Giáo án Ngữ văn lớp 7 tuần 20

Ngày soạn : 31- 12- 10
Ngày dạy : 03-01- 11 BÀI 18 
TUẦN : 20 
 ( Kết quả cần đạt sgk / 03)
A – VĂN – TIẾT : 77 
 VĂN BẢN : TỤC NGỮ VỀ THIÊN NHIÊN 
 VÀ LAO ĐỘNG SẢN XUẤT 
 I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : 
 - Nắm được khái niệm tục ngữ .
 - Thấy được giá trị nội dung , đặc điểm hình thức của tục ngữ về thiên và lao động sản xuất.
 - Biết tích lũy thêm kiến thức về thiên nhiên và lao động sản xuất .
 1. Kiến thức : 
 - Khái niệm tục ngữ .
 - Nội dung tư tưởng ý nghĩa triết lí về hình thức nghệ thuật của những câu tục ngữ ngữ trong bài học 
 2. Kĩ năng :
 - Đọc - hiểu phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất .
 - Vận dụng được ở mức độ nhất định một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất vào đời sống 
 - Tự nhận thức được những bài học kinh nghiệm về thiên nhiên , lao động sản xuất .
 - Ra quyết định vận dụng các bài học kinh nghiệm đúng lúc đúng chỗ. 
 II- CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS: - GV : giáo án – bảng phụ 
 - HS : Bài soạn 
 III- TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC : 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
NỘI DUNG – KIẾN THỨC
* HĐ1: KT BÀI CŨ : KT söï chuaån bò của HS
* HĐ 2: GT baøi môùi :Tục ngữ là một thể loaïi VHDG. Noù ñöôïc ví laø kho baùu cuûa kinh mghieäm vaø trí tueä daân gian. Tuïc ngöõ laø theå loïai trieát lí nhöng cuõng laø caây ñôøi xanh töôi.
* HĐ 3 :HD ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH : 
 GV HD đọc - > gv đọc gọi hs đọc chú thích * 
- tục ngữ là gì ? 
à GV giảng thêm 
Coù theå chia 8 caâu tuïc ngöõ vöøa ñoïc thaønh maáy nhoùm. Moãi nhoùm goàm nhöõng caâu naøo? Goïi teân töøng nhoùm? 
II- HĐ 4: HD ĐỌC HIỂU – VĂN BẢN 
§ RLKNS: phân tích tình huống – động não để rút ra bài học kinh nghiệm về thiên nhiên và lao động sản xuất . 
à Hoïc sinh thaûo luaän 4 caâu tuïc ngöõ ñaàu tieân và rút ra bài học kinh nghiệm :
* Caâu 1 : Nghóa cuûa caâu tuïc ngöõ naøy laø gì?
- Nghệ thuật đặc sắc được sử dụng ?
à GV: Coù theå vaän duïng kinh nghieäm cuûa caâu tuïc ngöõ naøy vaøo chuyeän tính toaùn, xaép xeáp coâng vieäc hoaëc vaøo vieäc giöõ gìn söùc khoûe cho moãi ngöôøi vaøo muøa heø vaø muøa ñoâng.
- Caâu tuïc ngöõ giuùp ta coù theâm kinh nghieäm gì? 
- Giaù trò kinh nghieäm cuûa caâu tuïc ngöõ ?
* Câu 2: - Giaûi thích caâu tuïc ngöõ soá 2? 
- Nghệ thuật đặc sắc được sử dụng ?
- Câu tục ngữ này giúp con người điều gì ?
* Caâu 3 :
- Giaûi thích : Raùng môõ gaø?
 - Câu tục ngữ này giúp con người điều gì ?
* Caâu 4 : giải thích ? 
à GV: ÔÛ nöôùc ta muøa luõ thuôøng xaûy ra vaøo thaùng 7 aâm lòch. Töø kinh nghieäm quan saùt nhaân daân toång keát quy luaät : kieán boø nhieàu vaøo thaùng 7, thöôøng laø boø leân cao, laø ñieàm baùo saép coù luït. Kieán laø loaïi coân truøng raát nhaïy caûm vôùi khí haäu, thôøi tieát nhôø cô theå coù nhöõng teá baøo caûm bieán chuyeân bieät. Vì theá khi trôøi chuaån bò coù möa to keùo daøi hay luõ luït, kieán seõ töø trong toå keùo ra haøng ñaøn ñeå traùnh möa, luït vaø ñeå lôïi duïng ñaát meàm sau möa laøm nhöõng toå môùi.
 - Câu tục ngữ này giúp nd ta kinh ngiệm gì ? 
* Caâu 5 :
à GV: Ñaát nöôùc coi nhö vaøng, quyù nhö vaøng -> giôùi thieäu.
+ Ngöôøi ta coù theå söû duïng caâu tuïc ngöõ naøy trong tröôøng hôïp naøo?
- Pheâ phaùn hieän töôïng laõng phí ñaát.
* Caâu 6 :-Giaûi thích nghóa?
- Caâu tuïc ngöõ naøy noùi leân ñieàu gì 
à GV: Töø giaù trò kinh teá cuûa caùc vuøng  Tuy nhieân khoâng phaûi nôi naøo cuõng ñuùng maø phaûi tuøy töøng vuøng.
- Caâu tuïc ngöõ naøy giuùp chuùng ta ñieàu gì ? 
 * Caâu 7 :
 Goïi hoïc sinh ñoïc caâu 7
- Caâu tuïc ngöõ treân khaúng ñònh thöù töï quan troïng cuûa caùc yeáu toá ñoái vôùi ngheà troàng luùa nöôùc cuûa nhaân daân ta. Caùc em haõy tìm nhöõng caâu tuïc ngöõ khaùc coù noäi dung lieân quan?
- Kinh nghieäm cuûa caâu tuïc ngöõ ñöôïc vaän duïng vaøo vieäc gì?
* Caâu 8 :
Goïi hoïc sinh ñoïc caâu 8
 - Câu tục ngữ này kđ điều gì ? 
Caâu tuïc ngöõ naøy nhaèm khaúng ñònh taàm quan troïng cuûa thôøi vuï, cuûa ñaát ñai ñaõ ñöôïc khai phaù, chaêm boùn ñoái vôùi ngheà troàng troït.
* Haõy cho bieát ñaëc ñieåm veà hình thöùc cuûa caùc caâu töïc ngöõ ?
- Từ quá trình tìm hiểu phân tích em thấy những câu tục ngữ này có ý nghĩa gì đối với nhân dân ta ? 
* Nhận xét đặc điểm hình thức của các câu tục ngữ ? 
* Hướng dẫn hs phần tổng kết
 - Nhắc lại hình thức nghệ thuật và nội dung của những câu tục ngữ mà em vừa tìm hiểu ? Kinh nghiệm có hoàn toàn chính xác không ? kinh nghiệm đó chủ yếu dựa vào đâu ? 
 - Hs đọc 
Hs dựa SGK trả lời 
Caâu 1,2,3,4: Tuïc ngöõ veà thieân nhieân
Caâu 5,6,7,8: Tuïc ngöõ veà lao ñoäng saûn xuaát.
* HS thảo luận chia làm 4 nhóm ( 3 phút ) chia làm 4 nhóm 
* Nhóm 1,2 : Caâu tuïc ngöõ giuùp ta coù theâm kinh nghieäm gì? 
* Nhóm 3,4 : Giaù trò kinh nghieäm cuûa caâu tuïc ngöõ ?
- Thaùng 5( AL) ñeâm ngaén ngaøy daøi, thaùng 10(AL) ñeâm daøi ngaøy ngaén . Coù hieän töôïng ñoù laø do söï vaän ñoäng töï quay quanh truïc cuûa traùi ñaát vaø vò trí ñòa lí cuûa Vieät Nam treân quaû ñòa caàu
- Giuùp con ngöôøi coù yù thöùc chuû ñoäng,nhìn nhaän vaø söû duïng thôøi gian ,coâng vieäc vaø chuù yù söùc khoeû.
- Giuùp con ngöôøi coù yù thöùc chuû ñoäng ñeå nhìn nhaän, söû duïng thôøi gian coâng vieäc, söùc lao ñoäng vaøo nhöõng thôøi ñieåm khaùc nhau trong naêm
- Ngaøy naøo ñeâm tröôùc coù nhieàu sao, hoâm nay seõ naéng trôøi ít sao. Seõ möa.
- Caâu tuïc ngöõ naøy giuùp con ngöôøi coù yù thöùc bieát nhìn sao ñeå döï ñoaùn thôøi tieát, saép xeáp coâng vieäc.
- Khi treân trôøi xuaát hieän raùng coù maøu saéc vaøng môõ gaø töùc laø saép coù baõo. Ñaây laø moät trong raát nhieàu kinh nghieäm döï ñoaùn baõo
- Bieát döï ñoaùn baõo thì seõ coù yù thöùc chuû ñoäng giöõ gìn nhaø cöûa hoa maøu
- Naïn luït thöôøng xuyeân xaûy ra ôû nöôùc ta vì vaäy nhaân daân coù yù thöùc döï ñoaùn luõ luït ñeå chuû ñoäng phoøng choáng.
- Pheâ phaùn hieän töôïng laõng phí ñaát. Ñeà cao giaù trò cuûa ñaát
- thöù töï caùc ngheà, caùc coâng vieäc ñem laïi lôïi ích kinh teá 
- Cô sôû khaúng ñònh thöù töï treân
- khai thaùc toát ñieàu kieän, hoaøn caûnh ñeå taïo ra cuûa caûi, vaät chaát
- Hs đọc 
-Người đẹp vì lụa , lúa tốt vì phân 
- Vào việc trồng lúa nước 
- Hs đọc 
-Caâu tuïc ngöõ naøy nhaèm khaúng ñònh taàm quan troïng cuûa thôøi vuï, cuûa ñaát ñai ñaõ ñöôïc khai phaù, chaêm boùn ñoái vôùi ngheà troàng troït.
- Hình thöùc ngaén goïn.
- Caùch laäp luaän chaët cheõ, giaøu hình aûnh.
- Vaàn
- Caùc veá thöôøng ñoái xöùng nhau veà hình thöùc vaø noäi dung.
 -hình thöùc : đối veá, ñoái ngöõ, ñoái töø, nhòp 
- là bài học kinh nghiện qúy báo 
- Ngaén goïn, Vaàn löng, Caùc veá thöôøng ñoái xöùng nhau
 -HS trả lời 
 -Hs đọc phần ghi nhớ .
I – ĐỌC – HIỂU CHÚ THÍCH :
 1- Khái niệm tục ngữ : sgk / 3
 2- chú thích sgk/ 3 
 3. phân nhóm -Tuïc ngöõ veà thiên nhiên 
 1,2,3,4
 - Tuïc ngöõ veà lao ñoäng saûn xuaát: caâu 5,6,7,8.
II - ĐỌC HIỂU – VĂN BẢN 
* caâu 1 :
Ñeâm thaùng naêm chöa naèm ñaõ saùng
Ngaøy thaùng möôøi chöa cöôøi ñaõ toái.
- Đối, vần lưng, nói quá 
à Kinh nghieäm ñeå nhaän bieát thôøi gian. Giuùp con ngöôøi coù yù thöùc chuû ñoäng,nhìn nhaän vaø söû duïng thôøi gian ,coâng vieäc vaø chuù yù söùc khoeû.
* Caâu 2 :
Mau sao thì naéng, vaéng sao thì möa.
- Đối, vần lưng 
 àKinh nghieäm ñeå nhaän bieát veà thôøi tieát (naéng, möa) Giuùp con ngöôøi coù yù thöùc bieát nhìn sao ñeå döï ñoaùn thôøi tieát, saép xeáp coâng vieäc.
* Caâu 3 :
Raùng môõ gaø, coù nhaø thì giöõ.
 - Vần lưng
à Kinh ngieäm ñeå nhaän bieát thôøi tieát khi saép coù baõo. Giuùp con ngöôøi bieát döï ñoaùn baõo töø ñoù coù yù thöùc chuû ñoäng giöõ gìn nhaø cöûa vaø hoa màu.
* Caâu 4 :
Thaùng 7 kieán bò, chæ lo laïi luït.
 -Vần lưng 
à Kinh nghieäm ñeå nhaän bieát thôøi tieát. Giuùp chuùng ta döï ñoaùn ñöôïc luõ luït ñeå phoøng choáng.
* Caâu 5 :
Taác ñaát, taác vaøng
-Đối, ẩn dụ 
à Đề cao giaù trò cuûa ñaát ñai. Khuyên mọi người không nên bỏ đất hoang 
* Caâu 6 :
Nhaát canh trì, nhò canh vieân, tam canh ñieàn.
à Thöù töï veà nguoàn lôïi kinh teá cuûa caùc ngaønh ngheà. Giuùp ta bieát khai thaùc toát ñieàu kieän ñeå taïo ra cuûa caûi vaät chaát
* Caâu 7 :
Nhaát nöôùc, nhì phaân, tam caàn, töù gioáng.
àThöù töï taàm quan troïng cuûa nöôùc, phaân boùn, söï caàn maãn vaø gioáng maù
* Caâu 8: Caâu tuïc ngöõ naøy nhaèm khaúng ñònh taàm quan troïng cuûa thôøi vuï, cuûa ñaát ñai ñaõ ñöôïc khai phaù, chaêm boùn ñoái vôùi ngheà troàng troït.
* Ñaëc ñieåm veà hình thöùc caùc caâu tuïc ngöõ :
- Ngaén goïn
- Laäp luaän chaët cheõ giaøu hình aûnh
- Vaàn löng
- Caùc veá thöôøng ñoái xöùng nhau veà noäi dung laãn hình thöùc.
II. Ý nghĩa : Không ít câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất là những bài học quý giá của nhân dân ta. 
III. Ghi nhôù : Sgk
 IV. CỦNG CỐ HD HS TỰ HỌC Ở NHÀ
 1. CỦNG CỐ: :-Ñoïc laïi ghi nhôù
 - Đọc lại các câu tục ngữ - đọc những câu tục ngữ có ý nghĩa tương tự 
 2. HD HS TỰ HỌC Ở NHÀ
 -Hoïc thuoäc lòng caùc caâu tuïc ngöõ trong bài học 
 -Tập sử dụng một vài câu tục ngữ .
 -Veà nhaø söu taàm caùc caâu ca dao, daân ca, tuïc ngöõ ñöôïc löu truyeàn ôû ñòa phöông 
 - Chuaån bò baøi « Chöông trình ñòa phöông"- Sưu tầm những câu tục ngữ nói về lđ sạch đẹp môi trường , ca ngợi cảnh đẹp thiên nhiên ở địa phương .Nêu cách giữ gìn vẻ đẹp ấy ? 
 œ ˜œ ˜œ ˜œ ˜œ 
Ngày dạy : 03- 01- 11 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG 
 PHẦN VĂN 
A- VĂN - TIẾT : 78 
 I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : 
 - Hiểu được nội dung ý nghĩa những câu tục ngữ, ca dao địa phương Long An .
 - Thấy được vẻ đẹp của từ ngữ , hình ảnh , sắc thái địa phương thể hiện qua các câu tục ngữ, ca dao này 
 - Thuộc lòng một số câu tục , ca dao .
 1. Kiến thức :
 - Nội dung của các câu tục ngữ địa phương Long an .
 - Đặc điểm hình thức của tục ngữ , ca dao Long an. 
 2. Kĩ năng: 
 - Bổ sung hiểu biết về ca dao, tục ngữ Long an .
 - Đọc - tìm hiểu một số câu tục ngữ ,ca dao địa phương Long an qua các thời kì 
 - Vận ở mức độ nhứt định về tục ngữ ,ca dao địa phương Long an .
 II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS : - GV : Giáo án 
 - HS : bài soạn , Sưu tầm tục ngữ - ca dao 
 III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC : 
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TRÒ
NỘI DUNG- KIẾN THỨC
* HĐ1:- Tuïc ngöõ laø gì? Ñoïc thuoäc loøng 2 caâu tuïc ngöõ veà thieân nhieân vaø 2 caâu tuïc ngöõ veà lao ñoäng saûn xuaát.
- Ñoïc thuoäc loøng caùc caâu tuïc ngöõ, phaân tích moät trong caùc caâu tuïc ngöõ vöøa neâu
 * HD2 : Baøi môùi: Ñaát nöôùc Vieät Nam roäng lôùn , coù bieát bao nhieâu laø daân toäc sinh soáng traõi daøi töø Baéc chí Nam . Moãi vuøng ñaát vôùi bieát bao phong tuïc taäp quaùn ña daïng khaùc nhau. Cuõng chính vì vaäy maø moãi vuøng, moãi ñòa phöông coù neàn vaên hoïc khaùc nhau. Tieát hoïc naøy ta cuøng  ...  HĐ 4 : HD ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 
- Trong bài “ Bé dạy học” , nhân vật cô bé ở độ tuổi nào , cô bắt chước ai và bắt chước công việc gì ?
- Tìm dẫn chứng cụ thể ? 
- Bé làm gì cho mình giống cô giáo ? Lớp học được tổ chức và hoạt động ra sao ? -Tác giả thể hiện cái nhìn của mình ntn về thế giớ trẻ thơ ? 
- Tóm lại qua bài thơ em nhận thấy hình ảnh của cô bé ntn ? 
- hs đọc
- Tự do ( 4 chữ )
- Tuổi mẫu giáo tiểu học , cô bé bắt chước cô giáo, bắt chước cô giáo dạy học . 
Tập hợp lại đây
 -Chó xù mèo mướp
 Trò nào nói chuyện 
 .
 Lớp học yên tĩnh
-Mang guốc cao gót, tay cầm roi mây 
-Bé tập hợp chú chó xù, cô mèo mướp lại để bé dạy học 
- Thế giới của tuổi thơ , đáng yêu hay bắt chước người lớn , làm những việc mà bé thích, bé thích trở thành người lớn .
Hs trả lời 
 Hs ghi nội dung bà ithơ 
I.Đọc – hiểu chú thích : 
 1. Tác giả : sgk/ 13
 2.Thể thơ : Tự do ( 4 chữ )
II. Đọc – hiểu văn bản : 
* Hình ảnh cô bé làm cô giáo : 
 Mang guốc cao gót 
 Tay cầm roi mây 
 Tập hợp lại đây
 Chó xù, mèo mướp 
.
Cô dạy chữ o 
 -> bắt chước cô giáo dạy học . 
Thật đáng yêu 
Ghi Nhớ : Bài thơ hiện lên hình ảnh thật đáng yêu của một cô bé bắt chước làm cô giáo.Cô bé dạy học những con vật thật đáng yêu Từ đó cho ta thấy được cái nhìn yêu thương , hiểu được tâm lí của trẻ thơ 
 IV. CỦNG CỐ - HD HS TỰ HỌC Ở NHÀ : 
 - Học thộc bài thơ . 
 - Soạn “ Tìm hiểu chung về văn nghị luận ” 
 œ ˜œ ˜œ ˜œ ˜œ 
Ngày soạn : 04- 01-10
Ngày dạy : 06-01-10
C – TẬP LÀM VĂN – TIẾT : 80 TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN NGHỊ LUẬN
 I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : 
 - Hiểu nhu cầu nghị luận trong đời sống và đặc điểm chung của văn bản nghị luận .
 - Bước đầu biết cách vận dụng những kiến thức về văn nghị luận vào đọc – hiểu văn bản.
 1. Kiến thức :
 - Khái niệm văn bản nghị luận .
 - Nhu cầu nghị luận trong đời sống .
 - Những đặc điểm chung của văn bản nghị luận.
 2. Kĩ năng :
 -Nhận biết văn bản nghị luận khi đọc sách báo, chuẩn bị để tiếp tục tìm hiểu sâu, kĩ hơn về kiểu văn bản quan trọng này .
 - Suy nghĩ, phê phán, sáng tạo : bình luận và đưa ra ý kiến cá nhân 
 - Ra quyết đinh; lựa chọn cách lập luận ,lấy dẫn chứng khi tạo lập và giao tiếp hiệu quả bằng văn nghị luận . 
 II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS : - GV : Giáo án 
 - HS: bài soạn . 
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC : 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
NỘI DUNG - KIẾN THỨC
* HĐ1: KT bài cũ 
* HĐ 2: Giôùi thieäu: Trong cuoäc soáng, khoâng phaûi luùc naøo ta cuõng chæ giao tieáp döôùi hình thöùc thoâng baùo theo kieåu: Keå, taû maø coøn phaûi trình baøy quan ñieåm rieâng, caùch nghó, caùch hieåu cuûa mình. Ví duï: Theo em, treû em coù neân thöùc khuya khoâng? Theá naøo laø caùch soáng ñeïp? Vì sao con ngöôøi caàn phaûi hoïc maõi?  Noäi dung baøi hoïc hoâm nay seõ giuùp ta trình baøy yù kieán cuûa mình moät caùch maïch laïc, coù söùc thuyeát phuïc.
Y RLKNS: HD PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG GIAO TIẾP các ví phần 1 SGK 
 * HĐ3: tìm hiểu nhu cầu nghị luận và văn bản nghị luận 
- GV nêu vấn đề: trong đời sống, em có thường gặp các vấn đề và câu hỏi kiểu như:
Vì sao em đi học?
Vì sao con người cần phải có bạn bè?
Theo em, như thế nào là sống đẹp?
Trẻ em hút thuốc lá là tốt hay xấu, lợi hay hại?
- GD kĩ năng sống: ( KN suy nghĩ, phê phán, sáng tạo.)
- Trong cuộc sống, chúng ta thường xuyên gặp những câu hỏi như vậy, em hãy nêu thêm các câu hỏi tương tự?
VD: Vì sao em thích đọc sách?
 Vì sao em thích xem phim
 Vì sao em học giỏi ngữ văn?
- Câu thành ngữ “ Chọn bạn mà chơi” có ý nghĩa như thế nào?
GV: Những câu hỏi trên rất hay, nó chính là những vấn đề phát sinh trong cuộc sống hàng ngày khiến người ta phải bận tâm và nhiều khi phải tìm cách giải quyết.
- Khi gặp các câu hỏi kiểu đó em có thể trả lời bằng văn bản tự sự, miêu tả không? Giải thích vì sao?
- Lí do?
VD: Để trả lời câu hỏi vì sao con người cần có bạn bè ta không thể chỉ kể một câu chuyện về người bạn tốt mà phải dùng lí lẽ, lập luận làm rõ vấn đề.
- Để trả lời những câu hỏi đó, hàng ngày trên báo chí, qua qua đài phát thanh, truyền hình, em thường gặp kiểu văn bản nào?
- Hãy kể tên một vài kiểu văn bản mà em biết?
-Học sinh đọc văn bản 
Chống nạn thất học SGK.
- Bác Hồ viết văn bản này nhằm mục đích gì?
- Đối tượng Bác hướng tới là ai?
- Để thực hiện mục đích ấy, bài nêu ra những ý kiến nào, những ý kiến ấy được diễn đạt thành những luận điểm nào? Tìm câu văn mang luận điểm ấy?
- Nêu luận điểm chủ chốt 
( vấn đề của bài văn )
-Để thuyết phục bài viết nêu ra những lí lẽ nào? Hãy liệt kê những lí lẽ ấy?
- Tác giả đưa ra những dẫn chứng nào?
-Qua bài tập em rút ra đặc điểm gì của văn nghị luận?
-Nếu tác giả thực hiện mục đích của mình bằng văn kể chuyện , miêu tả, biểu cảm có được không? Vì sao?
-Tư tưởng, quan điểm của tác giả trong bài nghị luận có hướng tới vấn đề trong cuộc sống?
-Bước đầu em hiểu thế nào là văn bản nghị luận?
ØGV liên hệ thực tế về vấn đề phổ cập giáo dục.
- HS đọc ghi nhớ.
- GV chốt ý chính trong phần ghi nhớ
HĐ 4:HD LUYỆN TẬP 
-Hoïc sinh ñaët caâu hoûi.
.
- Ta không thể dùng các kiểu văn bản trên trả lời vì tự sự và miêu tả không thích hợp giải quyết các vấn đề, văn bản biểu cảm chỉ có thể có ích phần nào, chỉ có nghị luận mới có thể giúp ta hoàn thành nhiệm vụ một cách thích hợp và hoàn chỉnh
+ Tự sự là thuật, kể câu chuyện dù đời thường hay tưởng tượng, dù hấp dẫn, sinh động đến đâu vẫn mang tính cụ thể hình ảnh, chưa có sức khái quát, chưa có khả năng thuyết phục
+ Miêu tả: dựng lại chân dung cảnh, người vật, sự vật, sinh hoạt
+ Biểu cảm cũng ít nhiều dùng lí lẽ, lập luận nhưng chủ yếu vẫn là cảm xúc, tình cảm không có khả năng giải quyết vấn đề
-Khi có những vấn đề, những ý kiến cần giải quyết ta phải dùng văn nghị luận
- Xã luận, bình luận, bình luận thời sự, bình luận thể thao, các mục nghiên cứu, phê bình, hội thảo khoa học, trao đổi kinh nghiệm về học thuật.
- Mục đích: Chống giặc dốt: một trong ba thứ giặc nguy hại sau CMT8/1945, chống nạn thất học do Chính sách ngu dân của thực dân Pháp để lại
- Là quốc dân Việt Nam, toàn thể nhân dân Việt Nam, đối tượng rất đông đảo, rộng rãi
- Là quốc dân Việt Nam, toàn thể nhân dân Việt Nam, đối tượng rất đông đảo, rộng rãi
- Một trong những công việc phải thực hiện cấp tốc trong lúc này là : nâng cao dân trí (sự hiểu biết của dân).
-“ Mọi người Việt Nam phải biết quyền lời biết viết chữ quốc ngữ”
+ Chính sách ngu dân của thực dân Pháp làm cho hầu hết người Việt Nam mù chữ -> lạc hậu, dốt nát.
+ Phải biết đọc biết viết thì mới có kiến thức xây dựng nước nhà.
+ Làm cách nào để nhanh chóng biết chữ Quốc ngữ.
+ Góp sức vào bình dân học vụ.
+ Đặc biệt phụ nữ càng cần phải học.
+ Thanh niên cần sốt sắng giúp đỡ.
- 95% dân số VN mù chữ, công việc quan trọng và to lớn ấy có thể và nhất định làm được -> tạo niềm tin cho người đọc trên cơ sở lí lẽ và dẫn chứng xác đáng thuyết phục
-Văn nghị luận phải có luận điểm rõ ràng, lí lẽ dẫn chứng thuyết phục.
- Các loại văn bản MT,KỂ,BC khó có thể vận dụng để thực hiện mục đích, khó có thể giải quyết được vấn đề kêu gọi mọi người chống nạn thất học một cách ngắn gọn, chặt chẽ, rõ ràng và đầy đủ
-Tư tưởng quan điểm của tác giả có hướng tới vấn đề trong cuộc 
- Văn bản nghị luận là loại văn bản được viết ra ( nói) nhằm nêu ra và xác lập cho người đọc 
( nghe) một tư tưởng, một vấn đề nào đó. Văn nghị luận nhất thiết phải có luận điểm ( tư tưởng) rõ ràng và lí lẽ, dẫn chứng thích hợp.
I .Nhu caàu nghò luaän: và văn bản nghị luận :
1- Nhu cầu nghị luận :
- YÙ kieán trong cuoäc hoïp.
- Xaõ luaän, bình luaän, phaùt bieåu caûm nghó treân baùo chí, treân ñaøi. 
2. Thế nào là văn bản bản luận :
 - Văn bản nghị luận là loại văn bản được viết ra ( nói) nhằm nêu ra và xác lập cho người đọc ( nghe) một tư tưởng, một vấn đề nào đó. Văn nghị luận nhất thiết phải có luận điểm ( tư tưởng) rõ ràng và lí lẽ, dẫn chứng thích hợp.
 * VĂN BẢN : 
“Chống nạn thất học” 
- Mục đích: chống giặc dốt.
- Đối tượng: toàn dân.
* Luận điểm chủ chốt 
 ( vấn đề ) 
+ Một trong những công việc phải thực hiện cấp tốc trong lúc này là : nâng cao dân trí (sự hiểu biết của dân).
* Lí lẽ : SGK
* Dẫn chứng: SGK
* Văn nghị luận phải có luận điểm rõ ràng, lí lẽ dẫn chứng thuyết phục.
¶ Luyeän taäp: 
Bài tập 1 (SGK/9)
Văn bản:CẦN TẠO THÓI QUEN TỐT 
 TRONG ĐỜI SỐNG XÃ HỘI .
a. Đây chính là một văn bản nghị luận vì:
+ Vấn đề đưa ra để bàn luận và giải quyết là một vấn đề xã hội: cần tạo ra thói quen tốt trong đời sống xã hội -một vấn đề thuộc lối sống đạo đức.
+ Để giải quyết vấn đề trên, tác giả sử dụng nhiều lí lẽ, lập luận và dẫn chứng để trình bày và bảo vệ quan điểm của mình.
b.Tác giả đề xuất ý kiến: cần phân biệt thói quen tốt và thói quen xấu.Cần tạo thói quen tố và khắc phục thói quen xấu trong đời sống hàng ngày từ những việc tưởng chừng rất nhỏ.
- Dẫn chứng:
+ Thói quen tốt: luôn dậy sớm, luôn đúng hẹn, giữ lời hứa, luôn đọc sách
+ Thói quen xấu: hút thuốc lá, hay cáu giận, mất trật tự, gạt tàn bừa bãi, vứt rác bừa bãi
c. Bài nghị luận nhằm đúng vấn đề thực tế trên khắp cả nước, nhất là ở thành phố, đô thị.
- Về cơ bản chúng ta tán thành ý kiến trong bài viết vì những kiến giải tác giả đưa ra đều đúng đắn và cụ thể, nhưng thiết nghĩ cần phối hợp nhiều biện pháp hơn, nhiều tổ chức hơn.
Bài tập 2 (SGK/10): Sưu tầm hai đoạn văn nghị luận chép vào vở.
Đoạn văn:
Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối ruột đau như cắt nước mắt đầm đìa, chỉ tiếc rằng chưa được xả thịt , lột da, moi gan, nuốt máu quân thù.Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xácnày gói trong da ngựa ta cũng vui lòng. (Trần Quốc Tuấn)
Bài tập 3 (SGK/10): Nhận diện và tìm hiểu văn bản “ Hai biển hồ”.
- Văn bản “Hai biển hồ” là văn bản nghị luận vì:
+ Nó được trình bày chặt chẽ, rõ ràng, sáng sủa, khúc chiết
+ Văn bản này trình bày gián tiếp, hình ảnh bóng bẩy, kín đáo
- Mục đích của văn bản: Tả cuộc sống tự nhiên và con người quanh hồ nhưng không phải chủ yếu nhằm tả hồ, kể cuộc sống nhân dân quanh hồ hoặc phát biểu cảm tưởng về hồ.
Văn bản nhằm làm sáng tỏ hai cách sống: cách sống cá nhân và cách sốnh chia sẻ hoà nhập. Cách sống cá nhân là cách sống thu mình, không quan hệ, chẳng giao lưu thật đáng buồn và chết dần chết mòn. Còn cách sống chia sẻ hoà nhập là cách sống mở rộng làm cho con người tràn ngập niềm vui.
* Ghi nhôù: SGK trang 9
IV. CỦNG CỐ - HD HS TỰ HỌC Ở NHÀ : 
 1. CỦNG CỐ : Văn nghị luận là gì? Đặc điểm của văn nghị luận.
 2. HD HS TỰ HỌC Ở NHÀ
 - Hoïc baøi.
 - Học nội dung ghi nhớ, xem lại bài tập đã phân tích.
 - Làm bài tập trong SGK/9: Đọc bài văn và trả lời các câu hỏi.
 - Xem vaø chuaån bò baøi 19 «  Tuïc ngöõ veà con ngöôøi vaø xaõ hoäi »