Giáo án Vật lí 7 tiết 19: Sự nhiễm điện do cọ xát

Tuần: 20
Tiết : 19
Tiết 19.SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
Ngày soạn:28/12/09
Ngày dạy :2/1/2010
MỤC TIÊU:
Kiến thức:
HS biết cách làm cho vật nhiễm điện
Biết một vật nhiễm điện có những tính chất nào
Kĩ năng:
Biết vận dụng tính chất nhiễm điện của vật vào giải thích các hiện tượng trong thực tế 
Biết làm thí nghiệm và quan sát hiện tượng xảy ra chứng minh vật có bị nhiễm điện hay không?
Thái độ:
Nghiêm túc, tự lực trong học tập
Ham tìm hiểu các hiện tượng về vật nhiễm điện trong tự nhiên
CHUẨN BỊ:
HS: mảnh giấy vụn, mảnh nilông vụn, quả cầu nhựa xốp, thước nhựa
GV:giá thí nghiệm, thanh thủy tinh, mảnh phim nhựa, bút thử điện, mảnh tôn phẳng.
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
HOẠT ĐỘNG HỌC CỦA HS
TRỢ GIÚP CỦA GV
HOẠT ĐỘNG 1: ỔN ĐỊNH LỚP_ GIỚI THIỆU NỘI DUNG CHƯƠNG VÀ VÀO BÀI MỚI
HS trả lời câu hỏi 
HS chú ý 
Tại sao bóng đèn có thể sáng được? Tại sao ta có thể nấu được cơm? Ta coi ti vi được là nhờ vào đâu? Có rất nhiều hiện tượng liên quan đến điện khác như sấm chớp. Tại sao lại có các hiện tường này? Làm thế nào để đo được dòng điện qua các đồ dùng điện? Sử dụng như thế nào để bảo đảm an toàn điện? Đây là những vấn đề mà chúng ta sẽ nghiên cứu trong chương điện họ này. Bài hôm nay chúng ta tìm hiểu xem tại sao lại có hiện tượng sấm sét, chớp trong tự nhiên. Chúng ta sẽ sang bài đầu tiên sự nhiễm điện do cọ xát 
HOẠT ĐỘNG 2: TÌM HIỂU TÍNH CHẤT VẬT NHIỄM ĐIỆN
HS đọc thí nghiệm 1
HS trả lời câu hỏi 
HS chú ý 
Nhóm tiến hành thí nghiệm 
Nhóm mô tả hiện tượng quan sát được 
HS trả lời câu hỏi 
HS trả lời câu hỏi
Nhóm làm thí nghiệm và trả lời câu hỏi 
Nhóm chú ý 
HS trả lời câu hỏi 
Cá nhân tự hoàn thành 
HS ghi vở 
HS đọc thí nghiệm 2
HS trả lời câu hỏi 
HS chú ý 
HS trả lời câu hỏi 
HS trả lời câu hỏi 
HS chú ý 
HS trả lời câu hỏi 
Cá nhân tự hoàn thành 
HS chú ý 
HS ghi vở 
HS chú ý 
Cho HS đọc thí nghiệm 1:
Cho biết thí nghiệm gồm những dụng cụ nào? Mục đích và cách tiến hành thí nghiệm như thế nào? 
GV chốt lại cách làm và chú ý cho HS khi cọ xát vật thì phải theo một chiều, và cọ thật mạnh
Yêu cầu các nhóm tiến hành làm thí nghiệm và ghi kết quả quan sát được vào bảng trong SGK
Sau khi các nhóm làm thí nghiệm xong yêu cầu các nhóm mô tả hiện tượng quan sát được
Trước khi cọ xát thước nhựa có hiện tượng gì xảy ra đối với thước nhựa và mảnh giấy vụn, mảnh nilông vụn, hay quả cầu bằng nhựa không?
Khi cọ xát thước nhựa có hiện tượng gì xảy ra giữa thước nhựa và mảnh giấy vụn hay quả cầu nhựa không?
Tương tự, khi thay thước nhựa bằng thanh thủy tinh, mảnh nilông hay mảnh phim nhựa đã được cọ xát lại gần vụn giấy viết, vụn nilông, quả cầu nhựa xốp thì có hiện tượng gì xảy ra không?
GV nhận xét câu trả lời của HS, sau đó thống nhất kết quả thí nghiệm
Vậy từ kết quả quan sát được, các vật sau khi bị cọ xát có khả năng gì?
GV nhận xét và yêu cầu HS hoàn thành KL1 trong SGK
GV thống nhất câu trả lời, cho HS ghi vở 
Cho HS đọc thí nghiệm 2
Thí nghiệm gồm những dụng cụ nào? Mục đích và cách tiến hành thí nghiệm như thế nào?
GV giới thiệu cách sử dụng bút thử điện cho HS nắm sau đó cho các nhóm làm thí nghiệm như hình 17.2
Khi chưa cọ xát mảnh phim nhựa thì có hiện tượng gì xảy ra đối với bóng đèn bút thử điện khi chạm vào mảnh tôn không?
Khi dùng mảnh len cọ xát mảnh phim nhựa thì có hiện tượng gì xảy ra đối với bóng đèn bút thử điện không?
GV nhận xét câu trả lời của HS, GV thông báo thêm người ta thay thí nghiệm trên bằng cách dùng thước nhựa dẹt cũng thấy có hiện tượng bóng đèn bút thử điện sáng
Vậy vật sau khi bị cọ xát có tính chất nào?
Yêu cầu HS hoàn thành KL2
GV thống nhất câu trả lời và nhấn mạnh KL cho HS nắm
Từ thí nghiệm 1 và 2 GV thông báo cho HS biết thế nào là một vật nhiễm điện?
Cho HS nhắc lại và ghi vở
GV tóm lại vật nhiễm điện là vật có khả năng hút các vật khác và làm sáng bóng đèn bút thử điện khi vật bị cọ xát
Vậy người ta ứng dụng hiện tượng nhiễm điện vào giải thích cacù hiện tượng trong tự nhiên như thế nào ta sang phần 2
HOẠT ĐỘNG 3: VẬN DỤNG
HS đọc C1
HS trả lời câu hỏi 
HS ghi vở 
HS đọc C2
HS trả lời câu hỏi 
HS ghi vở 
HS đọc C3
Cá nhân tự trả lời 
HS ghi vở 
Hs chú ý 
Cho HS đọc C1:
Vật nào đã bị nhiễm điện? Tại sao tóc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra
GV chốt lại cây trả lời đúng
Cho HS đọc C2:
Tại sao bụi lại bám vào cánh quạt, nhất là ở mép cánh quạt?
GV nhận xét và thống nhất câu trả lời của HS 
Cho HS đọc C3:
Yêu cầu HS suy nghĩ và trả lời
GV thống nhất câu trả lời, cho HS ghi vở 
Gv giới thiệu vào những lúc trời mưa dông, các đám mây bị cọ xát vào nhau nên nhiễm điện trái dấu. 
Sự phóng điện giữa các đám mây và giữa đám mây với mặt đất vừa có lợi vừa có hại cho cuộc sống của con người 
Lợi ích: giúp điều hòa khí hậu, gây ra phản ứng hóa học nhằm tăng lượng ôzôn bổ sung vào khí quyển 
Tác hại: phá hủy nhà cửa và công trình xây dựng, ảnh hưởng đến tính mạng con người và sinh vật, tạo ra các khí độc hại 
Để giảm tác hại của sét, bảo vệ tính mạng của con người và các công trình xây dựng, cần thiết xây dựng các cột thu lôi 
HOẠT ĐỘNG 4: CỦNG CỐ_DẶN DÒ
HS trả lời câu hỏi 
HS ghi phần dặn dò của GV 
Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau:
Nêu tính chất của vật bị nhiễm điện? Làm thế nào để vật bị nhiễm điện
Dặn HS học bài_đọc có thể em chưa biết
Chuẩn bị bài mới 
Làm bài 17.1 đến 17.4 trong sbt
Phần ghi bảng
Tiết 19: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
VẬT NHIỄM ĐIỆN:
Thí nghiệm 1:
Kết luận 1: nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác 
Thí nghiệm 2:
Kết luận 2: nhiều vật sau khi bị cọ xát có khă năng làm sáng bóng đèn bút thử điện
Tóm lại các vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút vật khác và làm sáng bóng đèn bút thử điện gọi là vật nhiễm điện hay vật mang điện tích
VẬN DỤNG :
C1. Do lược nhựa bị tóc cọ xát nên lược bị nhiễm điện và lược hút tóc
C2. Do cánh quạt cọ xát với không khí nên cánh quạt bị nhiễm điện và hút bụi xung quanh nó. Mép cánh quạt bị bụi bám nhiều nhất do chỗ mép cánh quạt bị cọ xát mạnh nhất nên nhiễm điện nhiều nhất
C3. Do kính cửa sổ, màn hình tivi, gương soi và khăn bông bị cọ xát khi lau chùi nên bị nhiễm điện, nên chúng hút các bụi vải 
GHI NHỚ: ( SGK)