Giáo án môn Vật lý 7 Bài 1: Nhận biết ánh sáng – nguồn sáng và vật sáng

Tuần 01 tiết 0 1
Ngày soạn:. . ./ ../.
Ngày dạy://.
 BÀI 1: NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG 
 – NGUỒN SÁNG VÀ VẬT SÁNG
I - MỤC TIÊU:
Khẳng nosh được rằng ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta và ta nhìn thấy các vật khi có ánh sáng từ các vật đó truyền vào mắt ta.
Phân biệt được nguồn sáng và vật sáng.
II- CHUẨN BỊ:
Đối với mỗi nhóm học sinh: Một hộp kín trong đó có dán sẵn một mảnh giấy trắng; bóng đèn pin được gắn trong hộp như hình 1.2a SGK; pin; dây nối; công tắc. Nhóm trưởng nhận dụng cụ và giao lại cho giáo viên cuối tiết học.
III - HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1 - Ổn định lớp( 1’): Lớp trưởng báo cáo sĩ số.
2 - Kiểm tra bài cũ: ( Không )
3 - Giảng bài mới:
Giáo viên tổ chức các hoạt động
Hoạt động của học sinh
Ghi bảng
HĐ1: (3’) Tổ chức tình huống học tập.
Ở hình 1.1 bạn học sinh có nhìn thấy ánh sáng trực tiếp từ bóng đèn pin phát ra không ?
Có khi nào mở mắt mà ta không nhìn thấy vật để trước mắt không ?
Khi nào ta mới nhìn thấy một vật ?
Để có câu trả lời đúng, chúng ta cùng nghiên cứu nội dung bài học 1. Giáo viên ghi bảng.
HĐ2: (3’) Khi nào ta nhận biết được ánh sáng ?
Giáo viên bật đèn pin và để ở 2 vị trí: để ngang trước mặt giáo viên và để chiếu về phía học sinh.
HĐ3: ( 10’) Khi nào mắt ta nhận biết được ánh sáng ?
Trong các câu hỏi sau đây, trường hợp nào mắt ta nhận biết có ánh sáng ?
Ban đêm đứng trong phòng có cửa sổ đóng kín,không bật đèn, mở mắt.
Ban đêm đứng trong phòng có cửa sổ đóng kín, bật đèn, mở mắt.
Ban ngày, đứng ngoài trời, mở mắt.
Ban ngày,đứng ngoài trời, mở mắt, lấy tay che kín mắt.
C1. Trong những trường hợp mắt ta nhận biết được ánh sáng , có điều kiện gì giống nhau ?
Vậy khi nào ta nhìn thấy một vật ?
Giáo viên ghi bảng.
HĐ4: ( 10’) Điều kiện nào ta nhìn thấy một vật ?
Cho học sinh đọc mục II, làm thí nghiệm, thảo luận và trả lời câu hỏi C2. Sau đó thảo luận chung để rút ra kết luận.
C2: Cho học sinh thí nghiệm như hình 1.2a; 1.2b.
a. Đèn sáng.
b. Đèn tắt.
Giáo viên cho học sinh nhận xét: Vì sao lại nhìn thấy mảnh giấy trong hộp khi bật đèn ?
Cho học sinh nêu kết luận và giáo viên ghi bảng.
Chúng ta nghiên cứu tiếp nội dung III
HĐ5: (15’) Phân biệt nguồn sáng và vật sáng.
 Yêu cầu học sinh nhận xét sự khác nhau giữa dây tóc bóng đèn đang sáng và mảnh giấy trắng.
Thông báo từ mới: Nguồn sáng, vật sáng.
C3: Ở thí nghiệm hình 1.2a; 1.2b vật nào tự phát ra ánh sáng, vật nào hắt lại ánh sáng do vật khác chiếu tới ?
HĐ6: (2’) Vận dụng.
C4: Tranh luận phần mở bài, bạn nào đúng? Vì sao ?
C5:Trong thí nghiệm ở hình 1.1, nếu ta thắp một nắm hương để cho khói bay lên ở phía trước đèn pin, ta sẽ nhìn thấy một vệt sáng từ đèn phát ra xuyên qua khói. Giải thích vì sao ? Biết rằng khói gồm các hạt nhỏ li ti bay lơ lửng.
Tùy câu trả lời của học sinh. 
Học sinh nhận xét và trả lời.
( Thí nghiệm cho thấy: Kể cả khi đèn pin bật sáng có khi ta cũng không nhìn thấy được ánh sáng từ bóng đèn pin phát ra )
( Không có ánh sáng truyền vào mắt )
(Có ánh sáng truyền vào mắt )
//
( Không có ánh sáng truyền vào mắt )
C1: Học sinh tự đọc SGK, thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi C1. Cả lớp thảo luận chung và rút ra kết luận.
 (H 1.2a)
 C3: Dây tóc bóng đèn tự nó phát ra ánh sáng gọi là nguồn sáng.
 Mảnh giấy trắng hắt lại ánh sáng từ đèn chiếu vào nó gọi là vật sáng.
Hs : Thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi từ C4 – C5 . 
I.Nhận biết ánh sáng.
Quan sát thí nghiệm :
C1 : Điều kiện giống nnhau là phải có ánh sáng truyền vào mắt ta .
Kết luận :
Mắt ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta.
II.Nhìn thấy một vật.
C2 :
Kết Luận :
Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng truyền từ vật đó đến mắt ta.
III.Nguồn sáng và vật sáng.
C3: 
Kết luận : 
Dây tóc bóng đèn tự nó phát ra ánh sáng gọi là nguồn sáng.
 Mảnh giấy trắng hắt lại ánh sáng từ đèn chiếu vào nó gọi là vật sáng.
C4: Bạn Thanh đúng. Vì tuy đèn có bật sáng nhưng không chiếu thẳng vào mắt ta, không có ánh sáng từ đèn truyền vào mắt ta nên ta không nhìn thấy ánh sáng trực tiếp từ đèn.
C5: Khói gồm nhiều hạt nhỏ li ti . Các hạt khói được đèn chiếu sáng trở thành các vật sáng. Các vật sáng nhỏ li ti xếp gần nhau tạo thành một vệt sáng mà ta nhìn thấy được.
4.Củng cố:
- Cho học sinh nhắc lại nội dung ghi nhớ .
- Bài tập : 
Những trương hợp thực tế nào sau đây mà mắt ta không nhìn thấy được vật?
A / Ban đêm đứng trong phòng có cửa gỗ kín , mở mắt , không bật đèn .
B / Ban đêm , đứng trong sân trường , mở mắt , trời không trăng , không có ánh đèn .
C / Ban ngày , dứng trong sân trường , lấy miếng bìa dày che sát mắt . 
D / Cả A , B , C đều đúng . 
5 . Dặn dò:
 Học thuộc lòng nội dung ghi nhớ. Làm các bài tập ở nhà: 1.1; 1.2; 1.3; trang 3 sách bài tập Vật lieu 7. Xem trước nội dung bài học 2 chuẩn bị cho tiết học sau.
THÔNG TIN THAM KHẢO
	Ánh sáng sau khi truyền vào mắt qua lỗ con ngươi sẽ tác động vào đầu các dây thần kinhthị giác cho ta cảm giác sáng. 
	Ánh sáng không chỉ truyền được trong môi trường trong suốt mà còn truyền được trong chân không
	Ánh sáng là một dạng của năng lượng , nó được tạo ra bởi 2 quá trình : nóng sáng và phát quang. Nóng sáng là sự phát ra áng sáng bởi vật nóng, phát quang là sự phát ra áng sáng không dùng nhiệt .
	Hầu hết ánh sáng đến với chúng ta bắt nguồn từ mắt trời . Ánh sáng được tạo ra bởi Mặt trời bởi sự nóng sáng . Ánh sáng di chuyển trong không gian với tốc độ 300.000 km/s
GIẢI BÀI TẬP SBT :
	1.1 Chọn C. Vì có ánh sáng truyền vào mắt ta
	1.2 Chọn B. Vỏ chai sáng chói dưới trời nắng
	1.3 Vì không có ánh sáng chiếu lên mảnh giấy, do đó không có ánh sáng bị mảnh giấy hắt lại 	truyền vào mắt ta
	1.4 Vì ta nhìn thấy các vật sáng ở xung quanh miếng bìa đen do đó phân biệt được miếng bìa đen	với các vật ở xung quanh
	1.5 Gương đó không phải là nguồn sáng vì nó không tự phát ra ánh sángmà chỉ hắt lại ánh sáng chiếu vào nó