Giáo án môn học Ngữ văn 7 - Tiết 5 đến tiết 8

Ngày 14 tháng 8 năm 2009 
Tiết: 5+6
Tên bài dạy: Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª
I.MỤC TIÊU BÀI DẠY.
a. Kiến thức: - Thấy được những t/cảm chân thành , sâu nặng của 2 anh em trong câu chuyện . Cảm nhận được nỗi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh . 
 - Biết thông cảm và chia sẻ với những người bạn ấy .
b. Kĩ năng: Phântích văn bản 
c. Thái độ: - Thấy được cái hay của truyện là cách kể rất chân thật và cảm động .
II. CHUẨN BỊ.
a. Của giáo viên: 
b. Của học sinh: Đọc và soạn bài trước ở nhà
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
a. Ổn định tổ chức 1 phút.
b. Kiểm tra bài cũ:
Thời gian
Nội dung kiểm tra
Hình thức kiểm tra
Đối tượng kiểm tra
5
Điều em rút ra được từ việc tìm hiểu VB “ Mẹ tôi ” là gì ?
miệng
kh
c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng.
Thời gian
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
30
10
45
Tiết 1
Ho¹t ®éng 1 : H­íng dÉn t×m hiÓu chung
* GV ®äc + HS ®äc liªn tiÕp ®Õn hÕt t¸c phÈm
Yªu cÇu HS tãm t¾t ng¾n gän ND 
H­íng dÉn HS t×m hiÓu chó thÝch.
- Cã ba sù viÖc ®­îc lÇn l­ît kÓ trong cuéc chia tay nµy : Chia tay bóp bª
 Chia tay líp häc
 Chia tay anh em
H·y x¸c ®Þnh c¸c ®o¹n v¨n t­¬ng øng?
- §o¹n 1 : Tõ ®Çu ®Õn “ n­íc m¾t øa ra 
- §o¹n 2 : TiÕp theo ®Õn “ n¾ng vÉn vµng ­¬m trïm lªn c¶nh vËt ”
- §o¹n 3 : TiÕp theo ®Õn hÕt.
Ho¹t ®éng 2 : H­íng dÉn t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n
- VB lµ mét truyÖn ng¾n. TruyÖn kÓ vÒ viÖc g×? Ai lµ nh©n vËt chÝnh? V× sao em biÕt?
- Bè mÑ ly h«n, Thµnh vµ Thñy ph¶i chia tay nhau. C©u chuyÖn diÔn t¶ s©u s¾c t×nh c¶m trong s¸ng cña hai anh em tr­íc cuéc chia tay. Em h·y t×m c¸c chi tiÕt trong truyÖn ®Ó thÊy hai anh em Thµnh vµ Thñy rÊt mùc yªu th­¬ng, gÇn gòi, chia sÎ vµ quan t©m tíi nhau.
Tiết 2
- Lêi nãi vµ hµnh ®éng cña Thñy khi thÊy anh chia hai con bóp bª vÖ sÜ vµ em nhá ra hai bªn cã g× m©u thuÉn? Theo em cã c¸ch g× ®Ó gi¶i quyÕt ®­îc m©u thuÉn?
- KÕt thóc truyÖn, Thñy ®· lùa chän c¸ch gi¶i quyÕt ntn? Chi tiÕt nµy gîi lªn trong em nh÷ng suy nghÜ vµ t×nh c¶m g×?
- Thñy ®Ó con em nhá l¹i bªn con vÖ sÜ ®Ó chóng kh«ng bao giê xa nhau.
- ThÓ hiÖn kh¸t khao ch¸y báng cña tuæi th¬ : tuæi th¬ ph¶i ®­îc h¹nh phóc.
- Sau khi chia ®å ch¬i, Thµnh dÉn em ®Õn tr­êng ®Ó Thñy chia tay víi c« gi¸o vµ c¸c b¹n. Chi tiÕt nµo trong cuéc chia tay cña Thñy víi líp häc khiÕn c« gi¸o ph¶i bµng hoµng?
- Thµnh d¾t em ra khái cæng tr­êng vµ “ kinh ng¹c thÊy mäi ng­êi vÉn ®i l¹i b×nh th­êng vµ n¾ng vÉn vµng ­¬m trïm lªn c¶nh vËt ”
Em h·y gi¶i thÝch t¹i sao Thµnh l¹i cã t©m tr¹ng nh­ vËy?
- Qua c©u chuyÖn nµy, theo em th× t¸c gi¶ muèn nh¾n nhñ ®iÒu g×?
(9) §Ó thùc hiÖn ®­îc lêi nh¾n nhñ trªn, t¸c gi¶ ®· sö dông nh÷ng h×nh thøc NT nµo?
- Ng«i kÓ thø nhÊt : ng­êi x­ng “ t«i ” lµ Thµnh, lµ ng­êi chøng kiÕn c¸c viÖc x¶y ra.
® T¸c dông : gióp t¸c gi¶ thÓ hiÖn s©u s¾c t×nh c¶m, t©m tr¹ng cña nhan vËt, nhÊt lµ nçi lßng cña ng­êi kÓ, mang tÝnh ch©n thùc vµ thuyÕt phôc cao.
- H×nh ¶nh Èn dô “ Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª ”. Nh÷ng con bóp bª vèn lµ ®å ch¬i cña tuæi nhá th­êng gîi lªn TG trÎ em víi sù ngé nghÜnh, trong s¸ng, ng©y th¬, v« téi. Tªn truyÖn gîi ra t×nh huèng buéc ng­êi ®äc ph¶i theo dâi vµ gãp phÇn thÓ hiÖn ý ®å t­ t­ëng cña ng­êi viÕt.
 Lêi kÓ ch©n thµnh, gi¶n dÞ, phï hîp t©m tr¹ng nh©n vËt nªn cã søc truyÒn c¶m. 
Ho¹t ®éng 4 : H­íng dÉn luyÖn tËp
(?) Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t? Tù sù + miªu t¶ + biÓu c¶m.
- Thµnh vµ Thñy lµ hai anh em hÕt mùc yªu th­¬ng nhau nh­nh l¹i ph¶i chia tay nhau v× bè mÑ hä ly dÞ. Tr­íc khi chia tay, hai anh em chia ®å ch¬i cho nhau. Thµnh nh­êng hÕt ®å ch¬i cho em. Hai anh em cßn ®Õn tr­êng ®Ó Thñy chia tay víi c« gi¸o vµ b¹n bÌ. C« gi¸o tÆng Thñy mét quyÓn sæ vµ mét chiÕc bót m¸y n¾p vµng nh­ng em kh«ng d¸m nhËn v× “ MÑ ®· b¶o s¾m cho em mét thóng hoa qu¶ ®Ó ra chî ngåi b¸n ” 
- Sv chÝnh : Cuéc chia tay cña hai anh em ruét khi gia ®×nh tan vì.
- Nv chÝnh : Thµnh vµ Thñy. V× mäi viÖc cña c©u chuyÖn ®Òu cã sù tham gia cña hai anh em.
- Thñy mang kim chØ ra tËn s©n vËn ®éng v¸ ¸o cho anh.
- Thµnh gióp em m×nh häc.
- ChiÒu nµo Thµnh còng ®ãn em ®i häc vÒ, võa ®i võa nãi chuyÖn.
- Thµnh nh­êng hÕt ®å ch¬i cho em, nh­ng Thñy l¹i nh­êng cho anh con vÖ sÜ.
- Thñy rÊt giËn d÷ kh«ng muèn chia rÏ hai con bóp bª. Em tru trÐo lªn : “ Sao anh ¸c thÕ ”. Sau l¹i th­¬ng anh, Thñy sî ®ªm kh«ng cã con vÖ sÜ canh giÊc ngñ cho anh. 
- Muèn gi¶i quyÕt m©u thuÉn, chØ cßn c¸ch gia ®×nh Thñy – Thµnh ph¶i ®oµn tô, hai anh em kh«ng ph¶i chia tay.
- Thñy nãi : “ MÑ b¶o sÏ s¾m cho em mét thóng hoa qu¶ ®Ó ra chî b¸n ”.
- C« gi¸o bµng hoµng, chua xãt. Thñy thËt ®¸ng th­¬ng. Bè mÑ Thñy thËt v« t×nh.
- T×nh c¶m cña gia ®×nh, h¹nh phóc cña gia ®×nh v« cïng quý gi¸ vµ quan träng. Mäi ng­êi h·y cè g¾ng b¶o vÖ vµ gi÷ g×n, kh«ng nªn v× bÊt cø lý do nµo ®Ó lµm tæn h¹i ®Õn nh÷ng t×nh c¶m tù nhiªn, trong s¸ng Êy, lµm tan vì h¹nh phóc gia ®×nh.
- Ng«i kÓ thø nhÊt : 
- H×nh ¶nh Èn dô
Lêi kÓ ch©n thµnh
C¸ch kÓ b»ng sù miªu t¶ c¶nh vËt xung quanh vµ c¸ch kÓ b»ng NT miªu t¶ t©m lý nh©n vËt
I. T×m hiÓu chung
1. §äc vµ tãm t¾t
2. V¨n b¶n nhËt dông
ThÓ lo¹i truyÖn ng¾n
3. Bè côc
II. Ph©n tÝch
1. ND cña truyÖn
- T×nh anh em cña Thµnh vµ Thñy
+ RÊt mùc gÇn gòi, th­¬ng yªu, chia sÎ vµ quan t©m tíi nhau.
+ C¶nh chia ®å ch¬i nãi lªn mét c¸ch tuyÖt ®Ñp t×nh anh em th¾m thiÕt.
+ Thñy giµu lßng vÞ tha, rÊt th­¬ng anh, th­¬ng nh÷ng con bóp bª.
+ C¶nh chia tay líp häc
+ Phª ph¸n nh÷ng bËc cha mÑ thiÕu tr¸ch nhiÖm víi con c¸i.
® Nçi ®au xãt, t©m tr¹ng thÊt väng, b¬ v¬, l¹c lâng cña Thµnh.
- Nhan ®Ò gîi ra t×nhhuèng buéc ng­êi ®äc ph¶i theo dâi, gãp phÇn thÓ hiÖn ý ®å t­ t­ëng cña ng­êi viÕt.
- C¸ch kÓ : miªu t¶ c¶nh vËt xung quanh, miªu t¶ t©m lý nh©n vËt. Lêi kÓ ch©n thµnh, gi¶n dÞ.
III.Tæng kÕt (SGK, 27)
IV. LuyÖn tËp
IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC: - Học thuộc phần ( ghi nhớ ) - nắm chắc nội dung bài học .- Đọc thêm : “ Thế giới rộng vô cùng ”- Soạn bài : Những câu hát về tình cảm gia đình .
V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG:
Ngày14 tháng 8 năm 2009 
Tiết: 7
Tên bài dạy: Bè côc v¨n b¶n
I.MỤC TIÊU BÀI DẠY.
a. Kiến thức: -TÇm quan träng cña bè côc trong v¨n b¶n (VB), cã ý thøc x©y dùng bè côc khi t¹o lËp VB.-Bè côc 3 phÇn : Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi.
b. Kĩ năng: XD bè côc rµnh m¹ch, hîp lý.
c. Thái độ: 
II. CHUẨN BỊ.
a. Của giáo viên: Bảng phụ , phiếu học tập.
b. Của học sinh: Đọc và soạn bài trước ở nhà.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
a. Ổn định tổ chức 1 phút.
b. Kiểm tra bài cũ:
Thời gian
Nội dung kiểm tra
Hình thức kiểm tra
Đối tượng kiểm tra
5
Tính liên kết là gì ? làm thế nào để VB có tính liên kết ?
miệng
TB, Kh
c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng.
Thời gian
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
10
10
10
10
* Giới thiệu bài.
Ho¹t ®éng 1 : H­íng dÉn t×m hiÓu kh¸i niÖm
* Gäi HS ®äc phÇn I1 (SGK, 28). Cho HS quan s¸t mét l¸ ®¬n : “ §¬n xin nghØ häc ”
-L¸ ®¬n ®­îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù nh­ thÕ nµo?
- Theo em, cã nªn viÕt tªn ®¬n tr­íc tiªu ®Ò ®­îc kh«ng? Hay lêi høa, lêi cam ®oan viÕt tr­íc lý do ®­îc kh«ng?
- Kh«ng thÓ viÕt nh­ thÕ
- V¨n b¶n sÏ nh­ thÕ nµo nÕu c¸c ý trong ®ã kh«ng ®­îc s¾p xÕp theo trËt tù, theo hÖ thèng?
- Sù s¾p xÕp ND c¸c phÇn trong VB theo mét tr×nh tù hîp lý ®­îc gäi lµ bè côc.
Em h·y cho biÕt : V× sao khi XDVB ph¶i quan t©m tíi bè côc? VD?
* Gäi HS ®äc ghi nhí 1 (SGK, 30)
Ho¹t ®éng 2 : H­íng dÉn t×m hiÓu c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó bè côc ®­îc rµnh m¹ch, hîp lý.
- Hai c©u chuyÖn trªn ®· cã bè côc ch­a? (B¶n kÓ trong VD gåm mÊy ®o¹n v¨n? C¸c c©u v¨n trong mçi ®o¹n cã tËp trung quanh mét ý chung thèng nhÊt kh«ng? ý cña ®o¹n v¨n nµy vµ ®o¹n v¨n kia cã ph©n biÖt ®­îc víi nhau kh«ng?
- Theo em, nªn s¾p xÕp bè côc cña c©u chuyÖn trªn ntn?
- VËy ®iÒu kiÖn ®Ó bè côc ®­îc rµnh m¹ch, hîp lý lµ g×?
Ho¹t ®éng 3 : H­íng dÉn t×m hiÓu c¸c phÇn cña bè côc
- H·y nªu nhiÖm vô cña ba phÇn MB< TB, KB trong VB miªu t¶ vµ trong VBTS.
- Bè côc 3 phÇn :
Ho¹t ®éng 4 : H­íng dÉn luyÖn tËp 
®äc phÇn I1 (SGK, 28). 
- Tr×nh tù s¾p xÕp mét l¸ ®¬n :
+ Tiªu ®Ò
+ Tªn ®Öm
+ Tªn ng­êi nhËn, tªn ng­êi göi
+ Lý do
+ Lêi c¶m ¬n
+ Ngµy, th¸ng, n¨m
+ Ký yªn
- VB sÏ kh«ng ®­îc tiÕp nhËn, ng­êi ®äc sÏ kh«ng hiÓu ®­îc.
- V× mét VB cã bè côc µnh m¹ch th× VB ®ã sÏ cã hiÖu qu¶ thuyÕt phôc cao
+ C¸c c©u v¨n trong mçi ®o¹n liªn hÖ víi nhau thiÕu chÆt chÏ 
+ ý cña ®o¹n v¨n 1 vµ ®o¹n v¨n 2 ch­a ph©n biÖt víi nhau.
- ND c¸c phÇn, c¸c ®o¹n trong VB ph¶i thèng nhÊt chÆt chÏ víi nhau, ®ång thêi gi÷a chóng l¹i cã sù ph©n biÖt r¹ch rßi.
- Tr×nh tù xÕp ®Æt c¸c phÇn, c¸c ®o¹n ph¶i gióp cho ng­êi viÕt dÔ dµng ®¹t ®­îc môc ®Ých giao tiÕp ®· ®Æt ra.
+ MB : Giíi thiÖu t×nh huèng, sù viÖc, c¶nh ng­êi, ®Þnh t¶.
+ TB : TriÓn khai, ph¸t triÓn ý cña MB.
· TS : T×nh tiÕt, diÔn biÕn cña SV
· MT : Kh¸i qu¸t ® cô thÓ
I. Bè côc vµ nh÷ng yªu cÇu cña bè côc trong VB
1. Bè côc cña VB lµ g×?
a.VÝ dô
- §¬n xin nghØ häc
b. Ghi nhí 1 (SGK, 30)
2.Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong VB.
a. VD 21 (SGK, 29)
b. Ghi nhí 2 (SGK, 30)
3. C¸c phÇn cña bè côc
- Bè côc 3 phÇn :
+ Më bµi
+ Th©n bµi
+ KÕt bµi
II. LuyÖn tËp
IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC: - Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND bài học .- Làm và hoàn thiện bài tập : 1 , 2, 3 ( SGK - 30 ) và bài tập ( SBT )- Xem và trả lời các câu hỏi bài : Mạch lạc trong VB .
V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG:
Ngày 14 tháng 8 năm 2009 
Tiết: 8
Tên bài dạy: M¹ch l¹c trong v¨n b¶n
I.MỤC TIÊU BÀI DẠY.
a. Kiến thức: - Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong VB và sự cần thiết phải làm cho VB có mạch lạc , không đứt đoạn hoặc quẩn quanh. 
 - Chú ý sự mạch lạc trong các bài tập làm văn.
 - Phương pháp : sử dụng phương pháp quy nạp 
b. Kĩ năng: sử dụng phương pháp quy nạp 
c. Thái độ: 
II. CHUẨN BỊ.
a. Của giáo viên: một số bài tập và VB mẫu .
b. Của học sinh: Đọc và chuẩn bị bài trước ở nhà
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
a. Ổn định tổ chức 1 phút.
b. Kiểm tra bài cũ:
Thời gian
Nội dung kiểm tra
Hình thức kiểm tra
Đối tượng kiểm tra
5
Nêu những y/cầu về bố cục trong VB ?
miệng
TB,Kh
c. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng.
Thời gian
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
10
15
15
* Giới thiệu bài.
Ho¹t ®éng 1 : H­íng dÉn t×m hiÓu kh¸i niÖm m¹ch l¹c trong VB
- Theo nghÜa ®en “ m¹ch l¹c ” cã nghÜa lµ g×?
- M¹ch l¹c trong VB cã nh÷ng tÝnh chÊt g×?
- M¹ch l¹c trong VB cã thÓ ®­îc ®Þnh nghÜa ntn?
Ho¹t ®éng 2 : H­íng dÉn t×m hiÓu c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó VB cã tÝnh m¹ch l¹c?
* Gäi HS ®äc phÇn 2a (31)
- X¸c ®Þnh ®Ò tµi vµ chñ ®Ò cña truyÖn?
* Gäi HS ®äc phÇn 2b (SGK, 22) vµ tr¶ lêi
- C¸c tõ ng÷ ( chia tay, chia ®å ch¬i, chia ®i,) anh cho em tÊt, ch¼ng muèn chia ®«i, ®Òu tËp trung thÓ hiÖn chñ ®Ò “ Sù chia tay ”. Nh­ng hai con bóp bª cña c¸c em, t×nh anh em cña c¸c em th× kh«ng thÓ chia tay.
M¹ch v¨n “ Sù chia tay ” lu«n lu«n cã nh÷ng diÔn biÕn míi mÎ qua mçi phÇn, mçi ®o¹n.
Ho¹t ®éng 3 : H­íng dÉn luyÖn tËp
BT1 (SGK, 32 – 33)
a. TÝnh m¹ch l¹c cña VB “ MÑ t«i ” cña A – mi – xi
b. (SGK, 33)
- §Ò tµi thiªn nhiªn
- Chñ ®Ò : S¾c vµng trï phó, ®Çm Êm cña lµng quª “ vµo mïa ®«ng ”, “ gi÷a ngµy mïa ”.
- M¹ch l¹c : M¹ch m¸u trong th©n thÓ.
- TÝnh chÊt : 
+ Tr«i ch¶y thµnh dßng, thµnh m¹ch.
+ TuÇn tù ®i qua kh¾p c¸c phÇn, c¸c ®o¹n trong VB.
+ Th«ng suèt, liªn tôc, kh«ng ®øt ®o¹n.
- §Þnh nghÜa : M¹ch l¹c lµ sù tiÕp nèi cña c¸c c©u, c¸c ý theo mét tr×nh tù hîp lý.
- §Ò tµi : QuyÒn trÎ em
- Chñ ®Ò : Cuéc chia tay cña hai anh em ruét ki gia ®×nh tan vì.
- Nh©n vËt chÝnh : Thµnh vµ Thñy
TruyÖn kÓ vÒ nhiÒu sù viÖc kh¸c nhau nh­ng ®Òu b¸m s¸t ®Ò tµi vµ chñ ®Ò.
+ §Ò tµi : Ng­êi mÑ.
+ Chñ ®Ò : Lßng yªu th­¬ng vµ t×nh c¶m s©u nÆng cña cha mÑ ®èi víi con c¸i.
+ C¸c ®o¹n ®­îc nèi víi nhau theo mèi liªn hÖ thêi gian vµ ý nghÜa.
I. M¹ch l¹c vµ nh÷ng yªu cÇu vÒ m¹ch l¹c trong VB
1. M¹ch l¹c trong VB
- Lµ sù nèi tiÕp cña c¸c c©u, c¸c ý theo mét tr×nh tù hîp lý.
2. C¸c ®iÒu kiÖn ®Ó mét VB cã tÝnh m¹ch l¹c
- C¸c sù viÖc ®Òu b¸m s¸t ®Ò tµi, chñ ®Ò, nh©n vËt chÝnh.
- C¸c phÇn, c¸c ®o¹n, c¸c c©u trong VB ®­îc tiÕp nèi theo mét tr×nh tù râ rµng, hîp lý, tr­íc sau h« øng nh»m lµm cho chñ ®Ò liÒn m¹ch.
3.Ghi nhí (SGK, 32)
II. LuyÖn tËp
IV. HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC: Học thuộc ( ghi nhớ ) để nắm chắc ND bài học .- Làm và hoàn thiện bài tập : 1 , 2 ( SGK - 33 , 34 ) và bài tập ( SBT )- Ôn lại 3 bài đã học : Tính liên kết trong VB, Bố cục trong VB,Mạch lạc trong VB
- Đọc và trả lời các câu hỏi của bài : Quá trình tạo lập văn bản
V. RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG: