Giáo án Ngữ văn 7 tiết 27: Quan hệ từ

Ngày soạn: 25/9/2010
Ngaøy daïy: 29/9/2010
Tiết 27: QUAN HỆ TỪ
I. Mục tiêu: Giúp học sinh:
KT: Thế nào là quan hệ từ, cách sử dụng quan hệ từ trong giao tiếp và tạo lập văn bản.
KN: Nhận biết và phân tích tác dụng của quan hệ từ trong câu 
TĐ: Ý thức dùng QHT khi cần thiết.
II. Chuẩn bị:
GV: SGK, bài soạn, bảng phụ 
HS: SGK, bài soạn
III. Kiểm tra bài cũ:
- Khi nào người ta sử dụng từ Hán Việt ? Sử dụng từ Hán Việt tạo ra sắc thái biểu cảm gì?
- Đặt một câu có dùng từ Hán Việt và cho biết sắc thái ý nghĩa của việc dùng từ đó ?
- Kieåm tra BT 3.
IV.Tiến trình dạy học 
Nội dung
I.Thế nào là QHT ?
 *Ví dụ:
 a. của (QH sở hữu) 
 b. như (QH so sánh) 
 c. bởinên..( QH nhân quả) 
 và (QH liệt kê) 
* Kết luận: Ghi nhớ: (SGK/ 97)
II. Sử dụng QHT:
* Bài tập:
a/ Trường hợp bắt buộc dùng quan hệ từ: b,d,g,h.
b/ Nếu...thì,
 Tuy...nhưng, 
 Vì...nên, 
 Hễ...thì,
 Sở dĩ ...là vì.
c/ Đặt câu:
 *. Bài học: 
(Ghi nhớ SGK/ 98)
III. Luyện tập:
 Bài tập 1: Các QHT:
của, như, và, còn
Bài tập 2:
 Điền QHT lần lượt : với, và, với, với, nếu, thì, và
Bài tập 3: Câu đúng: b, d,g,I,k,l
Bài tập 4: Viết đoạn văn
Bài tập 5: 
Nó gầy nhưng khoẻ.(Tỏ ý khen)
Nó khoẻ nhưng gầy.(Tỏ ý chê)
Hoạt động của GV
Hãy nhớ lại xem trong chương trình Ngữ văn 6, 7 em đã học được những từ loại nào? GV chuyển vào bài mới
HĐ1: Tìm hiểu thế nào là QHT.
- Đưa bảng phụ (ghi BT tìm hiểu SGK/96,97).
? Dựa vào kiến thức đã học ở bậc tiểu học, hãy xác định QHT trong những câu trên ?
- Nhận xét, ghi bảng.
? Các QHT nói trên liên kết những từ ngữ hay những câu nào với nhau ? 
 - Nêu ý nghĩa của mỗi QHT ?
- Nhận xét, giảng rõ, ghi bảng.
 ? Gọi những từ: “của, như, bởi, nên, và” trên đây là QHT. 
? Vậy em hiểu thế nào là QHT ?
- Kết luận, ghi bài (I).
HĐ2: Tìm hiểu về cách sử dụng quan hệ từ.
? Trong các trường hợp (mục1, II- SGK) trường hợp nào bắt buộc phải có QHT, trường hợp nào không bắt buộc phải có? Vì sao?
- Giảng, quy nạp kiến thức 1.
- ? Tìm QHT có thể dùng thành cặp với các QHT sau đây: Nếu, Vì, Tuy, Hễ.., Sở dĩ,
- Nhận xét, giải thích rõ từng trường hợp
- Yêu cầu HS: Hãy đặt câu với các cặp QHT vừa tìm được.
- Giảng, quy nạp kiến thức 2.
Từ sự phân tích các VD trên , em rút ra được điều gì trong việc sử dụng QHT ?-> II. ( Học ghi nhớ).
GV: Tạo ra một cuộc hội thoại giữa hai người bạn , trong đó có sử dụng quan hệ từ . Xác định và nêu tác dụng những quan hệ từ có trong cuộc hội thọai đó?.
GV rút ra những bài học thiết thực về sử dụng quan hệ từ Tiếng Việt.
HĐ3: Luyện tập, củng cố.
 - Hướng dẫn HS làm bài tập 1
- Yêu cầu HS thực hiện: “ Vào đêm mút kẹo.”
- Nhận xét, khắc sâu kiến thức.
- Hướng dẫn HS làm bài tập 2.
 - Nhận xét, ghi bảng.
 Bài tập 3 thực hiên theo hình thức trắc nghiệm
- Nhận xét, ghi bảng.
Bài 4: Yêu cầu HS viết đoạn văn
 bài tập 5.
- Gợi ý: Chú ý sắc thái biểu cảm.
- Nhận xét.
- Củng cố, khắc sâu kiến thức
GV lieân heä GD hs veà vieäc duøng QHT lieân keát trong khi taïo laäp VB.
Hoạt động của HS
HĐ1:
Đọc BT tìm hiểu .
Xác định, trình bày.
Thảo luận theo nhóm, trình bày.
Trình bày.
HĐ2
Trình bày.
Đọc mục II.1 SGK/97.
Thảo luận, trình bày.
Trình bày.
Ñoïc Ghi nhôù 
- HS tạo cuộc hội thoại theo nhóm.
HĐ3:
Đọc BT1.
Thực hiện.
Đọc lại đoạn văn sau khi đã điền QHT.
Thực hiện 5 câu đầu.
Trình bày. 
Thực hiện.
Trình bày. 
IV. Hướng dẫn töï hoïc:
 1.Bài vừa học: - Nắm vững KT:
 - Thế nào là QHT ?
 - Sử dụng QHT.
 2.Bài sắp học: Luyện tập cách làm văn bản biểu cảm.
 Soạn bài theo mục I.SGK/ 99.
 - Đề: Loài cây em yêu.
 - Thực hiện các bước: tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, viết đoạn văn.
* Bổ sung: QHT không có ý nghĩa từ vựng một cách tường minh, chúng chỉ là các phương tiện diễn đạt mối QH giữa thực từ với hư từ, giữa câu với câu, đoạn với đoạn nhưng chúng lại có vai trò rất tinh tế trong việc biểu thị những ý nghĩa trong ngữ cảnh. Vì vậy QHT luôn được sử dụng phổ biến trong hoạt động giao tiếp tuy số lượng của nó không lớn.