta có:
 	x nếu x 0
=	
	- x nếu x <0
Ví dụ:
1, x = thì = = 
(vì > 0)
2, x = thì = 
 = - = (vì <0)
Nhận xét:
0 ; = ; x
?2. Tìm biết
a, x = = 
b, x = = 
c, x = -3 = 3
d, x = 0 = 0
2- Cộng, trừ, nhân, chia số thập phân
Ví dụ:
a, -3,26 + 1,549 = - 1,711
b, - 3,29 – 0,867 = - 4,157
c, (- 3,7).(- 3) = 11,1
d, (- 5,2). 2,3 = - 11,96
 e, (- 0,48) : (- 0,2) = 2,4
g, (- 0,48) : 0,2 = - 2,4
 Luyện tập
Bài tập: Đúng hay sai ? Nếu sai thì sửa lại cho đúng.
 Bài làm
Đ
S
Sửa lại
= 2,5
= - 2,5 = -(-2,5)
x ==
x == 
= x =
5,7.(7,8. 3,4)
=(5,7.7,8)(5,7.3,4)
*
*
*
*
*
*
*
= 2,5 
= 
x = ±
5,7.7,8.3,4
 4 – Củng cố: 
 Hs: - Nhắc lại định nghĩa GTTĐ của một số hữu tỉ
 - Nêu công thức tìm GTTĐ của một số hữu tỉ
 5 – HD học ở nhà:
 - Học kĩ phần lí thuyết
 - ôn lại các bài đã học
 - Làm bài 17; 18; 19; 20/15SGK, 24; 27; 28/7SBT
 - Giờ sau mang máy tính bỏ túi.