Giáo án Ngữ Văn 7 - Năm học 2009 - 2010

TIẾT 1: CỔNG TRƯỜNG MỞ RA 
(Lý Lan) 
 Ngµy so¹n: 23/08/2009
A. Mục tiêu bài học: Giúp học sinh: 
Cảm nhận và hiểu được những tình cảm cao đẹp của người mẹ đối với con nhân ngày khai trường.
Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời của mỗi con người.
B. Tiến trình lên lớp: 
1. Ổn định lớp 
2. Kiểm tra bài cũ 
GV kiĨm tra viƯc chuÈn bÞ s¸ch vë vµ so¹n bµi ë nhµ cđa HS.
3. Bài mới: 
GV giới thiệu bài mới: Trong quãng đời đi học, hầu như ai cũng trải qua ngày khai trường đầu tiên. Nhưng ít ai để ý xem trong đêm trước ngày khai giảng ấy mẹ mình đã làm gì và nghĩ những gì? Để giúp các em hiểu thêm tấm lòng thương yêu, tình mẫu tử sâu nặng của ng­êi mẹ đối với con và vai trò lo lớn của nhà trường đối với cuộc sống của mỗi con người như thế nào? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu điều ®ã. 
 Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS
Néi dung kiÕn thøc 
GV: h­íng dÉn HS ®äc vµ ®äc mÉu 
HS: ®äc v¨n b¶n
? Cho biết văn bản này thuộc thể loại gì? (VB
nhật dụng) 
? Em hãy nhắc lại thế nào là VB nhật dụng? 
HS: Lµ văn bản đề cập tới những nội dung có tính chất cập nhật, đề tài có tính chất thời sự đồng thời là những vấn đề xã hội có ý nghĩa lâu dài.
GV: Kh¸i qu¸t l¹i kiÕn thøc vỊ v¨n b¶n nhËt dơng.
HS đọc VB. 
? V¨n b¶n nµy ®Ị cËp ®Õn vÊn ®Ị g×? 
HS: tr×nh bµy GV kh¸i qu¸t: V¨n b¶n viÕt vỊ mät ®ªm kh«ng ngđ ®­ỵc trong ®ªm ®Çu tiªn tr­íc ngµy khai tr­êng cđa con.
GV: Hướng dẫn HS tìm hiểu VB
? Hoàn cảnh nào đã làm nảy sinh tâm trạng của người mẹ và đứa con? 
- Đêm trước ngày khai trường của con, mẹ không ngủ được ...
? Tìm những từ ngữ trong VB biểu hiện rõ tâm trạng của hai mẹ con? 
HS: -Con: Thanh thản, môi hé mở, thỉnh thoảng chụm lại như đang mút kẹo...
 - Mẹ: Trằn trọc không ngủ được nghĩ về ngày khai trường đầu tiên của con mình...
? Em hãy tưởng tượng và mô tả lại tâm trạng của hai mẹ con trong đêm đó? 
? Qua các chi tiết trên em có nhận xét gì về tâm trạng của hai mẹ con? 
- §Ĩ kh¾c ho¹ t©m tr¹ng hai mĐ con tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật
 -HS: - Nghệ thuật tương phản 
-HS thảo luận: Tại sao người mẹ lên giường mà vẫn trằn trọc không ngủ? 
GV gợi ý: 	- Lo lắng cho con 
	- Ký ức tuổi thơ sống lại 
? Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường để lại ấn tượng sâu đậm trong tâm hồn mẹ? 
- Cứ nhắm mắt lại... dài và hẹp.
- Cho nên ấn tượng... bước vào 
? Tại sao ngày khai trường vào lớp 1 của con lại in dấu ấn trong tâm hồn người mẹ như vậy? (HS thảo luận) 
? Hãy hồi tưởng lại ngày khai trường đầu tiên vào lớp 1 của mình và kể cho các bạn nghe?
? Từ dấu ấn ngày khai trường đầu tiên của con điều mà mẹ mong muốn cho con ở đây là gì?
 - HS: Mẹ mong muốn nhẹ nhàng... bâng khuâng, xao xuyến à kỷ niệm đẹp về ngày khai trường
? Qua việc tìm hiểu trên em thấy người mẹ là người ntn? 
Thương yêu con
Lo lắng cho con
Mong muốn cho con được sung sướng.
*GV: Kh¸i qu¸t vµ chèt kiÕn thøc
? Trong văn bản có phải mẹ đang nói trực tiếp với con không? Theo em người mẹ đang tâm sự với ai? Cách viết này có tác dụng gì? 
 -HS: Nói với chính mình à nổi bật tâm trạng, khắc họa tâm tư, tình cảm
HS theo dõi phần tiếp theo.
? Câu văn nào nói lên vai trò, tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ? 
 -HS: Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm...
? Câu này có tác động ntn tới việc học hành của mỗi học sinh? 
? Kết thúc bài văn ntn mẹ nói: “Đi đi con... mở ra”. Em nghĩ gì về câu nói của người mẹ? Đến bây giờ em học tới lớp 7 em hiểu thế giới kì diệu ấy là gì? Nó ntn? (HS thảo luận) 
 -HS: Vai trò của nhà trường mang lại cho mỗi con người sau này: Tri thức, tình cảm, tư tưởng, đạo lý, tình bạn, tình thầy trò... 
? Theo em điều mà tác giả muốn nói tới trong VB này là gì?
? Ỹu tè nghƯ thuËt mµ em häc tËp ®­ỵc tõ c¸ch kĨ chuþƯn cđa t¸c gi¶?
- HS tr¶ lêi GV chèt kiÕn thøc.
HS đọc ghi nhớ trang 9. 
GV: Có thể nói văn bản này là bài ca hi vọng về con cái và nhà trường.
Là bài ca về tình mẫu tử thiêng liêng, cao cả. 
GV: Có thể cho HS phát biểu bằng miệng hoặc đọc đoạn văn đã chuẩn bị ở nhà. 
GV: Khẳng định lại tình thương yêu con sâu sắc của các bà mẹ.
GV: Có thể cho HS phát biểu bằng miệng hoặc đọc đoạn văn đã chuẩn bị trước ở nhà.
GV nhận xét lời phát biểu có chân thành, xúc động, sâu lắng không? 
à Khẳng định lại tình thương yêu sâu sắc của các bà mẹ
 I.Đọc -hiểu chú thích 
 1.: §äc 
 2. T×m hiĨu chĩ thÝch;
ThĨ lo¹i: V¨n b¶n nhËt dơng
 Trích từ báo “yêu trẻ” số 116, TP.HCM ngày 1/9/2000
GV: H­íng dÈn HS t×m hiĨu mét sè tõ khã: 1, 2, 3, 10...
. 
II. Tìm hiểu văn bản
1.Tâm trạng của người mẹ và đứa con: 
-Con: Thanh thản, nhẹ nhàng... -> vô tư 
-Mẹ: Thao thức, trằn trọc, suy nghĩ miên man, hồi hộp, sung sướng, hi vọng, t­ëng t­ỵng... à không ngủ được
Þ Tình mẫu tử thiêng liêng, cao cả 
-T×nh yªu th­¬ng v« bê bÕn vµ sù lo l¾ng, hi sinh cđa ng­êi mĐ dµnh cho con. 
2.Tầm quan trọng của nhà trường với thế hệ trẻ 
-Không được phép sai lầm trong giáo dục. 
-Giáo dục thế hệ trẻ cho tương lai.
Þ Giáo dục rất quan trọng, lớn lao.
III. Tỉng kÕt:
* Ghi nhớ... SGK/9 
IV. Luyện tập 
Em hãy nhớ lại ngày đầu tiên đi học và viết thành một đoạn văn. Em có cho rằng trong quãng đời HS, đó là ngày để lại ấn tượng sâu đậm nhất hay không? 
4. Củng cố: 
-Cho HS đọc lại đoạn từ “thực sự... bước vào”.
-HS đọc lại ghi nhớ 
-Theo em: Em sẽ làm gì để đền đáp lại tình cảm của mẹ dành cho em.
5. Dặn dò: 
Học ghi nhớ trang 9.
Làm tiếp BT2
Chuẩn bị bài: Mẹ tôi 
Đọc nhiều lần, lưu ý từ ghép Hán Việt trong chú thích
Tóm tắt dàn ý.
 So¹n bµi “ MĐ T«i ”
TIẾT 2: 
MẸ TÔI 
(Ét -môn-đô-đơ-A-mi-xi) 
 Ngµy so¹n : 25/08/2009
A. Mục đích yêu cầu : Giúp học sinh: 
Hiểu được tác dụng lời khuyên của bố về lỗi của một đứa con đối với mẹ.
Hiểu và thấm thía những tình cảm thiêng liêng, sâu nặng của cha mẹ đối với con cái. 
B. Tiến trình lên lớp: 
1. Ổn định lớp 
2. Kiểm tra bài cũ 
? Tóm tắt ngắn gọn VB “Công trường mở ra”.
? Bài học sâu sắc nhất nhất mà em rút ra từ VB này là gì? 
3. Bài mới: 
GV: giới thiệu bài mới: Em đã bao giờ phạm lỗi với mẹ chưa? Đó là lỗi ntn? Sau khi phạm lỗi em có suy nghĩ gì? 
HS: Trả lời à.GV dÉn d¾t vµo bµi míi 
 Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS
 KiÕn thøc c¬ b¶n 
-GV h­íng dÉn : §äc giäng nhĐ nhµng, t×nh c¶m chĩ ý thĨ hiƯn ®­ỵc t©m tr¹ng cđa ng­êi bè.
-GV ®äc mÉu gäi HS ®äc bµi.
- Em h·y tr×nh bµy nh÷ng hiĨu biÕt cđa m×nh vỊ t¸c gi¶ vµ xuÊt xø v¨n b¶n?
- HS tr×nh bµy GV chèt kiÕn thøc.
- GV h­íng dÉn HS t×m hiĨu c¸c chĩ thÝch: 1,2,4,6,7,8,9 vµ10.
- GV hướng dẫn HS tìm hiểu văn bản.
? Nguyên nhân nào khiến người bố phải viết thư cho En-ri-cô? 
- ? Em có đồng ý với cách làm của bố En-ri-cô không? V× sao?.
 -HS th¶o luËn tr×nh bµy theo suy nghÜ cđa m×nh GV nhËn xÐt.
 -
 -GV cã thĨ kÕt luËn ®ã lµ c¸ch lµm tÕ nhÞ ®Ĩ En – ri – c« ®ì c¶m thÊy xÊu hỉ.
 ?. Em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ th¸i ®é cđa bè En-ri-c«?
?. §ã lµ th¸i ®é nh­ thÕ 
? Lý do gì đã khiến ông thể hiện thái độ đó? 
 - ¤âng cảm thấy bất ngờ, hụt hẫng, không tưởng tượng được En-ri-cô lại có thái độ như vậy đối với mẹ.
? Tại sao thể hiện sự tức giận của mình mà bố lại gợi đến mẹ? Vậy bà mẹ là người ntn?
HS t×m nh÷ng chi tiÕt trong v¨n b¶n nãi vỊ t×nh yªu th­¬ng vµ sù ch¨m sãc cđa mĐ ®èi víi En-ri-c« .
 ? Từ hình ảnh người mẹ của En-ri-cô em có cảm nhận gì về tấm lòng của các bà mẹ nói chung? 
- HS tr×nh bµy c¶m nhËn cđa m×nh GV nhËn xÐt vµ kh¸i qu¸t:
- Thương con vô bờ bến, hi sinh tất cả vì con.
? Tõ t×nh th­¬ng con cđa ng­êi mĐ, tõ sù tøc giËn cđa ng­êi cha «ng ®· c¶nh tØnh En-ri-c« ®iỊu g×?
? Em có suy nghĩ gì trước những lời cảnh tỉnh của người cha?
GV b×nh thªm:Những lời nói của người cha thật chí lý, chí tình, thật sâu sắc, những gì đã mất đi thì vĩnh viễn không thể nào lấy lại được, đặc biệt đó lµ viƯc hçn l¸o ®èi víi bè mĐ nh÷ng ng­êi ®· sinh thµnh ra chĩng ta.
? Theo em điều gì đã khiến En-ri-cô xúc động vô cùng khi đọc thư bố. 
 ? Tr­íc c«ng lao sinh thµnh của mẹ dành cho En-ri-cô người bố đã khuyên con điều gì?
- Không bao giờ được nói nặng với mẹ.
- Con phải xin lỗi mẹ.
- Con hãy cầu xin mẹ hôn con.
? Em hiểu được điều gì qua lời khuyên nhủ của người bố? 
 - Đối với mẹ phải cố gắng đừng bao giờ làm điều sai khiến mẹ buồn lòng. Nếu làm sai phải biết nhận lỗi vì mẹ là người rất bao dung, sẵn sàng tha thứ mọi lỗi lầm của chúng ta biết thành khẩn nhận lỗi.
? Theo em, tại sao người bố không nói trực tiếp mà lại phải viết thư? 
 HS thảo luËn tr×nh bµy – GV nhËn xÐt vµ chèt:
- Tình cảm sâu sắc, tế nhị, kín đáo nhiều khi không nói trực tiếp được. Hơn nữa viết thư là chỉ nói riêng cho người mắc lỗi biết, không làm cho người mắc lỗi mất đi lòng tự trọng. Đây chính là bài học về cách ứng xử trong cuộc sống gia đình, nhà trường và xã hội. 
? Qua bức thư người cha viết em rút ra được bài học gì? 
- Hiểu công lao cha mẹ và làm nhiều việc tốt để đền đáp công lao đó.
? Từ trước đến nay em đã làm gì có lỗi với mẹ chưa? 
(HS liên hệ)
I. §äc – T×m hiĨu chĩ thÝch .
1. §äc :GV ®äc mÉu h­íng dÉn HS ®äc v¨n b¶n.
2. T¸c gi¶, t¸c phÈm:
- Ðt-m«n-®« ®¬ A- mi-xi(1846- 1908)lµ nhµ v¨n I-ta-li-a.
- ¤ng lµ t¸c gi¶ cđa nhiỊu cuèn s¸ch.
- V¨n b¶n MĐ T«i trÝch trong cuèn “Nh÷ng tÊm lßng cao c¶”.
3. Chĩ thÝch: 
II. Tìm hiểu văn bản
1. Nguyên nhân dẫn đến việc bố viết thư 
... Khi nói với mẹ tôi nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ. 
2. Thái độ của người cha đối với En-ri-cô 
-Sự hỗn láo của con như nhát dao đâm vào tim bố vậy.
-Bố không thể nén được cơn tức giận đối với con.
- Con hãy nhớ rằng tình thương yêu kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng  ...  xa. 
+ CÊu trĩc cđa thĨ th¬ song thÊt lơc b¸t trong b¶n dÞch Chinh phơ ng©m khĩc.
ChuÈn bÞ:
 TËp th¬ Chinh phơ ng©m.
 C. TiÕn tr×nh: 
 1. ỉn ®Þnh: 
 2. Bµi cị:
 ? §äc thuéc lßng bµi th¬ B¸nh tr«i n­íc. Cho biÕt bµi th¬ cã nh÷ng líp nghÜa nµo? §©u lµ nghÜa chÝnh cđa bµi th¬?
 3. Bµi míi: 
Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS
KiÕn thøc c¬ b¶n.
- HS ®äc chĩ thÝch sao sgk.
? Qua phÇn chĩ thÝch sao em h·y giíi thiƯu vỊ t¸c gi¶ ?
- Hs giíi thiƯu – Gv nhËn xÐt vµ chèt.
? Em h·y tr×nh bµy nh÷ng hiĨu biÕt cđa m×nh vỊ t¸c phÈm?
- Gv ®äc mÉu, h­íng dÉn HS ®äc ®o¹n th¬.
-§äc ch©m, giäng ®Ịu ®Ịu, buån buån, chĩ ý ng¾t nhÞp ®ĩng ®Ĩ thĨ hiƯn ®­ỵc t©m tr¹ng cđa nh©n vËt.
- Gäi 3 HS ®äc diÕn c¶m ®o¹n th¬.
- GV h­íng dÉn t×m hiĨu mét sè tõ khã: Hµm D­¬ng, Tiªu T­¬ng.
? T©m tr¹ng trong ®o¹n th¬ lµ t©m tr¹ng cđa ai? 
? §ã lµ t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo? 
? §Ĩ diƠn ®¹t t©m tr¹ng ®ã t¸c gi¶ sư dơng nh÷ng biƯn ph¸p nghƯ thuËt nµo?
? Ngoµi biƯn ph¸p ®èi xøng cßn cã biƯn ph¸p nghƯ thuËt nµo n÷a? 
? Nh÷ng biƯn ph¸p nghƯ thuËt Êy ®em l¹i hiƯu qu¶ g×?
? Qua t©m tr¹ng ®ã cđa ng­êi vỵ trỴ t¸c gi¶ cßn muèn ®Ị cËp ®Õn vÊn ®Ị g×?
- §äc vµ nªu yªu cÇu cđa bµi tËp 1.
- Hs tr×nh bµy – GV nhËn xÐt, bỉ sung.
I. H­íng dÉn ®äc hiĨu chung:
1. T¸c gi¶ vµ t¸c phÈm:
+ T¸c gi¶: §Ỉng TrÇn C«n sèng nưa ®Çu thÕ kØ XVIII. 
- Quª lµng Nh©n Mơc, Thanh Xu©n, Hµ Néi.
+ DÞch gi¶: §oµn ThÞ §iĨm ( 1705-1748).
- Quª lµng Giai Ph¹m, V¨n Giang, H­ng Yªn.
+ T¸c phÈm: Chinh phơ ng©m khĩc lµ khĩc ng©m cđa ng­êi thiÕu phơ cã chång ra trËn.
- Lµ kiƯt t¸c trong v¨n häc ViƯt Nam.
- ViÕt b»ng ch÷ H¸n, dÞch sang thĨ th¬ song thÊt lơc b¸t.
2. H­íng dÉn ®äc:
3. Chĩ thÝch:
II. H­íng dÉn ®äc hiĨu chi tiÕt:
- T©m tr¹ng cđa ng­êi phơ n÷ phong l­u cã chång lµ mét quan t­íng triỊu ®×nh ®i chinh chiÕn n¬i xa x«i.
+ §©y chØ lµ mét khĩc, mét ®o¹n biĨu hiƯn t©m tr¹ng kh¾c kho¶i, nhí mong, ¸i ng¹i ®ã.
+ PhÐp ®èi xøng: 
 - Chµng th× ®i – ThiÕp th× vỊ.
 - Câi xa m­a giã – Buång cị chiÕu ch¨n.
 - Ngo¶nh l¹i – tr«ng sang.
 - Tiªu T­¬ng – Hµm D­¬ng.
+ §iƯp tõ theo kiĨu b¾c cÇu: 
- Cïng, ch¼ng thÊy, thÊy, xanh xanh, ngµn d©u...
+ Sư dơng h×nh ¶nh mang ý nghÜa t­ỵng tr­ng: M©y biÕc, nĩi xanh, Tiªu T­¬ng, Hµm D­¬ng.
+ C©u hái tu tõ.
+ T¶ c¶nh ngơ t×nh.
=>DiƠn t¶ nçi ®au ®ín, nhí nhung cđa ng­êi vỵ trỴ trong c¶nh biƯt li, chång chinh chiÕn n¬i trËn m¹c. 
- Qua h×nh ¶nh, t©m r¹ng cđa ng­êi phơ n÷ t¸c gi¶ nh¨m lªn ¸n, tè c¸o chiÕn tranh phong kiÕn phi nghÜa, ph¶n nh©n ®¹o
- §ång thêi ®ã cịng lµ nçi kh¸t khao h¹nh phĩc , t×nh yªu løa ®oi cđa ng­êi phơ n÷ VN trong thÕ kØ 18
III. LuyƯn tËp: 
Bµi tËp 1.- HS ghi ®đ c¸c tõ chØ mµu xanh.
- Ph©n biƯt sù kh¸c nhau trong c¸c tõ chØ mµu xanh ®ã.
- HiƯu qu¶ cđa viƯc sư dơng c¸c tõ ng÷ ®Ĩ miªu t¶ cđa t¸c gi¶.
4.Cđng cè: 
-? Em thÊy bµi th¬ cã g× ®Ỉc biƯt vỊ néi dung vµ nghƯ thuËt?
 - HS tr¶ lêi – Gv hƯ thèng kiÕn thøc .
 - Gäi HS ®äc ghi nhí (sgk)
5. H­íng dÉn häc ë nhµ:
- Häc thuéc lßng ®o¹n th¬.
- S­u tÇm thªm c¸c bµi th¬ kh¸c ra ®êi vµo giai ®o¹n thÕ kØ 18.
- So¹n bµi: Qua §Ìo Ngang.
 TIẾT 27: 
 Quan hƯ tõ
 Ngµy so¹n: 19/10/2009
A. Mục tiêu bài học : Giúp học sinh : 
Nắm được thế nào là quan hệ từ
Nâng cao kĩ năng sử dụng quan hệ từ khi đặt câu.
B. ChuÈn bÞ:
 - B¶ng phơ cã chÐp VD sgk 
C. Tiến trình lên lớp: 
1. Ổn định lớp 
2. Kiểm tra bài cũ : 
? Sử dụng từ Hán Việt tạo ra những sắc thái tình cảm gì? Cho ví dụ? 
 ? Lµm bµi tËp 4.
3. Bài mới: GV giới thiệu bài mới 
 Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS 
 KiÕn thøc c¬ b¶n 
 - Gv treo b¶ng phơ chÐp c¸c VD ë sgk HS ®äc vµ quan s¸t b¶ng phơ .
? H·y x¸c ®Þnh quan hƯ tõ trong c¸c c©u trªn?
? Từ “của” nối từ nào với cụm từ nào? Nêu ý nghĩa của từ “của” 
-Liên kết từ ngữ đồ chơi với chúng tôi.
? Từ “như” liên kết những thành phần nào trong cụm tính từ? 
-Liên kết bổ ngữ “hoa” với tính từ “đẹp”.
? Từ “như” có ý nghĩa gì? 
? Từ “nên” liên kết những câu nào với câu nào? Ý nghĩa của từ “nên” ? 
-Liên kết 2 câu “Bởi... mực” với câu “Tôi chóng lớn lắm.
? Nếu không có từ “của” thì câu thứ nhất có nghĩa không? Nếu không có từ “như” thì 2 câu văn có còn rõ nghĩa không? Nếu không có từ “nên” thì quan hệ nhân quả có thực hiện được không?
 (HS thảo luận)
? Từ việc quan sát trên, em thấy những từ “của, như, nên” có thể gọi là từ loại gì? Chúng dùng để làm gì? 
- Gọi là quan hệ từ
 ? VËy quan hƯ tõ lµ g×? 
- HS tr¶ lêi GV hƯ thèng kiÕn thøc vµ rĩt ra ghi nhí 
 ? Xét những VD SGK trường hợp nào bắt buộc dùng quan hệ từ thì ghi dấu (+) và ngược lại thì ghi dấu (-)
-Các câu ghi dấu (+): b, d, 
-Các câu ghi dấu (-): a,c,e,I
? Tìm các quan hệ từ thường dùng thành cặp với: nếu, vì, tuy, hễ, sở dĩ? 
VD: Nếu - thì, vì - nên, tuy - nhưng, hễ - thì, sở dĩ - cho, sở dĩ - cho nên)
? Đặt câu với mỗi cặp quan hệ từ vừa tìm? 
(HS lên bảng đặt câu)
? Qua việc tìm hiểu các VD trên em thấy khi nói và viết quan hệ từ được sử dụng dưới những hình thức nào?
 - Hs tr¶ lêi Gv hƯ thèng kiÕn thøc vµ rĩt ra ghi nhí.
 - HS ®äc ghi nhí sgk.
I. Thế nào là quan hệ từ ?
VD1: Đô chơi của chúng tôi chẳng có nhiều.
của : 
-Liên kết từ ngữ “đồ chơi” với “chúng tôi”
-Chỉ quan hệ sở hữu.
VD2: Hùng Vương thứ 18 có ... đẹp như hoa.
như:
-Liên kết từ ngữ “người đẹp” với hoa.
-Chỉ quan hệ so sánh.
VD3: Bởi tôi ăn uống... lớn lắm.
nên: 
-Liên kết 2 câu với câu “Tôi chóng lớn lắm”.
-Quan hệ nhân quả - song hành.
à Các từ: của, như, nên... là quan hệ từ
Ghi nhí ( sgk) 
 II. Sử dụng quan hệ từ 
-Không bắt buộc
-Bắt buộc thì câu văn không bị đổi nghĩa hoặc nghĩa không rõ.
-Dùng thành cặp.
Ghi nhí ( sgk)
II. Luyện tập 
Bµi tËp 1: Các quan hệ từ trong đoạn đầu “Cổng trường mở ra): của, còn, mà 
- Của: Biểu thị quan hệ sở hữu
- Còn: Bểu thị quan hệ so sánh 
- Mà: Biểu thị quan hệ liên kết các cụm từ trong câu.
Bµi tËp 2.
- HS ®iỊn quan hƯ tõ thÝch hỵp vµo chç trèng GV sưa ch÷a, bỉ sung.
Bµi tËp 3: Gäi HS lµm bµi tËp, nhËn xÐt – GV sưa ch÷a, bỉ sung.
- C¸c c©u ®ĩng lµ: b, d, g, i, l.
Bµi tËp 5: Phân biệt ý nghĩa 2 câu có quan hệ từ nhưng:
- Nó gầy nhưng khỏe (1)
- Nó khỏe nhưng gầy. (2) 
- Nhưng (1): Quan hệ trái ngược giữa nó gầy và khỏe : Tỏ ý khen 
- Nhưng (2): Quan hệ trái ngược giữa khỏe gầy và gầy : Tỏ ý chê 
+Ý nghĩa của 2 câu này trái ngược nhau 
4. Củng cố :
- Đọc lại 2 ghi nhớ 
- Em hiểu thế nào là quan hệ từ? Dùng quan hệ từ để làm gì?
- Quan hệ từ có ý nghĩa ntn? 
5. Dặn dò: 
- Häc thuéc ghi nhí n¾m ®­ỵc ®Ỉc ®iĨm cđa quan hƯ tõ vµ t¸c dơng.
- Làm BT còn lại: Tr­íc khi viÕt ®o¹n v¨n c¸c em cÇn x¸c ®Þnh chđ ®Ị cđa ®o¹n v¨n ®ã.H·y cho biÕt mơc ®Ých cđa em khi sư dơng c¸c quan hƯ tõ ®ã.
- Chuẩn bị bài: Chữa lỗi về quan hệ từ. 
TIẾT 28: 	
LuyƯn tËp c¸ch lµm bµi v¨n biĨu c¶m.
 Ngµy so¹n: 23/10/2009
A. Mục tiêu bài học : Giúp học sinh : 
Luyện tập các thao tác tập làm văn biểu cảm: Tìm hiểu đề, lập dàn ý, lập dàn bài, viết bài.
 Cã thãi quen động não, tưởng tượng, suy nghĩ , cảm xúc trước một đề bài văn biểu cảm. 
B. Tiến trình lên lớp: 	
1. Ổn định lớp 
2. Kiểm tra bài cũ : 
? Thế nào là văn biểu cảm? 
? Nêu các bước của quá trình tạo lập văn bản.
? KiĨm tra viƯc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cđa HS.
3. Bài mới: GV giới thiệu bài mới 
Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS 
KiÕn thøc c¬ b¶n 
- GV ghi đề bài lên bảng
- Gv chia líp thµnh c¸c nhãm nhá ( kho¶ng 6 ng­êi).
- Trªn c¬ së c¸c em ®· chuÈn bÞ ë nhµ yªu cÇu HS th¶o luËn, thèng nhÊt néi dung theo gỵi ý ë SGK. 
- C¸c nhãm th¶o luËn trong 10 phĩt sau ®ã tr×nh bµy vµ nhËn xÐt lÉn nhau.
- GV nhËn xÐt, kÕt luËn vµ chèt kiÕn thøc.
? Vì sao em yêu cây phượng hơn cây khác? 
? Cây đem lại cho em những gì, trong đời sống vật chất, đời sống tinh thần? 
- Đời sống tinh thần chúng em thêm tươi vui, rộn ràng.
- Do vậy chính cây phượng là loài cây em yêu.
? Có một loài cây mà ai đã từng trải qua tuổi học trò cũng biết đó là cây gì? 
? Vì sao em thích cây phượng hơn các cây khác?
? Cây phượng có các phầm chất gì? 
? Cây phượng đã đem lại cho con người những gì trong đời sống vật chất, tinh thần? 
? Cây phượng gắn bó với cuộc sống của em ntn? 
? Phần kết bài của bài văn thường nêu vấn đề gì? Với đề bài này em làm ntn? 
- Sau khi lËp dµn ý xong GV yªu cÇu HS viÕt phÇn më bµi, mét ®o¹n cđa phÇn th©n bµi.
- Gäi mét sè HS tr×nh bµy nhËn xÐt, Gv nhËn xÐt vµ sưa ch÷a.
I. Luyện tập tìm hiểu đề - lập dàn bài 
Đề bài: Loài cây em yêu
1. Định hướng chính xác 
-Yêu cầu của đề: Viết về loài cây em yêu.
-Em yêu cây gì? 
- Cây phượng.
-Vì sao em yêu hơn cây khác: - - Cây phượng tượng trưng cho sự hồn nhiên, đáng yêu của tuổi học trò.
2. Lập dàn bài 
a. Mở bài: Nêu lý do em yêu thích loài cây đó
- Em yêu nhất là cây phượng.
- Cây phượng đã gắn bó với kỉ niệm của tuổi học trò thơ ngây, hồn nhiên.
b. Thân bài: 
* Các phầm chất của cây: 
+ Thân to, rễ lớn, tán phượng xòe rộng che mát.
- Hoa màu đỏ thắm, thắp lửa trên cây - Nhắc nhở HS mùa thi gần kề, phải chăm chỉ học.
- Đẹp, bền bỉ, dẻo dai, chịu đựng mưa nắng.
* Cây phượng trong cuộc sống của con người:
- Gắn bó với cuộc sống con người: Tỏa mát những con đường, ngôi trường.
- Tạo vẻ thơ mộng 
- Hấp thụ không khí trong lành. 
* Loài cây phượng trong cuộc sống của em: 
-Gợi nhớ tuổi học trò, nhớ thầy cô, bạn bè thân yêu.
-Màu đỏ của phượng, âm thanh tiếng ve 
- Cuộc sống HS luôn tươi vui, rộn ràng
=>Do đó em yêu cây phượng nhất Kết bài: Tình yêu của em
-Em rất yêu quý cây phượng
-Xao xuyến, bâng khuâng khi chia tay với phượng để bước vào kì nghỉ hè. 
II. Thùc hµnh: 
 4. Củng cố :
- HS nhắc lại thế nào là văn biểu cảm?
- Các bước làm bài văn biểu cảm? 
- HS đọc bài tham khảo: Câu sấu Hà Nội 
5. H­íng dÉn häc ë nhµ. 
- VỊ nhµ hoµn chØnh bµi viªt .
- Chuẩn bị viết bài số 2 tại lớp 2 tiết 
+ Ôn lại kiến thức văn biểu cảm
+ Các bước làm văn biểu cảm
+ Vận dụng kĩ năng làm văn.
+ Chú ý: Bài văn biểu cảm phải có cảm xúc.