Giáo án Vật lí 7 tiết 04: Định luật phản xạ ánh sáng

Tuần : 4
Tiết : 4
ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG
Ngày soạn: 30/8/08
Ngày dạy : 3/9/08
Mục tiêu:
Kiến thức:
Biết xác định tia tới, tia phản xạ
Biết mối quan hệ giữa góc tới và góc phản xạ
Biết phát biểu định luật phản xạ ánh sáng 
Biết biễu diễn tia sáng tới và tia phản xạ trên gương phẳng
Kĩ năng:
Làm thí nghiệm quan sát hiện tượng xảy ra
Dùng thước để xác định góc tới và góc phản xạ
Lấy ví dụ trong thực tế
Thái độ:
Nghiêm túc tích cực trong học tập
Chuẩn bị:
HS : xem lại cách vẽ một tia sáng
 Cách tính góc, xem bài mới
GV: gương phẳng,đèn pin cho 6 nhóm 
 Tranh hình 4.2
Hoạt động dạy học:
Hoạt động học của học sinh
Trợ giúp của giáo viên
Hoạt động 1: ổn định lớp – kiểm tra bài cũ
HS trả lời câu hỏi
HS làm bài tập trong sbt
HS khác chú ý lắng nghe nhận xét
Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau:
HS 1: so sánh sự khác nhau giữa bóng tối và bóng nữa tối? Tại sao trời nắng ta nhìn thấy rõ bóng cột đèn in trên mặt đất?
HS 2: làm bài tập 3.1,3.2 trong sbt
GV nhận xét và cho điểm
Hoạt động 2: tổ chức tình huống học tập
HS chú ý GVlàm thí nghiệm
GV làm thí nghiệm dùng một đèn pin chiếu 1 tia sáng lên gương phẳng đặt trên bàn, ta thu được một vết sáng trên tường. Phải để đèn pin theo hướng nào để vết sáng đến đúng một điểm A cho trước trên tường ? muốn làm được điều này ta sẽ nghiên cứu bài học hôm nay
Hoạt động 3: tìm hiểu gương phẳng
Các nhóm nhận gương phẳng quan sát và trả lời câu hỏi
HS quan sát hình của mình trong gương và trả lời câu hỏi
HS trả lời câu hỏi
HS chú ý GVthông báo
HS nhắc lại và ghi vở
HS vẽ kí hiệu gương phẳng
Cá nhân tự làm C1
Giao cho các nhóm gương phẳng để quan sát và trả lời các câu hỏi:
Gương phẳng có đặc điểm gì?
GV nhận xét và thống nhất câu trả lời
Yêu cầu HS quan sát mình trong gương và cho biết có hiện tượng gì trong gương ?
Hình của mình trong gương có giống với bên ngoài không ?
GV thông báo hình của một vật quan sát được trong gương phẳng gọi là ảnh của vật tạo bởi gương
Cho HS nhắc lại và ghi vở
Để đơn giản trong việc vẽ hình người ta kí hiệu gương phẳng như sau
Yêu cầu HS lấy ví dụ về những vật có dạng như gương phẳng? Làm câu c1
Khi chiếu một tia sáng lên gương phẳng có hiện tượng gì xảy ra?
Hoạt động 4: tìm hiểu định luật phản xạ ánh sáng
HS đọc thí nghiệm 
HS trả lời câu hỏi 
Nhóm trưởng nhận dụng cụ
Các nhóm làm thí nghiệm và quan sát hiện tượng xảy ra
HS trả lời câu hỏi 
HS trả lời câu hỏi
HS chú ý thông báo của gv
HS trả lời câu hỏi
HS làm thí nghiệm kiểm tra 
HS trả lời câu hỏi
HS trả lời câu hỏi
HS chú ý 
HS trả lời câu hỏi
HS chú ý 
Cá nhân làm C2
HS nhắc lại và ghi vở
HS trả lời câu hỏi
HS đọc thông tin 
HS trả lời câu hỏi
HS quan sát hình và đưa ra dự đoán
Cá nhân tự làm 
HS trả lời câu hỏi
HS nêu kết quả làm
HS trả lời câu hỏi
HS ghi vở
HS chú ý 
HS phát biểu định luật 
HS trả lời câu hỏi
Cá nhân tự làm C3
HS khác lên bảng làm
HS chú ý
Cho HS đọc mục thí nghiệm:
Thí nghiệm gồm những dụng cụ nào,mục đích của thí nghiệm,cách bố trí và tiến hành thí nghiệm?
GV giao dụng cụ cho các nhóm
Yêu cầu các nhóm làm thí nghiệm như hình 4.2 và quan sát hiện tượng xảy ra?
Sau khi các nhóm làm thí nghiệm GVyêu cầu các nhóm trả lời câu hỏi:
Khi tia tới tới mặt gương có hiện tượng gì xảy ra?
Tia sáng hắt lại trên gương theo một hướng xác định hay nhiều hướng khác nhau?
GV chốt lại câu trả lời của các nhóm
GV thông báo: tia sáng hắt lại theo một hướng xác định gọi là tia phản xạ. Hiện tượng xảy ra như trên gọi là hiện tượng phản xạ ánh sáng
Hiện tượng trên có đúng với mọi trường hợp khi ta thay đổi hướng chiếu của tia sáng tới không?
Yêu cầu HS làm thí nghiệm thay đổi hướng của tia sáng tới 
Tia sáng hắt lại trên gương có theo một hướng xác định không?
Qua hai thí nghiệm vừa làm cho biết :
Tia phản xạ có nằm trên cùng mặt phẳng tờ giấy với tia tới không?
GV chỉ cho HS thấy rõ tia phản xạ
Yêu cầu HS cho biết tia phản xạ nằm ở vị trí nào so với tia tới ở hình 4.2
GV thông báo đường thẳng vuông góc với mặt gương tại điểm I gọi là đường pháp tuyến của gương 
Yêu cầu HS rút ra kết luận ở câu C2
Cho HS khác nhắc lại nhiều lần và ghi vở
Vậy phương của tia phản xạ như thế nào so với phương tia tới?
Cho HS đọc thông tin trong sgk mục 2:
Góc tới và góc phản xạ kí hiệu như thế nào?
Yêu cầu HS quan sát hình 4.2 dự đoán xem góc tới và góc phản xạ quan hệ với nhau như thế nào?
Để kiểm tra dự đoán đúng hay sai yêu cầu HS làm thí nghiệm kiểm tra thay đổi các góc tới và ghi kết quả vào bảng bên
Muốn kiểm tra góc phản xạ i’ làm như thế nào 
GV theo dõi HS làm và giúp các em yếu
Sau khi HS làm xong GVkiểm tra kết quả của một số HS 
GV thống nhất kết quả 
Vậy góc phản xạ có quan hệ như thế nào so góc tới?
GV chốt lại và cho ghi vở
GV thông báo 2 kết luận trên chính là nội dung của định luật phản xạ ánh sáng
Yêu cầu HS phát biểu định luật phản xạ ánh sáng
Định luật phản xạ ánh sáng có đúng với các môi trường trong suốt khác không ?
GV chốt câu trả lời của HS 
Biễu diễn các tia sáng trên gương phẳng như thế nào yêu cầu cá nhân tự lảm C3
GV cho 2 HS lên bảng làm và theo dõi các em khác
GV nhận xét và chốt lại cách vẽ tia sáng trên gương phẳng cho HS nắm
Hoạt động 5: vận dụng
HS đọc C4
Cá nhân tự làm
HS chú ý 
HS suy nghĩ cách làm 
Cho HS đọc C4 các em khác chú ý 
Yêu cầu cá nhân tự vẽ tia phản xạ
GV nhận xét 
Yêu cầu HS suy nghĩ câu b
GV hướng dẫn HS cách làm 
GV thống nhất cách vẽ của HS 
Hoạt động 6: củng cố
HS trả lời các câu hỏi
HS làm bài tập
Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi:
Điều kiện để có hiện tượng phản xạ ánh sáng trên gương phẳng? Nếu môi trường không trong suốt có xảy ra hiện tượng phản xạ ánh sáng không?
Cho HS làm BT nhỏ: xác định góc tới và góc phản xạ vẽ tia phản xạ ứng với góc đó
300
Hoạt động 7: dặn dò
H S ghi phần dặn dò của GV
Yêu cầu HS : 
Học bài, đọc có thể em chưa biết
Làm bài tập trong sbt
Chuẩn bị bài mới
Phần ghi bảng
Gương phẳng: có bề mặt phẳng,nhẵn và bóng
Hình của một vật quan sát được trong gương gọi là ảnh của vật tạo bởi gương
C1. kính, tấm kin loại
Định luật phản xạ ánh sáng:
Thí nghiệm:(sgk)
C2. tia phản xạ nằm trong mặt phẳng tờ giấy chứa tia tới và đường pháp tuyến
Kết luận: tia phản xạ nằm trong mặt phẳng với tia tới và đường pháp tuyến của gương tại điểm tới
Thí nghiệm kiểm tra:
Kết luận: góc phản xạ luôn luôn bằng góc tới
i’ = i 
N
Nội dung định luật:(sgk)
R
S
C3. 
S
I
III.Vận dụng:
R
N
C4. 
I
N
S
I
R