Giáo án môn học Ngữ văn 7 - Tiết 13 đến tiết 16

Tiết: 13
Tên bài dạy: Nh÷ng c©u h¸t than th©n
I.MỤC TIÊU BÀI DẠY.
a. Kiến thức: - Nắm được nội dung , ý nghĩa và 1 số hình thức nghệ thuật tiêu biểu : h/ả , ngôn ngữ ) của những bài ca dao thuộc chủ đề than thân . 
b. Kĩ năng: phân tích ca dao
c. Thái độ: - Thấy được ý nghĩa phê phán xã hội phong kiến .
II. CHUẨN BỊ.
a. Của giáo viên: bảng phụ
b. Của học sinh: Đọc, soạn bài và chuẩn bị bài trước ở nhà .
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
a. Ổn định tổ chức 1 phút.
b. Kiểm tra bài cũ:
Thời gian
Nội dung kiểm tra
Hình thức kiểm tra
Đối tượng kiểm tra
5
Đọc thuộc 4 bài ca dao về t/yêu quê hương, đất nước, con người ?
tâm trạng gì ?
miệng
Tb
c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng.
Thời gian
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
10
20
5
5
* Giới thiệu bài.
Ho¹t ®éng 1 : H­íng dÉn t×m hiÓu chung
* Gäi HS ®äc tõng bµi CD vµ t×m hiÓu chó thÝch cña tõng bµi.
Ho¹t ®éng 2 : H­íng dÉn t×m hiÓu chi tiÕt
- ë bµi 1, cuéc ®êi lÆn léi vÊt v¶ cña con cß ®­î diÔn t¶ ntn?
- Ngoµi ND than th©n, bµi CD cßn cã néi dung g× kh¸c?
- TiÕng nãi ph¶n kh¸ng tè c¸o XHPK.
- Bµi ca dao lµ lêi cña ai?
(5) Tõ “ th­¬ng thay ” ®­îc lÆp l¹i mÊy lÇn?
Em h·y chØ ra ý nghÜa cña sù lÆp l¹i ®ã?
- Em cã c¶m nhËn vµ suy nghÜ g× vÒ c¸c h×nh ¶nh Èn dô trong bµi CD? (th¶o luËn nhãm)
- C©u hái tu tõ “ kiÕm ¨n ®­îc mÊy ”, “ biÕt ngµy nµo th«i ”, “ cã ng­êi nµo nghe ”. 
- Bµi CD lµ lêi cña ai?
- Bµi CD lµ lêi than cña ng­êi phô n÷ trong XHPK.
- Bµi CD ®· sö dông biÖn ph¸p NT g×? Em hiÓu thÕ nµo vÒ ý nghÜa cña h×nh ¶nh so s¸nh ®ã?
- Qua ®ã, em c¶m nhËn cuéc ®êi cña ng­êi phô n÷ trong XHPK ntn?
- T×m nh÷ng bµi CD më ®Çu b»ng côm tõ “ Th©n em ” chØ râ NT chung ®­îc sö dông trong nh÷ng bµi CD nµy, vµ bµi CD Êy th­êng nãi vÒ ai vµ vÒ ®iÒu g×?
Ho¹t ®éng 3 : H­íng dÉn tæng kÕt
* Gäi HS ®äc GN (SGK, 49)
Ho¹t ®éng 4 : H­íng dÉn luyÖn tËp
BT 1 (50)
*Nh÷ng ®Æc ®iÓm chung vÒ ND vµ NT
+DiÔn t¶ cuéc ®êi, th©n phËn con ng­êi trong x· héi cò.
+ So s¸nh, 
NghÞch lý cña cuéc ®êi ng­êi n«ng d©n. Mét m×nh ph¶i ®èi mÆt víi bao sù vËt thiªn nhiªn to lín, d÷ déi (n­íc non, th¸c, ghÒnh), víi biÕt bao biÕn ®éng ë ®êi (bÓ ®Çy, ao c¹n).
- BiÖn ph¸p NT :
+ Èn dô : th©n cß, cß con.
+ H×nh ¶nh ®èi lËp 
- Lêi cña ng­êi lao ®éng th­¬ng cho th©n phËn cña nh÷ng ng­êi khèn khæ vµ còng lµ cña chÝnh m×nh trong XH cò.
rót søc lùc.
nçi khæ chung cña nh÷ng th©n phËn nhá nhoi,
cuéc ®êi phiªu b¹t, 
Th©n phËn thÊp cæ, bÐ häng
- So s¸nh
- Miªu t¶
- Th©n em nh­ d¶i lôa ®µo.
- Th©n em nh­ chÏn lóa ®ßng.
- Th©n em nh­ h¹t m­a sa.
I.T×m hiÓu chung
1. §äc
2. T×m hiÓu chó thÝch (SGK, 48)
II.Ph©n tÝch
1. Bµi ca dao sè 1
a. NT :
- Th©n cß, cß con thÓ hiÖn cuéc ®êi lËn ®¹n, vÊt v¶ cña ng­êi lao ®éng.
+ H×nh ¶nh ®èi lËp
+ Thµnh ng÷ “ lªn th¸c”
+ Tõ ng÷ miªu t¶ h×nh d¸ng, sè phËn : th©n cß, gÇy cß con.
b. ND : M­în h×nh ¶nh con cß, bµi CD ®· kh¾c ho¹ ch©n thùc vµ xóc ®éng h×nh ¶nh vµ cuéc ®êi vÊt v¶, gian khæ cña ng­êi n«ng d©n trong x· héi cò. Bµi CD cßn lµ tiÕng nãi ph¶n kh¸ng tè c¸o XHPK tr­íc ®©y.
2. Bµi ca dao sè 2
a. NT:
+ §iÖp ng÷ “ th­¬ng thay” nhÊn m¹nh, t« ®Ëm mèi th­¬ng c¶m xãt xa cho cuéc ®êi cay ®¾ng cña ng­êi d©n th­êng, 
+H×nh ¶nh Èn dô: con t»m, lò kiÕn, con h¹c, con cuèc thÓ hiÖn nçi khæ nhiÒu bÒ 
b. ND : Lêi cña ng­êi lao ®éng th­¬ng cho th©n phËn cña nh÷ng ng­êi khèn khæ vµ còng lµ cña chÝnh m×nh trong x· héi cò.
3. Bµi ca dao sè 3
a. NT :
+ So s¸nh : Th©n em –tr¸i bÇn tr«i
+ Miªu t¶ : giã dËp, sãng déi
b. ND : Cuéc ®êi, th©n phËn nhá bÐ, ®¾ng cay, hoµn toµn lÖ thuéc vµo hoµn c¶nh, kh«ng cã quyÒn quyÕt ®Þnh cuéc ®êi m×nh cña ng­êi phô n÷.
III. Ghi nhí (SGK, 49)
IV. LuyÖn tËp
IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND , ý nghĩa của mỗi bài ca dao.- Học thuộc lòng 3 bài ca dao than thân .	’ Soạn bài : Những câu hát châm biếm . 
V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG:
Ngày 24 tháng 8 năm 2009 
Tiết: 14
Tên bài dạy: Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm
I.MỤC TIÊU BÀI DẠY.
a. Kiến thức: - Nắm được nội dung , ý nghĩa và 1 số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của những bài ca dao về chủ đề châm biếm . 
b. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng tìm hiểu ca dao. .
c. Thái độ: - Phê phán thói hư tật xấu
II. CHUẨN BỊ.
a. Của giáo viên: bảng phụ 
b. Của học sinh: Đọc, soạn bài và chuẩn bị bài trước ở nhà .
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
a. Ổn định tổ chức 1 phút.
b. Kiểm tra bài cũ:
Thời gian
Nội dung kiểm tra
Hình thức kiểm tra
Đối tượng kiểm tra
5
Đọc thuộc lòng chùm ca dao than thân ? nêu những cảm nhận chung của em về chùm ca dao ấy ?
miệng
Tb , G,kh
c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng.
Thời gian
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
10
20
10
* Giới thiệu bài.
Ho¹t ®éng 1 : H­íng dÉn t×m hiÓu chung
* Gäi HS ®äc tõng bµi vµ t×m hiÓu chó thÝch
Ho¹t ®éng 2 : H­íng dÉn t×m hiÓu ND vµ NT cña VB
- Bµi 1 giíi thiÖu vÒ “ chó t«i ” ntn? Hai dßng ®Çu cã ý nghÜa g×? Bµi nµy ch©m biÕm h¹ng ng­êi nµo trong x· héi?
- Theo em liÖu “ c« yÕm ®µo ” cã lÊy “ chó t«i ” kh«ng? V× sao?
- Bµi 2 nh¹i lêi cña ai nãi víi ai? 
- Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi cña thÇy bãi?
Bµi CD nµy phª ph¸n hiÖn t­îng trong x· héi? H·y t×m nh÷ng bµi CD kh¸c cã ND t­¬ng tù?
- Mçi con vËt trong bµi CD sè 3 t­îng tr­ng cho ai, h¹ng ng­êi nµo trong XH x­a? ViÖc chän nh÷ng con vËt ®Ó ®ãng vai nh­ thÕ lÝ thó ë ®iÓm nµo?
- C¶nh t­îng trong bµi cã phï hîp víi ®¸m tang kh«ng? V× sao?
- Bµi CD phª ph¸n ch©m biÕm ®iÒu g×?
- §äc bµi CD, em nhËn thÊy ch©n dung cËu cai ®­îc miªu t¶ ntn?
- Em cã nhËn xÐt g× vÒ NT ch©m biÕm cña bµi CD nµy?
Ho¹t ®éng 3 : H­íng dÉn HS t×m hiÓu GN
* Gäi HS ®äc phÇn GN (SGK, 53)
Ho¹t ®éng 4 : H­íng dÉn HS luyÖn tËp.
BT sè 1 (SGK, 53)
- C : §óng.
-Hai dßng ®Çu võa b¾t vÇn võa chuÈn bÞ gíi thiÖu nh©n vËt.
+ C« yÕm ®µo > < Chó t«i
 trÎ, ®Ñp l¾m tËt
 nhiÒu nÕt tèt l­êi biÕng
 giái giang
- Kh«ng
- Nh¹i lêi cña thÇy bãi nãi víi ng­êi xem bãi.
- Bµi CD cã ND t­¬ng tù
“ ChËp chËp th«i l¹i cheng cheng ”
- C¶nh t­îng ®¸nh chÐn, chia ch¸c om sßm trªn nçi ®au khæ, tang tãc cña gia ®×nh ng­êi chÕt lµ kh«ng phï hîp.
- Phª ph¸n hñ tôc ma chay trong XH cò.
I.T×m hiÓu chung
1.§äc
2.Chó thÝch (SGK, 52)
II.Ph©n tÝch
1.Bµi ca dao sè 1
® ChÕ giÔu nh÷ng h¹ng ng­êi l¾m tËt, võa r­îu chÌ võa l­êi biÕng.
2. Bµi ca dao sè 2
® Nãi n­íc ®«i,kh¼ng ®Þnh nh÷ng sù hiÓn nhiªn ® g©y c­êi.
- Ch©m biÕm nh÷ng kÎ hµnh nghÒ mª tÝn dÞ ®oan. Phª ph¸n sù mª tÝn mï qu¸ng cña nh÷ng ng­êi Ýt hiÓu biÕt.
3. Bµi ca dao sè 3
- Èn dô lÝ thó :
+ Con cß : ng­êi n«ng d©n.
+ Cµ cuèng : kÎ tai to mÆt lín nh­ x· tr­ëng, lý tr­ëng.
+ Chim ri, chµo mµo : Cai lÖ, lÝnh lÖ.
+ Chim chÝch : nh÷ng anh mâ ®i rao viÖc lµng.
+ Phª ph¸n hñ tôc ma chay trong XH cò.
4. Bµi ca dao sè 4
® Thùc chÊt lµ kÎ khoe khoang, cè lµm d¸ng ®Ó bÞp ng­êi.
 - NT :
+ C¸ch gäi “ cËu cai ” : ch©m chäc, m¸t mÎ.
+ C¸ch nãi ®Þnh nghÜa “  lµ” : CËu cai xuÊt hiÖn nh­ kÎ lè l¨ng, b¾ng nh¾ng, trai l¬ vµ kh«ng cã mét chót quyÒn hµnh.
+ Phãng ®¹i “ Ba n¨m
 ¸o ng¾n”
® §­îc sai lµ dÞp may vµ vinh dù.
III.Ghi nhí (SGK)
IV.LuyÖn tËp
IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND , ý nghĩa của mỗi bài ca dao.- Học thuộc lòng những bài ca dao thuộc chủ đề châm biếm .	’ Soạn bài : - Sông núi nước Nam . - Phò giá về kinh .
 ’ Chú ý : đặc điểm thể thơ thất ngôn tứ tuyệt và ngũ ngôn tư tuyệt Đường luật.
V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG:
Tiết: 15
Tên bài dạy: §¹i tõ
I.MỤC TIÊU BÀI DẠY.
a. Kiến thức: - Nắm được thế nào là đại từ, các loại đại từ tiếng Việt.
b. Kĩ năng: - Sử dụng đại từ
c. Thái độ: - Có ý thức sử dụng đại từ hợp với tình huống giao tiếp.
II. CHUẨN BỊ.
a. Của giáo viên: Bảng phụ 
b. Của học sinh: Đọc, soạn bài và chuẩn bị bài trước ở nhà.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
a. Ổn định tổ chức 1 phút.
b. Kiểm tra bài cũ:
Thời gian
Nội dung kiểm tra
Hình thức kiểm tra
Đối tượng kiểm tra
5
Trong chương trình Ngữ văn 6, em đã được học những từ loại nào ? cho 1 vài VD ?
miệng
Tb 
c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng.
Thời gian
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
10
15
15
* Giới thiệu bài.
Ho¹t ®éng 1 : H­íng dÉn HS t×m hiÓu kh¸i niÖm ®¹i tõ
- Tõ “ nã ” ë VD a, b trá ai, trá con vËt g×? Nhê ®Ëu em biÕt ®­îc nghÜa cña 2 tõ “ nã ” trong hai ®o¹n v¨n nµy?
- Tõ “ thÕ ” trong ®o¹n v¨n thø ba trá s­ viÖc g×? Nhê ®©u em hiÓu nghÜa cña tõ “ thÕ ” trong ®o¹n v¨n nµy?
- Tõ “ ai ” trong bµi CD dïng ®Ó lµm g×?
- C¸c tõ “ nã, thÕ, ai ” trong c¸c ®o¹n v¨n trªn gi÷ vai trß ND g× trong c©u?
* HS kh¸i qu¸t l¹i kh¸i niÖm ®¹i tõ
Ho¹t ®éng 2 : H­íng dÉn HS t×m hiÓu c¸c lo¹i ®¹i tõ
- C¸c ®¹i tõ “ t«i, tao, tí, chóng t«i, ” trá g×? §Æt c©u?
(?)C¸c ®¹i tõ “ bÊy, bÊy nhiªu ” trá g×? 
(?)C¸c ®¹i tõ “ vËy, thÕ ” trá g×?
(?)ai, g×, hái vÒ g×? §Æt c©u
(?)Sao, thÕ nµo, hái vÒ g×? §Æt c©u
*HS kh¸i qu¸t thµnh ghi nhí (SGK, 56)
Ho¹t ®éng 3 : H­íng dÉn HS lµm bµi tËp
BT1 ( 56 – 57)
BT2 (57)
* Chó ý : Khi x­ng h«, mét sè danh tê nh­ «ng, bµ, cha, mÑ, chó, b¸c,  còng ®­îc SD nh­ ®¹i tõ x­ng h«
BT3 (57)
- a, nã : trá “ em t«i ”
- b, nã : trá “ con gµ cña anh Bèn Linh ”
- “ ThÕ ” trá viÖc mÑ nãi chia ®å ch¬i.
- Dùa vµo sù viÖc trªn trong c©u.
- “ ai ” dïng ®Ó hái.
- §¹i tõ cã thÓ gi÷ vai trß : 
a.CN c. BN
b. §N d. CN
-Trá ng­êi, SV, dïng ®Ó x­ng h«.
-Trá sè l­îng
- Trá ho¹t ®éng, tÝnh chÊt cña sù viÖc.
-Hái vÒ sè l­îng
-Hái vÒ ho¹t ®éng, tÝnh chÊt c¶u sù viÖc
a. 
+ Ta, tao, t«i : ng«i 1 sè Ýt
+ Mµy : ng«i 2 sè Ýt
+ Nã, h¾n : ng«i 3 sè Ýt
+ Chóng t«i – ta : ng«i 1 sè nhiÒu
+ Chóng mµy : ng«i 2 sè nhiÒu
+ Chóng nã, hä : ng«i 3 sè nhiÒu
b.
“ M×nh ” 1 : ng«i 1, sè Ýt
“ M×nh ” 2 : ng«i 2, sè Ýt
I.ThÕ nµo lµ ®¹i tõ
1.VD (SGK, 54 – 55)
a. Nã – trá ng­êi – CN
b. Nã – trá con vËt - §N
c. ThÕ – trá sù viÖc – BN
® §¹i tõ dïng ®Ó trá.
d. ai – dïng ®Ó hái – CN
® §¹i tõ dïng ®Ó hái.
2.Ghi nhí 1 (SGK, 55)
II.C¸c lo¹i ®¹i tõ
1.§¹i tõ dïng ®Ó trá
2. §¹i tõ ®Ó hái
* Ghi nhí 3 (SGK, 56)
III. Bµi tËp
IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC: - Học thuộc ( ghi nhớ ) nắm chắc nội dung bài học .- Hoàn thiện tiếp các bài tập : 2 , 5 ( SGK )- chú ý chọn từ phù hợp nội dung của câu.’ Đọc , xem trước bài : Từ Hán Việt .
V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG:
Tiết: 16
Tên bài dạy: LuyÖn tËp t¹o lËp v¨n b¶n
I.MỤC TIÊU BÀI DẠY.
a. Kiến thức: - Củng cố lại những kiến thức có liên quan đến việc tạo lập VB , làm quen hơn nữa với các bước của quá trình tạo lập VB.
b. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng: tạo lập VB theo các bước.
c. Thái độ: 
II. CHUẨN BỊ.
a. Của giáo viên: Bảng phụ 
b. Của học sinh: soạn bài và chuẩn bị bài trước ở nhà.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
a. Ổn định tổ chức 1 phút.
b. Kiểm tra bài cũ:
Thời gian
Nội dung kiểm tra
Hình thức kiểm tra
Đối tượng kiểm tra
5
GV kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của HS .
vở
Tb,y
c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng.
Thời gian
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
40
* Giới thiệu bài.
Ho¹t ®éng 1 : ChuÈn bÞ ë nhµ
* GV h­íng dÉn HS chuÈn bÞ ë nhµ.
Tr¶ lêi c¸c c©u hái c©u hái trong SGK ®Ó :
Ho¹t ®éng 2 : H­íng dÉn HS luyÖn tËp
+ Yªu cÇu HS viÕt phÇn MB, TB, KB, tr×nh bµy b¶ng.
+ GV nhËn xÐt vµ söa ch÷a cïng c¸c b¹n kh¸c trong líp.
- T×m hiÓu ®Ò
- T×m ý
- LËp dµn ý
I.ChuÈn bÞ ë nhµ
1. Cho t×nh huèng : Em h·y viÕt mét bøc th­ ®Ó tham gia cuéc thi viÕt th­ cho liªn minh B­u chÝnh quèc tÕ (UPU) tæ chøc víi ®Ò tµi : Th­ cho mét ng­êi b¹n ®Ó b¹n hiÓu vÒ dÊt n­íc m×nh.
2. T×m hiÓu ®Ò vµ t×m ý
- ViÕt c¸i g×? C¶nh ®Ñp thiªn nhiªn hoÆc v¨n ho¸ hoÆc lÞch sö.
- ViÕt cho ai? Ng­êi b¹n n­íc ngoµi
- ViÕt ®Ó lµm g×? Giíi thiÖu vÒ vÎ ®Ñp thiªn nhiªn §N, g©y thiÖn c¶m cña b¹n ®èi víi §N m×nh vµ gãp phÇn XD t×nhh÷u nghÞ.
3. Dµn bµi
(I) MB : Lý do viÕt th­ (xem gîi ý)
(II) TB : Giíi thiÖu c¶nh ®Ñp thiªn nhiªn :
+ VÎ ®Ñp cña Sa pa
+ S«ng H­¬ng, nói Ngù bªn kinh thµnh HuÕ
+ Bê biÓn Nha Trang
+ §µ L¹t
+ Rõng U Minh
(III) KB : Lêi chµo, lêi chóc vµ lêi høa hÑn.
II.Thùc hµnh trªn líp
1.ViÕt phÇn MB
2.ViÕt phÇn TB : Chó ý tr×nh tù :
-Thêi gian c¸c mïa : Xu©n, h¹, thu, ®«ng.
-HoÆc vïng miÒn : B¾c – Trung – Nam
3.KÕt bµi
IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC: - §äc bµi ®äc thªm (SGK, 60 – 61 )- So¹n : S«ng nói n­íc Nam Phß gi¸ vÒ kinh
V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG: