Giáo án môn Lý 7 tiết 5: Ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng

Ngày soạn: 27/9/09
Ngày giảng: 28/9/09
Tiết 5: ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng
I. Mục tiêu
- Kiến thức: Nêu được tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng. Biết cách vẽ ảnh của một vật đặt trước gương phẳng. 
- Kĩ năng: Làm TN tạo ra được ảnh của vật qua gương phẳng và xác định được vị trí của ảnh để nghiên cứu tính chất ảnh của gương phẳng. Vẽ được ảnh của một vật đặt trước gương phẳng. 
- Thái độ: Nghiêm túc khi nghiên cứu một hiện tượng trừu tượng.
 II. Đồ dùng dạy học
- GV : Bảng phụ các kết luận
- HS : Mỗi nhóm: 1gương phẳng có giá đỡ, 1 tấm kính trong, 2 quả pin tiểu, 1 tấm gỗ phẳng.
 III. phương pháp
- PP đặt và giải quyết vấn đề, thí nghiệm, nhóm
IV. tổ chức giờ học
1. Khởi động 
- Mục tiêu: Kiểm tra bài cũ, tổ chức tình huống học tập
- Thời gian: 8 phút
- Đồ dùng dạy học: Bảng phụ, thước, phấn
- Cách tiến hành:
*Kiểm tra bài cũ
HS1: Phát biểu định luật phản xạ ánh sáng. Xác định tia tới:
HS2: Chữa bài tập 4.2 và vẽ trường hợp a bài tập 4.3 (SBT)
*Tổ chức tình tình huống học tập
- Yêu cầu HS đọc câu chuyện phần mở bài.
- GV: Cái mà bé Lan nhìn thấy là ảnh của tháp trên mặt nước phẳng như gương. ảnh tạo bởi gương phẳng có tính chất gì chúng ta cùng nghiên cứu.
2. Hoạt động 1: Tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng
- Phương pháp: Hoạt động nhóm, thí nghiệm
- Mục tiêu: Nêu được tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng. Biết cách vẽ ảnh của một vật đặt trước gương phẳng. 
 Làm TN tạo ra được ảnh của vật qua gương phẳng và xác định được vị trí của ảnh để nghiên cứu tính chất ảnh của gương phẳng. 
- Thời gian: 25 phút
- Đồ dùng dạy học: Mỗi nhóm: 1gương phẳng có giá đỡ, 1 tấm kính trong, 2 quả pin tiểu, 1 tấm gỗ phẳng.
- Cách tiến hành:
Hoạt động của học sinh
Trợ giúp của giáo viên
I. Tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng.
1. ảnh của vật tạo bởi gương phẳng có hứng được trên màn chắn không?
- HS làm việc theo nhóm, bố trí TN như H5.2 (gương phẳng vuông góc với tờ giấy).
- HS đưa ra dự đoán.
- HS làm TN kiểm tra và rút ra kết luận:
ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng không hứng được rên màn chắn gọi là ảnh ảo.
2. Độ lớn của ảnh có bằng độ lớn của vật không?
- HS dự đoán độ lớn ảnh của quả pin so với độ lớn của quả pin.
- HS: không vì đưa thước ra sau gương phẳng thì không nhìn thấy.
- HS: ta vừa nhìn thấy ảnh của mình vừa nhìn thấy các vật ở bên kia cửa kính.
- HS làm TN theo nhóm, quan sát và rút ra kết luận:
Độ lớn của ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng bằng độ lớn của vật.
3. So sánh khoảng cách từ một điểm của vật đến gương và khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến gương
- HS đưa ra các phương án so sánh.
- Tiến hành TN, đếm số ô vuông từ ảnh của quả pin 1 đến gương. Từ đó so sánh khoảng cách từ quả pin đến gương và khoảng cách từ ảnh của nó đến gương.
- Cách 2: đo AH và AH’, kiểm tra AH’ vuông góc với MN bằng ê ke.
- Kết luận: Điểm sáng và ảnh của nó tạo bởi gương phẳng cách gương một khoảng bằng nhau.
- GV hướng dẫn HS làm TN để quan sát ảnh của một quả pin trong gương phẳng.
- ảnh của vật tạo bởi gương phẳng có hứng được trên màn chắn không?
- Yêu cầu HS làm TN kiểm tra và rút ra kết luận.
- Yêu cầu HS dự đoán độ lớn ảnh của quả pin so với độ lớn của quả pin..
- GV: để kiểm tra dự đoán ta có thể dùng thước đo không?
- Yêu cầu HS nhớ lại: khi nhìn vào cửa kính thì quan sát thấy gì?
- GV: từ đó yêu cầu HS đưa ra cách TN kiểm tra. (Chú ý để quả pin 1 về phía sáng, phía bên kia tấm kính càng tối càng dễ nhìn thấy ảnh. Di chuyển quả pin 2 trùng khít với ảnh của quả pin 1. Từ đó so sánh ảnh của quả pin 1 với quả pin 2 và rút ra kết luận)
- Yêu cầu HS nêu phương án so sánh.
- GVhướng dẫn HS bố trí TN: Đặt tấm kính trên tờ giấy kẻ sẵn các ô vuông, đặt quả pin 2 cách tấm kính 2 ô vuông. Đếm số ô vuông từ quả pin 2 (ảnh của pin 1) đến gương. So sánh.
- Cách 2: làm như SGK.
- Tổ chức cho HS thảo luận kết quả để rút ra kết luận.
* Tích hợp: Gương phẳng là một phần của mặt phẳng, phản xạ được ánh sáng được sử dụng rộng rãi trong trang trí nội thất, các biển báo hiệu giao thông, các vạch chỉ đường (Phản quang), hay các mặt hồ trong xanh ngoài tác dụng với nông nghiệp còn có tác dụng điều hoà khí hậu tạo ra môi trường trong lành.
*Kết luận:
Điểm sáng và ảnh của nó tạo bởi gương phẳng cách gương một khoảng bằng nhau.
3. Hoạt động 2: Giải thích sự tạo thành ảnh bởi gương phẳng
- Phương pháp: vấn đáp
- Mục tiêu: Vẽ được ảnh của một vật đặt trước gương phẳng. 
- Thời gian: 5 phút
- Đồ dùng dạy học: Thước, phấn
- Cách tiến hành:
Hoạt động của học sinh
Trợ giúp của giáo viên
II. Giải thích sự tạo thành ảnh bởi gương phẳng.
- HS vẽ tiếp vào H5.4:
+ Vẽ ảnh S’ dựa vào t/c ảnh qua gp.
+ Vẽ 2 tia phản xạ I R; KM theo định luật phản xạ ánh sáng.
+ Kéo dài I R; KM gặp nhau tại S’.
+ Mắt đặt trong khoảng IR và KM sẽ nhìn thấy S’.
- Kết luận: Ta nhìn thấy ảnh ảo S’ vì các tia phản xạ lọt vào mắt có đường kéo dài đi qua ảnh S’ (không hứng được trên màn chắn)
- GV giới thiệu: ảnh của một vật là tập hợp ảnh của tất cả các điểm trên vật
- Yêu cầu HS hoàn thành câu C4: vẽ tiếp vào H5.4 (Dùng định luật phản xạ hoặc dùng tính chất ảnh).
 S N R
 S’
- Kết luận cần nhấn mạnh: Các tia phản xạ lọt vào mắt có đường kéo dài qua ảnh S’ vì thế không hứng được S’ trên màn chắn.
*Kết luận: Ta nhìn thấy ảnh ảo S’ vì các tia phản xạ lọt vào mắt có đường kéo dài đi qua ảnh S’ (không hứng được trên màn chắn)
 ảnh của một vật là tập hợp ảnh của tất cả các điểm trên vật
4. Hoạt động 3: Vận dụng
- Phương pháp: Vấn đáp
- Mục tiêu: Nêu được tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng. Biết cách vẽ ảnh của một vật đặt trước gương phẳng. 
 Làm TN tạo ra được ảnh của vật qua gương phẳng và xác định được vị trí của ảnh để nghiên cứu tính chất ảnh của gương phẳng. 
 Vẽ được ảnh của một vật đặt trước gương phẳng. 
- Thời gian: 5 phút
- Đồ dùng dạy học: thước phấn
- Cách tiến hành:
Hoạt động của học sinh
Trợ giúp của giáo viên
III. Vận dụng
- HS vẽ vào vở bằng bút chì (nếu sai còn sửa). Từ đó nhận xét cách vẽ.
- Thảo luận chung ở lớp để thống nhất câu trả lời C6: Đỉnh tháp ở xa đất nên ảnh của đỉnh tháp cũng ở xa đất, ở phía bên kia gương phẳng tức là ở dưới mặt nước.
- Yêu cầu áp dụng tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng vẽ ảnh của AB (C5).
- Yêu cầu HS giải đáp thắc mắc của Lan.
5. Tổng kết và hướng dẫn học ở nhà ( 2 phút)
 - Yêu cầu HS nhắc lại kiến thức đã học trong bài.
 - Đọc mục: Có thể em chưa biết (nếu còn thời gian).
 - Học bài và làm bài tập 5.1-5.4 (SBT).
 - Chép mẫu báo cáo thực hành ra giấy (SGK/trang 19).