MỞ ĐẦU
TIẾT 1: THẾ GIỚI ĐỘNG VẬT ĐA DẠNG, PHONG PHÚ
I.Mục tiêu bài học:
- HS hiểu được thế giới động vật đa dạng – phong phú (về loài, kích thước, số lượng cá thể và môi trường sống).
- Xác định được nước ta được thiên nhiên ưu đãi nên có được một thế giới ĐV đa dạng – phong phú như thế nào.
- Rèn kỹ năng nhận biết các ĐV qua các hình vẽ và từ đó HS biết liên hệ trong đời sống thực tiễn.
III. Hoạt động dạy và học:
- ổn định tổ chức: 7A: 7B:
- Kiểm tra: Kiểm tra sách, vở ghi của HS
- Bài mới:
Ngày soạn : Ngày giảng : Mở đầu Tiết 1: Thế giới động vật đa dạng, phong phú I.Mục tiêu bài học: - HS hiểu được thế giới động vật đa dạng – phong phú (về loài, kích thước, số lượng cá thể và môi trường sống). - Xác định được nước ta được thiên nhiên ưu đãi nên có được một thế giới ĐV đa dạng – phong phú như thế nào. - Rèn kỹ năng nhận biết các ĐV qua các hình vẽ và từ đó HS biết liên hệ trong đời sống thực tiễn. III. Hoạt động dạy và học: - ổn định tổ chức: 7A : 7B : - Kiểm tra: Kiểm tra sách, vở ghi của HS - Bài mới: 1. Mở bài: Thế giới ĐV rất đa dạng và phong phú, nước ta thuộc vùng nhiệt đới nhiều tài nguyên rừng và biển, được thiên nhiên ưu đãi cho thế giới động vật. Vậy để biết thế giới động vật đa dạng và phong phú như thế nào ta vào bài hôm nay. 2. Phát triển bài: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hướng dẫn cho HS nghiên cứu phần thông tin trong SGK. Hoạt động 1: Đa dạng loài và phong phú về số lượng cá thể. - Giới động vật phong phú như thế nào? - Hướng dẫn HS thực hiện lệnh SGK. - Hãy kể tên các loài động vật được thu thập khi: + Kéo một mẻ lưới trên biển. + Tát một ao cá. + Đơm đó qua đêm. - Hướng dẫn HS kể tên các động vật tham gia vào bảng giao hưởng suốt đêm hè. Kể tên các ĐV tham gia vào “bản giao hưởng” suốt đêm hè? - Cho HS đọc tiếp phần thông tin SGK, lấy VD: Đàn châu chấu, đàn bướm trắng,... ? Những loài ĐV nào được con người thuần hoá làm vật nuôi? Hoạt động 2: Động vật đa dạng về môi trường sống. GV hướng dẫn HS tìm hiểu về thông tin SGK và quan sát H1.3, H1.4 trong SGK Hướng dẫn HS thực hiện lệnh: ? ĐV ở những môi trường khác nhau như thế nào? Cho HS thực hiện lệnh tiếp theo: ? Đặc điểm nào giúp chim cánh cụt thích nghi với môi trường sống? ? Nguyên nhân nào dẫn tới ĐV đa dạng và phong phú? ? ĐV ở nước ta có đa dạng, phong phú không? Vì sao? HS đọc phần thông tin trong SGK. Nghiên cứu hình 1.1 SGK Tìm hiểu thông tin - Giới động vật rất đa dạng và phong phú với khoảng 1,5 triệu loài. HS thực hiện lệnh: Kéo mẻ lưới trên biển gồm: Tôm, cua, lươn, trạch, cá,... Tát ao cá gồm: Cá, tôm, cua, ốc,... Đơm đó qua đêm gồm: Tôm, tép, ... - Các ĐV tham gia vào “bản giao hưởng” suốt đêm hè: + Các lưỡng cư: ếch, nhái, cóc,... + Các sâu bọ: cào cào, châu chấu,... * Một số nhóm ĐV còn phong phú về số lượng, cá thể. * Một số ĐV được con người thuần hoá thành vật nuôi: Gà - có tổ tiên từ gà rừng. Chim bồ câu - có tổ tiên từ chim bồ câu núi. HS đọc thông tin trong SGK. Tìm hiểu H1.3, H1.4. Thảo luận theo nhóm, trả lời câu hỏi. - Kết luận: Các ĐV sống ở nhiều môi trường khác nhau: Dưới nước: Cá, tôm, cua, mực, ... Trên cạn: Hươu, nai, hổ, ... Trên không: Quạ, ngỗng trời, ... + Đặc điểm giúp chim cánh cụt thích nghi với điều kiện giá lạnh: Có lớp mỡ dày, bộ lông dày. + Nguyên nhân khiến động vật đa dạng, phong phú: Nhiệt độ ấm áp, thức ăn phong phú, môi trường sống đa dạng. + ĐV ở nước ta rất đa dạng và phong phú vì: có khí hậu thích hợp, thức ăn nhiều. 3. Củng cố- Đánh giá: HS đọc phần kết luận trong SGK. ? ĐV nước ta phong phú và đa dạng như thế nào? - Kiểm tra các câu hỏi trong SGK 5. Hướng dẫn về nhà: HS về nhà học thuộc và trả lời các câu hỏi trong SGK Tìm hiểu một số ĐV xung quanh ta. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ngày soạn : Ngày giảng : Tiết 2: Phân biệt động vật với thực vật- Đặc điểm chung của động vật I. Mục tiêu bài học: - HS phân biệt được động vật với thực vật. Thấy chúng có những đặc điểm chung của sinh vật nhưng chúng cũng khác nhau về một số đặc điểm cơ bản. - Nêu được các đặc điểm của động vật để nhận biết chúng trong thiên nhiên. - Phân biệt được động vật không xương với động vật có xương sống. Vai trò của chúng trong thiên nhiên và trong đời sống. II. Phương tiện dạy học: GV: Tranh vẽ H2.1, H2.2 Mô hình tế bào ĐV, tế bào thực vật. Kẻ sẵn bảng 1 SGK HS: Kẻ sẵn bảng 1 trong SGK. III. Hoạt động dạy và học: 1 - Tổ chức: 7A: 7B: 2 - Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi 1; 2 trong SGK. 3 - Bài mới: Hoạt động 1: Phân biệt động vật với thực vật Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Hướng dẫn HS tìm hiểu thông tin và quan sát H2.1 trong SGK. - Hướng dẫn đánh dấu vào bảng 1 SGK. - Hướng dẫn HS trả lời câu hỏi: ? ĐV giống với thực vật ở các đặc điểm nào? ? ĐV khác với thực vật ở các đặc điểm nào? - Gợi ý để HS trả lời. HS thảo luận theo nhóm, đánh dấu vào bảng 1 trong SGK. Đại diện nhóm lên bảng trả lời. - Kết luận: + ĐV giống thực vật ở điểm: . Cùng có cấu tạo từ tế bào. . Cùng có khả năng sinh trưởng và phát triển. + ĐV khác thực vật ở điểm: . Cấu tạo tế bào có thành Xenlulô . Chỉ sử dụng chất hữu cơ sẵn có để nuôi cơ thể. . Có cơ quan di chuyển và có hệ thần kinh, giác quan. Hoạt động 2: Đặc điểm chung của động vậtP - GV cho HS thực hiện lệnh SGK: ? Hãy chọn lấy 3/5 đặc điểm quan trọng nhất của động vật. Tìm hiểu và thảo luận theo nhóm để nêu được các đặc điểm chung của động vật. - Kết luận: Đặc điểm chung của ĐV: + ĐV có khả năng di chuyển. + ĐV có hệ thần kinh và giác quan. + Dị dưỡng tức khả năng dinh dưỡng nhờ chất hữu cơ có sẵn. Hoạt động 3: Sơ lược phân chia giới động vật Cho HS tìm hiểu thông tin SGK. Hướng dẫn các ngành ĐV trong chương trình Sinh học 7 đề cập đến. HS tìm hiểu thông tin - Kết luận: Sinh học 7 đề cập đến các ngành ĐV chủ yếu và được sắp xếp như sau: + Ngành ĐV nguyên sinh. + Ngành ruột khoang. + Các ngành giun: Giun dẹp, giun tròn, giun đốt. + Ngành thân mềm. + Ngành chân khớp. + Ngành ĐV có xương sống gồm các lớp: (Cá, lưỡng cư, bò sát, chim, thú) Hoạt động 4: Vai trò của động vật Hướng dẫn HS tìm hiểu thông tin SGK. Hướng dẫn HS thực hiện lệnh: ? ĐV có vai trò với đời sống con người như thế nào? Hướng dẫn HS điền vào bảng 2 SGK. HS tìm hiểu thông tin và thực hiện lệnh. Điền tên các động vật đại diện mà em biết vào bảng 2. 1 HS lên bảng trả lời. 4- . Củng cố - Đánh giá: ? ĐV khác thực vật ở những đặc điểm nào? ? Nêu các đặc điểm chung của động vật? ? ý nghĩa của động vật đối với đời sống con người. 5. Hướng dẫn về nhà. HS về nhà học và trả lời các câu hỏi trong SGK. Chuẩn bị gây nuôi một số đông vật nguyên sinh. Giờ sau học thực hành tại phong thực hành sinh. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ngày soạn : Ngày giảng : Chương I: ngành động vật nguyên sinh Tiết 3: Thực hành: quan sát một số động vật nguyên sinh I. Mục tiêu bài học: - Thấy được ít nhất 2 đại diện của ĐVNS: Trùng roi và trùng đế giày. - Phân biệt được hình dạng và di chuyển của hai đại diện này. - Rèn kỹ năng sử dụng kính hiển vi, kỹ năng quan sát trên kính. - Giáo dục đức tỉnh tỉ mỉ, nghiêm túc, cẩn thận. II. Đồ dùng dạy học: GV: Kính hiển vi, lam kính, ống hút, khăn lau. Tranh: trùng đế giày, trùng roi xanh. Chậu gây nuôi ĐV nguyên sinh. HS: Váng nước ao hồ, rễ bèo nhật bản. III. Hoạt động dạy và học: 1 - Tổ chức: 7A : 7B : 2 - Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS Phân nhóm thực hành. 3 - Bài mới: * Mở bài: GV giới thiệu phần mở bài. Hoạt động 1: Quan sát trùng giày Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS - Hướng dẫn các nhóm cách thao tác làm thí nghiệm để quan sát. + Cách làm: Lấy 1 giọt nước đã gây nuôi ĐVNS nhỏ lên lam kính giải vài sợi bông để giảm đi tốc độ đưa lên bàn kính, điều chỉnh ánh sáng để quan sát. Các nhóm thực hiện theo sự hướng dẫn của GV. Quan sát trùng giày trên kính. Lần lượt các nhóm báo cáo kết quả. Đối chiếu với H3.1, thấy được sự di chuyển của trùng giày. Hoạt động 2: quan sát trùng roi - Cho HS quan sát trùng roi trên tranh vẽ - Hướng dẫn cách lấy mẫu vật và quan sát trên kính. ? Trùng roi di chuyển như thế nào? ? Màu sắc của trùng roi? Quan sát trên tranh vẽ trùng roi. Các nhóm làm thí nghiệm: - Lấy ống hút hút 1 giọt nước ao đưa lên lam kính và quan sát. + Trùng roi di chuyển vừa tiến vừa xoay. + Trùng roi có màu xanh lá cây: màu sắc của hạt diệp lục và sự trong suốt của màng cơ thể. - Đại diện các nhóm lần lượt báo cáo kết quả đã quan sát được trong thí nghiệm. 4 - Củng cố - Đánh giá: GV hướng dẫn HS viết thu hoạch qua bài thực hành. GV nhận xét các nhóm thực hành và đánh giá kết quả theo từng nhóm. 5. Hướng dẫn về nhà: HS về nhà hoàn thành tiếp bài thu hoạch. Vẽ các hình trùng giày và trùng roi đã quan sát. Chuẩn bị cho tiết 4 – Trùng roi. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ngày soạn : Ngày giảng : Tiết 4: Trùng roi I. Mục tiêu bài học: - Mô tả được cấu tạo ngoài, cấu tạo trong của trùng roi. - Trên cơ sở cấu tạo, nắm được cách dinh dưỡng và sinh sản của chúng. - Tìm hiểu cấu tạo tập đoàn trùng roi và quan hệ nguồn gốc giữa động vật đơn bào và động vật đa bào. II. Đồ dùng dạy học: - Tranh vẽ cấu tạo trùng roi. - Tranh vẽ cấu tạo tập đoàn Vôn vốc. III. Hoạt động dạy và học: 1 - tổ chức: 7A: 7B: 2 - Kiểm tra bài cũ: ? Trùng roi di chuyển như thế nào? ? Trùng roi có màu xanh là nhờ đặc điểm gì? 3 - Bài mới: * Mở bài: GV giới thiệu mở bài. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu trùng roi Hướng dẫn HS tìm hiểu phần thông tin trong SGK. Quan sát H4.1, H4.2 trong SGK. ? Trùng roi thường sống ở những đâu? ? Trùng roi có đặc điểm cấu tạo cơ thể như thế nào? ? Trùng roi dinh dưỡng như thế nào? ? Trùng roi hô hấp như thế nào? ? Không bào co bóp có nhiệm vụ gì? ? Trùng roi sinh sản như thế nào? Tìm hiểu phần thông tin và quan sát hình vẽ. Thảo luận theo nhóm. + Trùng roi thường sống ở ao, hồ, đầm. + Cấu tạo: Cơ thể trùng roi là một tế bào, kích thước hiển vi (rất nhỏ: 0,05 mm). Hình thoi, đầu tù, đuôi nhọn. Phía đầu có từ 1 đến 2 roi giúp cho cơ thể di chuyển. Cơ thể gồm có nhân, chất nguyên sinh, chất diệp lục, có điểm mắt ở gốc roi để nhận biết ánh sáng. + Dinh dưỡng: . Nơi có ánh sáng thì dinh dưỡng như thực vật (tự dưỡng). . Trong tối thì dinh dưỡng dị dưỡng: nhờ đồng hoá chất hữu cơ hoà tan do các sinh vật khác chết phân huỷ ra. + Hô hấp: Nhờ sự trao đổi khí qua màng tế bào. + Không bào co bóp tập trung nước thừa cùng sản phẩm bài tiết rồi thải ra ngoài góp phần điều chỉnh áp suất thẩm thấu của cơ thể. + Sinh sản: Trùng roi sinh sản vô tính bằng cách phân đôi theo chiều dọc cơ thể. Hoạt động 2: Tính hướng sáng Cho HS nghiên cứu phần thông tin trong SGK. Hướng dẫn HS giải thích thí nghiệm. Hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi trong SGK. HS tìm hiểu phần thông tin trong SGK. - Kết luận: Nhờ có diệp lục, trùng roi dinh dưỡng tự dưỡng là chủ yếu. Chúng luôn luôn hướng về phía có ánh sáng. * Đáp án trả lời câu hỏi SGK: + Trùng roi xanh tiến về phía có ánh sáng nhờ Roi và điểm mắt + Trùng roi xanh giống tế bào th ... ng của vây: Tìm hiểu thông tin và quan sát mẫu vật. Kết luận: + Vây cá gồm: 2 đôi vây chẵn, 3 vây lẻ. . 2 đôi vây chẵn: 1 đôi vây ngực và 1 đôi vây bụng. Có tác dụng giữ thăng bằng, giúp cá hướng lên trên, xuống dưới, rẽ phải, rẽ trái, dừng lại. . 3 vây lẻ: 1 vây lưng, 1 vây đuôi, 1 vây hậu môn. Có chức năng là làm tăng diện tích chiều dọc thân cá 4. Củng cố- Đánh giá: Cho HS đọc phần kết luận chung SGK. Cho HS quan sát tác dụng của từng vây cá trong bể. ? Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của cá chép thích nghi với đời sống ở dưới nước? ? Trình bày chức năng của từng loại vây cá? 5. Hướng dẫn về nhà: HS về nhà học và trả lời câu hỏi trong SGK. Chuẩn bị giờ sau thực hành. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ngày soạn : 7/12/09 Ngày giảng : 7A : 7B : Tiết 32: Thực hành: Mổ cá I. Mục tiêu bài học: - Qua giờ thực hành, HS nhận dạng được một số nội quan của cá trên mẫu mổ và quan sát bộ xương cá. - Rèn luyện kỹ năng mổ ĐV có xương sống. - Giáo dục tính cẩn thận trong quá trình thực hành. II. Chuẩn bị: - Cá chép hoặc cá diếc. - Bộ đồ mổ, khay mổ, đinh ghim. - Tranh vẽ cấu tạo trong của cá chép và bộ xương. - Mô hình bộ não cá. - Mẫu mổ sẵn. III. Hoạt động dạy và học: 1 - Tổ chức 7A: 7B: 2 Kiểm tra 3 – Bài mới 1. Cách mổ: GV cho HS quan sát tranh: H32.1 Hướng dẫn HS cách mổ dựa vào hình vẽ SGK. HS thực hiện lệnh SGK. Các nhóm thực hành theo các bước như SGK. 2. Quan sát cấu tạo trong trên mẫu: GV cho HS thực hiện lệnh trong SGK Cho HS quan sát bộ xương cá và cấu tạo trong của cá. Các nhóm thực hiện lệnh: . Xác định vị trí lá mang cá, tim, dạ dày, ruột, gan, mật, ... trên mẫu mổ và đối chiếu với H32.3 trong SGK . HS quan sát bộ xương, xác định từng loại xương trên tranh vẽ. Cho HS hoàn chỉnh bảng trong SGK. Tên cơ quan Nhận xét và nêu vai trò Mang Nằm dưới xương nắp mang trong phần đầu, gồm các lá mang gắn vào các xương cung mang, có vai trò trao đổi khí. Tim Nằm phía trước khoang thân ứng với vây ngực, co bóp để thu và đẩy máu vào động mạch, giúp cho sự tuần hoàn máu. Thực quản, dạ dày, ruột, gan Phân hoá rõ rệt thành: thực quản dạ dày, ruột, có gan tiết mật giúp cho sự tiêu hoá thức ăn được tốt. Bóng hơi Trong khoang thân, sát cột sống, giúp cá chìm nổi dễ dàng trong nước. Thận Hai thận giữa màu tím đỏ, sát cột sống. Lọc từ máu các chất không cần thiết để thải ra ngoài. Tuyến sinh dục, ống sinh dục Trong khoang thân, ở các đực là 2 dải tinh hoàn, ở cá cái là 2 buồng trứng phát triển trong mùa sinh sản Bộ não Não nằm trong hộp sọ, nối với tuỷ sống nằm trong các cung đốt sống. Điều khiển, điều hoà hoạt động của cá. 3. Thu hoạch: GV hướng dẫn HS viết bài thu hoạch, thực hiện theo lệnh trong SGK. 4. Kiểm tra đánh giá: Nhận xét giờ thực hành. Đánh giá kết quả các nhóm trên mẫu mổ. 5. Hướng dẫn về nhà: Tìm hiểu thêm về cấu tạo cá chép. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ngày soạn : 7/12/09 Ngày giảng : 7A : 7B : Tiết 33: Cấu tạo trong của cá chép I. Mục tiêu bài học: - Thấy được vị trí, cấu tạo các hệ cơ quan của cá chép. Giải thích được những đặc điểm cấu tảôtng thích nghi với môi trường sống. - Rèn luyện kỹ năng quan sát, kỹ năng hoạt động nhóm. - Giáo dục ý thức học tập và tìm hiểu bộ môn. II. Đồ dùng dạy học: - Tranh cấu tạo trong cá chép. - Mô hình cá chép, mô hình bộ não cá. III. Hoạt động dạy và học: 1 - Tổ chức 7A: 7B: 2- Kiểm tra (Kừt hợp trong giờ) 3 - Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Các cơ quan dinh dưỡng Cho HS thực hiện lệnh SGK và tìm hiểu thông tin. ? ống tiêu hoá của cá chép gồm những bộ phận nào? ? Bóng hơi của cá chép có tác dụng gì? Cho HS thực hiện lệnh: Hoàn chỉnh bài tập trong SGK. ? Hệ tuần hoàn của cá chép có đặc điểm cấu tạo như thế nào? Cho HS quan sát H33.1 và nêu lên sự tuần hoàn của máu theo sơ đồ. ? Hệ hô hấp của cá chép có đặc điểm cấu tạo như thế nào? Cho HS tìm hiểu thông tin. ? Thận của cá nằm ở vị trí nào? Có chức năng gì? 1. Tiêu hoá: Tự tìm hiểu thông tin và thực hiện lệnh. Kết luận: + Hệ tiêu hoá của cá có sự phân hoá. ống tiêu hoá gồm: Miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột, hậu môn. Có bóng hơi thông với thực quản bằng 1 ống ngắn giúp cá chìm, nổi trong nước. 2. Tuần hoàn và hô hấp: Hoàn chỉnh bài tập trong SGK. Kết luận: + Hệ tuần hoàn của cá chép: Tim 2 ngăn: 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất. Một vòng tuần hoàn kín. Máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi. + Hệ hô hấp: Cá hô hấp bằng mang, các lá mang là những nếp da mỏng có nhiều mạch máu có chức năng trao đổi khí. 3. Hệ bài tiết: Tự tìm hiểu thông tin. Kết luận: Thận màu đỏ nằm sát sống lưng. Có chức năng lọc máu và các chất thải thì thải ra ngoài Hoạt động 2: Thần kinh và giác quan Cho HS quan sát H33.2 và H33.3 Cho HS tìm hiểu thông tin và thực hiện lệnh. ? Bộ não cá chép gồm những phần nào? Đặc điểm của từng phần? ? Cá có những giác quan nào? Tìm hiểu các hình vẽ trong SGK, tìm hiểu thông tin và thực hiện lệnh. Kết luận: + Hệ thần kinh: Hình ống, nằm ở phía lưng trong cung đốt sống. Bao gồm: Bộ não, tuỷ sống, các dây thần kinh, hành khứu giác. Bộ não gồm 5 phần: . Não trước kém phát triển. . Não trung gian . Não giữa: lớn . Tiểu não: Phát triển . Hành tuỷ. + Giác quan: . Mắt: không có mi. Chỉ nhìn được gần. . Mũi: Đánh hơi, tìm mồi. . Cơ quan đường bên: nhận biết được kích thích về áp lực, tốc độ dòng nước và các vật cản. 4. Củng cố - Đánh giá: Cho HS đọc phần kết luận trong SGK. Kiểm tra các câu hỏi trong SGK. 5. Hướng dẫn về nhà: HS về nhà học và trả lời các câu hỏi trong SGK. Ôn tập toàn bộ phần ĐVKXS. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ngày soạn : 7/12/09 Ngày giảng : 7 7B Tiết 34: ôn tập học kỳ I dạy theo nội dung ôn tập phần ĐVKXS I. Mục tiêu bài học: - Củng cố kiến thức đã học ở phần ĐVKXS từ thấp đến cao. - Thấy được sự đa dạng về loài của ĐV. - Phân tích được nguyên nhân của sự đa dạng ấy, có sự thích nghi rất cao của ĐV với môi trường sống. - Thấy được tầm quan trọng của chúng với con người và với thiên nhiên. II. Đồ dùng dạy học: Bảng phụ. III. Hoạt động dạy và học: 1 - Tổ chức 2 - Kiểm tra Kiểm tra xen kẽ trong bài mới. 3 - Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tính đa dạng của ĐVKXS Cho HS tìm hiểu thông tin: Giới thiệu bảng 1 SGK: Một số đại diện về ĐVKXS ? ĐVKXS gồm các ngành nào? Nêu đại diện các ngành? ? Hãy nhận xét qua bảng 1 về tính đa dạng của ĐVKXS? Tìm hiểu thông tin, nghiên cứu bảng 1. Thực hiện lệnh. Kết luận: + ĐVKXS đa dạng về cấu tạo, lối sống nhưng vẫn mang đặc điểm đặc trưng của mỗi ngành thích nghi với lối sống. Hoạt động 2: Sự thích nghi của ĐVKXS Cho HS tìm hiểu bảng 2 và tự hoàn thiện vào các cột trong bảng 2. Tìm hiểu thông tin, thực hiện lệnh, hoàn thiện bảng 2. Hoạt động 3: Vai trò thực tiễn của ĐVKXS Hướng dẫn HS điền vào bảng 3. Tự tìm hiểu các ĐV thích hợp để điền vào bảng 3. Bảng 3: Tầm quan trọng thực tiễn của ĐVKXS STT Tầm quan trọng thực tiễn Tên loài 1 2 3 4 5 6 ... Làm thực phẩm Có giá trị xuât khẩu Được nhân nuôi Có giá trị dinh dưỡng chữa bệnh Làm hại cơ thể ĐV và người Làm hại thực vật Tôm, mực, cua, ... Mực, tôm, sò, ... Tôm, vẹm, cua,... Ong, Giun, sán,... Châu chấu, ốc sên,... 4. Củng cố - Đánh giá: Cho HS tìm hiểu phần ghi nhớ SGK. ? Nêu đặc điểm của từng ngành ĐVKXS. 5. Hướng dẫn về nhà:ss HS về nhà ôn tập các kiến thức đã học về ĐVKXS Chuẩn bị giờ sau Kiểm tra học kỳ I. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ngày soạn : Ngày giảng : Tiết 35: kiểm tra học kỳ i (Đề bài do phòng GD ra) ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ngày soạn : Ngày giảng : Tiết 36: đa dạng và đặc điểm chung của cá I. Mục tiêu bài học: - Thấy được sự đa dạng của cá về loài, lối sống. - Nêu được các đặc điểm quan trọng nhất để phân biệt cá sụn với cá xương. - Thấy được vai trò của cá . - Rèn kỹ năng quan sát, so sánh, kỹ năng hoạt động nhóm. - Giáo dục ý thức học tập và tìm hiểu bộ môn. II. Đồ dùng dạy học: - Tranh vẽ H34.1 - Bảng phụ. III. Hoạt động dạy và học: 1- Tổ chức 2- Kiểm tra: ? Nêu cấu tạo hệ tuần hoàn, hệ hô hấp của cá chép? 3- Bài mới: 1. Mở bài: GV giới thiệu mở bài. 2. Phát triển bài: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Đa dạng về thành phần loài và môi trường sống Cho HS tìm hiểu thông tin SGK và quan sát hình vẽ. ? Lớp cá sụn khác lớp cá xương như thế nào? Cho HS thực hiện lệnh hoàn chỉnh bảng SGK. Tìm hiểu thông tin và quan sát các hình vẽ. Thực hiện lệnh, hoàn chỉnh bảng trong SGK. Kết luận: + Lớp cá sụn có bộ xương bằng chất sụn, khe mang trần, da nhám, miệng nằm ở mặt bụng. Sống ở nước mặn và nước lợ, số loài ít: Cá nhám, cá đuối. + Lớp cá xương có bộ xương bằng chất xương. Xương nắp mang che các khe mang. Da phủ vảy. Sống ở biển, nước lợ, nước ngọt. Số loài nhiều. Đặc điểm điều kiện sống khác nhau đã ảnh hưởng đến cấu tạo và tập tính của cá. Bảng: ảnh hưởng của điều kiện sống tới cấu tạo ngoài của cá STT Đặc điểm môi trường Đại diện Hình dạng thân Đặc điểm khúc đuôi Đặc điểm vây chẵn Khả năng di chuyển 1 Tầng mặt, thiếu nơi ẩn náu Cá nhám Thon dài Khoẻ Bình thường Nhanh 2 Tầng giữa và tầng đáy, nơi ẩn náu thường nhiều Cá vền, cá chép Tương đối ngắn Yếu Bình thường Bơi chậm 3 Trong những hốc bùn đất ở đáy Lươn Rất dài Rất yếu Không có Rất chậm 4 Trên mặt đáy biển Cá bơn, cá đuối Dẹt, mỏng Rất yếu To hoặc nhỏ Kém Hoạt động 2: Đặc điểm chung của cá Cho HS thực hiện lệnh. ? Nêu các đặc điểm chung của cá? Các nhóm thảo luận rút ra đặc điểm chung. Kết luận: Đặc điểm chung: - Là ĐVCXS, thích nghi với đời sống ở nước. - Bơi bằng vây, hô hấp bằng mang. - Tim 2 ngăn, 1 vòng tuần hoàn. - Đẻ trứng, thụ tinh ngoài. - Là ĐV biến nhiệt. Hoạt động 3: Vai trò của cá Cho HS tìm hiểu thông tin trong SGK. ? Cá có những vai trò gì trong tự nhiên và trong đời sống con người? ? Để bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá thì ta cần phải làm gì? Tự nghiên cứu thông tin. Kết luận: + Cung cấp thực phẩm: Là thức ăn giàu đạm, giàu vitamin. + Làm nguyên liệu chế thuốc chữa bệnh(thần kinh, khớp). + Cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp. + Diệt bọ gậy, bảo vệ môi trường. - Để bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá thì cần tận dụng các nguồn nước tự nhiên để nuôi cá, cải tạo các vực nước, trồng các cây thuỷ sinh, ngăn cấm đánh bắt cá nhỏ và đánh cá bừa bãi. 4. Củng cố - Đánh giá: Cho HS đọc kết luận trong SGK. Kiểm tra các câu hỏi trong SGK. 5. Hướng dẫn về nhà: HS về nhà học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK. Đọc mục “Em có biết”. Tìm hiểu ếch đồng.
Tài liệu đính kèm: