Giáo án môn học Ngữ văn 7 - Tiết 50: Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học

Ngày soạn: tháng năm 2010
Ngày dạy: tháng năm 2010
Tuần 13
Tiết : 50 cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học
 I. Mục tiêu bài học: 
* Kiến thức cần đạt: Giúp học sinh: nắm được các bước làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học. Tập trình bày cảm nghĩ về một số tác phẩm đã học trong CT.
*Kĩ năng cần rèn: biết lập dàn ý bài văn phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học
*Giáo dục tư tưởng: vận dụng kiến thức đã học để làm viết bài 
II.Trọng tâm của bài: Mục I 
III.Chuẩn bị
*Giáo viên: Giáo án, bảng phụ, tài liệu tham khảo
*Học sinh: Học bài cũ, xem trước bài mới ở nhà
IV. Tiến trình bài dạy:
A/Kiểm tra bài cũ (4’)
? Thế nào là văn biểu cảm ? Đặc điểm của văn biểu cảm ?
- Là văn để bộc lộ cảm xúc với thế giới xung quanh. Bộc lộ trực tiếp và gián tiếp
B/Bài mới (36’)
1. Vào bài (1’) Các em đã được học và biết cách làm bài văn biểu cảm thông qua miêu tả, tự sự. Hôm nay chúng ta sẽ học cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.
2. Nội dung bài dạy (35’)
Tg
10’
15’
Hoạt động của Thầy và trò
Gv treo bảng phụ Hs đọc bài văn.
? Bài văn biểu cảm về bài ca dao nào? Hãy đọc bài ca dao đó?
- Hs đọc liền mạch 2 bài ca dao.
? Hãy cho biết, tác giả Nguyên Hồng đã biểu cảm về bài ca dao đó theo trình tự ntn ?
( Theo 5 đoạn văn, mỗi đoạn trong 4 đoạn đầu lần lượt biểu cảm về từng cặp câu theo thứ tự từ đầu đến cuối bài ca dao, đoạn cuối nêu ấn tượng chung về bài ca dao ).
? Tác giả đã biểu cảm bằng cách nào ?
 ( Hồi tưởng, phân đoạn, vận dụng liên tưởng, tưởng tượng)
? Chỉ rõ các yếu tố tưởng tượng, hồi tưởng, suy ngẫm trong bài ?
Hs tìm chi tiết.
? Thế nào là PBCN về tác phẩm VH?
- Hs đọc sgk (ý 1).
? Một bài văn b/c gồm mấy phần ? Nội dung từng phần?
? Nêu những yêu cầu để làm 1 bài văn b/c về TPVH?
* Chú ý: 
 - Phải bám sát các chi tiết, h/a, có dẫn chứng cụ thể, tiêu biểu, ko nêu cảm nghĩ chung chung.
 - Liên hệ tới h/c ra đời của t/p; l
iên hệ so sánh với các t/p khác cùng chủ đề để cảm nghĩ thêm sâu sắc.
Nội dung kiến thức
I. Tìm hiểu cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.
1. Ví dụ: sgk (146)
Văn bản: Cảm nghĩ về một bài ca dao.
2. Nhận xét.
a. Bài văn viết về 2 bài ca dao:
- Đêm qua ra đứng bờ ao.
- Đêm đêm tưởng dải Ngân Hà.
b. Bố cục: 5 đoạn.
- 4 đoạn đầu: Mỗi đoạn nói về 2 câu lục bát.
- Đoạn 5: ấn tượng chung.
c. Cách biểu cảm.
+ Đoạn 1: 
 - Tưởng tượng ra một người, nghĩ rằng đó là người quen.
+ Đoạn 2:
 - Tưởng tượng về mạng nhện, cảm giác như dính vào mạng nhện.
 - Tưởng tượng về cảnh ngóng trông và tiếng kêu của người trông ngóng.
+ Đoạn 3:
 - Tưởng tượng, cảm nghĩ về sông Ngân.
 - Đánh giá, nhận xét, suy ngẫm về người kia.
+ Đoạn 4: 
 - Suy nghĩ về sông Tào Khê.
+ Đoạn 5:
 - ấn tượng chung: thuộc một cách rất tự nhiên bài ca dao.
3. Ghi nhớ:
a. Khái niệm: sgk (147)
b. Bố cục:
 + Mở bài:
 - Giới thiệu t/g, t/p, h/cảnh tiếp xúc với t/p.
 - Nêu cảm nghĩ chung về t/p.
 + Thân bài:
 Nêu những cảm xúc, suy nghĩ do t/p gợi lên (nội dung, nghệ thuật, nhân vật... trong t/p)
+ Kết bài: ấn tượng chung về t/p.
c. Yêu cầu làm văn b/c về TPVH:
- Đọc kĩ TP để hình thành cảm xúc từ những h/a, chi tiết gây ấn tượng sâu sắc nhất.
- Từ cảm xúc ấy phát huy trí tưởng tượng, liên tưởng, hồi tưởng và rút ra những suy nghĩ về ý nghĩa của TP.
C.Luyện tập(13’)
-Hs đọc bài thơ Cảnh khuya.
-Để viết được cảm nghĩ về bài thơ này thì cảm nghĩ của người viết phải bắt nguồn từ đâu ? Từ cái gì ?
-Để viết được cảm nghĩ về bài thơ này thì cảm nghĩ của người viết phải bắt nguồn từ đâu ? Từ cái gì ?
II. Luyện tập
1. Bài 1 (148 ): Cảm nghĩ về bài Cảnh khuya của HCM.
Cảm xúc của ng viết bắt nguồn:
-Từ cảm nhận mới mẻ, hấp dẫn (câu 1 ).
-Từ những hình ảnh quấn quýt sinh động (câu 2 ).
-Từ sự hài hoà giữa cảnh và người(câu 3)
-Từ tâm hồn cao cả của Bác Hồ (câu 4)
2. Bài 2 (148 ): Dàn ý bài p.biểu c.nghĩ về bài thơ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê.
a. MB: Giới thiệu tp (Thể loại, đề tài, tác giả)
-Giới thiệu ngắn gọn h.cảnh s.tác bài thơ.
-Nêu cảm nhận chung về tp: Nỗi ngạc nhiên, buồn, cô đơn của nhà thơ già sau bao nhiêu năm xa quê nay mới trở về thăm quê nhà.
b. TB: Nêu cảm xúc, suy nghĩ do tp gợi ra.
-Tưởng tượng, suy ngẫm về 2 câu thơ đầu.
-Tưởng tượng, suy ngẫm về 2 câu thơ cuối.
c. KB: Khẳng định lại tình yêu quê hương da diết của nhà thơ.
D.Củng cố(1’) Khái niệm, cách làm, bố cục.
E.Hướng dẫn về nhà(1’)
 - Nắm kiến thức. Hoàn thiện dàn ý.
 - Viết bài PBCN cho đề bài đã lập.
 - Chuẩn bị: Viết bài TLV số 3.