Giáo án Ngữ văn 7 tiết 7 đến 55

 Ngày soạn : 26/8/2009 
Ngày dạy: 29/8/2009
Tiết 7
Bố cục trong văn bản
A - Mục tiêu cần đạt: 
Giúp học sinh hiểu rõ:
1. Kiến thức:
- Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, trên cơ sở đó, có ý thức xây dựng bố cục khi tạo lập văn bản.
- Thế nào là một bố cục rành mạch, hợp lí để bước đầu xây dựng được những bố cục rành mạch, hợp lí cho các bài làm.
- Tính phổ biến và sự hợp lí của các dạng bố cục ba phần, nhiệm vụ của mỗi phần bố cục để từ đó có thể làm các phần đó đúng hướng hơn, đạt kết quả hơn.
2. Kĩ năng: Xác định bố cục văn bản
3. Thái độ: Có ý thức xây dựng bố cục trước khi làm văn
* Tích hợp : VB : Cuộc chí tay của những con búp bê.
* Trọng tâm : Luyện tập	
B. Chuẩn bị 
 - GV : Nghiên cứu bài giảng, bảng phụ
 - HS : Xem trước nội dung bài
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1 : Khởi động (3 phút)
KTBC : - Tính liên kết là gì ?
 - Muốn văn bản có tính liên kết người viết cần phải làm gì?
Bài mới
Hoạt động 2
- GV: Hướng dẫn HS tìm hiểu VD 1a (SGK/28).
Sau đó đưa một VD (viết ra bảng phụ)
	- Một HS viết đơn xin nghỉ học như sau:
	Hà Nội ngày ...........
	Đơn xin nghỉ học
Em viết đơn này xin phép cô cho nghỉ học ngày mai. Em xin chân thành cảm ơn cô. Vì ngày mai nhà em có việc bận. Em tên là Nguyễn Văn A, lớp 7A...
- H: Lá đơn viết như vậy được chưa? Vì sao? Hãy sửa lại cho hợp lí?
- HS: Lá đơn chưa được vì nội dung chưa được sắp xếp theo một trình tự hợp lý/HS sửa.
- GV: Sự sắp xếp các phần trong văn bản theo một trình tự hợp lí được gọi là bố cục.
- H: Vậy ngoài yêu cầu liên kết văn bản cần thực hiện yêu cầu gì?
- HS: Có bố cục rõ ràng.
- GV: Em hiểu bố cục là gì?
- HS: trả lời- GV kết luận
Đọc ghi nhớ 1 SGK/30.
- GV: Cho HS đọc 2 câu chuyện SGK/29.
- H: Bản kể (1) gồm mấy đoạn? Các câu trong đoạn có xoay quanh một ý thống nhất không? ý của đoạn này và đoạn kia có phân biệt được với nhau không?
- HS: Các câu không xoay quanh một ý thống nhất.
Các đoạn không phân biệt được với nhau.
- GV: Vậy bản kể 1 này có bố cục chưa? (Chưa).
- H: Muốn bố cục rõ ràng, rành mạch hợp lí cần phải đảm bảo điều kiện gì? Nội dung các câu, đoạn phải thế nào? Giữa các đoạn phải ra sao?
- HS: Trả lời theo câu hỏi- GV kết luận.
- H: Sự phân định giữa các đoạn được thể hiện như thế nào về hình thức? (Viết hoa thụt vào một ô (đầu đoạn) kết đoạn là dấu chấm xuống dòng).
- H: So với truyện "Lợn cưới áo mới" SGK 6 các sự việc ở văn bản này có gì thay đổi? Sự thay đổi này làm cho câu chuyện như thế nào?
- HS: Sắp xếp chi tiết khác: Ngữ văn 6 đ mất đi chi tiết bất ngờ đ tiếng cười không được bật lên đ ý nghĩa không sâu sắc.
- H: Vậy việc sắp xếp các phần đoạn cần chú ý điều gì?
- HS: Đọc điểm 2 của ghi nhớ.
Hãy nhắc lại nhiệm vụ của 3 phần trong văn tự và miêu tả?
- GV: Có cần phân biệt nhiệm vụ của mỗi phần không? Vì sao?
- HS: Các phần trong văn bản có nhiệm vụ riêng, không được lặp lại.
- H: Nếu cho rằng mở bài chỉ là tóm tắt rút gọn của thân bài, còn kết bài là lặp lại một lần nữa mở bài. Đúng hay sai? Vì sao?
- HS :Sai vì mở bài ngoài nêu văn bản còn cần dẫn dắt, nêu được các bước của đề bài.
Kết bài ngoài nhắc lại còn phải nâng thành ý nghĩa.
- GV: Kết luận: Cả ba phần có vai trò như nhau.
- HS: Đọc toàn bộ ghi nhớ SGK.
Hoạt động 3
- HS đọc yêu cầu BT2 SGK
- H: Bố cục đã rành mạch và hợp lí chưa? Kể câu chuyện theo bố cục khác được không?
- HS đọc yêu cầu BT
- H: Bố cục đã rành mạch hợp lí chưa? Vì sao? Theo em có thể bổ sung thêm điều gì?
- GV hướng dẫn HS làm
Hoạt động 4: Củng cố và hướng dẫn về nhà (2’)
- Đọc nội dung ghi nhớ
- Làm các bài tập sgk
- Chuẩn bị bài Những câu hát về tình cảm gia đình
I. Bài học (20 phút)
1- Thế nào là bố cục của văn bản ?
- Bố cục là sự bố trí sắp xếp các phần, các đoạn theo trình tự hợp lí, một hệ thống rành mạch và hợp lý
* Ghi nhớ 1 SGK/30.
2. Những yêu cầu về bố cục trong văn bản
+ Nội dung các phần, đoạn, phải thống nhất chặt chẽ.
+ Giữa các đoạn phải phân định 
- Trình tự các phần, đoạn phải được sắp xếp sao cho người viết đạt được mục đích giao tiếp
3. Các phần của bố cục.
- Mở bài: Giới thiệu chung cảnh được tả.
- Thân bài: Miêu tả lần lượt, chi tiết đối tượng.
- Kết bài: Nêu cảm nghĩ về đối tượng
II - Luyện tập (20 phút)
Bài tập 2(30)
Bố cục "Cuộc chia tay..." đã hợp lí. Tuy nhiên vẫn có thể kể theo một bố cục khác đảm bảo rành mạch hợp lí.
Bài tập 3(30)
Bố cục trên chưa thật rành mạch và hợplí vì điểm 1, 2, 3 phần thân bài nói về việc học, điểm 4 không nói về việc học.
- Nên sửa: Thay điểm 4 thành phần tổng kết về kinh nghiệm học tập. Để bố cục được rành mạch thì sau những thủ tục chào mừng hội nghị và tự giới thiệu về mình, bản báo cáo nên lần lượt nêu từng kinh nghiệm học tập của bạn đó, sau đó nêu rõ nhờ rút ra các kinh nghiệm như thế mà việc học tập của bạn đã tiến bộ. Cuối cùng có thể nói lên nguỵện vọng muốn được nghe ý kiến trao đổi góp ý cho bản báo cáo và chúc hội nghị thành công.muốn cho bố cục hợp lí thì phải chú ý đến trật tự sắp xếp các kinh nghiệm (dễ làm trước 
Ngày soạn: 26/8/2009 
Ngày dạy: 29/8/2009
Tiết 8
Mạch lạc trong văn bản
A - Mục tiêu cần đạt: 
Giúp HS :
1. Kiến thức:
 - Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong câu văn bản và sự cần thiết phải làm cho văn bản có tính mạch lạc, không đứt đoạn hoặc quẩn quanh.
2. Kĩ năng: 
Tạo văn bản có tính mạch lạc
3. Thái độ: 
Chú ý đến sự mạch lạc trong các bài làm văn.
* Tích hợp: Văn: Cuộc chia tay của những con búp bê.
* Trọng tâm: Luyện tập.
B - Chuẩn bị 
 - GV: Thiết kế bài dạy, bảng phụ. 
 - HS: Xem trước ND bài.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học .
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)
KTBC: Bố cục của VB là gì? Nêu những yêu cầu về bố cục trong VB?
Bài mới
Hoạt động 2
- GV: Cho HS đọc mục 1a/31/SGK và trả lời theo ý mình.
- H: Mạch lạc là gì? Nó còn có tên gọi nào khác trong văn thơ? (trong văn thơ còn gọi là mạch văn thơ)
- HS: tiếp tục trả lời ý 1b/31/SGK (ý kiến đúng)
- GV: hướng dẫn HS thảo luận các câu hỏi ở phần 2/SGK/31
- H: Toàn bộ sự việc trong VB xoay quanh sự việc chính nào? (sự chia tay)
- H: Sự chia tay và những con búp bê đóng vai trò gì trong truyện? ( là những sự việc chính)
- H: Hai anh em Thành Thủy có vai trò gì trong truyện? (2 nhân vật chính)
- HS đọc VDb SGK / 32	
- H: Các từ ngữ lặp đi lặp lại trong các bài văn có tác dụng gì? 
- HS: Có tác dụng liên kết các sự việc thành một thể thống nhất, tạo thành mạch văn thống nhất, trôi chảy liên tục từ đầu đến cuối.
- HS đọc VD c
- H: Các đoạn văn được nối với nhau theo mối liên hệ nào? Các mối liên hệ có tự nhiên và hợp lí không?
- HS : Các đoạn được nối với nhau theo các mối liên hệ đã nêu một cách tự nhiên hợp lí.
- H: Vậy để một văn bản có tính mạch lạc cần có điều kiện gì?
- HS: trả lời và đọc ghi nhớ SGK/31
- GV: Chú ý phân biệt liên kết và mạch lạc.
	Giống: Các câu, đoạn đều gắn bó thống nhất.
	Khác: Liên kết: nối liền với nhau.
	 Mạch lạc: nối liền, thông suốt, rõ ràng, tuần tự. Mạch lạc là sự kết hợp của liên kết và bố cục
Hoạt động 3
- HS đọc yêu cầu BT
a) Văn bản "Mẹ tôi"
	- Các câu đoạn, phần có biểu hiện một chủ đề chung?
	- Trình tự có rõ ràng, hợp lí không?
- H: Chủ đề chính là gì? (Cuộc chia tay của hai đứa trẻ và hai con búp bê).
- H:Tại sao không nêu lại tỉ mỉ nguyên nhân dẫn đến sự chia tay của hai người lớn (Nếu đưa vào sẽ làm cho ý tứ chủ đạo bị phân tán, không giữ được thống nhất, mất tính mạch lạc).?
 Hoạt động 4: Củng cố và hướng dẫn về nhà(2 phút)
- Đọc nội dung ghi nhớ sgk
- làm các bài tập 
- Chuẩn bị bài Những câu hát về tình cảm gia đình
I. Bài học
1. Thế nào là mạch lạc trong VB? 
Mạch lạc là một mạng lưới về ý nghĩa nối liền các phần, các đoạn các ý tứ của một VB
- Trong văn bản, mạch lạc là sự tiếp nối của các câu các ý theo một trình tự hợp lí
2. Các điều kiện để một văn 
bản có tính mạch lạc.
- Các phần, đoạn ,câu trong VB đều nói về một chủ đề chung xuyên suốt.
- Các phần, các đoạn, các câu trong VB được tiếp nối theo trình tự rõ ràng, hợp lí trước sau hô ứng làm cho chủ đề liền mạch gợi nhiều hứng thú cho người đọc.
* Ghi nhớ SGK/32
II - Luyện tập
Bài tập 1(32)
a)- Văn bản "Mẹ tôi" có tính mạch lạc.
- Các câu đoạn, phần được tiếp nối theo trình tự hợp lí.
* Cùng xoay quanh chủ đề: Ca ngợi người mẹ, khuyên con phải biết yêu thương kính trọng cha mẹ.
b) Văn bản của Tô Hoài:
- Chủ đề xuyên suốt: sắc vàng trù phú, đầm ấm của làng quê vào mùa đông, giữa ngày mùa
- ý tứ ấy được dẫn dắt theo một dòng chảy hợp lí
Bài tập 2(34)
- Việc thuật lại quá tỉ mỉ nguyên nhân dẫn đến cuộc chia tay của 2 người lớn, có thể làm cho ý tứ chủ đạo bị phân tán, không giữ được sự thống nhất, làm mất sự mạch lạc của câu chuyện.
 Ngày soạn: 27 /8/2009 
 Ngày dạy: 31 /8/2009
Tiết9
Những câu hát về tình cảm gia đình
A - Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức: Nắm được cấu tạo của hai loại từ ghép: Từ ghép chính phụ, từ ghép đẳng lập.
- Hiểu được cơ chế tạo nghĩa của từ ghép tiếng Việt.
2. Kĩ năng: 
Biết vận dụng những hiểu biết về cơ chế tạo nghĩa và việc tìm hiểu nghĩa của hệ thống từ ghép tiếng Việt.
3. Thái độ: 
Yêu mến, trân trọng, gữ gìn ca dao, dân ca.
* Tích hợp : - TV: Khái niệm từ láy
 - TLV: Nghệ thuật tạo lập VB
* Trọng tâm : Đọc hiểu VB
B - Chuẩn bị 
 - GV: Cuốn tục ngữ ca dao Việt Nam
 - HS: Đọc trả lời câu hỏi
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học 
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)
KTBC: - Câu chuyện “ Cuộc chia tay của những con búp bê’’ đã thể hiện được ND gì?
 - Trong ba cuộc chia tay, cuộc chia tay nào không thể hiện được? Vì sao?
Bài mới
Hoạt động 2
- GV cho HS đọc chú thích * SGK/35
- H:Em hãy nêu những hiểu biết của em về ca dao dân ca?
- GV: DC là những sáng tác kết hợp lời và nhạc. Ca dao là lời của DC >Ca dao gồm cả những bài thơ dân gian mang đặc điểm chung về NT với lời thơ dân ca em có thuộc làn điệu DC nào không? - - Hãy hát cho cả lớp cùng nghe?
- ND của CD,DC diễn tả điều gì?
- H: Người mẹ, người chồng, người vợ, người con trong gia đình, chàng trai cô gái trong quan hệ tình yêu tình bạn.
- H: Đặc trưng về NT của CD,DC là gì?
- GV hướng dẫn HS đọc 4 bài ca dao: Giọng thiết tha, sâu lắng. Chú ý ngắt nhịp thơ lục bát: 2/2/2/2; 4/4
- HS đọc chú thích SGK/35,36
Hoạt động 3
- H: Bốn bài ca dao có chung một ND gì? ( tình cảm gia đình)
- H: Bài ca là lời của ai nói với ai? Nói về điều gì ?
- HS:- Lời của người mẹ , hoặc người đi trước hát ru hoặc nói với con cháu về công lao to lớn , trời biển của cha mẹ đối với con cái
- H: Công lao của cha mẹ được khẳng định ... h tìm hiểu hãy cho biết âm thanh của tiếng gà trưa đã khơi dậy tình cảm nào trong lòng người chiến sĩ? 
-H : Từ đây em có nhận xét gì về tình cảm đối với làng quê của người chiến sĩ ?
Hoạt động 4: Củng cố và HDVN (2’)
- Đọc diễn cảm bài thơ
- Đọc thuộc lòng khổ thơ thứ nhất, phân tích nội dung nghệ thuật.
- chuẩn bị bài phần còn lại
I. Đọc – hiểu chú thích (15’)
1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm
* Tác giả : 
+ Xuân Quỳnh 1942-1988
+ Là nhà thơ nữ xuất sắc của nền thơ hiện đại VN.
* Tác phẩm
- Bài thơ ra đời vào thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Mĩ. 
- in trong tập “ hoa dọc chiến hào”(1968)
- Thể thơ 5 chữ 
2. Đọc- giải nghĩa từ.
- Gà mái tơ: gà mái lông vàng màu hoa mơ, vàng nhạt xen trắng lốm đốm.
- Chắt chiu :dành dụm, tiết kiệm từng chút và kiên trì.
3. Bố cục :3 phần
- Phần 1: khổ 1: Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê.
- Phần 2: 5 khổ tiếp: Những kỉ niệm tuổi thơ được tiếng gà khơi dậy.
- Phần 3 : 2 khổ còn lại : những suy nghĩ từ tiếng gà trưa.
II.Đọc – tìm hiêủ văn bản (25’)
1. Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê.
- Thời gian : Buổi trưa nắng, trong xóm nhỏ trên đường hành quân. 
- Chi tiết: Thấy nắng trưa xao động 
 Thấy bàn chân đỡ mỏi 
 Thấy tuổi thơ hiện về 
- NT: Điệp từ
- Tiếng gà trưa làm thức dậy tình cảm làng quê trong lòng người chiến sĩ 
--> Yêu quê hương thiết tha sâu nặng
Tiết 54
Ngày soạn : 11/2008
Ngày day : 11/2008
Tiếng gà trưa ( tiếp)
 Xuân Quỳnh
A. Mục tiêu cần đạt : Giúp Hs 
1. Kiến thức: Cảm nhận được vẻ đẹp trong sáng , đằm thắm của những kỉ niệm về tuổi thơ và tình cảm bà cháu được thể hiện trong bài thơ 
- Thấy được nghệ thuật biểu hiện tình cảm , cảm xúc của tác giả qua những chi tiết tự nhiên và bình dị 
2. Kĩ năng: Phân tích thơ trữ tình
3. Thá độ: Yêu gia đình , quê hương đất nước, có tình cảm yêu quý người thân
B - Chuẩn bị 
- GV hướng dẫn HS soạn bài , thiết kế bài dạy , chuẩn bị các phương tiện dạy học cần thiết .
- HS : Soạn bài theo yêu cầu của SGK và những huớng dẫn của GV.
C – Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học
1. Kiểm tra bài cũ
? Đọc thuộc lòng khổ thơ đầu , cảm nhận của em về khổ thơ đó ?
2. Bài mới :
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
Gọi Hs đọc khổ thơ 2,3,4,5,6
Gv : Tiếng gà trưa đã khơi dậy rong tâm trí người chiến sĩ những hình ảnh thân thương nào ở khổ thơ thứ hai 
Hs : Tiếng gà trưa đã khơi dậy hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng 
Gv : Những chi tiết “mái mơ” “mái vàng” “ổ trứng hồng” gợi tả một vẻ đẹp về màu sắc như thế nào? Vẻ đẹp ấy gợi liên tưởng gì 
Hs : Những chi tiết gợi tả một màu sắc tươi sáng. Qua những chi tiết đó người đọc như thấy hiện ra hình ảnh đàn gà đẹp đẽ xinh xăn đáng yêu. Vẻ đẹp ấy gợi liên tưởng tới cuộc sống đầm ấm hiền hoà bình dị 
Gv : Lời thơ “Này ... mái” như tiếng gọi được lặp lại trong đoạn thơ có tác dụng gì 
Hs : Biểu hiện tình cảm nồng hậu gẫn gũi thân thương sự gắn bó của gia đình và làng quê 
Gv : Trong âm thanh của tiếng gà trưa nhiều hình ảnh kỉ niệm hiện về. Đó là hình ảnh kỉ niệm nào 
Hs :- Kỉ niệm xem trộm gà đẻ bị bà mắng 
- Hình ảnh người bà chăm chút từng quả trứng để giành cho gà mái ấp 
- Nỗi lo lắng của người bà mỗi khi mùa đông trời “Cứ hàng...muối”
- Niềm vui thuở ấu thơ khi xuân về tết đến có được quần áo mới 
Gv : Chi tiết niềm vui được quần áo mới gợi cho em cảm nghĩ gì về tuổi thơ và tình bà cháu 
Hs : - Tuổi thơ gắn liền với niềm vui bé nhỏ trong lành ở gia đình và làng quê 
- Vui vì có quần áo mới song vui hơn vì được sống trong sự yêu thương của bà 
Gọi Hs đọc hai khổ thơ cuối 
Gv : Trong đoạn thơ này tiếng gà trưa đã gợi lên điều gì ? 
Gv : Vì sao có thể nghĩ rằng “ Tiếng ...phúc ”
Hs : Tiếng gà trưa đã thức dậy bao tình cảm bao kỷ niệm . Tiếng gà trưa là âm thanh bình dị của làng quê đem lại niềm yêu thương cho con người . 
Gv: Theo em trong “giấc ngủ ...trứng ” thì con người chỉ có thể mơ thấy điều gì ? 
Hs : Mơ thấy những điều tốt lành , những niềm vui và hạnh phúc .
Gv : Trong khổ thơ cuối tác giả sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào ? tác dụng ? 
HS : Điệp từ “ vì ” có tác dụng khẳng định mục đích chiến đấu , lí tưởng chiến đấu của người chiến sĩ .
GV : Đó là một mục đích chiến đấu như thế nào ? 
HS : Mục đích vừa cao cả vừa bình dị .
Gv : Vì sao người chiến sĩ có thể nghĩ rằng cuộc chiến đấu của mình còn là “ vì .... thơ’’ 
Hs : ổ trứng và tiếng gà là những điều chân thật thân thương quý giá ; là biểu tưọng hạnh phúc ở một miền quê . Vì thế cuộc chiến đấu hôm nay còn có thêm ý nghĩa bảo vệ những điều chân thật và quý giá đó .
GV: Tất cả những điều ấy giúp em hiểu gì về người chiến sĩ ? 
Hs : Là ngưòi gắn bó với gia đình , quê hương đất nước .
GV : Như vậy đối với ngưòi chiến sĩ âm thanh của tiếng gà trưa như là nút khởi động , như là chiếc đũa thần chỉ chạm khẽ vào kí ức đã làm sống dậy những tình cảm , những kỉ niệm tuổi ấu thơ . Không những thế đối với cuộc sống hiện tại âm thanh ấy còn như lời thúc giục người chiến sĩ chiến đấu vì lí tưởng cao đẹp . Rõ ràng nếu không phải là ngưòi yêu mến và gắn bó với gia đình với quê hương đất nước thì làm sao một âm thanh rất đỗi bình dị ấy lại gợi lên trong lòng người chiến sĩ những tình cảm lớn lao cao đẹp như vậy .
Hs đọc đoạn : “Tiếng gà trưa...sột soạt” 
GV: Hình ảnh bà hiện lên như thế nào qua những dòng thơ vừa đọc 
HS : Bảo ban cháu “Gà đẻ ... lang mặt ”
Gv : Em có nhận xét gì về chi tiết “bà mắng cháu”
Hs : Đó là lời mắng yêu. Bà có mắng cháu thì cũng xuất phát từ tình yêu thương, từ mong muốn cháu xinh đẹp có hạnh phúc 
Gv : Rõ ràng chi tiết này thể hiện chân thật tình cảm giản dị mà sâu sắc trong tình yêu bà dành cho cháu 
Gv : Hình ảnh bà chắt chiu từng quả trứng gợi cho em suy nghĩ gì về bà 
Hs : Luôn chiu thương, chịu khó tần tảo chắt chiu trong cảnh nghèo khổ
Gv : Những câu thơ “Cứ hàng ... áo mới” nói về điều gì 
Hs : Nói về nỗi lo của bà khi gió mùa đông tới, khi trời có sương. Thực chất của nỗi lo đó bà lo gà hỏng không có gà bán không có tiền mua quần áo mới cho cháu 
Gv : Em có nhận xét gì về nỗi lo của bà 
Hs : Là nỗi lo vì niềm vui của cháu. Nỗi lo ấy cho ta thấy được tình yêu thương giản dị thầm lặng của người bà quê hương 
Gv : Qua tất cả những chi tiết trên, em có nhận xét gì về bà 
Hs : Bà là người nghèo khó nhưng giàu tình yêu thương giàu đức hi sinh sống hết lòng vì cháu
-->Vẻ đẹp của bà chình là vẻ đẹp muôn đời của người bà, người mẹ Việt Nam, vẻ đẹp của người bà trong truyện cổ tích 
HĐ3 : Tổng kết 
 Gv : Khái quát lại những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ
- Gợi kỉ niệm của tuổi ấu thơ hình ảnh những con gà mái với những quả trứng hồng
 tình cảm nồng hậu gẫn gũi thân thương sự gắn bó của gia đình và làng quê
- Kỉ niệm xem trộm gà đẻ bị bà mắng 
- Hình ảnh người bà chăm chút từng quả trứng để giành cho gà mái ấp 
- Nỗi lo lắng của người bà mỗi khi mùa đông trời “Cứ hàng...muối”
- Niềm vui thuở ấu thơ khi xuân về tết đến có được quần áo mới 
- Là ngưòi gắn bó với gia đình , quê hương đất nước .
III. Tổng kết (SGK)
IV. Luỵện tập
3. Củng cố và HDVN
- Đọc diễn cảm bài thơ
- Đọc thuộc lòng bài thơ,
- Chuẩn bị bài tiếp theo
 Tiết 55
Ngày soạn : 11/2008
Ngày day : 11/2008
Điệp ngữ
A. Mục tiêu cần đạt : Giúp Hs 
1. Kiến thức: Giúp HS hiểu được thế nào là điệp ngữ, biết sử dụng điẹp ngữ khi cần thiết
2. Kĩ năng: phát hiện và chỉ ra tác dụng của điẹp ngữ trong văn cảnh
3. Thái độ: 
B – Chuẩn bị 
- GV: thiết kế bài dạy , chuẩn bị các phương tiện dạy học cần thiết 
- HS : Soạn bài theo yêu cầu của SGK và những huớng dẫn của GV.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy – học .
1. Kiểm tra bài cũ: Thế nào là thành ngữ? Cho một vd về thành ngữ? Giải thích và đặt câu 
2. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
HĐ1 : Hướng dẫn học sinh tìm hiểu thế nào là điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ 
Gv : Treo bảng phụ ghi khổ thơ đầu của bài thơ “Tiếng gà trưa” 
GV? đọc lại khổ thơ đầu và khổ thơ cuối của bài thơ. Trong hai khổ thơ có những từ ngữ nào được lặp đi lặp lại?
?. Sự lặp lại các từ ngữ có tác dụng gì 
Hs : 
-Những từ được lặp lại là : Nghe, vì
-Sự lặp lại như thế có tác dụng nhấn mạnh ý, gây cảm xúc mạnh đối với người đọc người nghe 
Gv : Sự lặp lại những từ ngữ như thế được gọi là điệp ngữ
Gv : Vậy em hiểu thế nào là điệp ngữ? Nêu tác dụng của điệp ngữ
Hs : Điệp ngữ là những từ ngữ được lặp lại 
Điệp ngữ có tác dụng làm nổi bật ý gây cảm xúc mạnh 
? Đọc ghi nhớ
Gv : Tìm vd có sử dụng điệp ngữ ?Nêu tác dụng của điệp ngữ 
Hs : VD 
 Trời xanh đây là của chúng ta
 Núi rừng đây là của chúng ta 
 Những cánh đồng thơm mát
 Những ngả đường bát ngát 
 Những dòng sông nặng đỏ phù sa 
-->Các điệp ngữ “đây là ”, “của chúng ta” “Những” vừa nhấn mạnh ý thơ vừa tạo nên âm điệu mạnh mẽ hào hùng. Đặc biệt điệp ngữ của chúng ta đã biểu lộ niềm tự hào về ý chí tự lập tự cường về tinh thần làm chủ của nhân dân ta 
HĐ 2 : Tìm hiểu các dạng điệp ngữ 
Gv : treo bảng phụ ghi ba vd ở ba bài thơ : “Tiếng gà trưa ” “Sau phút chia li” và “Gửi .. phong”
Gv : So sánh điệp ngữ trong ba đoạn thơ và chỉ rõ đặc điểm của mỗi dạng 
Hs : ở đoạn thơ trích từ bài thơ “Gởi ... phong” ta thấy những từ ngữ lặp lại đứng liền nhau. Việc lặp lại những từ ngữ đứng liền nhau như vậy gọi là điệp ngữ nối tiếp 
ở đoạn thơ trích trong bài “Sau phút chia li” thì chữ ở câu 7 trước được lặp lại ở đầu câu 7 sau 
->Cách lặp như vậy gọi là điệp ngữ chuyển tiếp
Đoạn thơ ở bài “Tiếng gà trưa” các từ ngữ lặp lại không liền nhau--> Cách lặp ấy gọi là điệp ngữ cách quãng 
Gv : Từ sự phân tích tìm hiểu trên em thấy điệp ngữ có những dạng nào? 
HĐ 3 : Luyện tập 
Gv yêu cầu Hs làm các bài tập từ 1->3 
Gv : Bài 1 yêu câu gì : 
Hs : Tìm điệp ngữ trong những đoạn trích và cho biết tác giả muốn nhấn mạnh điều gì 
Gv : Điệp ngữ : 
--> Muốn nhấn mạnh ý chí gang thép giành độc lập tự do cho dân tộc Việt Nam
I.Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ
1. VD
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“ Cụccục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ.
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì tình yêu tổ quốc 
Vì xóm làng thân thuộc 
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác 
ổ trứng hồng tuổi thơ
2. Ghi nhớ (sgk)
II. Các dạng điệp ngữ
1. Điệp ngữ nối tiếp
2. Điệp ngữ chuyển tiếp
3. Điệp ngữ cách quãng
Ghi nhớ (sgk)
III. Luyện tập
1. Các điệp ngữ:
- Một dân tộc đã gan góc
- Dân tộc đó
--> Muốn nhấn mạnh ý chí gang thép giành độc lập tự do cho dân tộc Việt Nam
- trông 
2. – một giấc mơ
- điệp ngữ nối tiếp
3. không
Củng cố và HDVN
Đọc thuộc ghi nhớ
 Làm các bài tập sgk
Chuẩn bị bài tiếp theo