Giáo án môn Vật lý lớp 7 tiết 11: Nguồn âm

Ngày soạn : 20/10/2008
Ngày dạy : 22/10/2008
CHƯƠNG II : ÂM HỌC
TIẾT 11 : NGUỒN ÂM
I . Mục tiêu.
1 . Kiến thức : Sau bài này, giáo viên giúp HS :
Nhận biết được nguồn âm.
Biết được đặc điểm chung của nguồn âm.
2 . Kĩ năng :
Làm thí nghiệm tìm hiểu đặc điểm chung của nguồn âm.
3 . Thái độ : 
Học tập nghiêm túc, yêu thích môn học.
II . Chuẩn bị.
1 . Giáo viên :
Tìm hiểu kĩ nội dung bài 10 sgk.
Đối với các nhóm : 1 búa cao su, 1 âm thoa, 1 trống có giá đỡ.
2 . Học sinh :
Đọc và tìm hiểu trước nội dung bài 10 sgk.
III . Hoạt động dạy và học.
1 . Ổn định :
2 . Bài mới :
Hoạt động học của trò
Trợ giúp của giáo viên
Hoạt động 1 : Tổ chức tình huống học tập.
- Lắng nghe.
- Lắng nghe.
Hoạt động 2 : Nhận biết nguồn âm.
- Đọc C1.
- Giữ im lặng và lắng nghe những âm phát ra ở đâu.
+ Trả lời câu hỏi của GV.
- Lắng nghe, tiếp thu.
- Kể tên một số nguồn âm, hoàn thành C2 theo yêu cầu của GV.
- Lắng nghe.
Hoạt động 3 : Tìm hiểu đặc điểm chung của nguồn âm.
- Đọc thí ngiệm 1.
- Lắng nghe.
- Làm thí nhgiệm, tìm hiểu và trả lời C3 theo hướng dẫn của GV.
+ C3 . Thấy sợi dây cao su rung động và nghe được âm do sợi dây cao su phát ra.
+ Trả lời câu hỏi của GV.
- Đọc thí nghiệm 2.
- Làm thì nghiệm theo hướng dẫn của GV. 
+ C4. Mặt trống phát ra âm, mặt trống có rung động.
Có thể kiểm tra sự rung động của mặt trống bằng nhiều cách : cho một vật nhẹ lên mặt trống ta thấy vật đó bật lên bật xuống, điều đó chứng tỏ mặt trống có rung động.
- Lắng nghe.
+ Trả lời câu hỏi của GV.
- Lắng nghe,tiếp thu.
- Đọc thí nghiệm 3.
- Quan sát, lắng nghe.
- Làm thí nghiệm theo nhóm, thảo luận trả lời các câu hỏi của GV.
+ C5. Âm thoa có dao động, có thể kiểm tra sự dao động của âm thoa bằng cách : đặt một vật nhẹ lên nhánh của âm thoa, ta thấy vật đó bật lên, bật xuống liên tục trên nhánh của âm thoa. Điều đó chứng tỏ âm thoa có dao động.
+ Kết luận : Khi phát ra âm, các vật đều dao động.
- Lắng nghe.
Hoạt động 4 : Vận dụng – Tổng kết.
- Trả lời các câu C6, C7, C8, C9 theo hướng dẫn của GV.
+ Trả lời câu hỏi của GV.
- Đọc ghi nhớ bài.
- Đọc mục có thể em chưa biết.
- Lắng nghe.
- GV giới thiệu các kiến thức trọäng tâm của chương.
- GV giới thiệu : Hàng ngày, chúng ta thường nghe tiếng nói, tiếng cười, tiếng đàn nhạc chúng ta sống trong thế giới âm thanh. Vậy các em có biết âm thanh được tạo ra như thế nào không? Bài hôm nay sẽ giúp các em hiểu về điều này.
- Yêu cầu 1HS đọc C1.
- Yêu cầu cả lớp giữ im lặng và lắng nghe xem những âm phát ra ở đâu.
+ H : Em nghe được những âm phát ra ở đâu?
- GV chốt lại : Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
- Yêu cầu HS kể tên một số nguồn âm, hoàn thành C2.
- Nguồn âm có chung đặc điểm gì? Chúng ta cùng tìm hiểu qua phần 2.
- Yêu cầu 1HS đọc thí ngiệm 1.
- GV giới thiệu vị trí cân bằng của sợi dây cao su.
- Cho HS làm thí nghiệm, tìm hiểu và trả lời C3.
+ H : Em nhìn thấy sợi dây cao su như thế nào và em nghe được gì?
+ Khi sợi dây cao su không còn rung động, ta còn nghe được âm do sợi dây cao su phát ra không?
- Yêu cầu HS đọc thí nghiệm 2.
- GV hướng dẫn HS tiến hành thí nghiệm trả lời C4.
+ H : Trong thí nghiệm vừa rồi, vật nào phát ra âm? Vật đó có rung động không? Kiểm tra bằng cách nào?
- GV nhận xét.
+ H : Khi mặt trống không còn rung động em còn nghe được âm do mặt trống phát ra không?
- GV thông báo về khái niệm dao động.
- Yêu cầu HS đọc thí nghiệm 3.
- GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm tìm hiểu hiện tượng hoàn thành C5.
- Cho HS các nhóm làm thí nghiệm trả lời câu hỏi :
+ H : Âm thoa có dao động không? Nhận biết sự dao động của âm thoa bằng cách nào?
+ H : Khi âm thoa không còn dao động ta còn nghe được âm do âm thoa phát ra không?
- GV nhận xét.
+ Từ những thí nghiệm trên, em rút ra kết luận gì?
- GV nhận xét và chốt lại về đặc điểm chung của nguồn âm.
- GV hướng dẫn HS trả lời các câu C6, C7, C8, C9.
+ H : Nguồn âm là gì? Nguồn âm có chung đặc điểm như thế nào?
- Yêu cầu 1 HS đọc ghi nhớ bài.
- Yêu cầu 1 HS đọc mục có thể em chưa biết.
- Về nhà học bài, làm các bài tập trong SBT, xem trước nội dung bài 11 sgk.
Nội dung ghi bảng :
CHƯƠNG II : ÂM HỌC
TIẾT 11 : NGUỒN ÂM
I . Nhận biết nguồn âm.
C1.
Những vật phát ra âm được gọi là nguồn âm.
C2. Một số nguồn âm là : mặt trống, mặt chiêng, dây đàn
II . Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
Thí nghiệm 1 : sgk.
C3. Sợi dây cao su rung động và phát ra âm.
Thí nghiệm 2 : sgk.
C4. Mặt trống dao động và phát ra âm.
Khái niệm dao động : sgk.
Thí nghiệm 3 : sgk.
C5. Âm thoa có dao động, kiểm tra âm thoa dao động bằng nhiều cách.
Kết luận : Khi phát ra âm các vật đều dao động.
III . Vận dụng.
C6 , C7 , C8 
C9. Khi gõ : Thành ống và nước trong ống dao động phát ra âm.
	Khi thổi : Cột không khí trong ống dao động phát ra âm.
Ghi nhớ : sgk.
Rút kinh nghiệm :